ΝΑΤΟ και ΑΖΟV έριξαν την Ουκρανία

 

Του Στέλιου Ελληνιάδη

Για να καταλάβει κανείς πώς εμπλέκεται η Ρωσία πρέπει να ξεκινήσει από ένα πολύ πραγματικό γεγονός το οποίο δεν μπορεί να αγνοείται. Η Ρωσία δεν έχει ανάγκη εδαφών. Συνηγορεί σ’ αυτό το εμβαδόν της. Για να έχουμε μία απτή αίσθηση των μεγεθών βοηθάει να γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα έχει επιφάνεια 130.000 Km2 (τετραγωνικά χιλιόμετρα). Η Ουκρανία έχει 600.000 Km2. Η Κριμαία έχει 27.000 Km2 και το επίμαχο Ντονμπάς έχει 50.000 Km2 (περίπου δυόμιση φορές η Πελοπόννησος). Η Ρωσία έχει 17.000.000 Km2! Άρα πρέπει αλλού να αναζητήσουμε τα αίτια της εμπλοκής της.Τι συμβαίνει, λοιπόν;

Δύο είναι τα κύρια ζητήματα: Η αποτροπή ένταξης της Ουκρανίας στην εχθρική συμμαχία του ΝΑΤΟ και η προστασία της πελώριας ρώσικης μειονότητας που ζει κυρίως στο νότιο και ανατολικό τμήμα της χώρας.Η Ουκρανία, πριν διαχωριστούν η Κριμαία και τμήματα του Ντονμπάς, είχε υπηκόους της οκτώ εκατομμύρια Ρώσους. Αυτή είναι μια υπερμεγέθης μειονότητα. Κι όμως, η Ουκρανία μετά το 2014 δεν τη θεωρεί αυτόχθονη εθνική μειονότητα, κι αυτό επισφραγίστηκε με το νόμο «Για τους ιθαγενείς λαούς της Ουκρανίας», το 2021. Οκτώ εκατομμύρια Ρώσοι,το 20% του συνολικού πληθυσμού της χώρας δεν μπορεί να μην λογίζεται ως αυτόχθονη μειονότητα και μάλιστα όταν είναι τόσο παλιά και τόσο μεγάλη! Οι δε μη-Ρώσοι που έχουν ως μητρική γλώσσα τα ρωσικά, είναι επίσης αρκετά εκατομμύρια. 

Αυτοί, λοιπόν,Ρώσοι της Ουκρανίας και άλλοι ρωσόφωνοι, των Ελλήνων συμπεριλαμβανομένων, συνολικά ένας πληθυσμός άνω των δώδεκα εκατομμυρίων πολιτών, βρέθηκαν εξ αιτίας των διακρίσεων που εφαρμόζει η ουκρανική κυβέρνηση σε δυσμενέστερη θέση από τους Ουκρανούς και ουκρανόφωνους πολίτες. 

Λόγω καταγωγής και ρωσοφωνίας χειροτέρευαν οι συνθήκες και οι όροι ζωής τους.Ενώ μέχρι το 2004, δεν είχε τεθεί, πέραν από κάτι περιθωριακές ομάδες, θέμα διαχωρισμού της ρωσικής από την ουκρανική ταυτότητα, των Ρώσων από τους Ουκρανούς, από το 2014 και μετά, αυτή η διάκριση έγινε το κεντρικό ζητούμενο της επίσημης πολιτικής και, όσο κι αν φαίνεται παράταιρο, συνδέεται αμεσότατα με τη διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ. Γιατί, για να προχωρήσει η ένταξη στο ΝΑΤΟ μία από τις προϋποθέσεις που έθεταν οι Αμερικάνοι και ορισμένοι Ευρωπαίοι,Πολωνοί, Λιθουανοί κ.ά., ήταν η καλλιέργεια με κάθε μέσο και τρόπο της εχθρότητας και της απομάκρυνσης από τη Ρωσία.

Αλλά αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο και δεν ήθελαν να γίνει με ήπιες μεθόδους. Εκκαθαρίσεις Κατή την ανακήρυξή τους, ως ανεξάρτητα κράτη, η Ρωσία και η Ουκρανία κληρονομούσαν ένα από τα θετικά κατάλοιπα της Σοβιετικής Ένωσης που ήταν η ειρηνική συνύπαρξη εκατοντάδων εθνικών μειονοτήτων. Ήταν δύο από τα τρία κράτη σε όλη την Ευρώπη που δεν είχαν εκκαθαριστεί εθνικά.Η Ρωσία έχει διακόσιες εθνικές μειονότητες, η Ουκρανία εκατόν είκοσι, από τη μεγαλύτερη αριθμητικά ως τη μικρότερη. 

Η Τρίτη χώρα επί ευρωπαϊκού εδάφους με πολυεθνικό πληθυσμό ήταν η Γιουγκοσλαβία την οποία διέλυσαν οι Αμερικάνοι, οι Γερμανοί, οι Άγγλοι και οι λοιποί πολιτισμένοι Δυτικοί. Την βομβάρδισαν και από πολυεθνική την διαμέλισαν σε αμιγώς εθνικά ή θρησκευτικά κράτη. 

