Η κρίση στην Ουκρανία και η τάση για πόλεμο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ

 από τον Domenico Moro

Η κρίση που εξελίσσεται στην Ουκρανία δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά θα πρέπει να εξεταστεί σε παγκόσμιο πλαίσιο. Στην πραγματικότητα, είναι μόνο μια πτυχή της τάσης προς τον πόλεμο που χαρακτηρίζει αυτή την ιστορική φάση. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν ορισμένα σημεία, και επειδή είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν τα διακυβευόμενα συμφέροντα και οι ευθύνες των επιμέρους κρατών.

 

Το βασικό πρόβλημα είναι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής. Αυτό χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη του υψηλότερου δυνατού κέρδους. Για το λόγο αυτό, το κάθε εθνικό κομμάτι του παγκόσμιου κεφαλαίου χαρακτηρίζεται από μια συνεχή τάση επέκτασης, επιδιώκοντας την επέκταση των αγορών διεξόδου των αγαθών και του πλεονάζοντος κεφάλαιο και τον έλεγχο των περιοχών προέλευσης των πρώτων υλών. Αυτό προκαλεί ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών που γίνονται φορείς των ειδικών συμφερόντων του κεφαλαίου τους. Ένα από τα εργαλεία αυτού του ανταγωνισμού είναι το στρατιωτικό.

Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής είναι η άνιση ανάπτυξη των μεγάλων καπιταλιστικών κρατών και οικονομιών. Οι χώρες που βρίσκονται κατά καιρούς στην κορυφή του παγκόσμιου συστήματος και είναι πιο προηγμένες τείνουν να επιβραδύνουν την ανάπτυξή τους. Αντίθετα, άλλα κράτη, πιο καθυστερημένα, τείνουν να αυξάνουν την ανάπτυξή τους. Ετσι, το σύστημα είναι πάντα ασταθές, γιατί χαρακτηρίζεται από μεταβαλλόμενες σχέσεις οικονομικής ισχύος μεταξύ κρατών και τμημάτων του κεφαλαίου.

Ο πόλεμος είναι επομένως εγγενές στοιχείο του καπιταλιστικού συστήματος όχι μόνο επειδή είναι το φυσικό αποτέλεσμα του ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών, αλλά και επειδή ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής κυκλικά περνά βαθιές οικονομικές κρίσεις και οι στρατιωτικές δαπάνες δίνουν μια ανάσα στα εταιρικά κέρδη. ενώ, από την άλλη, οι καταστροφές που προκαλεί ο πόλεμος επιτρέπουν την ανοικοδόμηση, προσφέροντας έτσι άλλες ευκαιρίες για κέρδοι. Οι ΗΠΑ βγήκαν από την κρίση του '29 χάρη στις τεράστιες δαπάνες για εξοπλισμούς με αφορμή το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Σήμερα, αυτό που συμβαίνει είναι η αλλαγή στην οικονομική ισορροπία δυνάμεων μεταξύ ΗΠΑ, ΕΕ και Κίνας. Ειδικότερα, η παγκόσμια ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών αμφισβητείται σοβαρά λόγω της εκρηκτικής ανάπτυξης της Κίνας. Οι ΗΠΑ είναι η κύρια απειλή για την ειρήνη, γιατί βρίσκονται σε παρακμή και προσπαθούν να αναπληρώσουν την απώλεια της οικονομικής ηγεμονίας αξιοποιώντας τα στρατιωτικά μέσα. Οι ΗΠΑ είναι μια αναγκαστικά ιμπεριαλιστική χώρα γιατί στηρίζονται στην κυριαρχία του δολαρίου, το οποίο, ως αποθεματικό νόμισμα και νόμισμα διεθνούς συναλλαγής, επιτρέπει στις ΗΠΑ να χρηματοδοτήσουν το τεράστιο διπλό έλλειμμά τους, του αμερικανικού δημοσίου και αυτό του εξωτερικού εμπορίου, απλά με την εκτύπωση δολαρίων. Στην πράξη, οι ΗΠΑ είναι ένα παρασιτικό έθνος σε σχέση με την παγκόσμια οικονομία.

Η ηγεμονία του δολαρίου δεν βασίζεται πλέον στην οικονομική ηγεμονία αλλά όλο και περισσότερο στην τεράστια στρατιωτική ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών. Εξ ου και η τάση για πόλεμο που είναι χαρακτηριστική των Ηνωμένων Πολιτειών, των οποίων η οικονομία εξαρτάται, πολύ περισσότερο από τις άλλες, από το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα και των οποίων οι ετήσιες στρατιωτικές δαπάνες είναι άνευ συγκρίσεως σε παγκόσμιο επίπεδο, ίσες με 778 δισεκατομμύρια δολάρια (το 2020) , ένας αριθμός υψηλότερος από τις συνολικές δαπάνες των δέκα Κρατών που ακολουθούν τις ΗΠΑ στην παγκόσμια κατάταξη στρατιωτικών δαπανών. Οι τελευταίες δεκαετίες χαρακτηρίστηκαν από μια σχεδόν αδιάκοπη σειρά αμερικανικών πολέμων: Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη κ.λπ.

