Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2013
Ντίνα Ιωακειμίδου
Με δύο νέες αποφάσεις του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδικάζει εκ νέου την Ελλάδα για τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και μεταχείρισης προσφύγων…
Ειδικότερα,
η Ελλάδα καταδικάστηκε για παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που απαγορεύει την απάνθρωπη ή εξευτελιστική
μεταχείριση. Η πρώτη απόφαση αφορά σε δημοσιογράφο που υποχρεώθηκε να
εγκαταλείψει το Ιράν το 2010, μετά τη σύλληψη και τον βασανισμό του από
τις αρχές. Στην Ελλάδα έφτασε μέσω Τουρκίας ζητώντας πολιτικό άσυλο.
Κατά τη συνήθη πρακτική, συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές, ενώ στη
συνέχεια αποφασίστηκε η απέλασή του στην Τουρκία, καθώς η αίτησή του για
παροχή ασύλου απορρίφθηκε. Κατά την προσφυγή του στο Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων χαρακτήριζε απάνθρωπες και
εξευτελιστικές τις συνθήκες κράτησης του, επισημαίνοντας ότι ουδεμία
δυνατότητα αποτελεσματικής προσφυγής του παρασχέθηκε.
Στη δεύτερη περίπτωση (υπόθεση C.D κατά Ελλάδας), οι 12 προσφεύγοντες
έφθασαν από τις χώρες τους στην Ελλάδα το 2009 αιτούμενοι πολιτικό
άσυλο. Οι ελληνικές αρχές χορήγησαν το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα
μόνον σε έναν εξ αυτών, ενώ οι υπόλοιποι κρατήθηκαν για αρκετούς μήνες
σε αστυνομικά τμήματα και κέντρα κράτησης μέχρι την ημέρα της απέλασης
τους. Στην προσφυγή τους χαρακτηρίζουν απαράδεκτες τις συνθήκες κράτησης
τους, αναφέροντας την παντελή έλλειψη υγιεινής στα κελιά τους, καθώς
και την αδυναμία προαυλισμού τους. Σε κάθε περίπτωση, χαρακτηρίζουν την
κράτησή τους παράνομη.
Για την πρώτη περίπτωση η Ελλάδα υποχρεώνεται να καταβάλλει
αποζημίωση για ηθική βλάβη 8.000 ευρώ, ενώ στη δεύτερη υποχρεούται να
καταβάλλει στους προσφεύγοντες από 5-10.000 ευρώ καθώς και 2.000 ευρώ
για τα δικαστικά έξοδα.
Εν τω μεταξύ, η νεοσύστατη Υπηρεσία Ασύλου, που συμπληρώνει έξι μήνες λειτουργίας, έχει καταγράψει μέχρι σήμερα
4.189 αιτήσεις διεθνούς προστασίας μεταξύ των οποίων και 171 ασυνόδευτοι ανήλικοι. Έως
τα τέλη Νοεμβρίου αναγνωρίστηκε καθεστώς διεθνούς προστασίας σε 213
αιτούντες. Επίσης η Αρχή Προσφυγών που διερευνά τις προσφυγές των
αιτήσεων που έχουν απορριφθεί σε πρώτο βαθμό δέχτηκε, το διάστημα
λειτουργίας της υπηρεσίας ,803 προσφυγές. Καθεστώς διεθνούς προστασίας
αναγνωρίστηκε σε 20 αιτούντες.
Με
ανακοίνωση της η Καμπάνια Ασύλου επισημαίνει
ότι κατά τις αυτοψίες της στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής (Πέτρου
Ράλλη) διαπίστωσε ότι «οι αιτούντες άσυλο αναμένουν για ημέρες,
εβδομάδες ή ακόμη και μήνες μέχρι να καταγραφούν. Καταφθάνουν στη Πέτρου
Ράλλη από τις βραδινές ώρες με αρκετές ευάλωτες περιπτώσεις ανάμεσα
τους, όπως ανήλικοι,ασθενείς, μονογονεϊκές οικογένειες και θύματα
βασανιστηρίων. Η έλλειψη ικανοποιητικού μηχανισμού για τον εντοπισμό των
ευάλωτων περιπτώσεων, η έλλειψη επαρκούς διερμηνείας σε όλες τις
γλώσσες, καθώς και η έλλειψη προστασίας από τη σύλληψη για όλους
εκείνους που προτίθενται να υποβάλουν αίτημα αλλά δεν το καταφέρνουν,
αποτελούν σημαντικά προσκόμματα για την υποβολή του αιτήματος…
Παράλληλα
η όλη πρακτική των αστυνομικών αρχών λειτουργεί αποθαρρυντικά έως
αποτρεπτικά για την υποβολή του αιτήματος». Όπως σημειώνεται στην
ανακοίνωση της Καμπάνιας για το Άσυλο, «ο αλλοδαπός που αιτείται διεθνή
προστασία δεν πρέπει να κρατείται σύμφωνα με το άρθρο 12 του ΠΔ 113/13. Η
κράτηση των αιτούντων άσυλο αποτελεί εξαιρετικό μέτρο που εφαρμόζεται
υπό αυστηρές προϋποθέσεις και όταν άλλα εναλλακτικά μέτρα δεν μπορούν να
εφαρμοστούν. Ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία των κρατουμένων που
υποβάλλουν αίτημα για άσυλο συνεχίζει να κρατείται συστηματικά και
αναιτιολόγητα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Και αυτό συμβαίνει τη
στιγμή που ο νόμος προβλέπει ότι η απόφαση κράτησης -με μόνη εξαίρεση
όταν συντρέχουν λόγοι εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης- εκδίδεται
από την αστυνομία κατόπιν εισήγησης της Νέας Υπηρεσίας Ασύλου».
Επί της
ουσίας, καταλήγει η ανακοίνωση «συνεχίζεται η πρακτική της αστυνομίας
για γενικευμένη και παρατεταμένη κράτηση των αιτούντων με τη σύμπραξη
της Υπηρεσίας Ασύλου».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του
Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΙΟΜ), περισσότεροι
από 7.000 μετανάστες έχουν χάσει φέτος τη ζωή τους στη θάλασσα ή
επιχειρώντας να διασχίσουν ερήμους σε αναζήτηση ενός ασφαλούς
καταφυγίου. Αριθμός που συνιστά ρεκόρ, όπως τονίζει ο Οργανισμός. Η
Μη Κυβερνητική Οργάνωση Proasyl προσδιορίζει τους θανάτους στο Αιγαίο
στους 149, συνεπεία του κλεισίματος του χερσαίου συνόρου στον Έβρο το
καλοκαίρι του 2012. «Οι παράνομες επαναπροωθήσεις που καταγράφονται
συνέβησαν σε περιοχές όπου δραστηριοποιείται η Frontex» σημειώνεται
ακόμη, θέτοντας παράλληλα ευθέως το ερώτημα της εμπλοκής της Frontex
στα κρούσματα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
[--->]
