Matzpen (εβραϊκά: מצפן, lit.
"Πυξίδα") είναι το όνομα μιας επαναστατικής σοσιαλιστικής και
αντισιωνιστικής οργάνωσης, που ιδρύθηκε στο Ισραήλ το 1962 και
δραστηριοποιήθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1980. Το επίσημο όνομά της ήταν
Σοσιαλιστική Οργάνωση στο Ισραήλ, αλλά έγινε ευρύτερα γνωστή ως Matzpen μετά την
έκδοση του μηνιαίου εντύπου της.
Προέλευση
Η οργάνωση ιδρύθηκε από πρώην μέλη του Ισραηλινού
Κομμουνιστικού Κόμματος - Maki - που αντιτάχθηκαν στην αδιαμφισβήτητη
υποστήριξη του κόμματος αυτού προς την εξωτερική πολιτική της Σοβιετικής
Ένωσης. Προσέφεραν μια πιο ριζοσπαστική ανάλυση και αντίθεση στον Σιωνισμό [ 1].
Μια πρώιμη ανάλυση της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης, που γράφτηκε πριν
εγκαταλείψουν το Κομμουνιστικό Κόμμα, από τους Moshe Machover και Akiva Orr (με
το ψευδώνυμο, N. Israeli), εμφανίστηκε στα εβραϊκά το 1961 υπό τον τίτλο
Shalom, Shalom ve'ein Shalom (שלום, שלום, ואין שלום- Ειρήνη,
ειρήνη όταν δεν υπάρχει ειρήνη - η αγγλική μετάφραση ολοκληρώθηκε το 2009- αν
και δεν είχε δημοσιευτεί μέχρι τον Αύγουστο του 2016, η μετάφραση είναι
διαθέσιμη στο διαδίκτυο). [2] Η Matzpen συγκέντρωσε Εβραίους και Άραβες
ακτιβιστές με διαφορετικό παρελθόν σε αριστερές οργανώσεις και ομαδοποιήσεις.
Εξέχουσα θέση μεταξύ αυτών κατείχε ο Jabra Nicola, Νικόλα, ένας
Παλαιστίνιος-Ισραηλινός διανοούμενος και ακτιβιστής, ο οποίος βοήθησε στη
διαμόρφωση του θεωρητικού προσανατολισμού της εκκολαπτόμενης οργάνωσης[3][4], η
οποία εξέδιδε ένα ομώνυμο περιοδικό στα εβραϊκά και στα αραβικά. Η οργάνωση
αναπτύχθηκε την περίοδο μετά τον πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967 και την κατοχή
των παλαιστινιακών και αραβικών εδαφών από το Ισραήλ[5].
Βασικές θέσεις
Σε μια δήλωση με τίτλο "Κάτω η κατοχή", από την 1η
Ιανουαρίου 1969, η Matzpen διακρίθηκε - μαζί με το Κομμουνιστικό Κόμμα (Rakah)
- ως οι μόνες δυνάμεις που διεξάγουν "συνεπή αγώνα ενάντια στη
συνεχιζόμενη κατοχή των εδαφών που κατακτήθηκαν τον Ιούνιο του '67". [6]
Αντιμέτωπο με μια κατάσταση στην οποία "το Ισραήλ ελέγχει το σύνολο των
εδαφών της Παλαιστίνης την περίοδο της Βρετανικής Εντολής, καθώς και τεράστιες
εκτάσεις αιγυπτιακών εδαφών και μια περιοχή στο νότιο τμήμα της Συρίας", η
Matzpen διαβεβαίωνε στη "Γενική Διακήρυξη της ISO" το Μάρτιο του
1968, ότι "Είναι δικαίωμα και καθήκον κάθε κατακτημένου και υποταγμένου
λαού να αντιστέκεται και να αγωνίζεται για την ελευθερία του. Οι τρόποι, τα
μέσα και οι μέθοδοι που είναι απαραίτητα και κατάλληλα για έναν τέτοιο αγώνα
πρέπει να καθορίζονται από τον ίδιο το λαό και θα ήταν υποκριτικό για τους
ξένους -ιδιαίτερα αν ανήκουν στο καταπιεστικό έθνος- να του κηρύττουν λέγοντας:
"Έτσι πρέπει να κάνεις και έτσι δεν πρέπει να κάνεις"".