Την εποχή της διάλυσης της ΕΣΣΔ, οι ΗΠΑ υποσχέθηκαν στη Ρωσία ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκτείνει τα σύνορά του, ενσωματώνοντας τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Πράγματι, όχι μόνο το ΝΑΤΟ, που προέκυψε σε αντίθεση με την ΕΣΣΔ, συνέχισε να υπάρχει μετά τη διάλυση του εχθρού του, αλλά το ακριβώς αντίθετο συνέβη με την επέκταση των συνόρων  του μέχρι τη Ρωσία, που βρίσκει τις βάσεις του ΝΑΤΟ και Αμερικανούς στρατιώτες μπροστά στην πόρτα της. Η σημερινή ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίαςπροκύπτει από το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Θυμόμαστε τι συνέβη όταν η ΕΣΣΔ προσπάθησε να στείλει πυραύλους στην Κούβα, λίγα χιλιόμετρα από τις αμερικανικές ακτές, και οι ΗΠΑ απείλησαν με παγκόσμιο πόλεμο.

Το ΝΑΤΟ είναι ένας τρόπος ελέγχου της Δυτικής Ευρώπης, συμπιέζοντάς την στις ΗΠΑ με έναν αντιρωσικό ρόλο. Ουσιαστικά, το ΝΑΤΟ χρησιμεύει για να εμποδίσει κάθε προσπάθεια της Ευρώπης να έχει μια αυτόνομη άμυνα και να συνάψει συμφωνίες με τη Ρωσία, όπως αυτή του αγωγού φυσικού αερίου Nord stream 2, που θα εξασφάλιζε άφθονη παροχή ενεργειακών πρώτων υλών στη Δυτική Ευρώπη. Η Ρωσία δεν αποτελεί άμεση απειλή για τις ΗΠΑ, καθώς η οικονομία της είναι πολύ μικρή και καθυστερημένη (με βάση τις εξαγωγές ενεργειακών πρώτων υλών), αλλά είναι ένας «χρήσιμος» εχθρός για τη διατήρηση της ηγεμονίας των ΗΠΑ στην υπόλοιπη Δύση.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία, είναι «αποικίες» των ΗΠΑ και ειρηνικές χώρες. Αντίθετα, είναι ιμπεριαλιστικές χώρες, που βρίσκονται στο κυρίαρχο κέντρο του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και ανταγωνιστές των ΗΠΑ και ως προς το νόμισμα, δεδομένου ότι το ευρώ έχει κατακτήσει το ρόλο του δεύτερου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Επιπλέον, βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία επανεξοπλισμού και κατασκευής μιας αυτόνομης ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης στην οποία εμπλέκεται κυρίως η Γαλλία, η οποία, για παράδειγμα, στην Αφρική προωθεί ευρωπαϊκές στρατιωτικές αποστολές με στόχο τη διατήρηση της γαλλικής και ευρωπαϊκής επιρροής στις πρώην αποικίες. Μένει να δούμε αν η προσπάθεια της Γαλλίας να οικοδομήσει μια ενωμένη Ευρώπη σε στρατιωτικό επίπεδο θα είναι επιτυχής. Σε κάθε περίπτωση, η τάση επανεξοπλισμού της Ευρώπης είναι ανησυχητική και πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Εάν η Ρωσία είναι ένας «χρήσιμος» αλλά στην πραγματικότητα όχι αποφασιστικός εχθρός, η Κίνα είναι ο πραγματικός εχθρός των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, η Κίνα είναι η μόνη χώρα που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ως παγκόσμιος ηγεμόνας σε οικονομικό, άρα και πολιτικό επίπεδο. Αποφάσεις όπως αυτή που έλαβαν πρόσφατα ο Πούτιν και ο Σι Τζινπίνγκ για την εμπορία του ρωσικού φυσικού αερίου στην Κίνα σε ευρώ και όχι σε δολάρια αποτελούν απειλή για την παγκόσμια ηγεμονία του δολαρίου και συνεπώς για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ας μην ξεχνάμε ότι ένας από τους λόγους για την εισβολή στο Ιράκ ήταν η απόφαση του Σαντάμ Χουσεΐν να πουλήσει το πετρέλαιο του σε ευρώ. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει μια πολιτική περιορισμού της Κίνας περιβάλλοντάς την με στρατιωτικές βάσεις και στρατιωτικές συμμαχίες, η τελευταία από τις οποίες είναι το Aukus, μεταξύ ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου και Αυστραλίας, που στοχεύει στον έλεγχο της περιοχής της Ινδίας - Ειρηνικού.

