Από το Moon Of Alabama
Είναι
ακόμα μυστήριο ποιες δυνάμεις κρύβονται πίσω από την εξέγερση στο Καζακστάν. Αν
και αρχικά υπέθεσα ότι επρόκειτο για επιχείρηση της CIA, μπορεί ωστόσο η
επιχείρηση να είχε ανατεθεί σε εξωτερικούς συνεργάτες της βρετανικής MI6. Αλλά
υπάρχουν και άλλες πιθανότητες.
Οι κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών μύριζαν έντονα έγχρωμη
επανάσταση, που υποκινούνται συνήθως από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ομάδες που
επιτέθηκαν στις αστυνομικές δυνάμεις, πυρπόλησαν κτίρια και εισέβαλαν σε μέρη
που ήταν αποθηκευμένα όπλα, φάνηκαν να είναι πολύ καλά εκπαιδευμένες. Δούλευαν
σε σχηματισμούς και προφανώς ήταν υπό τις διαταγές κάποιου.
Μερικοί από αυτούς φαίνεται πως ήταν εκπαιδευμένοι ελεύθεροι
σκοπευτές καθώς πυροβόλα όπλα έπληξαν αστυνομικούς από μεγάλες αποστάσεις.
Τρεις από τους νεκρούς αστυνομικούς αποκεφαλίστηκαν, κάτι που υποδηλώνει
παρουσία τζιχαντιστών. Λέγεται επίσης
ότι είναι αλλοδαποί και ότι το μέγεθος της συνολικής τους δύναμης υπολογίζεται
στους 20.000. Εικάζεται ότι ήλθαν από την Τουρκία, όπου ο Πρόεδρος Ερντογάν
χρησιμοποίησε Σύρους τζιχαντιστές για τους σκοπούς της εξωτερικής του
πολιτικής. Αλλά προς όφελος ποιου θα το έκανε στο Καζακστάν;
Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και θα υπακούσει στις εντολές
του ΝΑΤΟ. Το ρωσικό τελεσίγραφο «να κρατήσει το ΝΑΤΟ μακριά από τα ρωσικά
σύνορα, διαφορετικά...» μπορεί να ήταν ένας βασικός λόγος για την Ουάσιγκτον να
δημιουργήσει προβλήματα στα νότια σύνορα της Ρωσίας. Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες
εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν, προσπάθησαν να αποκτήσουν νέες βάσεις στην Κεντρική
Ασία, αλλά όλες οι κυβερνήσεις της περιοχής αρνήθηκαν.
Σε ενδεχόμενη αλλαγή του καθεστώτος στο Καζακστάν κάποιος
άλλος θα μπορούσε να αναρριχηθεί στην ηγεσία της χώρας που θα επέτρεπε στις ΗΠΑ
να αποκτήσουν ένα προγεφύρωμα εκεί. Αλλά ποιος θα μπορούσε να είναι αυτός ;
Ο πρόεδρος Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ ανέβηκε στην εξουσία το 2019
μετά την αποχώρηση του μακροχρόνιου ηγέτη της χώρας Νουρσουλτάν
Ναζαρμπάγεφ υπό την πίεση της κοινής
γνώμης. Αλλά στην πραγματικότητα ο Ναζαρμπάγεφ παρέμεινε στην εξουσία μέχρι
πολύ πρόσφατα. Κέρδισε τον τίτλο «Πρώτος Πρόεδρος» και έγινε Πρόεδρος της
Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας (KNB). Η πρωτεύουσα Αστάνα μετονομάστηκε σε
Νουρ-Σουλτάν προς τιμήν του.
Το πρόσωπο που διηύθυνε τις καθημερινές δραστηριότητες της επιτροπής ασφαλείας ήταν ο Καρίμ Μασίμοφ,
ένας σταθερός συνεργάτης του Ναζαρμπάγιεφ και επιχειρηματίας φίλος των Τζον καιΧάντερ Μπάιντεν. Φαίνεται πως οι δυνάμεις ασφαλείας δεν πρόβαλαν αντίσταση όταν
οι πρώτες ομάδες έγιναν βίαιες. Οι δυνάμεις που φρουρούσαν το αεροδρόμιο του
Αλμάτι, της μεγαλύτερης πόλης του Καζακστάν, φέρεται πως κλήθηκαν να
αποχωρήσουν από εκεί πριν μια ομάδα από 50 περίπου ανταρτών καταλάβει το
αεροδρόμιο.