Πρόσθεσε, ότι παρά την αναγνώρισή του "του άνευ όρων δικαιώματος των
κατακτημένων να αντιστέκονται στην κατοχή", ως οργάνωση θα μπορούσε να
υποστηρίξει πολιτικά "μόνο τις οργανώσεις που, εκτός από την αντίσταση
στην κατοχή, αναγνωρίζουν και το δικαίωμα του ισραηλινού λαού για
αυτοδιάθεση", ώστε να καταστεί δυνατός "ένας κοινός αγώνας Αράβων και
Εβραίων στην περιοχή για ένα κοινό μέλλον"[7].
Στο πλαίσιο αυτό, στόχος της Matzpen ήταν η δημιουργία ενός
ευρύτερου μετώπου ανθρώπων που αντιτίθενται στην κατοχή και τάσσονται υπέρ ενός
απο-σιωνισμένου Ισραήλ, το οποίο θα αποτελούσε μέρος μιας σοσιαλιστικής
ομοσπονδίας ολόκληρης της Μέσης Ανατολής. Σε αντίθεση με το Κομμουνιστικό Κόμμα
και τη Σιωνιστική Αριστερά,η Matzpen επέμενε ότι η κατοχή του 1967 δεν ήταν
παρά ένα στάδιο στη μακρά ιστορία του σιωνιστικού εποικισμού και ότι η ανατροπή
της θα αποτελούσε αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για τη συνολική επίλυση των
προβλημάτων της Μέσης Ανατολής. Για μια τέτοια λύση θα χρειαζόταν η πολιτική
κινητοποίηση των Αράβων, των Εβραίων και άλλων εθνικών μειονοτήτων στην περιοχή.
Το πολιτικό πλαίσιο αυτής της κινητοποίησης έγινε γνωστό ως Αραβική Επανάσταση,
η οποία συνδύαζε εθνικά και σοσιαλιστικά καθήκοντα στη διαδικασία του αγώνα
κατά του σιωνισμού, του ιμπεριαλισμού και της αραβικής αντίδρασης[8]. Για να
προωθήσει αυτούς τους στόχους, η Ματζπέν δημιούργησε δεσμούς με οργανώσεις της
Νέας Αριστεράς στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου, καθώς και με
προοδευτικές παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως το Δημοκρατικό Μέτωπο για την
Απελευθέρωση της Παλαιστίνης[9][10].
Πολλές από τις πρωτότυπες αναλύσεις και δηλώσεις της οργάνωσης
συμπεριλήφθηκαν σε μια δημοσιευμένη συλλογή με τον τίτλο The Other Israel: The
Radical Case Against Zionism, με την επιμέλεια του Arie Bober (Doubleday,
1972)[11].
Το βιβλίο του Bober ήταν μια επισκόπηση των θέσεων που
υποστήριζε η Matzpen εκείνη την εποχή σε μια σειρά θεμάτων, και ως εκ τούτου
αποτελεί βασική πηγή για την ανάλυση της οργάνωσης σχετικά με την ισραηλινή
κοινωνία και την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση. Στην εισαγωγή του βιβλίου
αναφέρει τα εξής:
"Το βιβλίο αυτό είναι το αποτέλεσμα της συλλογικής
προσπάθειας πέντε ετών μιας μικρής ομάδας Αράβων και Εβραίων πολιτών του Ισραήλ
να διεισδύσει στο πυκνό δίχτυ ψευδαισθήσεων και μύθων που κυριαρχεί σήμερα στη
σκέψη και τα συναισθήματα των περισσότερων Ισραηλινών και, ταυτόχρονα,
καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την επικρατούσα εικόνα του Ισραήλ στον δυτικό κόσμο.
