Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΑ ΒΑΛΤΟΤΟΠΙΑ
ΤΗΣ ΜΕΤΑ-ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΗΣ
«ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗΣ
ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ»
5.7.2015,
τρίτη επέτειος του Δημοψηφίσματος, ΕφΣυν*
της Νάντιας Βαλαβάνη
Α’ Μέρος: Λιτότητα και χρέος
Το νομοθετικό πλαίσιο για την έξοδο
Στις 31.5.2013 εγκρίθηκαν δύο
Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί-«κορσέδες» για την επιβολή της «Δημοσιονομικής Πυξίδας»,
οι 472/13 και 473/13.
Όλη η δημοσιότητα
συγκεντρώθηκε στον δεύτερο: Αφορούσε τις
«κανονικές» χώρες-μέλη της Ευρωζώνης και επέβαλλε τον «έλεγχο μέσω των εθνικών προϋπολογισμών»
κάθε εξάμηνο. Για να συμπληρωθεί με τη
διάσταση της «αιρεσιμότητας» (conditionality) στον
Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό 2014-2020: Της δυνατότητας μη καταβολής π.χ. ΕΣΠΑ ως
μέτρο πειθάρχησης κάθε χώρας που δε συμμορφωνόταν σε προϋπολογισμό της με τις ασφυκτικές
προβλέψεις του Μάαστριχτ.
Ο 472/13 πέρασε – τυχαία; - απαρατήρητος
ακόμα και στην Ελλάδα: Αφορά το ειδικό καθεστώς «ενισχυμένης επιτήρησης» όσων
χωρών θα έβγαιναν από μνημόνια – μέχρι ν’
αποπληρώσουν «τουλάχιστον» το 75% του χρέους τους προς τους Ευρωπαίους
δανειστές (χώρες, EFSM, EFSM, ESM). Μόλις τον Οκτώβριο 2013 βρέθηκε
πρωτοσέλιδη σχεδόν σε όλο τον ελληνικό τύπο η επιβεβαίωση του, τότε ομόλογου
του Μοσκοβισί, Όλι Ρεν απαντώντας σε «ζωντανή» ερώτηση που του υπέβαλα στο
Βίλνιους της Λιθουανίας (Διακοινοβουλευτική Συνδιάσκεψη για την Οικονομική
Διακυβέρνηση, video
16.10.2013, «Αυγή» 27.10.2013): «Τα κράτη-μέλη σε δανειακά προγράμματα… θα
υποβληθούν σε μεταπρογραμματικό καθεστώς “ενισχυμένης επιτήρησης”… που θα
περιλαμβάνει ένα μηχανισμό απολύτως παρόμοιο με τις καθιερωμένες διαδικασίες
της Τρόικας και των Μνημονίων, όπως τις έχουμε γνωρίσει στην Ελλάδα: Με
υπογραφή Μνημονίου Μακροοικονομικής Προσαρμογής, έλεγχο της δημοσιονομικής
κατάστασης με τετράμηνες αξιολογήσεις, νέα “μέτρα” εφόσον οποιαδήποτε αξιολόγηση
τα θεωρήσει αναγκαία κτλ.» Στη συνέχεια ρωτούσα αν η πολιτική για το χρέος της τότε κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου –
επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής του κατά 30-50 χρόνια – σημαίνει ότι «η
Ελλάδα θα υποβληθεί σε καθεστώς “ενισχυμένης επιτήρησης μέχρι και ακόμα
παραπέρα από τα μέσα του 21ου αιώνα». Η απάντηση του Όλι Ρεν
ξεκινούσε ως εξής: «Σχετικά με την ερώτηση της Ελληνίδας συναδέλφου για τη
μετα-προγραμματική επιτήρηση, η αναφορά σας στα γεγονότα είναι σίγουρα ορθή.»
Μια
πενταετία και δυο κυβερνήσεις αργότερα
Αν όμως αυτό είναι το νομοθετημένο
πλαίσιο, πως ακριβώς θα εφαρμοστεί στη σημερινή μεταμνημονιακή Ελλάδα;
Μια χώρα που αντί ν’ απεμπλακεί από τα
μνημόνια και να μειώσει δραστικά το χρέος της, όπως είχε δεσμευτεί κατά τη
σύντομη Άνοιξη του 2015 η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κι επισφράγισε το συγκλονιστικό 61%
του Δημοψηφίσματος τρία χρόνια πριν σαν σήμερα, χάρη στην «ολική
επαναφορά» του Ιουλίου 2015 «εξέρχεται» με χρέος-ογκόλιθο (φέτος στο ιστορικά υψηλό
188,6% ως προς το ΑΕΠ); Και «εξέρχεται» με «μνημονιακό τρόπο» - με δέσμευση να διατηρήσει ανέγγιχτο το
μνημονιακό νομοθετικό οικοδόμημα με βάση την αρχή της μη αναστρεψιμότητας (irreversibility) και με «ενισχυμένη
επιτήρηση» (enhanced
surveillance) προκειμένου
να εξασφαλιστεί συνέχιση της
εξουθενωτικής λιτότητας και των νεοφιλελεύθερων «μεταρρυθμίσεων» τουλάχιστον
έως το 2060;