Ο Πρόεδρος Τοκάγιεφ ηγείται τώρα της Επιτροπής Εθνικής
Ασφάλειας, ενώ ο Ναζαρμπάγιεφ έχει εκδιωχθεί. Την Παρασκευή αναφέρθηκε ότι ο
ίδιος και η οικογένειά του είχαν εγκαταλείψει το Καζακστάν, αλλά ο προσωπικός
του γραμματέας δήλωσε ότι ο Ναζαρμπάγιεφ, ο οποίος έχει να εμφανιστεί δημόσια
από τα τέλη Δεκεμβρίου, βρίσκεται ακόμα στην Αστάνα / Νουρ-Σουλτάν.
Ένα άλλο μυστήριο είναι η σύλληψη του Αγριου Aρμάν (ArmanDzhumageldiyev), ενός νεαρού αρχηγού της τοπικής μαφίας που φαίνεται πως είναι ο
ηγέτης της εξέγερσης στο Αλμάτι. Ο Αγριος Aρμάν είναι δημοφιλής στα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης, διευθύνει φιλανθρωπικά ιδρύματα και λειτουργεί
οικονομικές πυραμίδες.
Υπάρχει και μια άλλη παρόμοια φιγούρα στο παιχνίδι.
Ο Mουχτάρ Aμπλιάζοφ
ήταν πυρηνικός φυσικός, αλλά έγινε καπιταλιστής της άγριας Ανατολής μετά την
κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Απόκτησε ένα ποσοστό της BTA Bank όταν αυτή
ιδιωτικοποιήθηκε από τον τότε Πρόεδρο Ναζαρμπάγιεφ.
Χρησιμοποίησε την τράπεζα για να κερδίσει περίπου 5
δισεκατομμύρια δολάρια για τον εαυτό του και το 2009, μετά από κάποια κόντρα
του με τον Ναζαρμπάγιεφ, διέφυγε από τη χώρα. Η BTA Bank τελικά χρεοκόπησε
αφήνοντας πίσω της χρέη περίπου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων με έναν από τους
μεγαλύτερους πιστωτές της την Royal Bank of Scotland, η οποία διασώθηκε από
τους Βρετανούς φορολογούμενους.
Όπως και άλλοι σκοτεινοί δισεκατομμυριούχοι από την πρώην Σοβιετική
Ένωση, ο Aμπλιάζοφ εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και πήρε πολιτικό άσυλο. Εκεί
προσέλαβε διάφορα ιδιωτικά γραφεία ερευνών από πρώην πράκτορες της CIA, της MI6
και της Μοσάντ και άρχισε να μαζεύει υλικό εναντίον του Ναζαρμπάγιεφ
προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να γλυτώσει τη φυλακή.
Εναντίον του εκδόθηκαν εντάλματα σύλληψης στην Ουκρανία, τη
Ρωσία και το Καζακστάν. Στο Λονδίνο ξεκίνησαν αρκετές δικαστικές υποθέσεις
εναντίον του. Μετά από μια ψευδή ένορκη κατάθεση σε βρετανικό δικαστήριο σχετικά
με την ιδιοκτησία του σπιτιού που ζούσε αξίας 20 εκατομμυρίων δολαρίων, ένας
δικαστής τον καταδίκασε σε φυλάκιση 22 μηνών. Αλλά ο Aμπλιάζοφ δεν μπήκε ποτέ
σε βρετανική φυλακή, απλά
εξαφανίστηκε.
Αργότερα εμφανίστηκε στη Ρώμη και στη συνέχεια στη Γαλλία με εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις και εντάλματα σύλληψης εναντίον του να τον ακολουθούν. Προσλάμβανε πάντα πολλές εταιρείες δημοσίων σχέσεων και δικηγόρους για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ένας δικαστής στη Βρετανία σταμάτησε τελικά την έκδοσή του στη Ρωσία και με το πάγωμα των σχέσεων μεταξύ της «δύσης» και της Ρωσίας του επιτράπηκε τελικά να παραμείνει στη Γαλλία.