Σύμφωνα με το σιωνιστικό παραμύθι, το κράτος του Ισραήλ είναι ένα προκεχωρημένο
φυλάκιο δημοκρατίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και διαφωτισμού, καθώς και πατρίδα
και καταφύγιο για τους διωκόμενους Εβραίους του κόσμου. Αυτό το προκεχωρημένο
φυλάκιο, έτσι λέει η ιστορία, αν και επιδιώκει ειλικρινά την ειρήνη με τους
γείτονές του βρίσκεται σε κατάσταση διαρκούς πολιορκίας εξαιτίας της απληστίας
των Αράβων ηγετών, του εγγενούς "παραλογισμού" του ανατολίτικου
μυαλού και της έμφυτης εθνικής ροπής προς το μίσος για τους Εβραίους.
"Η πραγματικότητα, αποδεικνύει αυτό το βιβλίο, είναι
εντελώς διαφορετική. Το σιωνιστικό κράτος γεννήθηκε με τη βίαιη απαλλοτρίωση
και εκδίωξη από τη χώρα τους των Παλαιστινίων Αράβων, και η διαδικασία αυτή
συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Σε ανοιχτή συμμαχία με τον δυτικό ιμπεριαλισμό, ιδίως
τον ιμπεριαλισμό των Ηνωμένων Πολιτειών, και σε ελάχιστα κρυφή συμπαιγνία με
τις πιο αντιδραστικές δυνάμεις του αραβικού κόσμου, το σιωνιστικό κράτος θέτει
ενεργά τον εαυτό του ενάντια σε κάθε βήμα, όσο διστακτικό κι αν είναι, που
κάνουν οι αραβικές μάζες για να ανακουφίσουν τη δυστυχία αιώνων που τους έχει
επιβληθεί από την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό. Μέσα στα εδάφη που
κατέλαβε από το 1967, το σιωνιστικό κράτος χρησιμοποιεί ένα σύστημα άμεσης
στρατιωτικής καταστολής για να εκδιώξει τους Παλαιστίνιους Άραβες από τα εδάφη τους,
να εξασφαλίσει τον εβραϊκό εποικισμό τους και να συντρίψει κάθε έκφραση
παλαιστινιακής αντίστασης. Εντός των δικών του συνόρων, το σιωνιστικό κράτος
επιδίδεται σε συστηματική εθνική καταπίεση της μειονότητας των Αράβων πολιτών
του. Η ίδια η σκουρόχρωμη πλειοψηφία της προνομιούχου εβραϊκής κοινότητας
αισθάνεται όλο και περισσότερο το κεντρί των ρατσιστικών διακρίσεων, καθώς η
οικονομική ανισότητα αυξάνεται και οι κοινωνικές συνθήκες επιδεινώνονται. Το
σιωνιστικό κράτος, μακράν από το να προσφέρει ένα καταφύγιο στους διωκόμενους
Εβραίους του κόσμου, οδηγεί τόσο τους νέους μετανάστες όσο και τους παλιούς
εποίκους προς ένα νέο ολοκαύτωμα, κινητοποιώντας τους σε μια αποικιοκρατική
επιχείρηση και έναν αντεπαναστατικό στρατό ενάντια στον αγώνα των αραβικών
μαζών για εθνική απελευθέρωση και κοινωνική χειραφέτηση - έναν αγώνα που δεν
είναι μόνο δίκαιος αλλά τελικά θα είναι και νικηφόρος. Αυτή η κατάσταση των
πραγμάτων δεν είναι, επιπλέον, καθόλου τυχαία. Ήταν το αναπόφευκτο αποτέλεσμα
της επιτυχίας του σιωνιστικού σχεδίου για την ίδρυση ενός εβραϊκού κράτους στην
Παλαιστίνη. Και για να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα δεν απαιτείται απλώς μια
αλλαγή κυβέρνησης ή μια τροποποίηση της μιας ή της άλλης συγκεκριμένης
πολιτικής, αλλά ένας επαναστατικός μετασχηματισμός των ίδιων των θεμελίων της
ισραηλινής κοινωνίας".