Εν κατακλείδι, στο πλαίσιο της γενικής πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό, πρέπει να αναγνωρίσουμε τον ρόλο που διαδραμάτισαν οι ΗΠΑ ως καθοριστικός παράγοντας αποσταθεροποίησης και τάσης για πόλεμο σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό είναι σημαντικό να διευκρινιστεί, γιατί η Ιταλία είναι στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Σήμερα, για εμάς, η κύρια απειλή για την ειρήνη έρχεται από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, αφενός, και, αφετέρου, από τον επανεξοπλισμό και την τάση προς μια ευρωπαϊκή αμυντική ένωση.

ΠΗΓΗ : La crisi in Ucraina e la tendenza alla guerra degli Stati Uniti e della NATO, Sinistra in rete (Η αριστερά στο διαδίκτυο)

Μνήμη

 

Αν η Ουκρανία είναι «η καρδιά της Ευρώπης», σε ποια πλευρά βρισκόταν αυτή η καρδιά στις 2 Μαΐου 2014, όταν δεκάδες αντιφασίστες καιγόντουσαν ζωντανοί στο Σπίτι των Συνδικάτων της Οδησσού ή τους σκότωναν οι φασίστες με σιδερολοστούς σε περίπτωση που κατάφερναν να ξεφύγουν από τη  φωτιά που άναψαν οι Ναζί;

https://pergadi.blogspot.com/search?q=Σπίτι+Συνδικάτων  

https://pergadi.blogspot.com/2014/05/39.html 

https://pergadi.blogspot.com/2014/06/blog-post_5047.html

Επειδή δεν πάσχουμε από Αλτσχάιμερ (ακόμα)

 

Δεν είναι η Ουκρανία, είναι εικόνες από το βομβαρδισμό του Βελιγραδίου το 1999. Στην καρδιά της Ευρώπης. Πολλοί ήταν οι πολίτες που έπεσαν κάτω από τις βόμβες των πολεμοκάπηλων του ΝΑΤΟ.

Η ιστορία της ηπείρου μας και οι κανόνες του παιχνιδιού δεν άλλαξαν από τη Ρωσία στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Αλλά πολύ νωρίτερα, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, από τις δυτικές χώρες

ΤΟ ΝΑΤΟ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΚΑΙ THΣ ΛΥΣΗΣ ΤΗΣ

  

https://www.facebook.com/PinoArlacchi

 Του PINO ARLACCHI [* ]

Ο μόνος δρόμος είναι μια συμφωνία που θα δίνειι στη Ρωσία τις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητούσε ανεπιτυχώς εδώ και τριάντα χρόνια, με αντάλλαγμα τον τερματισμό της επίθεσης και μια μακροπρόθεσμη δέσμευσή της για σεβασμό της κυριαρχίας της Ουκρανίας

Η Ευρώπη είναι αυτή που έχει τα κλειδιά για να σταματήσει τη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, αν θέλει βέβαια να δράσει αντί να παραπαίει μεταξύ Ουάσιγκτον και Κρεμλίνου όπως έκανε μέχρι τώρα. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δήλωσαν, σε συμφωνία με τον Μπάιντεν, ότι δεν θα στείλουν στρατιωτικές δυνάμεις στην Ουκρανία. Αυτό ισοδυναμεί με το ότι το ΝΑΤΟ δεν θα κάνει δεχτεί την Ουκρανία όσο η Ρωσία το θεωρεί casus belli.

Και η Ρωσία μόλις το απέδειξε, σηματοδοτώντας ότι η εποχή των παιχνιδιών έχει τελειώσει και ότι πρέπει να τεθούν στο τραπέζι ακριβείς εγγυήσεις ασφάλειας. Με την επίθεση στην Ουκρανία, η Ρωσία έκλεισε με μιας τον χώρο του διπλωματικού και πολιτικού παιχνιδιού εντός του οποίου ο Μακρόν και ο Σολτς κινούνταν με μεγάλη ευκολία.