(Την όλη ιστορία,πολύ μεγαλύτερη σε έκταση την αφηγούνται σε άρθρο του σαββατοκύριακου οι Financial Times του 2017, το οποίο είναι δωρεάν για ανάγνωση.)
Ο Aμπλιάζοφ είναι ένα τέλειο παράδειγμα αυτού που το Chatham House, μια διεθνούς φήμης δεξαμενή γνώσεων, σύμβουλος κυβερνήσεων, αποκάλεσε
πρόσφατα ως το πρόβλημα της κλεπτοκρατίας στο Ηνωμένο Βασίλειο:
Η ανάπτυξη του Λονδίνου ως κέντρου οικονομικών και
επαγγελματικών υπηρεσιών συνέπεσε με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και την άνοδο των
μετασοβιετικών κλεπτοκρατιών τη δεκαετία του 1990. Αυτά τα κράτη και οι ελίτ
τους έχουν γίνει έκτοτε μια σημαντική πηγή πελατών για εταιρείες παροχής
υπηρεσιών που εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και επενδυτών του ΗΒ.
Τα τελευταία χρόνια ο Ablyazov έχει κατηγορηθεί για πολλές
απόπειρες αλλαγής καθεστώτος στο Καζακστάν. Έχει ιδρύσει και χρηματοδοτήσει ένα
πολιτικό κόμμα στο Καζακστάν, το οποίο απαγορεύτηκε αμέσως.
Πριν από δύο μέρες το Reuters άρχισε ξαφνικά να ξεπλένει τον
τύπο ονομάζοντάς τον «αρχηγό της αντιπολίτευσης» του Καζακστάν:
Η Δύση πρέπει να βγάλει το Καζακστάν από την τροχιά της Μόσχας
διαφορετικά ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα προσελκύσει το κράτος της
Κεντρικής Ασίας σε «μια δομή όπως η Σοβιετική Ένωση», δήλωσε στο Reuters ένας
πρώην υπουργός που τώρα είναι ηγέτης της αντιπολίτευσης του Καζακστάν.
...
Ο Μουχτάρ Αμπλιάζοφ, πρώην τραπεζίτης και υπουργός της
κυβέρνησης, ο οποίος είναι ηγέτης ενός κινήματος της αντιπολίτευσης που
ονομάζεται Δημοκρατική Επιλογή του Καζακστάν, είπε ότι η Δύση έπρεπε να μπει
στο χορό.
«Αν όχι, τότε το Καζακστάν θα μετατραπεί σε Λευκορωσία και (ο
Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ) Πούτιν θα επιβάλει μεθοδικά το πρόγραμμά του - την
αναδημιουργία μιας δομής όπως η Σοβιετική Ένωση», δήλωσε ο Αμπλιάζοφ στο
Reuters στα ρωσικά από το Παρίσι. «Η Δύση πρέπει να απομακρύνει το Καζακστάν από
τη Ρωσία».
«Η Ρωσία έχει ήδη εισβάλλει, έχει στείλει στρατεύματα. Ο
Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας(CSTO) είναι η ίδια η Ρωσία. Η χώρα
μου βρίσκεται υπό την κατοχή της Ρωσίας», δήλωσε.
...
Είπε ότι ήταν έτοιμος να πάει στο Καζακστάν για να ηγηθεί μιας
προσωρινής κυβέρνησης εάν κλιμακωθούν οι διαδηλώσεις.
«Όχι μόνο θέλω να επιστρέψω στη χώρα - οι άνθρωποι συνέχεια με
ρωτούν πότε θα επιστρέψω και με κατηγορούν που δεν επέστρεψα για να ηγηθώ των
διαδηλώσεων - αλλά οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν πόσο δύσκολο θα ήταν για μένα
να επιστρέψω καθώς η Ρωσία με έχει καταδικάσει σε 15 χρόνια και το Καζακστάν
ισόβια», είπε.