Το 1970 η οργάνωση άρχισε να περνά από μια διαδικασία
ιδεολογικού και οργανωτικού κατακερματισμού, με ορισμένα μέλη να αποχωρούν για
να δημιουργήσουν νέες ομάδες, όπως η Avangard με τροτσκιστικό προσανατολισμό,
με επικεφαλής τους Menahem Carmi και Sylvain Cypel, και η Ma'avak (Επαναστατική
Κομμουνιστική Συμμαχία), με μαοϊκό προσανατολισμό, με επικεφαλής τους Ilan
Albert και Rami Livneh. Μια περαιτέρω διάσπαση εντός της τελευταίας οργάνωσης
οδήγησε στη δημιουργία της Επαναστατικής Κομμουνιστικής Συμμαχίας - Κόκκινο
Μέτωπο, με επικεφαλής τους Udi Adiv και Dan Vered. Η Avangard υπέστη επίσης
διασπάσεις, οι οποίες κατέληξαν στο σχηματισμό της Σπαρτακιστικής Λίγκας το
1974 και της ομάδας Nitzotz το 1977[13].
Οι θεωρητικές αντιπαραθέσεις που οδήγησαν στις διασπάσεις στη
Matzpen είχαν να κάνουν με την εννοιολόγηση των σχέσεων μεταξύ ταξικής πάλης
και εθνικισμού στον αγώνα για το σοσιαλισμό. Η Αβανγκάρντ θεωρούσε το Ισραήλ ως
μια κανονική καπιταλιστική κοινωνία στην οποία η εργατική τάξη ήταν ο
πρωταρχικός επαναστατικός παράγοντας. Ως εκ τούτου, έβλεπε ως στόχο της την
κινητοποίηση αυτής της τάξης για τη δημιουργία μιας ισραηλινής σοσιαλιστικής
δημοκρατίας. Θεωρούσε ότι η εστίαση της Matzpen στην ισραηλινο-παλαιστινιακή
εθνική σύγκρουση και στις αποικιοκρατικές καταβολές της ισραηλινής κοινωνίας
αποσπούσε την προσοχή από την ταξική πάλη. Η Ma'avak, αντίθετα, θεωρούσε ότι η
Matzpen δεν έδινε αρκετή έμφαση στον αποικιοκρατικό χαρακτήρα της ισραηλινής
κοινωνίας και έβλεπε ως στόχο της τη διευκόλυνση του παλαιστινιακού
εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα ως απαραίτητο βήμα προς το σοσιαλισμό. Σε αντίθεση και
με τις δύο ομάδες, η Matzpen επιβεβαίωσε εκ νέου το συνδυασμό της υποστήριξης
των εθνικών και κοινωνικών αγώνων.
Το 1972 έγινε μία σημαντική διάσπαση εντός του πυρήνα της βασικής
ομάδας της Matzpen, και οι δύο ομάδες διατήρησαν το όνομα Matzpen για τα
αντίστοιχα περιοδικά τους, ένα ζήτημα που προκάλεσε έντονες διαφωνίες μεταξύ
τους[14]. Πίσω από αυτή την απόφαση ήταν
η προφανής αξία της ετικέτας "Matzpen" ως δείκτης ριζοσπαστικής
αριστερής πολιτικής [14]. Το μεγαλύτερο μέρος της αρχικής ηγεσίας παρέμεινε σε
αυτό που έγινε γνωστό ως Matzpen Τελ Αβίβ, ενώ η άλλη παράταξη έγινε γνωστή ως
Matzpen Ιερουσαλήμ. Αυτή η τελευταία ομάδα υιοθέτησε το όνομα Matzpen Marxist,
για να ξεχωρίζει από τους αντιπάλους της. Το 1975 άλλαξε το όνομά της σε
Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα, τμήμα της Τέταρτης Διεθνούς, ενώ διατήρησε
τον τίτλο Matzpen Marxist στην τακτική της έκδοση. Η ομάδα του Τελ Αβίβ άλλαξε
επίσης το όνομά της στη συνέχεια (το 1978) σε Σοσιαλιστική Οργάνωση στο Ισραήλ
και απέσυρε το επίθετο "ισραηλινή", προκειμένου να αποφύγει πιθανή
συσχέτιση με τον σιωνισμό. Και οι δύο ομάδες διατήρησαν την αρχική διπλή
εστίαση της Matzpen στην ταξική και εθνική απελευθέρωση. Οι Machover, Orr και
Haim Hanegbi παρέμειναν στην ομάδα με έδρα το Τελ Αβίβ, ενώ η ομάδα με έδρα την
Ιερουσαλήμ είχε επικεφαλής τους Arieh Bober και Michel Warschawski (Mikado).
