Καθώς το μακελειό στη Γάζα συνεχιζόταν χάρη στην αμερικανική
βοήθεια, δύο σημαντικά γεγονότα απείλησαν να διευρύνουν τη σύγκρουση στη Μέση
Ανατολή: η τρομοκρατική επίθεση στο Ιράν, στο Κέρμαν, σε μια εκδήλωση μνήμης
για τον στρατηγό Κασσέμ Σολειμάνι, η οποία κόστισε 103 ζωές, και η δολοφονία,
στη Βηρυτό, του Σάλεχ αλ Αρούρι, δεύτερου τη τάξει στο πολιτικό γραφείο της
Χαμάς.
Η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς αλ-Αρούρι
Ας ξεκινήσουμε με το πρώτο. Αρθρο του al Jazeera εξηγεί γιατί
το Ισραήλ χτύπησε τον αλ-Αρούρι και γιατί τώρα. Πρώτον, επειδή ήταν ένας ηγέτης
με μεγάλη ευφυΐα και διεθνείς επαφές και είναι δύσκολο να αντικατασταθεί-
δεύτερον, επειδή είχε "στενή και συχνή φυσική επαφή με τον ηγέτη της
Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα και με τους πολλούς ιρανικούς πολιτικούς και
στρατιωτικούς εκπροσώπους που ήταν παρόντες στη Βηρυτό", δηλαδή για να δυσκολέψει
την ιρανική υποστήριξη προς τη Χεζμπολάχ.
Τέλος, επειδή ο Νετανιάχου ήλπιζε να ανοίξει ένα νέο μέτωπο
εναντίον της Χεζμπολάχ, σε μια προσπάθεια να επιμηκύνει το χρονικό διάστημα του
πολέμου, επειδή φοβάται ότι, όταν αυτός τελειώσει, θα πρέπει να λογοδοτήσει
στην ισραηλινή κοινή γνώμη για πολλά πράγματα.
Σε αυτούς τους λόγους θα θέλαμε να προσθέσουμε μερικούς ακόμη.
Διότι το Ισραήλ χρειάζεται κάθε μέρα μια επιτυχία για να τροφοδοτεί την
προπαγάνδα του και να εμποδίζει την εγχώρια κοινή γνώμη να αμφισβητήσει την
έλλειψη αποτελεσμάτων της στρατιωτικής εκστρατείας. Πράγματι, παρά τις πολλές
στρατιωτικές απώλειες (175 επισήμως, αλλά είναι περισσότερες, ενώ οι τραυματίες
ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες), "μετά από σχεδόν τρεις μήνες πολέμου, η
Χαμάς συνεχίζει να ελέγχει τη Γάζα", όπως σημειώνει ο Γιόσι Βέρτερ σε
άρθρο του στη Haaretz στις 5 Ιανουαρίου. Χρειαζόταν, λοιπόν, ένα τρόπαιο και
ένα κεφάλι να πέσει.
Αλλά η δολοφονία έγινε κυρίως για να διακοπούν οι
συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ για την
απελευθέρωση των ομήρων με αντάλλαγμα μια εκεχειρία. Όπως και έγινε: Μετά τη
δολοφονία η Χαμάς διέκοψε τις διαπραγματεύσεις. Για να διαρκέσει ο πόλεμος,
σύμφωνα με τις επιθυμίες του Νετανιάχου, πρέπει να διακοπούν όλες οι γραμμές
επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών.
Όσον αφορά τη διεύρυνση της σύγκρουσης, δεν πρέπει να διαφεύγει
της προσοχής ότι η δολοφονία έγινε λίγες ώρες πριν από την ομιλία (η οποία είχε
προαναγγελθεί εδώ και μέρες) του ηγέτη της Χεζμπολάχ Σαγίντ Νασράλα. Λίγες ώρες
για να σκεφτεί κανείς που θα μπορούσε να κάνει λάθος: θα μπορούσε να είχε παραιτηθεί
από την ομιλία, ένα σημάδι αδυναμίας που το Ισραήλ θα το διατυμπάνιζε ως
περαιτέρω νίκη- ή θα μπορούσε να είχε ανοίξει το νέο μέτωπο, προσφέροντας στον
Νετανιάχου τον πολυπόθητο πόλεμο στον Λίβανο.
Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην L'Orient le Jour, την εφημερίδα
του Λιβάνου με δυτικό προσανατολισμό, της ομιλίας του Νασράλα προηγήθηκε ένα
πολύ ενδιαφέρον σχόλιο: "Πριν από δέκα χρόνια ο Σαγιέντ έλεγε ότι αν το
Ισραήλ χτυπούσε τη Βηρυτό, θα χτυπούσε το Τελ Αβίβ, αλλά σήμερα βρισκόμαστε στα
πρόθυρα του πολέμου. Δεν νομίζω ότι η απάντηση θα είναι άμεση. Θα ήταν σαν να
πέφταμε στην παγίδα του Ισραήλ". Και έτσι έγινε. Ο Νασράλα είπε πολλά,
αλλά ο πόλεμος αποφεύχθηκε.
Η τρομοκρατική ενέργεια στο Κέρμαν
Οι βόμβες που εξερράγησαν στο Κέρμαν θα μπορούσαν επίσης να
οδηγήσουν την Τεχεράνη σε αντίποινα κατά του Ισραήλ, το οποίο κατηγορεί ότι
οργάνωσε την τρομοκρατική επίθεση. Αντίποινα που θα άνοιγαν το κουτί της
Πανδώρας.
