Η πρόσφατη εξαγορά της νεοφυούς (startup ) εταιρείας Zoox και της αυτοκινούμενης (self-driving ) τεχνολογίας της από την Amazon δίνει το έναυσμα για έναν ευρύτερο προβληματισμό σχετικά με τους επενδυτικούς τομείς της ρομποτικής μετά τον covid. Κι αυτό, επειδή η Amazon - η οποία με τη Zoox επιδιώκει να κάνει ταχύτερη τη μεταφορά εμπορευμάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) , να εγκαινιάσει καταστήματα τροφίμων χωρίς προσωπικό και να εισέλθει στον τομέα των αυτοκινήτων χωρίς οδηγό – μας βοηθά να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο νέος καπιταλισμός μετά τον covid προσπαθεί να επεκτείνει την ακτίνα δράσης του, με τη μείωση προσωπικού και την ανάπτυξη τεχνολογιών που με τη σειρά τους θα περικόπτουν εργασία.
Φυσικά, κάποια στιγμή, η λογική των
περικοπών ανθρώπινης εργασίας σε έναν τομέα αναπαράγει εργασία σε κάποιον άλλο,
αλλά θα πρέπει να κατανοήσουμε και σε ποιους τομείς, με ποιους τρόπους και με
τι μισθούς. Και, ως προς αυτό το σενάριο, ένα ενδιαφέρον σημείο για προβληματισμό είναι
να δούμε σε ποιους τομείς αμέσως μετά την κρίση covid, έγιναν επενδύσεις επειδή
έτσι γίνονται κατανοητές οι άμεσες ανάγκες αναδιάρθρωσης του καπιταλισμού μετά
την πανδημία.
Πάντα, φυσικά, σε ένα περιβάλλον πολύ περίπλοκο λόγω της σοβαρής
γενικής επιβράδυνσης της οικονομίας, της μεγάλης πολυπλοκότητας, τόσο από την
άποψη της παραγωγής όσο και τον κοινωνικό αντίκτυπο, που είναι εγγενής στην
τεχνολογική καινοτομία και τον κίνδυνο μιας ενδεχόμενης κρίσης της
χρηματοπιστωτικής αγοράς όσο και αν τα
προϊόντα νέας τεχνολογίας οδηγούν το ράλλυ ανόδου των δεικτών των χρηματιστηρίων και την
παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών. Ένα πλαίσιο που, είμαστε σίγουροι, ότι θα δημιουργήσει
σοβαρά προβλήματα.
Σε κάθε περίπτωση- πηγή μας το The Robot Report- το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων στη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη τον Ιούνιο του 2020, δηλαδή
μετά την κρίση covid (ή τουλάχιστον στο πρώτο κύμα) κατευθύνθηκαν σε τρεις
τομείς: τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό (driveless car), τα κινούμενα ρομπότ (mobile
robot ) και τον τομέα της υγείας. Η συνέχεια με την προ covid εποχή είναι εμφανής στον τομέα των
αυτοκινήτων χωρίς οδηγό που άρχισε να αναπτύσσεται από το δεύτερο μισό της
δεκαετίας του 2010.
Σήμερα, και πέρα από τη μείωση του κόστους και του εργατικού
δυναμικού, την αναδιάρθρωση της ζωής στις πόλεις, το μετα-covid καθεστώς επιβάλλεται
κυρίως ως δυνατότητα σταθεροποίησης της κοινωνικής αποστασιοποίησης, στις
επόμενες καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για την διεύρυνση των υλικών δυνατοτήτων
της τηλεργασίας.
Το αυτοκίνητο χωρίς οδηγό, η πλήρης καθιέρωσή του οποίου δεν προβλέπεται
για το άμεσο μέλλον, αν και τα αποτελέσματα της έρευνας και της τεχνολογίας είναι ήδη ορατά από σήμερα, είναι ένας σημαντικός φορέας αναδιάρθρωσης της εργασίας
και της κινητικότητας. Το αυτοκίνητο χωρίς οδηγό περιλαμβάνεται και αυτό στο σενάριο που
το Euronews χαρακτηρίζει τη δεκαετία του 2020 ως τη δεκαετία της αύξησης των ρομπότ, του αυτοματισμού και του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπου η παραγωγή και η
διανομή θα αλλάξουν τόσο τα χαρακτηριστικά της εργασίας όσο και τη μορφολογία της
πόλης, μειώνοντας τον αντίκτυπο και το ιδιαίτερο βάρος των εμπορικών κέντρων
και των καταστημάτων: το αυτοκίνητο χωρίς οδηγό θα ολοκληρώσει την επανάσταση στην
εργασία και την πολεοδομία όπως και το αυτοκίνητο με οδηγό άρχισε να αλλάζει τις
πόλεις από τη δεκαετία του 1920.