Ένα κίνημα νεολαίας γνωστό ως Hafarperet (mole) συνδέθηκε με την τελευταία
ομάδα, και δραστηριοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1970, κυρίως στη Χάιφα.
Η δίκη του Κόκκινου Μετώπου
Μια από τις οργανώσεις που προέκυψαν από τη Μάτζπεν, το
Κόκκινο Μέτωπο, είχε μια σύντομη ιστορία μόλις ενός έτους. Στα τέλη του 1972
πολλά από τα μέλη του συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία και
συνεργασία με τον εχθρό (τη συριακή στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών), με βάση
ένα μυστικό ταξίδι που έκαναν κάποιοι από αυτούς στη Δαμασκό. Κανένας από τους
ακτιβιστές που συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν δεν ήταν μέλος της Matzpen εκείνη
την εποχή ή την εποχή που διέπραξαν τα υποτιθέμενα αδικήματα κατά της κρατικής
ασφάλειας. Σε μια πολυδιαφημισμένη δίκη το 1973 πέντε μέλη του Κόκκινου Μετώπου
καταδικάστηκαν σε κάποια χρόνια φυλάκισης. Πολλοί από τους κατηγορούμενους
δήλωσαν ότι είχαν υποστεί βασανιστήρια και άλλες μορφές σωματικής και ψυχικής βίας
από τις ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας πριν από τη δίκη, για να τους αποσπάσουν
ομολογίες[15]. Είναι προφανές ότι κανένας από αυτούς δεν είχε το οποιοδήποτε
ενδιαφέρον να συνεργαστεί με το συριακό ή άλλο αραβικό καθεστώς, και το
μοναδικό τους ενδιαφέρον ήταν η εγκαθίδρυση δεσμών με άλλες επαναστατικές
οργανώσεις στην περιοχή, κυρίως παλαιστινιακές. Οι δηλώσεις πριν από τη δίκη, από
τους κορυφαίους κατηγορούμενους - τον Daud Turki και τον Ehud Adiv - μας
επιτρέπουν να έχουμε μια σαφή εικόνα του γεγονότος.
Ο Turki, Παλαιστίνιος πολίτης του
Ισραήλ, προσδιόρισε το στόχο τους ως τον σοσιαλισμό: "ο κοινός στόχος όλων
των εργατών, των αγροτών και όσων διώκονται στην ισραηλινή κοινωνία. Οι Εβραίοι
έχουν μερίδιο, και πρέπει να έχουν μερίδιο, επειδή είναι μέλη της οργάνωσης σε
ισότιμη βάση με μένα, στην εγκαθίδρυση μιας νέας κυβέρνησης και ενός νέου
καθεστώτος που θα επιτρέψει τόσο στον εβραϊκό λαό όσο και στον αραβικό λαό να
διαδραματίσουν αποτελεσματικό ρόλο στον αγώνα του αραβικού λαού για
απελευθέρωση". Ο Turki συνέχισε να επικρίνει τον Σιωνισμό, ο οποίος
"αντί να υιοθετήσει, όπως θα έπρεπε, μια ουδέτερη στάση ή μια στάση
υποστήριξης του αραβικού αγώνα για εθνική και σοσιαλιστική απελευθέρωση,
στάθηκε δίπλα στους εχθρούς αυτού του κινήματος, δίπλα στους Αμερικανούς που
καταδιώκουν τον λαό του Βιετνάμ, δίπλα στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό που
εκμεταλλεύεται τους λαούς της Λατινικής Αμερικής και τους λαούς της Ασίας και
της Αφρικής και στρέφει τον εβραϊκό λαό εναντίον του αραβικού λαού για πάντα.
Νομίζω ότι αυτή η στάση ισοδυναμεί με έγκλημα τόσο κατά του εβραϊκού λαού όσο
και κατά του αραβικού λαού". Κατά την άποψή του, οι Εβραίοι πρέπει να
υποστηρίξουν τον αραβικό αγώνα για απελευθέρωση και όχι έναν αγώνα υποκατάστατο
του εθνικισμού, αφού και οι δύο έχουν "κοινό μέλλον και θα μπορούν να ζουν
μαζί σε μια ενιαία πατρίδα υπό την κυριαρχία ενός ενιαίου κράτους, ενός κράτους
απελευθερωμένου από κάθε ξένη επιρροή και κάθε κοινωνική εκμετάλλευση".