Στις συνομιλίες με τον Πούτιν τις τελευταίες εβδομάδες, οι δυο τους είχαν υπογραμμίσει χαμηλόφωνα, για να μην εκνευρίσουν τους Αμερικανούς, ότι δεν σκόπευαν να φέρουν το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Αλλά για να μειώσουν το τίμημα της επιλογής είχαν σκαλέσει τον Ζελένσκι να κάνει το πρώτο βήμα, δηλώνοντας ότι είχε παραιτηθεί από το αίτημα ένταξης της χώρας του στην Ατλαντική Συμμαχία. Το Κίεβο είχε αρχικά συμφωνήσει και είχε φτάσει στο σημείο να πει ο πρεσβευτής του στο Λονδίνο ότι η ιδέα της ουδετερότητας της Ουκρανίας θα μπορούσε ακόμη και να γίνει αποδεκτή.

Αλλά όταν η Ρωσία ζήτησε αυτό να γίνει επίσημα και να γραφτεί ολόκληρη η ομιλία, τότε αυτοί έκαναν πίσω. Και οι Ευρωπαίοι και ο Μπάιντεν είπαν όχι, νομίζοντας ότι θα μπορούσαν να συνεχίσουν να κοροϊδεύουν μια πυρηνική δύναμη του διαμετρήματος της Ρωσίας που ξεκίνησε πριν από τριάντα χρόνια, με τον Μπόρις Γέλτσιν, και συνεχίστηκε μέχρι πριν από τρεις ημέρες.

Υπάρχουν αυτοί που υποστηρίζουν ότι το πραγματικό ζήτημα για τον Πούτιν δεν είναι η επέκταση του ΝΑΤΟ αλλά η καθαρή και απλή ανασύσταση της ρωσικής αυτοκρατορίας. Κρίμα που δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτό το ψέμα.

Με την πτώση της ΕΣΣΔ και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας (το ΝΑΤΟ της άλλης πλευράς), οι δυτικές δυνάμεις πρόσφεραν εκτεταμένες διαβεβαιώσεις στους Ρώσους ηγέτες ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς τα ανατολικά μετά την ενοποίηση της Γερμανίας.

Αλλά τίποτα δεν τέθηκε γραπτώς. Δεν υπογράφτηκε καμιά συνθήκη, γιατί οι δύο πλευρές δεν το έκριναν απαραίτητο, δεδομένων των σχέσεων συνεργασίας και φιλίας που είχαν δημιουργηθεί μεταξύ των δύο πρώην εχθρών. Και για κάποιο διάστημα μετά το 1989, το ίδιο το ΝΑΤΟ φαινόταν να είχε μετρημένες τις μέρες.

Οι Ρώσοι φοβόντουσαν πάντα τις εισβολές από τη Δύση, είτε ήταν ο Ναπολέοντας, ο Χίτλερ ή το ΝΑΤΟ. Οι κορυφαίοι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες στη Ρωσία, από τον θρυλικό Τζορτζ Κέναν μέχρι τον πρεσβευτή στη Μόσχα Τζακ Μάτλοκ, μέχρι τον υπουργό Άμυνας της Κλίντον, Γουίλιαμ Πέρι, συμφωνούσαν απόλυτα ότι οι φόβοι των Ρώσων ήταν βάσιμοι και ότι το αίτημά τους για εγγυήσεις ασφαλείας ήταν θεμιτό.  Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς ήταν επομένως μια περιττή, απερίσκεπτη και προκλητική ιδέα γι' αυτούς.

Η μουσική άλλαξε στις αρχές του αιώνα. Με την Κλιντονιανή Μπελ Επόκ να τελειώνει, ο Τζορτζ Μπους και σια, άρχισαν να χρησιμοποιούν σαθρά επιχειρήματα για να υποστηρίξουν ότι είχαν μεν συμφωνήσει για το ΝΑΤΟ, αλλά ότι αυτές οι συμφωνίες δεν ήταν δεσμευτικές. Ετσι όλες οι χώρες ανατολικά της Γερμανίας συνέχισαν να γίνονται δεκτές στη Συμμαχία, η μία μετά την άλλη. Μέχρι το ΝΑΤΟ να φτάσει, με τις δημοκρατίες της Βαλτικής, στα σύνορα της Ρωσίας.

Η Ρωσία ένιωσε ότι απειλείται και όταν ένιωσε ότι ξένες δυνάμεις σκόπευαν να μετατρέψουν ένα από τα τρία ιδρυτικά έθνη της πολιτιστικής-θρησκευτικής και πολιτικής ταυτότητας του ρωσικού λαού -το άλλο ήταν η Λευκορωσία- σε μια μαχητική αντιρωσική οντότητα, παρέμβηκε με τη βία. .

Η λύση?