Κι έτσι, από τα μεγάλα πολυεθνικά κράτη, απέμειναν η Ρωσία και η Ουκρανία.Μετά τη Γιουγκοσλαβία, οι Δυτικοί μεθόδευσαν το ίδιο σενάριο για την Ουκρανία. Και εάν τα πράγματα εξελιχθούν όπως δείχνουν και η Ουκρανία διασπαστεί οριστικά σε δυτικό και νοτιοανατολικό κράτος, θα είναι κι αυτή ένα πρώην πολυεθνικό κράτος. Ό,τι ακριβώς επιθυμούν οι Δυτικοί. Ένα μονοεθνικό κράτος εχθρικό προς τη Ρωσία. 

Προσωπικά, από τους χιλιάδες πολίτες που έχω γνωρίσει στα 47 ταξίδια που έχω κάνει στην Ουκρανία, οι περισσότεροι είναι από μικτές οικογένειες∙ ο πατέρας είναι Ρώσος, η μητέρα Ουκρανή ή ο πατέρας Ουκρανός και η μητέρα Ρωσίδα. Το ίδιο και οι γιαγιάδες και οι παππούδες.Σχεδόν σε κάθε οικογένεια, ιδίως ανατολικά του Δνείπερου, στο Ντονμπάς, την Κριμαία, αλλά και την Οδησσό, υπάρχουν ρίζες από περισσότερες από μία εθνότητες. Είναι ομόδοξοι, δηλαδή Χριστιανοί Ορθόδοξοι στην συντριπτική τους πλειονότητα -όσοι είναι θρησκευόμενοι, μιλούν τις ίδιες γλώσσες, ρωσικά και ουκρανικά, είναι όλοι δίγλωσσοι,και ζουν σ’ αυτές τις περιοχές από πάρα πολλές γενιές. Έχουν την ίδια γραφή, έχουν κάνει τους ίδιους από κοινού πολέμους και έχουν μοιραστεί τα θύματα και τις καταστροφές από τους ξένους εισβολείς, αποικιοκράτες και φασίστες. Και στα σχολεία,από παιδιά, μαθαίνουν τα ποιήματα και του Ταράς Σεβτσένκο που είναι ο εθνικός ποιητής των Ουκρανών και του Πούσκιν που είναι ο εθνικός ποιητής των Ρώσων.

Ό,τι και να λένε οι Ουκρανοί εθνικιστές και οι όψιμοι υποστηρικτές τους στη Δύση, αυτή ήταν η πραγματικότητα στην Ουκρανία τουλάχιστον μέχρι το 2014. Κι όταν τελικά επικράτησαν οι δυνάμεις του σκότους που επιδίωκαν βίαια τον εσωτερικό διχασμό, οι σχέσεις των Ουκρανών με τους Ρώσους άρχισαν να δηλητηριάζονται.

ΡΩΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Αυτά τα οκτώ χρόνια, στην ανατολική Ουκρανία, οι διαμαρτυρίες των Ρώσων αντιμετωπίστηκαν περιφρονητικά με τανκς, αεροπλάνα και πυροβολικό. Η διάσπαση χωρίς επιστροφή είχε δρομολογηθεί.Και η χλιαρή τότε αντίδραση της Ρωσίας έδωσε λαβή για παρερμηνείες στην ουκρανική πλευρά,ότι μπορεί επ’ άπειρον να πολιορκεί ένα μέρος των υπηκόων της και να αυξάνει τη δυσφορία του ρώσικου και ρωσόφωνου πληθυσμού αγνοώντας αφενός τα δικαιώματά του και αφετέρου την υποχρέωση της Ρωσίας να υπερασπιστεί τη ρώσικη μειονότητα. 

Με την πάροδο του χρόνου,υπό την πιεστική και ταυτόχρονα παραπλανητική ενθάρρυνση της Δύσης, οι ουκρανικές κυβερνήσεις απομακρύνθηκαν από τη συμφωνία του Μινσκ που έθετε ένα διεθνές πλαίσιο διαχείρισης της κατάστασης και δυσχέραναν με μέτρα, νόμους και πρακτικές όλο και περισσότερο τη συνύπαρξη Ουκρανών και Ρώσων στην ουκρανική επικράτεια.

Γι' αυτό, αν στο πρόβλημα της προστασίας της ρωσικής μειονότητας που γινόταν με την πάροδο του χρόνου πιο δισεπίλυτο για τη Ρωσία, προσθέσεις και την επμονη και αδιάλλακτη θέση των Ουκρανών εθνικιστών για ένταξη στο ΝΑΤΟ, από τη ρωσική σκοπιά το πρόβλημα δεν είναι η σημερινή επέμβαση της Ρωσίας, αλλά ότι δεν έγινε νωρίτερα για να προστατευτεί η ρώσικη μειονότητα από  την ουκρανική επιθετικότητα στη διάρκεια των οκτώ τελευταίων ετών και να εμποδιστεί έγκαιρα η μετατροπή της Ουκρανίας σε προωθημένη βάση του ΝΑΤΟ.