Την ίδια προσέγγιση επέδειξε και ο Adiv . Αποδεχόμενος ότι
"όλες οι τάσεις της Matzpen" είχαν "μια καλή θεωρία",ωστόσο,
υποστήριξε ότι τους έλειπε "το κεφάλαιο με τίτλο 'τι πρέπει να γίνει' για
να φτάσουμε στην πολυεθνική σοσιαλιστική Μέση Ανατολή για την οποία μιλούν, και
στην πολιτική τους δραστηριότητα περιορίζουν τη συζήτηση στο εβραϊκό κράτος του
Ισραήλ. Δηλαδή ασχολούνται με το να πείσουν τους Εβραίους και αγνοούν εντελώς
τον αγώνα των Αράβων, και ειδικότερα τον αγώνα των Παλαιστινίων Αράβων κατά του
σιωνισμού και του κράτους του Ισραήλ". Χρειαζόταν μια αλλαγή εστίασης για
να μετατραπεί η εθνική σύγκρουση σε ταξική πάλη. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο
"αν οι Εβραίοι αποδείξουν στους Άραβες, οι οποίοι πολεμούν τον σιωνισμό
εδώ και δεκάδες χρόνια, ότι αυτοί [οι Εβραίοι] είναι με το μέρος τους, ότι
είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν ό,τι έχουν, να υποστούν την ίδια
"μεταχείριση" και να μοιραστούν τα πάντα μαζί τους. Χωρίς αυτό,
κανένας Άραβας δεν θα έχει εμπιστοσύνη ότι ο πιο ειλικρινής Εβραίος επαναστάτης
είναι πραγματικά επαναστάτης. Καμία ιδεολογία, ούτε καν η πιο δίκαιη και
προοδευτική, δεν μπορεί να πείσει τους Άραβες, αν δεν συνοδεύεται από πράξεις
εκ μέρους εκείνων που την ασπάζονται"[16].
Πέρα από την οργανωτική ύπαρξη - η κληρονομιά της
Matzpen
Με την άνοδο νέων, ζωντανών και λιγότερο ιδεολογικά άκαμπτων
κινημάτων διαμαρτυρίας στη δεκαετία του 1980, που αντιτάχθηκαν στη συνεχιζόμενη
κατοχή και στον πόλεμο στο Λίβανο (Επιτροπή Αλληλεγγύης με το Πανεπιστήμιο
Birzeit, επιτροπές κατά των βασανιστηρίων και των κατεδαφίσεων σπιτιών, Yesh
Gvul, Εναλλακτικό Κέντρο Πληροφόρησης, Κέντρο Συμβουλών Εργαζομένων κ.ο.κ.), οι
διάφορες παρατάξεις της Matzpen έχασαν μεγάλο μέρος του λόγου ύπαρξής τους. Ο
χώρος για αριστερές οργανώσεις, με ολοκληρωμένη πολιτική ατζέντα, συρρικνώθηκε
με την αυξανόμενη εστίαση στην κατοχή και τις συνέπειές της. Πολλοί ακτιβιστές
αναζήτησαν νέες οργανωτικές μορφές προκειμένου να ενισχύσουν την ικανότητά τους
να συμβάλλουν αποτελεσματικά στον πολιτικό αγώνα, χωρίς να κουβαλούν δυσκίνητα
ιδεολογικά και οργανωτικά φορτία. Μεγάλο μέρος της ενέργειας του Επαναστατικού
Κομμουνιστικού Συνδέσμου, για παράδειγμα, κατευθύνθηκε στη δημιουργία και
διατήρηση του Εναλλακτικού Κέντρου Πληροφόρησης, το οποίο ουσιαστικά εξάντλησε
την οργανωτική ικανότητα του Συνδέσμου. Το αποτέλεσμα ήταν, οι περισσότερες από
τις παρατάξεις της Matzpen να πάψουν να έχουν διακριτή οργανωτική υπόσταση στα
τέλη της δεκαετίας του 1980, αν όχι νωρίτερα. Πολλά από τα πρώην μέλη τους,
ωστόσο, συνεχίζουν να συμμετέχουν ως αφοσιωμένα άτομα σε διάφορες
δραστηριότητες κατά της κατοχής και υπέρ των εργαζομένων και των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων.