Δεδομένου ότι κανείς δεν σκοπεύει να σπεύσει για τη στρατιωτική διάσωση της Ουκρανίας και δεδομένου ότι ο Πούτιν μέχρι στιγμής δεν σκοπεύει να καταλάβει τη χώρα, ο μόνος δρόμος είναι μια συμφωνία που να παρέχει στη Ρωσία τις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητούσε ανεπιτυχώς εδώ και τριάντα χρόνια με αντάλλαγμα για τερματισμό της επίθεσης και μακροπρόθεσμη δέσμευση για σεβασμό της κυριαρχίας της Ουκρανίας.

Αυτό μπορεί να γίνει με ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, μπορεί να περιλαμβάνει την επανέναρξη των συμφωνιών του Μινσκ, ακόμη και τη δημιουργία καθεστώτος ουδετερότητας για την Ουκρανία. Δεν είναι πλέον ώρα για παιχνίδια.

Η Ουκρανία έχει δικαίωμα στην κυριαρχία της. Η Ρωσία δεν πρέπει πλέον να αισθάνεται ότι κινδυνεύει. Και η Ευρώπη θα πρέπει να σταματήσει να παίζει με τη φωτιά μόνο και μόνο για να ευχαριστήσει το πέραν ​​του Ατλαντικού αφεντικό της.

 

https://www.facebook.com/PinoArlacchi

  

[ * ] Ο Pino Arlacchi την 1η Σεπτεμβρίου 1997 διορίστηκε Γενικός Διευθυντής του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών στη Βιέννη και Εκτελεστικός Διευθυντής του Προγράμματος Ελέγχου Ναρκωτικών των Ηνωμένων Εθνών (από τότε που συγχωνεύτηκε στο Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα), με τον βαθμό του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα . Επί του παρόντος, είναι τακτικός καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Sassari

Η Ρωσία στην ευρωπαϊκή σκακιέρα

 

Η Μόσχα, με την αναγνώριση των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ στα όρια που περιλαμβάνουν ολόκληρη τη λεκάνη του Ντονέτσκ (Ντονμπάς) εμφανίζεται αποφασισμένη να επιβάλει τη ρωσική συμμετοχή σε μια νέα «αρχιτεκτονική ασφάλειας» στην Ευρώπη.

 

Αυτό που απαιτεί η Ρωσία, με απλούστερα λόγια, είναι να έχει λόγο και να λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντά της σε κάθε μείζονα απόφαση που μπορεί να διαταράξει ή να αναδιαμορφώσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή.

 

Ας αφήσουμε κατά μέρος και στη σφαίρα της φιλοσοφίας τη διερεύνηση του «δικαίου» ή «αδίκου» των ρωσικών απαιτήσεων. Στις διεθνείς σχέσεις (όπως, δυστυχώς, και στη ζωή των ανθρώπων) «δίκαιο» είναι αυτό που κάποιος έχει το σθένος και τα μέσα για να το επιβάλει. Και η σημερινή Ρωσία του Πούτιν φαίνεται ότι είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει προκειμένου να υποστηρίξει τα δικαιώματα / συμφέροντά της.

 

Αυτό που αμφισβητεί έμπρακτα η Μόσχα με τις κινήσεις της στο Ντονμπάς είναι η τρέχουσα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας, η οποία διαμορφώθηκε όχι μόνο ερήμην της, αλλά και με παραβίαση των συμφωνηθέντων μεταξύ της ευρωατλαντικής συμμαχίας και της παραπαίουσας το 1990 Σοβιετικής Ένωσης.

 

Δεσμεύσεις ΗΠΑ – Ε.Ε. στη Ρωσία

Κομβικό σημείο για τη δημιουργία της μετα-ψυχροπολεμικής τρέχουσας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας ήταν η επανένωση της Γερμανίας (1990). Στις συνομιλίες για την ένωση της Δυτικής Γερμανίας με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Ανατολικής Γερμανίας πήραν μέρος οι νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Σοβιετική Ένωση) καθώς αυτές οι δυνάμεις είχαν διαμορφώσει το μεταπολεμικό παγκόσμιο (και ευρωπαϊκό) σύστημα ασφάλειας.

 

Όπως αποδεικνύεται από αποχαρακτηρισμένα απόρρητα έγγραφα των συνομιλιών για τη γερμανική επανένωση μεταξύ των νικητών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (άρθρο του Ιωάννη Μπαλτζώη 7.1.2022 στοslpress.gr), η ηγεσία της καταρρέουσας τότε Σοβιετικής Ένωσης συναίνεσε στην επανεμφάνιση της ενιαίας Γερμανίας στο διεθνές σύστημα έχοντας λάβει σαφείς και ρητές διαβεβαιώσεις ότι «ούτε μια ίντσα της σημερινής στρατιωτικής δικαιοδοσίας του ΝΑΤΟ δεν θα εξαπλωθεί προς την ανατολική κατεύθυνση» (τον Φεβρουάριο του 1990 ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Τζέημς Μπέικερ προς τον Γκορμπατσόφ).