Σε μια συζήτηση, όσον αφορά τη νομιμότητα και την αναγκαιότητα αυτής της επέμβασης, Έλληνες από το Ντονιέτσκ με ρώτησαν τι θα έκανε η Ελλάδα σε περίπτωση που οι Αλβανοί έκαναν πογκρόμ στη Νότια Αλβανία και χτυπούσαν την ελληνική μειονότητα στη Χιμάρα και τη Δρόπολη ή αν η Τουρκία εγκαθιστούσε πυραυλικά συστήματα στη Βουλγαρία στραμμένα κατά της Ελλάδας.Βέβαια, απέφυγα να τους απαντήσω, γιατί σκεφτόμουν ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις θα έκαναν ότι τους υποδείκνυε το ΝΑΤΟ!

ΟΥΚΡΑΝΟΠΟΙΗΣΗ

Οι Ρώσοι της Ουκρανίας και πολλοί από τους ρωσόφωνους άρχισαν μετά το 2014 να αισθάνονται ολοένα και πιο ασφυκτικά. Πρώτον, επενέβη ο στρατός επειδή υπήρξε αναστάτωση και αναταραχή στην Ανατολική Ουκρανία όταν ανατράπηκε ο Πρόεδρος Γιανουκόβιτς. Ο Γιανουκόβιτς, ενώ εκλέχτηκε στο σύνολο της χώρας με ποσοστό 49,8%, ειδικά στην Ανατολική Ουκρανία, απ’όπου κατάγεται, οι ψήφοι του ξεπερνούσαν το 70%! Όταν λοιπόν ανατράπηκε με το πραξικόπημα του 2014, ήταν αναμενόμενο οι πολίτες του Ντονμπάς να εξεγερθούν, γιατί αισθάνθηκαν ότι όχι μόνο καθαιρέθηκε παράνομα ένας Πρόεδρος από τα μέρη τους, αλλά τους αφαιρέθηκε το δικαίωμα να έχουν πολιτικό λόγο, να εκφράζονται και να συμμετέχουν στο κράτος που είναι η πατρίδα τους.

Και τα δύο μεγαλύτερα κόμματα που τους εκπροσωπούσαν είχαν κιόλας τεθεί εκτός νόμου. Αντιδράσανε σ’ αυτό, αντιδράσανε και για ό,τι είχε προηγηθεί και για ό,τι αντιλαμβάνονταν ότι θα επακολουθήσει από τις επιθετικές εξαγγελίες και τη βιαιότητα των ενεργειών των δυνάμεων που πρωτοστάτησαν στις οδομαχίες του Κιέβου. Και δεν άργησαν,γιατί αμέσως τέθηκαν οι πρώτοι περιορισμοί στη χρήση της ρωσικής γλώσσας. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι με τη νέα ουκρανική νομοθεσία δίνονται περισσότερα δικαιώματα για τη χρήση της αγγλικής από τη ρωσική! Και ένα σωρό άλλα μαζί με μια δυναμική καμπάνια απορωσοποίησης που στόχευε κατ’ ευθείαν στον πυρήνα της πολιτισμικής και πολιτικής ύπαρξης του ρωσικού και ρωσόφωνου πληθυσμού.Η ένοπλη παρουσία των ιδιωτικών μισθοφορικών στρατών με τα ναζιστικά σύμβολα στην Ανατολική Ουκρανία επέφερε μία τρομακτική ανωμαλία. Υπέστησαν σοβαρές ζημιές κατοικημένες περιοχές και υποδομές και μέχρι τον Φεβρουάριο, απ’ αυτή την παρατεταμένη πολιορκία στο Ντονμπάς, είχαν σκοτωθεί -μόνον εκεί- περισσότεροι από δεκατέσσερις χιλιάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκουν στο κομμάτι που έχει αυτονομηθεί γιατί εκεί ήταν εγκλωβισμένοι, ενώ οι άλλοι τους έπλητταν εξ αποστάσεως.

Η ουκρανική πλευρά ακολούθησε μια σαφή πολιτική για τη δημιουργία ενός αμιγούς ουκρανικού κράτους στο οποίο κάθε μη Ουκρανός στην καταγωγή πολίτης ή θα προσαρμοστεί σ’ αυτό που προβάλλεται ως ουκρανικό πρότυπο ή θα έχει υποδεέστερο στάτους.Ο πρωταγωνιστικός ρόλος των παραστρατιωτικών ταγμάτων στην Ανατολική Ουκρανία ήταν χειροπιαστή απόδειξη της δυσμενούς μεταχείρισης των εκατομμυρίων Ρώσων και ρωσόφωνων.

Μετά το 2014, όλοι οι κάτοικοι στο τμήμα της Ανατολικής Ουκρανίας που παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Ουκρανών, στη Μαριούπολη και σε άλλες πόλεις, στο Χάρκοβο,το Σλαβιάνσκ ή το Κραματόρσκ,αλλά και στην Οδησσό που δεν είναι στην Ανατολική Ουκρανία,ανήκει, όμως, στη ζώνη που θεωρείται ιστορικά ρώσικη, βρέθηκαν ξαφνικά κάτω από την κυριαρχία και τον έλεγχο των ακραίων εθνικιστών που ασκούσαν την πραγματική εξουσία. 