Το 1995 πρώην μέλη του Derech ha-Nitzotz ίδρυσαν το Κόμμα
Εργαζομένων Da'am,[17] το οποίο παραμένει ενεργό μέχρι σήμερα.
Το 2003 ο Eran Torbiner γύρισε ένα ντοκιμαντέρ για την ομάδα,
με τίτλο "Matzpen". Ένα άλλο ντοκιμαντέρ για την Αβανγκάρντ γυρίστηκε
το 2009 από τον Tom Carmi (γιο δύο πρώην
ηγετών της ομάδας) και παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ Docaviv του Τελ Αβίβ. Έχει
τον τίτλο "Μακριά από το κέντρο της φυλής" και τιμήθηκε με το δεύτερο
βραβείο στο διαγωνισμό ταινιών για φοιτητές. Σε αυτά τα ντοκιμαντέρ, καθώς και
στα περισσότερα άλλα βιβλία και συνεντεύξεις μελών που κατέληξαν σε
διαφορετικές παρατάξεις, οι δογματικές διαφορές που οδήγησαν στην αποκλίνουσα
πορεία τους εξαφανίζονται από το οπτικό πεδίο και η έμφαση δίνεται σχεδόν πάντα
στις δραστηριότητες κατά της κατοχής, στις αντισιωνιστικές θέσεις, στο αίσθημα
της διαφωνίας κ.ο.κ., τα οποία μοιράζονταν όλοι, και όχι σε αυτά που τους
χώριζαν.
Παρά την απουσία οργανωτικής δραστηριότητας, ορισμένα από τα
αρχικά μέλη της Matzpen συνεχίζουν να γράφουν και να δραστηριοποιούνται
πολιτικά. Ο Haim Hanegbi και ο Michel Warschawski έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη
συγγραφή το 2004,του Olga Document, το οποίο αποτελεί δήλωση της
αντισιωνιστικής θέσης και ριζική κριτική των ισραηλινών πολιτικών και
πρακτικών, και ο Warschawski δημοσίευσε τα πολιτικά του απομνημονεύματα στα
αγγλικά, On the Border (South End Press, 2004- το πρωτότυπο στα γαλλικά το
2002). Επιπλέον, δημοσίευσε, μαζί με τον Λιβανέζο ακαδημαϊκό και ακτιβιστή
Gilbert Achcar, ένα βιβλίο με τίτλο The 33-Day War: Israel's War on Hezbollah
in Lebanon and Its Consequences (Paradigm Publishers, 2007), στο οποίο
καλύπτεται ο πόλεμος με έμφαση τόσο από ισραηλινή όσο και από λιβανέζικη οπτική
γωνία. Ο Sylvain Cypel έγραψε μια ιστορική και πολιτική ανάλυση της ισραηλινής
κοινωνίας υπό τον τίτλο Walled: Israeli Society at an Impasse (Other Press,
2007- πρωτότυπο στα γαλλικά το 2006). Ο Moshe Machover συνέχισε να δημοσιεύει
θεωρητικές εργασίες που αναλύουν το ζήτημα Ισραήλ/Παλαιστίνη στο ευρύτερο
πλαίσιο της Μέσης Ανατολής, ενώ το 2009, μαζί με τον Ehud Ein-Gil, δημοσίευσε
ένα άρθρο στο βρετανικό περιοδικό Race & Class με τίτλο "Zionism and
Oriental Jews: a dialectic of exploitation and co-optation", στο οποίο
αναλύουν το ζήτημα των εθνοτικών διαιρέσεων εντός της ισραηλινής κοινωνίας.
