Κώστας Καλλίτσης
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δημιουργήθηκε το 2010
για να προστατεύει το δημόσιο συμφέρον στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Δυστυχώς, παρά τις ορισμένες φιλότιμες κατά καιρούς προσπάθειες, δεν μπόρεσε να
ανταποκριθεί σε αυτό το καθήκον. Οχι ότι ήταν εύκολο, κάθε άλλο.
Στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, το 2013, έβαλε 40
δισ. ευρώ κι απέμεινε να θωρεί ακίνητο την αθλιότητα του 10%, δηλαδή τη
(μοναδική στα χρονικά…) απόφαση της τότε κυβέρνησης ότι, αν οι ιδιώτες
συνεισέφεραν μόλις το 10% των κεφαλαίων που χρειαζόταν μια τράπεζα, αυτοί θα
έπαιρναν τη διοίκησή της –όπερ κι έγινε.
Στη δεύτερη, το 2014, παραιτήθηκε από το δικαίωμα να
συμμετέχει στην αύξηση κι άφησε το μερίδιό του να συρρικνωθεί. Στην τρίτη, το
2015, επίσης βουβό δέχθηκε η αύξηση να γίνει πάλι με book building, τις τιμές
να τις ορίζουν τα funds, τα μετοχοδάνεια να φουσκώνουν, και στις διοικήσεις των
τραπεζών να διορίζονται κάποιοι ξένοι τραπεζοϋπάλληλοι. Η επικείμενη αύξηση
κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς δείχνει ότι η ταλαιπωρία του ΤΧΣ και του
δημοσίου συμφέροντος μάλλον δεν έχει τελειώσει.
Στα τέλη του 2020, με τη μετατροπή των Cocos στην
προκαθορισμένη τιμή των 6 ευρώ (όταν η τρέχουσα τιμή της μετοχής ήταν 1,241
ευρώ…), το ΤΧΣ αύξησε τη συμμετοχή του στην Πειραιώς από το 26,4% στο 61,3%,
γράφοντας ζημίες 1,5 δισ. ευρώ. Τώρα, όμως, στην επικείμενη αύξηση κεφαλαίου
που θα γίνει σε πολύ χαμηλή τιμή (και όλοι προβλέπουν ότι στη συνέχεια η μετοχή
θα σημειώσει έντονα ανοδική πορεία…), σχεδιάζεται το ΤΧΣ να στερηθεί το
δικαίωμα να συμμετέχει κατά το ποσοστό της αναλογίας του στο μετοχικό κεφάλαιο
της Τράπεζας (61,3%). Με άλλα λόγια: Σε μια εντελώς παράδοξη εκδοχή του
καπιταλισμού, απαγορεύεται στο ΤΧΣ να βγάλει κέρδη για λογαριασμό του Ελληνα
φορολογούμενου.
Λέγεται ότι αιτία είναι το «φέουδο Πόλσον». Εχει το 9% περίπου
στην Πειραιώς, ελέγχει το Δ.Σ. της τράπεζας και φέρεται να «απειλεί» ότι αν δεν
περιοριστεί άμεσα και δραστικά η συμμετοχή του ΤΧΣ, δεν θα λάβει μέρος στην
αύξηση κεφαλαίου. Στην αγορά δεν το πιστεύουν, πιέζει –λένε– για να ψωνίσει
έναντι πινακίου φακής μια τράπεζα με πολλά προβλήματα αλλά και με 60 δισ.
ενεργητικό.
Το ζήτημα δεν είναι αν θα αποσυρθεί το ΤΧΣ – θα αποσυρθεί, το
έχει αποφασίσει, όλοι συμφωνούν, και η αντιπολίτευση. Το ζήτημα είναι σε ποιες
τιμές θα αποσυρθεί. Σε μια κανονική καπιταλιστική χώρα θα γινόταν κανονική
αύξηση κεφαλαίου, με πλήρη δικαιώματα των παλαιών μετόχων, το ΤΧΣ θα συμμετείχε
κατά την αναλογία του μεριδίου του καταβάλλοντας 600 εκατ. ευρώ περίπου και,
μετά, θα πουλούσε μέρος (30%) ή το σύνολο (61%) του ποσοστού του. Ετσι δεν θα
χάριζε τα κέρδη που μπορεί εύκολα να έχει από την άνοδο της μετοχής της
Πειραιώς ενώ, στη συνέχεια, θα διέθετε τις μετοχές του με διεθνή διαγωνισμό σε
στρατηγικό επενδυτή, π.χ. σε μια ευρωπαϊκή τράπεζα – αντί να τις πάρει κάποιο
fund που έχει βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Παρεμπιπτόντως, το φαινόμενο funds να ελέγχουν τράπεζες, από
όλη την Ευρώπη μόνο στην Ελλάδα γίνεται αποδεκτό (και επικροτείται από
παπαγαλάκια κάθε κατηγορίας ως «εμπιστοσύνη στην οικονομία»…). Στη χώρα του
«υβριδικού» καπιταλισμού.