Πολλές παραστρατιωτικές ομάδες που προκύψανε από τον «Δεξιό Τομέα» και το «Σβόμποντα» ή από άλλες «πηγές» κρατικές και ιδιωτικές,«Αζόφ», «Αϊντάρ», «Ντονμπάς»,«Σάντα Μαρία», «Ντνιπρό» και άλλες, ανέλαβαν τον έλεγχο σε μια μεγάλη περιοχή που ξεκινάει από το βορειοανατολικό και φτάνει στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας. Έτσι δημιουργήθηκαν συνθήκες πολύ δυσάρεστες για τους Ρώσους,τους φιλορώσους και ό,τι ρωσικό. Όταν δεν ήσουν με τους εθνικιστές δυτικοουκρανικής προέλευσης, ήσουν πολίτης που έπρεπε να εκδηλώνεσαι προσεκτικά ως προς την καταγωγή και τα πιστεύω σου. Δηλαδή, ήσουν επιτηρούμενος. 

Άλλαξαν πολλά.Καταργήθηκαν σχολεία που είχαν πρώτη γλώσσα τα ρώσικα. Στην ελληνική κοινότητα, η εφημερίδα της Ομοσπονδίας που έβγαινε στα ρώσικα επειδή στη Μαριούπολη και γύρω είναι όλοι ρωσόφωνοι,και οι Έλληνες και οι Ουκρανοί και οι Τάταροι και οι υπόλοιποι,άλλαξε γλώσσα και έβγαινε στα ουκρανικά. Καταργήθηκαν τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί που εξέπεμπαν στα ρώσικα ή με ρώσικα προγράμματα. Σύμφωνα με το νόμο, περιορίστηκε ακόμα και η εισαγωγή βιβλίων στη ρωσική γλώσσα. Οι εφημερίδες εάν εκδίδονταν στα ρώσικα έπρεπε να γράφουν το ίδιο πράγμα και στα ουκρανικά. Δηλαδή, υποχρεωτικά και στις δύο γλώσσες, πράγμα πρακτικά ασύμφορο, μη βιώσιμο.Οι απαγορεύσεις, οι περιορισμοί και η στρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Ουκρανίας έκαναν την ζωή των ανθρώπων που ήταν Ρώσοι και ρωσόφωνοι άβολη έως ανυπόφορη.

ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΜΕ ΑΝΤΙΔΙΚΙΑ

Αυτή η κατάσταση αποτελούσε μία έτοιμη να εκραγεί βόμβα στα θεμέλια του ουκρανικού κράτους.Ήταν μία εκκρεμότητα, μια ανισορροπία, που αργά ή γρήγορα θα επιζητούσε μια επίλυση, μια τακτοποίηση, μια αναδιάταξη.Οι Ουκρανοί δεν είναι φασίστες στην μεγάλη πλειονότητά τους,αλλά οι εθνικιστές που υποκίνησαν την αναταραχή και έφεραν τα πράγματα στο χείλος του γκρεμού,έκαναν πάρα πολύ μεγάλο κακό στην πατρίδα τους γιατί διαταράξανε όλες τις λεπτές ισορροπίες που είχαν σφυρηλατηθεί σε βάθος χρόνου και είχαν αντέξει πολλές δοκιμασίες. Ισορροπίες που είχαν δημιουργηθεί ανάμεσα στους Ουκρανούς και τους Ρώσους μέσα από αιώνες συνύπαρξης,κοινών δράσεων και συγγενών πολιτισμικών χαρακτηριστικών,όπως η φυλή, η γλώσσα, η λογοτεχνία, η θρησκεία, το φαγητό κ.λπ.. 

Και από τη στιγμή που τις διαταράξανε, διεκδικώντας ένα βεβιασμένο διαζύγιο με αντιδικία κι όχι με συναίνεση, άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου! Ενθαρρυμένοι από τους εχθρούς της Ρωσίας στη Δύση, πίστεψαν ότι θα ήταν εύκολο. Δεν σκέφτηκαν καν ότι και η άλλη πλευρά,όπως γίνεται στα διαζύγια, θα ζητούσε το δικό της μερίδιο,αυτό που της αναλογεί από ένα νοικοκυριό που διαλύεται. Ότι θα διεκδικούσε ό,τι της ανήκει κι ό,τι πιστεύει ότι της ανήκει.Ότι αυτά που ήταν εξ αδιαιρέτου θα διαχωριστούν στη βάση της αρχικής προέλευσής τους και της προσφοράς ενός εκάστου στον κοινό βίο. Εάν έχεις συνεισφέρει στο νοικοκυριό με την προσωπική σου περιουσία, την προσωπική σου εργασία, το δικό σου πολιτισμό και την προσωπική σου συνεισφορά και θυσία, θα ζητήσεις να πάρεις αυτό που σου αναλογεί.Κάθε σύζυγος, κάθε μέλος μιας οικογένειας ή μιας συμμετοχικής εταιρίας ή μιας πολιτειακής οντότητας, όταν επέρχεται ρήξη διεκδικεί το μερίδιο του.