Ο Aμπλιάζοφ αρνήθηκε ότι η Δύση χρηματοδότησε τις διαδηλώσεις
και θεωρεί την κατηγορία ως μια προσπάθεια απόσπασης της προσοχής από το γεγονός
ότι οι ρίζες των διαδηλώσεων βρίσκονται στο Καζακστάν.
«Γνωρίζω το σοβιετικό κλισέ περί πράκτορα της Δύσης, αλλά θα
ήμουν ευτυχής αν ήμουν Αμερικανός ή Ευρωπαίος πράκτορας γιατί τότε θα ζούσαμε
όπως οι άνθρωποι στην Αμερική ή την Ευρώπη - και όλοι θα ήταν ευτυχισμένοι»,
είπε. «Δυστυχώς η Δύση δεν με βοηθά· η Δύση μου βάζει εμπόδια».
Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Καζακστάν , στις 16 Δεκεμβρίου, ανακοίνωνε λεπτομέρειες για μια προγραμματισμένη διαδήλωση το κόμματος του Αμπλιάζοφ.
Ο Aμπλιάζοφ φέρεται τώρα να βρίσκεται στο Κίεβο και καλεί τη
Δύση να επιβάλλει κυρώσεις κατά του Καζακστάν.
Ο Aμπλιάζοφ, με όλα τα κλεμμένα χρήματα, θα μπορούσε κάλλιστα
να είχε χρηματοδοτήσει την πρόσφατη έγχρωμη επανάσταση στο Καζακστάν. Η
βρετανική μυστική υπηρεσία MI6, μερικοί από τους «πρώην» πράκτορες της
εργάστηκαν για τον Αμπλιάζοφ, μπορεί να έπαιξαν ρόλο σε αυτήν. Ο Βλαντίμιρ
Oντιντσόφ συνδέει τη γραμμή Λονδίνο – Τουρκία- Αλμάτι:
Ο διορισμός τον Ιούνιο του 2020 του Ρίτσαρντ Μουρ, πρώην
πρεσβευτή στην Τουρκία, ως επικεφαλής της MI6, της Η Μυστικής Υπηρεσίας
Πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου, ήταν μια κίνηση που στόχευε στην ενίσχυση
της βρετανικής θέσης στο θέατρο της Κεντρικής Ασίας. Δεν είναι μόνο ένας
ένθερμος ρωσόφοβος, αλλά και ένας σκληρός απολογητής της Μεγάλης Τουρανίας:
δηλαδή, της παντουρκιστικής φιλοδοξίας να δημιουργηθεί ένα κράτος που θα ενώνει
τους τουρκόφωνους λαούς της Κεντρικής Ασίας, του Καυκάσου, ακόμη και αυτούς
στις Ρωσικές ομοσπονδιακές δημοκρατίες της περιοχής του Βόλγα, των Ουραλίων και
του Βόρειου Καυκάσου.
Ο Ρίτσαρντ Μουρ έχει εκπονήσει προ πολλού αυτό το σχέδιο. Το
κλειδί για τα σχέδια του Λονδίνου σε αυτόν τον τομέα είναι να κερδίσει την
υποστήριξη του προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας Ερντογάν, και ο νυν
επικεφαλής της MI6 εργάστηκε για να πραγματοποιήσει αυτόν τον στόχο κατά τη
διάρκεια της θητείας του στην πρεσβεία του Η.Β. στην Τουρκία, το 2014-2018. Για
το σκοπό αυτό ο Μουρ οργάνωσε επανειλημμένες επισκέψεις στη Βρετανία όπου ο
Τούρκος ηγέτης συναντήθηκε με εκπροσώπους του πολιτικο-στρατιωτικού
κατεστημένου της. Στις επίσημες δηλώσεις του υποστήριζε πάντα την πορεία του
Εροντγκάν στην Τουρκία · και το κόμμα του.
............
Με τον Μουρ στο τιμόνι, οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες έχουν
εντείνει αισθητά τις δραστηριότητές τους στο Καζακστάν, την Κιργιζία, το
Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν. Οι δύο παντουρκιστικές οργανώσεις έχουν
απορροφήσει τις ισλαμιστικές ομάδες και έχουν ενισχυθεί προκειμένου να
εξουδετερώσουν την επιρροή της Μόσχας και του Πεκίνου στην περιοχή.
