Τζόρτζιο Αγκάμπεν
Ανάμεσα στα ψέματα που επαναλαμβάνονται σαν να είναι αυτονόητες αλήθειες είναι και εκείνο ότι η Ρωσία θα εισέβαλε σε ένα ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος, χωρίς να διευκρινίζεται σε καμία περίπτωση ότι αυτό το λεγόμενο ανεξάρτητο κράτος όχι μόνο ήταν τέτοιο από το 1990, αλλά αποτελούσε επί αιώνες αναπόσπαστο κομμάτι πρώτα της ρωσικής αυτοκρατορίας (από το 1764, αλλά ήδη μεταξύ του 15ου και 16ου αιώνα περιλαμβανόταν στο Μεγάλο Δουκάτο της Μόσχας) και στη συνέχεια της Σοβιετικής Ρωσίας. Ουκρανός, άλλωστε, ήταν ίσως ο μεγαλύτερος από τους ρωσόφωνους συγγραφείς του 19ου αιώνα, ο Γκόγκολ', ο οποίος, στα "Βράδια σε μια φάρμα της Ντικάνκα", περιέγραφε θαυμάσια το τοπίο της περιοχής που τότε ονομαζόταν "Μικρή Ρωσία" και τα ήθη και τα έθιμα των ανθρώπων που ζούσαν εκεί.
Για λόγους ακρίβειας, θα πρέπει να προσθέσουμε ότι, μέχρι το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ένα μεγάλο μέρος της περιοχής που σήμερα αποκαλούμε Ουκρανία ήταν, με το όνομα Γαλικία, η πιο απομακρυσμένη επαρχία της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας (σε μια ουκρανική πόλη, το Μπρόντι, γεννήθηκε ο Γιόζεφ Ροθ, ένας από τους μεγαλύτερους γερμανόφωνους συγγραφείς του 20ού αιώνα).
Είναι σημαντικό και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα σύνορα της αποκαλούμενης από το 1990 Ουκρανικής Δημοκρατίας συμπίπτουν ακριβώς με εκείνα της Ουκρανικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και δεν έχουν καμία πιθανή προγενέστερη σχέση με τις συνεχείς προσαρτήσεις μεταξύ Πολωνών, Ρώσων, Αυστριακών και Οθωμανών που έλαβαν χώρα στην περιοχή.
Όσο παράδοξο κι αν φαίνεται, μια ταυτότητα του ουκρανικού κράτους υπάρχει επομένως μόνο χάρη στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία, τη θέση της οποίας πήρε. Όσον αφορά τον πληθυσμό που ζούσε σε αυτό το έδαφος, ήταν ένα ετερόκλητο μείγμα που αποτελούνταν όχι μόνο από τους απογόνους των Κοζάκων, οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει μαζικά εκεί τον 15ο αιώνα, αλλά και από Πολωνούς, Ρώσους, Εβραίους (ο οποίος σε ορισμένες πόλεις, μέχρι την εξόντωσή τους,ήταν πάνω από τον μισό πληθυσμό), Τσιγγάνους, Ρουμάνους, Χουζούλι (οι οποίοι σχημάτισαν μια βραχύβια ανεξάρτητη δημοκρατία μεταξύ 1918 και 1919).
Είναι απολύτως θεμιτό λοιπόν να θεωρεί κανείς ότι, στα μάτια ενός Ρώσου, η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας δεν θα διέφερε και τόσο από μια ενδεχόμενη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Σικελίας στα μάτια ενός Ιταλού (και δεν πρόκειται για ένα λάθος συμπέρασμα, αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 1945 το Κίνημα για την Ανεξαρτησία της Σικελίας, με επικεφαλής τον Finocchiaro Aprile, υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία του νησιού και έδωσε μάχες σκληρές με τους καραμπινιέρους που άφησαν πίσω τους δεκάδες νεκρούς). Και να μη μιλήσουμε για το τι θα συνέβαινε αν ένα αμερικανικό κράτος ανακήρυττε την ανεξαρτησία του από τις Ηνωμένες Πολιτείες (στις οποίες ανήκει για πολύ λιγότερο χρόνο από ό,τι η Ουκρανία ανήκε στη Ρωσία) και συμμαχούσε με τη Ρωσία.
Όσον αφορά τη δημοκρατική νομιμότητα της σημερινής ουκρανικής δημοκρατίας, είναι γνωστό ότι η 30χρονη ιστορία της σημαδεύτηκε από ακυρωμένες εκλογές λόγω νοθείας, εμφύλιους πολέμους και λιγότερο ή περισσότερο κρυφά πραξικοπήματα, σε σημείο που, τον Μάρτιο του 2016, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να δηλώνει ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 25 χρόνια για να εκπληρώσει η Ουκρανία τις προϋποθέσεις νομιμότητας που θα επέτρεπαν την είσοδό της στην Ένωση.