Έρχονται, λοιπόν, οι Ρώσοι και λένε, έχουμε οκτώ εκατομμύρια Ρώσους, πρέπει να τους υπερασπιστούμε. Δεν θα σας αφήσουμε να τους μεταχειρίζεστε άσχημα και να τους κάνετε να νιώθουν ξένοι στη γενέτειρά τους. Εξάλλου, αυτή είναι μία περιοχή που δεν ήταν πάντοτε ουκρανική. Είναι γνωστό ότι ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι δημιούργησαν την ομόσπονδη δημοκρατία της ΕΣΣΔ κι αυτοί παραχώρησαν στην Ουκρανία για λόγους σκοπιμότητας το ανατολικό κομμάτι που το συνένωσαν με το δυτικό για να οικοδομήσουν ένα ισχυρότατο φράγμα απέναντι στη Δυτική Ευρώπη, που ήταν πάντα εχθρική. Επομένως, αυτό το ομόσπονδο κράτος που λεγόταν Ουκρανία επειδή κατοικείτο κυρίως από Ουκρανούς (όπως αντίστοιχα ονομάστηκαν τα άλλα ομόσπονδα με τους Λευκορώσους,τους Ουζμπέκους, τους Αρμένιους, τους Γεωργιανούς κ.λπ.),προκειμένου να ενισχυθεί, του προσάρτησαν ένα κομμάτι που θεωρείτο ρώσικο.

Κι αργότερα, το 1954, ένα δεύτερο κομμάτι που ανήκε στη ρώσικη αυτοκρατορία από τον καιρό που είχαν ηττηθεί οι Τάταροι το 1783, η Κριμαία, που την είχαν επανειλημμένα υπερασπιστεί οι Ρώσοι απέναντι στους Δυτικούς εισβολείς και κατοικείτο κυρίως από Ρώσους, παραχωρήθηκε διοικητικά στην Ουκρανία από την ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης.

Επιπλέον, εμβληματικές πόλεις όπως η Οδησσός και η Μαριούπολη σχεδιάστηκαν και δημιουργήθηκαν εκ θεμελίων από τη ρώσικη αυτοκρατορία και ανέκαθεν θεωρούνταν κατ' εξοχήν ρώσικες πόλεις.

Οι Ρώσοι, τώρα, μετά το διαζύγιο που δεν το επιζήτησαν, επισημαίνουν ότι όλες αυτές οι περιοχές,οι ανατολικές μέχρι την Οδησσό και την Κριμαία είναι ρώσικες. Εφόσον, λένε στους Ουκρανούς, θέλετε να ξεκαθαρίσετε τα πράγματα, ποιος είναι Ουκρανός,ποιος είναι Ρώσος, πού φτάνει η Ουκρανία και πού αρχίζει η Ρωσία, και επιμένετε μονομερώς και με το ζόρι να χωρίσουμε τα...υπάρχοντά μας, να μοιράσουμε τα εθνικά, ιστορικά, πολιτισμκά, εδαφικά και άλλα στοιχεία μας, θα πάρει ο καθένας ό,τι του ανήκει κι όπου, βέβαια, υπάρχει ασυμφωνία, αν δεν θέλετε διάλογο, θα οδηγηθούμε σε σύγκρουση.Οι Ουκρανοί δεν κατάλαβαν ότι απαιτώντας τη δημιουργία ενός αμιγούς κράτους για Ουκρανούς και ουκρανόφωνους, αυτομάτως νομιμοποιούν και την ανταπαίτηση των Ρώσων για τη δημιουργία ενός αμιγούς ρώσικου και ρωσόφωνου κράτους ή αυτόνομου τμήματος.

Αυτά και πολλά άλλα ανέκυψαν από το διαζύγιο που επιδίωξαν οι Ουκρανοί χωρίς να υπολογίσουν τις συνέπειές του. Οι εθνικιστές και δυτικόφιλοι Ουκρανοί διαταράσσοντας τις ισορροπίες που κρατούσαν την κοινωνία τους ενωμένη, ειρηνική και αδιαίρετη, υποτίμησαν τους απέναντι, υπερεκτίμησαν τους συμμάχους τους, δίχασαν το λαό και οδήγησαν τη χώρα στη σύγκρουση και τον όλεθρο. Δυστυχώς, εθελοτυφλώντας, δεν είχαν την ψυχραιμία να εκτιμήσουν ότι η δύναμη της Ουκρανίας που εξασφάλιζε και την ακεραιότητά της ήταν αυτό το σπάνιο μίγμα των εθνών, των φυλών,των γλωσσών, των πολιτισμών,των αγώνων και των γάμων που την χαρακτήριζε!

Και γι’ αυτό έχουν τεράστια ευθύνη οι Ουκρανοί πολιτικοί και οι μεγιστάνες που τους χρηματοδοτούν καθώς και οι Αμερικάνοι με τους Ευρωπαίους που συνέργησαν σ’αυτό το διαζύγιο για δικά τους οφέλη, αδιαφορώντας για την τεράστια και ανεπανόρθωτη ζημιά που θα προκαλούσαν στην Ουκρανία.

ΠΗΓΗ: Δρόμος της αριστεράς, φύλλο 587,22/4/2022

 

 

 

Ο Όλιβερ Στόουν για το ουκρανικό

 

Τις απόψεις του για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν εξέφρασε την Τρίτη (26/4) κατά την παρουσίαση ενός νέου ντοκιμαντέρ για τη δολοφονία Κένεντι ο Όλιβερ Στόουν, ο αυτοαποκαλούμενος «παλιός αριστερός κινηματογραφιστής» που έκανε αξέχαστες ταινίες όπως το Platoon, Born on the Fourth of July και το JFK.