Η άλλη επανάσταση, στον τομέα της υγείας,
είναι ίσως αυτή με τις λιγότερες πιθανότητες επιτυχίας σε μια χώρα όπως η
δική μας, όπου η διάλυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας μας έχει κάνει να
χάσουμε το νήμα των τεχνολογικών καινοτομιών: ιατρική φροντίδα, υλικοτεχνική υποστήριξη,
οργάνωση εργασίας, αναδιάρθρωση των Πρωτοβάθμιων Μονάδων Υγείας με την τηλεϊατρική,
είναι ορισμένοι μόνο από τους τομείς που θα επηρεαστούν τα επόμενα χρόνια από
τη συνάντηση του τομέα υγείας με την ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη. Η
ποιότητα αυτής της αναδιάρθρωσης, φυσικά, εξαρτάται από την ικανότητα του
δημόσιου τομέα να επιβεβαιώνει το ειδικό βάρος του.
Ο τελευταίος τομέα κατεύθυνσης των πρόσφατων επενδύσεων είναι αυτός
των κινούμενων ρομπότ (με δυνατότητα κίνησης σε κάθε είδους επιφάνεια, στον
αέρα και κάτω από τη θάλασσα) και μία παραδειγματική τυπολογία ρομπότ που δεν
αφορά αποκλειστικά τα κινούμενα ρομπότ, όπου απαιτείται η συνεργασία της
ανθρώπινης εργασίας (μετά την αναδιάρθρωση που προκαλεί η εισβολή της ρομποτικής).
Αυτή η τυπολογία ρομπότ ονομάζεται COBOT
(collaborative
robots), μια ειδική κατηγορία συνεργατικών και διαδραστικών ρομπότ που έχουν σχεδιαστεί
να λειτουργούν αρμονικά μαζί με τον άνθρωπο στον ίδιο χώρο για την διεκπεραίωση
επαναλαμβανόμενων και μη εργονομικών εργασιών στην παραγωγή ή στην αποθήκη, για
τα οποία θα ακούσουμε πολλά στο άμεσο μέλλον.
Με τα COBOTS θα επιτυγχάνονται , αύξηση παραγωγικότητας, μέγιστη ασφάλεια καθώς και μεγάλη ευελιξία αφού το ίδιο
ρομπότ μπορεί να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει σχεδόν οπουδήποτε σε ένα
εργοστάσιο. Η εφαρμογή του, όταν φτάσει στο κρίσιμο όριο της μαζικής χρήσης,
δεν θα γίνει με ειρηνικό τρόπο και θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στο συσχετισμό
δύναμης μεταξύ μη ανθρώπινης εργασίας, και ευελιξίας της ανθρώπινης εργασίας, σε
συνθήκες κυριαρχίας του κεφαλαίου.
Για τη συνεργατική ρομποτική (collaborative
robotics,COBOT) κυκλοφορούν
δύο βιβλία, διαφορετικά το ένα από το άλλο, από το οποίο μπορούν να
αντληθούν ενδείξεις σεναρίων.
Το πρώτο βιβλίο μας βοηθά να κατανοήσουμε τις στρατηγικές επιλογές
αυτής της διάστασης των συνεργατικών ρομπότ από την άποψη της αξιοποίησης του
κεφαλαίου.
Το δεύτερο, εξετάζει τις εκτιμήσεις των επιπτώσεων στη σχέση COBOT και ευελιξίας της ανθρώπινης εργασίας.
Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι ο covid έχει επιταχύνει
τη χρήση της ρομποτικής στη συλλογή γεωργικών προϊόντων, προετοιμάζοντας έτσι το
έδαφος για μια μεγάλη αναδιάρθρωση του τομέα, όπως προαναγγέλλουν οι Financial Times. Ένα φαινόμενο που δεν μπορεί παρά να μην επηρεάσει, αναγκαστικά και τις εργασιακές και συνδικαλιστικές σχέσεις.
Τούτου λεχθέντος, είναι γενικά. ζητημάτων που σχετίζονται με
την εργασία και τη ρομποτική τα οποία, επενδύοντας το θέμα της ανθρώπινης
εργασίας, αγγίζοντας τόσο τις μεταλλάξεις αυτού του συγκεκριμένου εδάφους όσο
και τους κύριους τομείς που συνδέονται σήμερα με τους νέους τίτλους: αυτοκίνητα
χωρίς κινητήρα, υγειονομική περίθαλψη και, πράγματι, κινητά ρομπότ. Φυσικά, η
πανδημία ήταν ένα ατύχημα και, όπως όλα τα ατυχήματα αναμενόμενο και απρόοπτο
ταυτόχρονα. Αλλά ακριβώς αυτό το περιστατικό θα επηρεάσει την αναδιάρθρωση στη
σφαίρα της κινητικότητας, της εργασίας και της υγείας στη δεκαετία του 2020.
για τον κόκκινο κωδικό, nique la police