 

Τον ίδιο μήνα επίσης ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίτριχ Γκένσερ, σε συνάντησή του με τον Βρετανό ομόλογό του, είπε: «Οι Ρώσοι πρέπει να έχουν κάποια διαβεβαίωση ότι, εάν, για παράδειγμα, η πολωνική κυβέρνηση εγκαταλείψει το Σύμφωνο της Βαρσοβίας μια μέρα, δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ την επόμενη».

 

Γιατί δεν τηρήθηκαν;

Μια ματιά στον χάρτη με τις αμερικανοΝΑΤΟϊκές εγκαταστάσεις στις χώρες – πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας της ανατολικής Ευρώπης αποκαλύπτει αυτό που όλοι γνωρίζουμε. Ότι η ευρωατλαντική συμμαχία δεν τήρησε καμία από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει, καθώς αμέσως μετά τη γερμανική επανένωση επέλασε προς Ανατολάς.

 

Σε πρώτη φάση οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης (εκτός Λευκορωσίας και Ουκρανίας) ενσωματώθηκαν οικονομικά με την ένταξή τους στην Ε.Ε. Σε δεύτερο στάδιο οι εν λόγω χώρες μετατράπηκαν σε κρίσιμα στρατιωτικά προγεφυρώματα με την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, όπως για παράδειγμα η Ρουμανία και η Βουλγαρία, οι οποίες παίζουν αποφασιστικό ρόλο στον αμερικανοΝΑΤΟϊκό αντιπυραυλικό (αποκαλούμενο) αμυντικό σχεδιασμό και την αμερικανική παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα, δηλαδή τις ρωσικές ακτές.

 Με οικονομικό όχημα τη Γερμανία και στρατιωτικό το ΝΑΤΟ η Δύση απέσπασε «ζωτικό χώρο» από τη Μόσχα

 Με απλούστερα λόγια, με οικονομικό όχημα τη Γερμανία και στρατιωτικό το ΝΑΤΟ, η ευρωατλαντική συμμαχία όχι μόνο απέσπασε «ζωτικό χώρο» από τη Ρωσία αλλά εξασφάλισε μέγιστα στρατηγικά / στρατιωτικά πλεονεκτήματα έναντι της Ρωσίας με την εγκατάσταση δυνάμεων και εξελιγμένων οπλικών συστημάτων τα οποία σαφέστατα στρέφονται κατά της Μόσχας.

 

Πότε είναι «καλή» η αυτοδιάθεση;

Σήμερα οι ευρωατλαντικοί σύμμαχοι κατηγορούν τη Ρωσία του Πούτιν ότι υποθάλπει αλυτρωτισμούς και αποσχίσεις οδηγώντας στον ακρωτηριασμό την Ουκρανία. Οι εν λόγω, αναντίρρητα ακριβείς, δυτικές αιτιάσεις ωστόσο δεν έχουν καμία σχέση με την προσήλωση σε γενικές και παγκοίνως αποδεκτές αρχές του Διεθνούς Δικαίου.

 

Η αντεπίθεση του Πούτιν και η αδυναμία των Βρυξελλών

Απλώς περιγράφουν την αδυναμία της ευρωατλαντικής συμμαχίας να συγκρατήσει την «ιμπεριαλιστική» ανάκαμψη της Ρωσίας, η οποία έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων.

 

Άλλωστε ήταν η ίδια η ευρωατλαντική συμμαχία που πρώτη χάραξε τον δρόμο που σήμερα ακολουθεί ο Πούτιν, όταν, στον κολοφώνα της ισχύος της και με τη διάδοχο της Σοβιετικής Ένωσης Ρωσία στην έσχατη αδυναμία, προχώρησε στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας (1991) και στον βομβαρδισμό της Σερβίας (1999) στηρίζοντας με τα όπλα το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του Κοσόβου.

 

Είναι, έχουμε την εντύπωση, μια ακόμη απόδειξη της γενικής αρχής που χαρακτηρίζει την πραγματικότητα των διεθνών σχέσεων: Δίκαιο είναι αυτό που μπορεί κάποια δύναμη να υποστηρίξει και να επιβάλει.

 

● Τότε, τη δεκαετία του 1990, η ευρωατλαντική συμμαχία είχε τη δύναμη να επιβάλει το δίκαιό της μεταφέροντας το ΝΑΤΟ στα ρωσικά σύνορα και διαλύοντας τη Γιουγκοσλαβία δημιουργώντας κράτη – εξαπτέρυγα του δυτικού συστήματος συμφερόντων.