Για μια ημέρα, τα δυτικά μέσα ενημέρωσης προσπάθησαν να βρουν
κάποιον άλλο να κατηγορήσουν, καθώς δεν μπορούσαν να επιρρίψουν την ευθύνη στο
Ισραήλ ή στις Ηνωμένες Πολιτείες για μια ξεκάθαρα τρομοκρατική ενέργεια. Και
έτσι έκαναν τους πάντες να νιώσουν άβολα: Κούρδους, εθνικιστές, μειονότητες
κάθε είδους- και φυσικά το Isis...
Σε αυτή την αγωνιώδη αναζήτηση ενός αποδιοπομπαίου τράγου,
απέφυγαν να καταγράψουν τους υπόπτους που θα έπρεπε να έχουν καταγραφεί αυτοδικαίως,
έχοντας ήδη οργανώσει παρόμοιες επιθέσεις στο ιρανικό έδαφος, τους Μοτζαχεντίν
του ιρανικού λαού, πιο γνωστούς ως Μεκ. Το θέμα είναι ότι, αν και οι
τρομοκρατικές τους δραστηριότητες είναι γνωστές, έχουν άριστες σχέσεις τόσο με
τους Αμερικανούς πολιτικούς όσο και με το Ισραήλ. Αλλά έτσι, δεν θα μπορούσε να
αποφευχθεί η σύνδεση Τελ Αβίβ - Ουάσιγκτον - Τρομοκρατίας.
Οπότε έμενε το Isis, αν και, όπως σημείωσε η Dagospia, πάντα αναλάμβανε αμέσως την ευθύνη των επιθέσεων του. Εξάλλου, η υπόθεση ότι
πρόκειται για το Isis, πριν καν αυτό αναλάβει την ευθύνη, είχε να κάνει με τον αγώνα
του στρατηγού Σουλεϊμανί κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης.
Αλλά ακόμη και αυτή η λεπτομέρεια, η τόσο ενοχλητική για τη
δυτική προπαγάνδα (επειδή οι ΗΠΑ ήταν αυτές που σκότωσαν τον άνθρωπο που
εξολόθρευσε την τρομοκρατία), τα μέσα ενημέρωσης αποφύγαν να το αναφέρουν.
Πέρα από αυτό, ο ισχυρισμός ήρθε πολύ αργά για να έχει κάποιο ίχνος
αξιοπιστίας και, επιπλέον, οι δυνάμεις του Isis έχουν πλέον
"υποβαθμιστεί", όπως είχε δηλώσει ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής
Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι την ημέρα πριν από την επίθεση (με ατυχή
συγχρονισμό, ο καημένος).
Θα πρέπει να σημειωθεί, εξάλλου, ότι η επιχείρηση στο Κέρμαν
ήταν κάτι παραπάνω από εξεζητημένη, αφού το Ιράν βρίσκεται σε προ-πολεμικό
καθεστώς, άρα ελέγχεται πλήρως από την Ασφάλεια (πριν από λίγες ημέρες, απαγχονίστηκαν
τέσσερα άτομα που κατηγορούνταν για σχέσεις με τη Μοσάντ).
Το Isis έχει πραγματοποιήσει ελάχιστες επιθέσεις στο εσωτερικό
του Ιράν λόγω της αποτελεσματικότητας των αντεπιθέσεων των Φρουρών της
Επανάστασης, των άσπονδων εχθρών της οργάνωσης και είναι πράγματι δύσκολο για
αυτήν να πραγματοποιήσει μια τόσο εξελιγμένη επιχείρηση τώρα που η άμυνά της χώρας
είναι στο μέγιστο βαθμό επαγρύπνησης.
Παρ' όλα αυτά, όμως, ίσως η υπογραφή Isis στην τρομοκρατική
ενέργεια να κάνει καλό σε όλους: η Τεχεράνη αποφεύγει να απαντήσει με ηχηρό
τρόπο (θα το κάνει με άλλο τρόπο) και να πυροδοτήσει έτσι την ανεπιθύμητη
σύγκρουση.
Και αποφεύγει μια επίθεση στις ΗΠΑ ή το Ισραήλ, που δυστυχώς
είναι πάντα πιθανή (ειδικά στις ΗΠΑ), να ταυτιστεί αμέσως ως απάντηση της
Τεχεράνης, με επακόλουθο τον πόλεμο. Και πιθανότατα αυτό ακριβώς το δεύτερο
σενάριο ήταν ο σκοπός της επίθεσης.
Όπως φαίνεται από όσα γράψαμε, ο πόλεμος στη Γάζα και οι
αλληλένδετες εντάσεις από τον Λίβανο μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα προσφέρουν
ποικίλες και εξεζητημένες ευκαιρίες σε όσους θέλουν να διευρύνουν το μέτωπο.
Γι' αυτό είναι επείγον να σταματήσει τώρα το μακελειό στη Γάζα.
Αλλά για να γίνει αυτό, δεν μπορεί κανείς να περιμένει να σταματήσει
τον πόλεμο το Ισραήλ. Διότι αυτό παίζει το παιχνίδι μόνο όσων θέλουν να
συνεχιστεί ο πόλεμος. "Η λύση θα πρέπει να επιβληθεί από έξω", όπως
δήλωσε ο Josep Borrell. Αν και άχρηστος, όπως όλη η αδύναμη ευρωπαϊκή νομενκλατούρα,
ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ ξέρει ωστόσο τι λέει, αφού πέρασε μέρος της νιότης
του σε ισραηλινό κιμπούτς.