 

Αναλυτικότερα, ερωτηθείς από την εφημερίδα «Εl Ρais» σχετικά με τον Πούτιν, ο Στόουν είπε ότι δεν μπορεί κανείς να χωρίσει τον άνθρωπο από το κράτος. «Έχουν περάσει τρία χρόνια από την τελευταία φορά που τον είδα, αλλά ο άνθρωπος που ήξερα δεν είχε καμία σχέση με τον ανεύθυνο και τρελό δολοφόνο όπως τον παρουσιάζουν τώρα τα ΜΜΕ, συγκρίνοντάς τον με τον Χίτλερ και τον Στάλιν», είπε ο Στόουν στη Βαρκελώνη, κατά την ισπανική πρεμιέρα του «JFK Revisited: Through the Looking Glass», στο πλαίσιο του 6ου BCN Film Fest.

 

«Ο Πούτιν που ήξερα ήταν λογικός, ήρεμος, ενεργούσε πάντα προς το συμφέρον του ρωσικού λαού, γνήσιος γιος της Ρωσίας, πατριώτης, που δεν σημαίνει εθνικιστής», είπε ο 75χρονος σκηνοθέτης, ο οποίος είχε κάνει την τετράωρη τηλεοπτική σειρά «The Putin Interviews», που βασίζεται σε συνομιλίες με τον ρώσο ηγέτη μεταξύ 2015 και 2017 και η οποία έχει περιγραφεί από τους κριτικούς ως «πολύ ευγενική απέναντι στον Πούτιν».

Το σχέδιο των ΗΠΑ κατά τον Όλιβερ Στόουν

 

Ο Στόουν περιέγραψε μια Ρωσία που έχει «συρρικνωθεί και ακρωτηριαστεί» μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, με μεγάλο αριθμό Ρώσων να ζουν σε άλλα εδάφη. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ είχαν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο να τοποθετήσουν μια φιλοδυτική, αντιρωσική κυβέρνηση στην Ουκρανία «όταν η Ουκρανία ήταν πάντα ουδέτερη, με δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις». Ο στόχος αυτού του σχεδίου, είπε ο Στόουν, ήταν να μετατρέψει την Ουκρανία σε χρήσιμο ανταγωνιστή της Ρωσίας, κάτι που όπως είπε, έχει επιτευχθεί με τον ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

 

Ο σκηνοθέτης υποστήριξε ότι ο τελικός στόχος μπορεί να ήταν η αποσταθεροποίηση της Ρωσίας και η αλλαγή του καθεστώτος εκεί, δηλαδή «να φύγει ο Πούτιν και να μπει ένας άλλος Γέλτσιν».

 

Ο Στόουν, ο οποίος σημείωσε ότι υπήρχαν Ουκρανοί που πολέμησαν για τον Χίτλερ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, περιέγραψε επίσης τις ΗΠΑ ως «επιθετικό σκύλο» που δεν θα σταματήσει στη Ρωσία και θα μπορούσε αργότερα να στοχεύσει την Κίνα. Εξέφρασε τη λύπη του για τον τρόπο που η Ρωσία απεικονίζεται «ως ο κακός» και οι ΗΠΑ ως «ο καλός».

 

Αφού συζήτησε το νέο του ντοκιμαντέρ για τη δολοφονία του JFK, ο Στόουν είπε ότι ο κόσμος χρειάζεται περισσότερους ηγέτες όπως ο Κένεντι, υπενθυμίζοντας την ομιλία του πρώην προέδρου για μια «Pax Americana» που δεν πρέπει να επιτευχθεί με υπεροχή ή όπλα.

[------->]

Ο στόχος οφείλει να είναι καθαρός, η φιλοπόλεμη πολιτική των ΗΠΑ - ΕΕ- ΝΑΤΟ.

 

Το σπιράλ των πράξεών πολέμου μπορεί να φέρει ούτως η άλλως τον γενικευμένο πόλεμο.Έχει συμβεί πολλές φορές. Όταν όμως αυτό δεν συμβαίνει από τη διαλεκτική των γεγονότων μόνο αλλά υποβοηθείται σκόπιμα από κέντρα εξουσίας, τα πράγματα είναι πιο επικίνδυνα.

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ όχι μόνο στέλνουν πακτωλό μαχητικών όπλων, αεροσκαφών  και συμβούλων στο καθεστώς Ζελενσκυ, αλλά και δημιουργούν συνειδητά  πανικό σε χώρες ως τώρα ουδέτερες όπως η Σουηδία και η Φινλανδία για να τις εμπλέξουν στον πόλεμο.

Επίσης τα δυτικά ΜΜΕ καλλιεργούν σκόπιμα το επικείμενο ενός πυρηνικού πολέμου, σε διαστάσεις πρωτοφανείς από το 1945 και μετά, σαν να θέλουν να εξοικειώσουν τους λαούς της Δύσης με αυτό. Μπορεί μεν όλο αυτό να είναι μια μπλόφα  για να λυγίσει ο αντίπαλος αλλά μπορεί και να είναι μια ένδειξη ότι η σχέση των κέντρων εξουσίας στη Δύση με την αυτοσυντήρηση του πλανήτη αρχίζει να χάνεται. 

Μόνο η κινητοποίηση των λαών μπορεί να σώσει τους λαούς και να ωθήσει τα κέντρα εξουσίας να αλλάξουν γραμμή. Ο στόχος οφείλει να είναι καθαρός, η φιλοπόλεμη πολιτική των ΗΠΑ - ΕΕ- ΝΑΤΟ.