 

● Σήμερα στην ανατολική Ουκρανία, απ’ ό,τι φαίνεται αυτό το δίκαιο βρίσκεται στην πλευρά της Ρωσίας του Πούτιν.

 

Γιατί είναι σημαντική η Ουκρανία;

Μια ματιά στον χάρτη αρκεί για να καταλάβει κανείς τη σημασία της Ουκρανίας στην ευρασιατική σκακιέρα και γιατί η Ρωσία δεν πρόκειται να αποδεχτεί τη μετατροπή και αυτής της χώρας σε ΝΑΤΟϊκό προγεφύρωμα. Όπως το έχει συνοψίσει ο Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, χωρίς την Ουκρανία η Ρωσία είναι απλώς μια χώρα, με την Ουκρανία είναι αυτοκρατορία.

 

Δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει αν στόχος του Πούτιν είναι η ρωσική αυτοκρατορική παλινόρθωση με την ανακατάληψη των εδαφών που επί αιώνες διαμόρφωναν την άμεση σφαίρα επιρροής της τσαρικής και στη συνέχεια σοβιετικής Ρωσίας. Το βέβαιο, ωστόσο, είναι ότι η σημερινή ρωσική ισχύς επιτρέπει στον Πούτιν να κατοχυρώσει τα εδάφη του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, στα οποία άλλωστε κατοικούν συμπαγείς ρωσόφωνοι / ρωσόφιλοι πληθυσμοί.

 

Η Ουκρανία, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στο σύστημα των αγωγών μεταφοράς του ρωσικού φυσικού αερίου προς τις ευρωπαϊκές αγορές, υπήρξε το τελευταίο έπαθλο που διεκδίκησε η ευρωατλαντική συμμαχία από τον πρώην σοβιετικό ζωτικό χώρο. Στην Ουκρανία ωστόσο ξεκίνησε και η ρωσική αντεπίθεση.

 

Η άγρια σύγκρουση της Δύσης με τη Ρωσία μετέτρεψε την Ουκρανία σε πεδίο μάχης και οδήγησε τη χώρα σε μια κατάσταση εμφυλίου, ο οποίος κρατά από το 2014 μέχρι και σήμερα.

 

● Η πρώτη απάντηση του Πούτιν στις προσπάθειες των δυτικών να ρυμουλκήσουν την Ουκρανία σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ ήταν η προσάρτηση της Κριμαίας (2014).

 

● Η επόμενη καθοριστική ρωσική απάντηση δόθηκε αυτές τις μέρες με την αναγνώριση της ανεξαρτησίας των δύο Λαϊκών Δημοκρατιών στο Ντονμπάς, γεγονός που στην πράξη σημαίνει τη μετακίνηση ρωσικών δυνάμεων δυτικότερα, καθώς ούτε ο ουκρανικός στρατός έχει τη δύναμη ούτε το ΝΑΤΟ έχει τη διάθεση να αναλάβει το ρίσκο να αποτρέψει αυτήν τη ρωσική κίνηση.

 

Πόσο αρραγές είναι το ευρωατλαντικό μέτωπο;

Με τους «απεριόριστους» ενεργειακούς πόρους της η Ρωσία είναι εκ των πραγμάτων τροφοδότης της ευρωπαϊκής οικονομικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα της γερμανικής «ατμομηχανής» της Ε.Ε.

 

Παρά τις επίμονες αμερικανικές προσπάθειες προκειμένου η Ευρώπη να διαφοροποιήσει τις πηγές ενεργειακού εφοδιασμού της για να αποφευχθεί η μεγιστοποίηση της ρωσικής επιρροής, η πραγματικότητα επέβαλε στη Γερμανία να διασυνδεθεί (σε βαθμό εξάρτησης) με τις ρωσικές ενεργειακές πηγές. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ολόκληρος πρώην καγκελάριος (Σρέντερ), με την αποχώρησή του από την πολιτική, εξασφάλισε ηγετική θέση στην κρατικά ελεγχόμενη ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου.

 

Η εμβάθυνση των σχέσεων του γερμανικού οικονομικού κατεστημένου με τα ρωσικά οικονομικά συμφέροντα παρά τις αμερικανικές αντιρρήσεις προχώρησαν σε ευρύτερα πεδία συνεργασίας, ενώ στον τομέα της ενέργειας, με τη δημιουργία δύο αγωγών φυσικού αερίου (για τον δεύτερο ο καγκελάριος Σολτς υποχρεώθηκε μετά τις τελευταίες εξελίξεις να σταματήσει την πιστοποίηση που απαιτείται ώστε ο NordStream 2 να τεθεί σε λειτουργία), η Γερμανία εξαρτάται σε μέγιστο βαθμό από τις ρωσικές προμήθειες.

