Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Πίσω από τις γραμμές της χθεσινής απόφασης του
Eurogroup: Το υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων και η «ανεξάρτητη» διοίκησή του ως
επιπλέον δέλεαρ για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρίτο Μνημόνιο
Στην επί σχεδόν πέντε μέρες δημόσια αντιπαράθεσή του με την
ηγεσία του ΔΝΤ για το ελληνικό ζήτημα ο Β. Σόιμπλε χθες νίκησε στα σημεία. Είπε
την τελευταία λέξη, χωρίς να χρειαστεί να δηλώσει τίποτα. Δεν είναι τόσο η
μερική εκταμίευση της υπο-δόσης των 2,8 δισ., το σπάσιμό της σε δυο τμήματα, το
1,1 δισ. που συνδέθηκε με τα 15 προαπαιτούμενα και το 1,7 δισ. που συνδέεται με
την εξόφληση συγκεκριμένου ποσού ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου σε ιδιώτες.
Tο σπάσιμο αυτής της υποδόσης, όπως και όσων ακολουθήσουν, έχει προαναγγελθεί
από την απόφαση του Eurogroup του περασμένου Μαΐου. Στην ουσία οι δανειστές
ελέγχουν μέχρι τελευταίου ευρώ τις εκταμιεύσεις από τον δανεισμό: τα χρήματα θα
πηγαίνουν είτε στην εξόφληση του χρέους, δηλαδή των ίδιων, είτε στην εξόφληση των
οφειλών του Δημοσίου. Σε κάθε περίπτωση, τίποτα δεν θα περνά από τον κρατικό
προϋπολογισμό, έστω και για λίγο.
Η «πλήρης
ανεξαρτησία» του υπερταμείου
Περισσότερο η «νίκη» του Σόιμπλε
αποτυπώνεται στην εκτενή αναφορά της δήλωσης του Eurogroup στις ελληνικές
υποχρεώσεις για το νέο υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Αναφέρει η δήλωση: «…Η
Ευρωομάδα σημειώνει επίσης την περαιτέρω πρόοδο στη συγκρότηση του Ταμείου
Ιδιωτικοποιήσεων και Επενδύσεων- της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας
(ΕΕΣΠ).
Το Eurogroup τονίζει ότι ο διορισμός των μελών του Διοικητικού
Συμβουλίου της ΕΕΣΠ, συμπεριλαμβανομένων των θέσεων του Προέδρου και του
Διευθύνοντος Συμβούλου, πρέπει να επιδιωχθεί ως θέμα προτεραιότητας,
προκειμένου να καταστεί το ταμείο πλήρως λειτουργικό πριν από το τέλος του
2016, στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM.
Για τον
σκοπό αυτό, χαιρετίζουμε τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να διασφαλίσουν ότι η
διαδικασία διορισμού είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του νόμου για την ΕΕΣΠ να
διασφαλίζεται ότι μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου είναι πλήρως ανεξάρτητα,
επαγγελματίες και με σαφή πείρα και ότι τα πρότυπα εταιρικής διακυβέρνησης
είναι σύμφωνα με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές».
Σ’ αυτήν την εκτενή αναφορά της χθεσινής απόφασης του Eurogroup στο ταμείο
ιδιωτικοποιήσεων, που δεν προσθέτει απολύτως τίποτα σε όσα προβλέπει το τρίτο
Μνημόνιο, η επικαιροποίησή του και ο ήδη ψηφισμένος νόμος για την ΕΕΣΠ (ν.
4389/2016), υπάρχει η συμβολική υπόμνηση ότι η μόνη εγγύηση μελλοντικής, μικρής
απομείωσης του χρέους είναι η προς πώληση δημόσια περιουσία, με το σύνολο των
συμμετοχών του Δημοσίου σε ΔΕΚΟ και τράπεζες και με τα 71.000 ακίνητα.