ΥΓ Δεν πρέπει να διαφεύγει από κανέναν μας, χωρίς αυτό να οδηγεί σε πανικό, ότι ζούμε σε μια από τις πιο επικίνδυνες καμπές της σύγχρονης Ιστορίας.

Δημήτρης Μπελαντής

[---->]

Γιατί ο Πούτιν ζητάει ρούβλια και όχι δολάρια για το φυσικό αέριό του από τους Ευρωπαίους;

  

Γνωρίζαμε από τα «έγκριτα» ΜΜΕ μέχρι σήμερα πως κανείς δεν γνωρίζει τι συμβαίνει στο μυαλό του Πούτιν. Ωστόσο, διάφοροι αστοί αναλυτές μάς πληροφόρησαν πως εκεί μέσα συμβαίνουν αλλοπρόσαλλα πράγματα. Ετσι, προσφάτως απαιτεί από τους Ευρωπαίους αγοραστές ρωσικού αερίου πληρωμή όχι σε δολάρια, αλλά σε ρούβλια, την οποία αυτοί αρνούνται. Θεός ξέρει γιατί εκείνος απαιτεί ό,τι απαιτεί και εκείνοι αρνούνται να εκπληρώσουν το απαιτούμενο. Εδώ, ακόμη και οι συντάκτες και αναγνώστες έγκριτων εφημερίδων σηκώνουν τα χέρια.

Δεν μας ενδιαφέρει τι προβλέπουν τα σχετικά συμβόλαια, αλλά τι ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των συναλλασσόμενων. Ας αρχίσουμε απ' αυτά των Ευρωπαίων αγοραστών: Τι τους κόφτει αν θα πληρώσουν σε δολάρια ή σε ρούβλια, αφού και τα μεν και τα δε πρέπει να τα αγοράσουν προηγουμένως στην αγορά συναλλάγματος, για να πληρώσουν στη συνέχεια το φυσικό αέριο; Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς πως επειδή η ισοδυναμία του ευρώ προς το ρούβλι αναμενόταν να εξελιχθεί ευνοϊκότερα για το ευρώ απ' ό,τι εκείνη του ευρώ προς το δολάριο, μια πληρωμή σε ρούβλια είναι πιο συμφέρουσα απ' ό,τι σε δολάρια.

 

Αυτές οι προσδοκίες επηρεάζονται μόνο έμμεσα από την απόφαση της 25ης Μαρτίου της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας να αγοράζει χρυσό από τις τράπεζες της χώρας στη σταθερή τιμή των 5.000 ρουβλιών ανά γραμμάριο, εισάγοντας έτσι εμμέσως - επειδή ο χρυσός εμπορεύεται και με δολάρια ΗΠΑ - μία κατώτατη ισοδυναμία ρουβλιού προς δολάριο. Αυτή η ρύθμιση ισοδυναμεί με κάλυψη του ρουβλιού μόνο έναντι των ημεδαπών (δηλαδή των ρωσικών τραπεζών) και όχι έναντι των αλλοδαπών. Αποσκοπεί να πείσει τις ρωσικές εταιρείες φυσικού αερίου, αλλά και τις ρωσικές εξαγωγικές εταιρείες γενικά, να πουλούν έναντι ρουβλιού χωρίς να φοβούνται μια πιθανή πτώση της ισοτιμίας του τελευταίου έναντι του δολαρίου, κατά της οποίας θα μπορούσαν να εξασφαλισθούν μόνο συνάπτοντας ακριβές swap - πράξεις με αντίστοιχο κόστος. Διότι αυτή η μετατρεψιμότητα του ρουβλιού σε χρυσό προσφέρει τώρα χωρίς κόστος την ασφάλεια έναντι της πτώσης του ρουβλιού, την οποία θα έπρεπε κανείς διαφορετικά να την αγόραζε μέσω swap.

   

Με το μέτρο αυτό της Κεντρικής της Τράπεζας, η Ρωσία θέλει να προτρέψει τις εξαγωγικές της επιχειρήσεις να πωλούν έναντι ρουβλιού και όχι δολαρίου. Θέλει δηλαδή να περιορίσει το δολάριο στον ρόλο του ως νόμισμα διεκπεραίωσης των διεθνών εμπορευματικών συναλλαγών και να προάγει σ' αυτόν τον ρόλο - στο μέτρο του δυνατού - το δικό της νόμισμα.

Γιατί όμως οι Ευρωπαίοι επιμένουν να πληρώνουν σε δολάρια; Και από την πλευρά της η Ρωσία γιατί να μην επιθυμεί πληρωμή σε δολάρια, αφού με αυτά θα μπορούσε στη διεθνή αγορά συναλλάγματος να αγοράσει ρούβλια και να πάρει τα ρούβλια που απαιτεί τώρα ως πληρωμή από τους Ευρωπαίους αγοραστές για το πωλούμενο φυσικό αέριο; Για λόγους που μόλις αναφέραμε, ίσως έπαιρνε έτσι μάλιστα περισσότερα ρούβλια απ' ό,τι στην περίπτωση που πληρωνόταν άμεσα, όπως απαιτεί η ίδια, σε ρούβλια.