 

Η Ρωσία, σύμφωνα με τη Moody’s, είναι μακράν ο μεγαλύτερος προμηθευτής ενέργειας της Γερμανίας: το 2020 προερχόταν από τη Ρωσία περίπου το 65% του φυσικού αερίου και περίπου το 30% της συνολικής προσφοράς πετρελαίου. Ανάλογη με τη Γερμανία τεράστια εξάρτηση από τις ρωσικές ενεργειακές πηγές έχουν η Ελλάδα, η Αυστρία και η Ιταλία. Παρ’ όλα αυτά, με όχημα το ΝΑΤΟ, η Ουάσιγκτον έχει δέσει τις ευρωπαϊκές χώρες στο άρμα της εξωτερικής της πολιτικής. Μάλιστα, ειδικότερα η Γερμανία δεν είναι σε θέση να «ξεχάσει» ότι αμερικανική δύναμη τουλάχιστον 40.000 ανδρών εξακολουθεί να παραμένει στο έδαφός της…

 

Τι θα πληρώσει η Ελλάδα;

Η Ελλάδα καταβάλλει ήδη υψηλό κόστος των επιλογών των κυβερνήσεών της να αποδεχτεί αυξημένο ρόλο στο πλαίσιο της ελληνοαμερικανικής στρατηγικής συνεργασίας. Η Ελλάδα, στο πλαίσιο της τελευταίας ελληνοαμερικανικής συμφωνίας για τις βάσεις (που διαπραγματεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και υπέγραψε η Ν.Δ.), προσφέρει στην Ουάσιγκτον κρίσιμες στρατιωτικές υποδομές (Σούδα, Αλεξανδρούπολη κ.λπ.), οι οποίες χρησιμοποιούνται από τους Αμερικανούς εναντίον της Ρωσίας.

 

Επίσης η διευθέτηση του προβλήματος της ονομασίας της τέως ΠΓΔΜ (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) οδήγησε στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ προσφέροντας μέγιστη υπηρεσία στις ΗΠΑ και τραυματίζοντας βαριά τις ελληνορωσικές σχέσεις.

 

Το κόστος που καταβάλλει η χώρα στην προσπάθειά της να κερδίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ΝΑΤΟϊκή συμμαχία είναι ευρύτερο και πέρα από τα προβλήματα που ενδεχομένως προκύψουν στον ενεργειακό της εφοδιασμό σε υψηλότερες τιμές από άλλους προμηθευτές.

 

Η κακή ποιότητα των ελληνορωσικών σχέσεων αποτυπώνεται στη μείωση κατά 83% φέτος του τουριστικού ρεύματος από τη Ρωσία σε σχέση με την καλοκαιρινή σεζόν του 2019. Η πανδημία είναι ένας από τους λόγους αυτής της μείωσης. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία, οι Ρώσοι τουρίστες φέτος δεν ξεπέρασαν τους 100.000, έναντι περίπου 610.000 το 2019, ενώ το 2013-2014, πριν δηλαδή από τη Συμφωνία των Πρεσπών, οι Ρώσοι τουρίστες στη χώρα μας έφταναν το 1,5 εκατομμύριο!

 

Στην τρέχουσα φάση και εφόσον δεν εξευρεθεί σύντομα ειρηνική διέξοδος στην Ουκρανία, βαρύ θα είναι το κόστος και για τις ελληνικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, καθώς Ρωσία και Ουκρανία απορροφούν το 18% των συνολικών εξαγωγών οπωροκηπευτικών, το 50% των εξαγωγών φράουλας και σχεδόν το 25% των εξαγωγών ροδάκινου.

 

Συμπέρασμα: Είναι σαφές ότι βρισκόμαστε σε μια φάση κατά την οποία επαναδιαμορφώνεται η ισορροπία στο διεθνές σύστημα. Το αμερικανικό ενδιαφέρον προς Ανατολάς (στρατηγική συμμαχία ΗΠΑ, Βρετανίας, Αυστραλίας) για τον έλεγχο της Κίνας δοκιμάζει τα όρια αντοχών και δυνάμεων της αμερικανικής υπερδύναμης δημιουργώντας «ευκαιρίες» που σπεύδουν να εκμεταλλευτούν άλλοι μεγάλοι ή περιφερειακοί παίκτες, όπως η Ρωσία σήμερα στην Ουκρανία ή η «αναθεωρητική» Τουρκία στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο…

[---->]