Στο
εποπτικό συμβούλιο που αναλαμβάνει τη διοίκησή του από 1/1/2017, τα δυο πρόσωπα
που επέλεξαν οι δανειστές, και τα οποία θα έχουν βέτο στις αποφάσεις του, ο
Γάλλος Ζακ Λε Παπ και ο Ισπανός Ντέιβιντ Βεγκάρα, αναδύουν έντονο άρωμα ΔΝΤ,
καθένας για τους λόγους του: ως στενός συνεργάτης της Λαγκάρντ ο πρώτος, όταν
αυτή ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας- και συνελεγχόμενος για τα υπό
διερεύνηση σκάνδαλα της θητείας της-, ως πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, αλλά και του
ESM, ο δεύτερος.
Και μόνη η υπόμνηση των βιογραφικών
των δυο υποψηφίων «ψιλών κυρίων» της δημόσιας περιουσίας της χώρας κάνει να
ηχούν φαιδρές οι αναφορές της χθεσινής δήλωσης του Eurogroup για «πλήρη
ανεξαρτησία» τους στο πλαίσιο της λειτουργίας του Εποπτικού Συμβουλίου του
υπερταμείου.
Οι νέοι κανόνες
του ΔΝΤ και η εγγύηση των πόρων του.
Ωστόσο, η αναφορά αυτή, που έχει
προφανή προέλευση τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, έχει και την επιπλέον
χρησιμότητα να υπενθυμίσει στο ΔΝΤ ότι έχει επιπλέον κίνητρα να κάνει
διασταλτική ερμηνεία των κανόνων του για συμμετοχή του στο τρίτο Μνημόνιο ως
δανειστής.
Με δυο στελέχη της άμεσης ή έμμεσης επιρροής του στο υπερταμείο
αποκρατικοποιήσεων, η ηγεσία του ΔΝΤ μπορεί να υποστηρίξει στο Διοικητικό
Συμβούλιό του ότι πληρούνται εν μέρει οι νέοι κανόνες έκτακτου δανεισμού που
ισχύουν από φέτος.
Δηλαδή, ότι «για χώρες που το χρέος τους εκτιμάται βιώσιμο,
αλλά όχι με μεγάλη πιθανότητα, το ΔΝΤ μπορεί να χορηγήσει έκτακτη πρόσβαση σε
χρηματοδότηση χωρίς εκ των προτέρων μείωση του χρέους, για όσο διάστημα το
κράτος μέλος λαμβάνει επίσης χρηματοδότηση από άλλους πιστωτές (επίσημους ή
ιδιώτες), αλλά εφόσον η χρηματοδότηση (i) συμβάλλει στη βελτίωση των προοπτικών
βιωσιμότητας του χρέους του μέλους και (ii) παρέχει επαρκείς εγγυήσεις για τους
πόρους του ΔΝΤ».
Ωστόσο, είναι εξαιρετικά απίθανο
αυτή η επιλεκτική ανάγνωση και ερμηνεία των κανόνων του ΔΝΤ από τη γερμανική
ηγεσία να πείσει την ηγεσία του Ταμείου να μπει αβασάνιστα στο τρίτο Μνημόνιο.
Μπορεί το υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων και τα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει
να φτάνουν και να περισσεύουν ως εγγυήσεις για το μικρό ποσό με το οποίο
καλείται να μπει το ΔΝΤ στον δανεισμό- όχι παραπάνω από 15-16 δισ., σύμφωνα με
δημόσια παραδοχή της Λαγκάρντ-. Αλλά το πρόβλημα του ΔΝΤ δεν είναι τόσο τα
χρήματα. Είναι κυρίως η διεθνής αξιοπιστία του- καταρρακωμένη πολλαπλώς στην
περίπτωση της Ελλάδας, οσονούπω και στην περίπτωση της Πορτογαλίας, αν
επιβεβαιωθεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία η εξώθησή της προς ένα δεύτερο
Μνημόνιο-. Γι’ αυτό και η ηγεσία του ΔΝΤ θέτει ως απόλυτη προτεραιότητα την
προκαταβολική μετάθεση της πολιτικής ευθύνης ενός ακόμη αποτυχημένου ελληνικού
Μνημονίου στην ηγεσία της Γερμανίας και της Ευρωζώνης, συμπυκνωμένη στο blame
game για τη βιωσιμότητα του χρέους και των υψηλών πλεονασμάτων.
www.dikaiologitika.gr
www.dikaiologitika.gr