Ο ρόλος της Τουρκίας σε αυτό το παιχνίδι είναι να χρησιμεύσει
ως ένα είδος πολιορκητικού κριού των βρετανικών συμφερόντων.
Ένας από τους «ειρηνικούς διαδηλωτές» στο Καζακστάν
αναγνωρίστηκε ως άτομο που μέχρι πρόσφατα ζούσε στην Τουρκία. Σε φωτογραφία
φέρεται να κάνει το σήμα των «Γκρίζων Λύκων» των Τούρκων φασιστών.
Μια συνεργασία της MI6 με τον Αμπλιάζοφ και το Reuters που τον
παρουσιάζουν ως «αρχηγό της αντιπολίτευσης» είναι απολύτως λογική. Η Τουρκία θα
μπορούσε κάλλιστα να έχει συμβάλει στην εκπαίδευση των ομάδων και των στοιχείων
Τζιχαντιστών. Ο Καρίμ Μασίμοφ, ο πρώην επικεφαλής της επιτροπής ασφαλείας στην
Αστάνα, μπορεί να δωροδοκήθηκε για να τους βοηθήσει ή να βοήθησε λόγω της
σχέσης του με τον Μπάιντεν. Ο εγκληματίας Αγριος Αρμάν μπορεί να έχει
συμμετάσχει για τα λεφτά ανεξάρτητα ποιος τον πλήρωνε.
Αυτό εξακολουθεί να αφήνει
πολλά ζητήματα ανοιχτά.
Για παράδειγμα πώς ήξερε η Ρωσία τι θα συνέβαινε; Οι δυνάμεις
του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας βρίσκονταν στον αέρα 13 μόλις
ώρες αφότου ο Τοκάγιεφ ζήτησε βοήθεια από το αμυντικό σύμφωνο. Ακόμη και μια
καλά εκπαιδευμένη δύναμη ταχείας επέμβασης θα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο για
να μαζέψει τα πράγματά της, να φτάσει στο αεροδρόμιο και να φύγει. Οι δυνάμεις
του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας, από τη Λευκορωσία, την
Αρμενία και το Τατζικιστάν ενήργησαν και αυτές ταχύτατα. Κάποιος πρέπει να τους
είχε προειδοποιήσει.
Οι δυνάμεις του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας,
παρεμπιπτόντως, δεν δραστηριοποιούνται στους δρόμους, αλλά φρουρούν βάσεις,
αεροδρόμια και κυβερνητικά κτίρια. Βοηθούν τις δυνάμεις του Καζακστάν που είναι
τώρα ελεύθερες να πολεμήσουν τις ομάδες αντίστασης. Πυροβολισμοί ακούγονταν
ακόμη σήμερα το πρωί στο Αλμάτι. Η επιχείρηση συνεχίζεται.
Ποια ήταν η αναμενόμενη κατάληξη όλης αυτής της υπόθεσης; Το
να κάψεις κάποια κυβερνητικά κτίρια και να σκοτώσεις αστυνομικούς δεν αρκεί για
να κάνει κανείς πραξικόπημα.
Προς το παρόν φαίνεται ότι ο Τοκάγιεφ είναι σίγουρο ότι έχει
κερδίσει. Κυρώσεις από τη Δύση δεν θα υπάρξουν, καθώς αρκετές μεγάλες «δυτικές»
εταιρείες βγάζουν καλά λεφτά στο Καζακστάν. Εάν θα έπρεπε να αποχωρήσουν ως
αντίποινα για τις κυρώσεις, αυτό θα ήταν μια μεγάλη νίκη της Ρωσίας και της
Κίνας.
Όλα αυτά είχαν ένα αρκετά προβλέψιμο αποτέλεσμα. Αλλά γιατί
τότε να ξεκινήσει αυτή η επιχείρηση;
Η μόνη απάντηση που κατά τη γνώμη μου βγάζει νόημα είναι ότι
ήταν μια προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή της Ρωσίας από τη «δυτική» απειλή
και ως τέτοιο έχει αποτύχει.