Τον Σεπτέμβριο του 2010 εκδόθηκε στο Ισραήλ ένα νέο βιβλίο για
την Matzpen, με τίτλο Matzpen: (Τελ Αβίβ: Resling, 2010). Πρόκειται για την
πληρέστερη μέχρι σήμερα αναφορά στην ιστορία της οργάνωσης, βασισμένη σε
συνεντεύξεις με πρώην ακτιβιστών και στη μελέτη ντοκουμέντων. Στο άρθρο του με
τίτλο "Is Zionism the Problem?" (Είναι ο Σιωνισμός το πρόβλημα;), ο
Shaul Magid χαρακτήρισε το βιβλίο του Lutz Fiedler Matzpen. A History of
Israeli Dissidence (Edinburgh University Press, 2020) ως "την πιο
ολοκληρωμένη ιστορία της αντισιωνιστικής αριστεράς στο Ισραήλ που υπάρχει
σήμερα στα αγγλικά"[18].
Πηγές
1. Lutz Fiedler,
Matzpen. A Different Israeli History, in: Chen Jian, Martin Klimke, Masha
Kirasirova, Mary Nolan, Marilyn Young, Joanna Waley-Cohen (eds.), The Routledge
Handbook of the Global Sixties: Between Protest and Nation-Building, London:
Routledge, 2018, pp. 457–468. ISBN 9780367580872
2.Akiva Orr; Moshé Machover. "Peace, Peace When
There is No Peace" (PDF). Retrieved 12 August 2016.
3. Asmar, Fouzi; Davis, Uri; Khader, Naïm
(1978). Towards a Socialist Republic of Palestine. Ithaca Press. ISBN
978-0-903729-31-4.
4. Greenstein, Ran (2011). "A Palestinian
Revolutionary: Jabra Nicola and the Radical Left" (PDF). Jerusalem
Quarterly. Institute Of Jerusalem Studies (Summer 2011 – Issue 46): 32–48.
5. Ran Greenstein, "Class, Nation, and
Political Organization: The Anti-Zionist Left in Israel/Palestine",
International Labor and Working Class History, 75 (Spring 2009): 85–108
6. "Matzpen-The
Socialist Organization in Israel". Archived from the original on 23 July
2011. Retrieved 5 February 2010.
7. "Matzpen-The Socialist Organization in
Israel". Archived from the original on 23 July 2011. Retrieved 5 February
2010.
8. Jabra Nicola and Moshe Machover, "The
Palestinian Struggle and Revolution in the Middle East", Matzpen 50,
August 1969, "Matzpen-The Socialist Organization in Israel". Archived
from the original on 24 July 2011. Retrieved 5 February 2010.
9. Gresh, Alain; Vidal, Dominique (2004). The new A-Z of
the Middle East (2nd, illustrated ed.). I.B.Tauris. p. 112. ISBN 9781860643262.
matzpen dflp.
10. Cobban, Helena (1984). The Palestinian Liberation
Organisation: people, power, and politics (Reprint, illustrated ed.). Cambridge
University Press. p. 154. ISBN 9780521272162. matzpen dflp.
11. "Arie Bober (Ed.): The Other Israel
(1972)". Archived from the original on 15 September 2007. Retrieved 30
March 2007.
12. Fiedler, Lutz (2020). Matzpen. A History of Israeli
Dissidence. Edinburgh University Press. pp. 281–324. ISBN 9781474451185.
13. Details in Ran Greenstein, "Socialist
Anti-Zionism: A chapter in the history of the Israeli radical left",
Socialist History, 35 (2009): 20-39
14. "The Israeli Left Archives"
(PDF).
15. Statements about the torture, including
names of affected people, and a petition by family members and human rights
activists are found in both issues of Matzpen 67 published separately by the
two factions in January 1973,
http://israeli-left-archive.org/greenstone/collect/znews/index/assoc/HASH01e4/5fd5f17b.dir/doc.pdf
and "Matzpen-The Socialist Organization in Israel". Archived from the
original on 23 July 2011. Retrieved 5 February 2010.
16. "The Red Front Trial: The Depositions of
Turki and Adiv". Journal of Palestine Studies. 2 (4): 144–150. 1973.
doi:10.2307/2535650. JSTOR 2535650.
17. ליטמן, שני (3 February 2009). ""דקארט פירק לי הכל"". Ha'aretz. Retrieved 20 December 2020.
18. "Israel's Forgotten Anti-Zionist
Left". Tablet Magazine. 19 May 2021. Retrieved 1 July 2021.