 

Πολλά ερωτήματα και εξήγηση καμία. Ωστόσο υπάρχει μία, την οποία θα εκθέσουμε και θα θέσουμε στην κρίση του αναγνώστη.

 

Η εξήγηση αυτή είναι σε κοινή θέα στην ανοιχτή παλάμη: Η πληρωμή σε δολάρια στηρίζει το δολάριο ως νόμισμα διεθνών εμπορευματικών συναλλαγών. Ενα μεγάλο μέρος της οικονομικής ισχύος των ΗΠΑ έγκειται σ' αυτόν ακριβώς τον ρόλο του νομίσματός τους. Ο ρόλος του αυτός ενέχει και την ικανότητα του να αγοράζει έγγραφες οφειλές, επιχειρήσεις και εμπορεύματα μέχρι ενός μη επακριβώς προσδιορίσιμου βαθμού χωρίς αντίκρισμα.

 

Αυτόν ακριβώς τον ρόλο του δολαρίου στηρίζει η πληρωμή του ρωσικού φυσικού αερίου σε δολάρια και τον ίδιο αυτόν ρόλο του περιορίζει η ίδια η πληρωμή σε ρούβλια. Διότι πριν πληρώσουν σε δολάρια οι Ευρωπαίοι, τα ζητούν και τα αγοράζουν στην αγορά. Στηρίζουν δηλαδή όχι μόνο την ισοτιμία του δολαρίου, αλλά και τον προαναφερθέντα ρόλο του στις διεθνείς συναλλαγές. Ενώ πριν πληρώσουν σε ρούβλια, τα ζητούν και τα αγοράζουν στην αγορά, στηρίζουν δηλαδή την ισοτιμία του ρουβλιού.

 

Θα αντιτείνετε: Την ισοτιμία του ρουβλιού στην αγορά θα μπορούσε να στηρίξει η Ρωσία και στην περίπτωση που πληρωνόταν για το φυσικό της αέριο σε δολάρια, πουλώντας τα δολάρια και αγοράζοντας ρούβλια. Αυτό όμως δεν συμβαίνει κατ' ανάγκην. Διότι η Ρωσία είναι δυνατόν να θέλει ένα μέρος των εισπραχθέντων δολαρίων ή το σύνολό τους να το χρησιμοποιήσει για την εισαγωγή εμπορευμάτων.

Για τον κίνδυνο που διατρέχει το δολάριο ως νόμισμα των διεθνών συναλλαγών, εάν το ρωσικό αέριο πληρώνεται όχι σε δολάρια αλλά σε ρούβλια, γι' αυτό το άκρως σημαντικό ζήτημα πρόκειται λοιπόν. Γι' αυτό και οι Ευρωπαίοι διακινδυνεύουν να μείνουν τα επόμενα χρόνια χωρίς Ενέργεια.

 

Πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα για τους Αμερικανούς και συνεπώς για τους διαχρονικούς συμμάχους τους, τους Ευρωπαίους, φάνηκε πριν μερικά χρόνια, όταν το Ιράν δήλωσε ότι στο εξής θα πουλάει το πετρέλαιό του όχι έναντι δολαρίων, αλλά 85% της ποσότητάς του σε ευρώ. Οι ΗΠΑ δήλωσαν τότε ότι αυτό θα αποτελέσει casus belli και το Ιράν δεν επανήλθε στο θέμα.

 

Τα τελευταία χρόνια, καθώς το μερίδιο των διεθνών συναλλαγών που διεξάγονται σε δολάρια έπεσε από το 70% σε 50%, Κίνα και Ρωσία έχουν συμφωνήσει τη διεξαγωγή των εμπορευματικών τους συναλλαγών στα νομίσματά τους. Αυτά ενδεικτικά μόνο. Είναι προφανές ότι το δολάριο θα υποκατασταθεί στον ρόλο του ως νομίσματος διεθνών συναλλαγών (εμπορικών και κεφαλαιακών) καθώς και ως διεθνές αποθεματικό νόμισμα από ένα άλλο - μάλλον από το κινεζικό γουάν.

 

Για να είναι ένα εθνικό νόμισμα νόμισμα σχηματισμού αποθεματικών, καθώς και νόμισμα διεκπεραίωσης των διεθνών συναλλαγών, θα πρέπει να πληροί τους εξής όρους:

 

α) η οικονομία της χώρας που το εκδίδει καθώς και η ίδια η χώρα να είναι ισχυρές,

 

β) το νόμισμα αυτό να είναι διαθέσιμο στη διεθνή αγορά σε ποσότητες ικανές για την εκπλήρωση των λειτουργιών του που προαναφέραμε δηλαδή σε μεγάλες ποσότητες, πράγμα που συμβαίνει όταν η εν λόγω χώρα έχει μακροπρόθεσμα σημαντικά ελλείμματα στο ισοζύγιο εξωτερικών εμπορευματικών συναλλαγών, και

 

γ) να είναι σταθερό, όσον αφορά την ισοτιμία του με άλλα νομίσματα, και να έχει έτσι τη σχετική εμπιστοσύνη της αγοράς.

 

Δεν δύναται να λεχθεί πότε η Κίνα θα πληροί αυτούς τους όρους. Αυτό όμως δεν είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, διότι το πότε ένα εθνικό νόμισμα που τους πληροί γίνεται και «ηγετικό», εξαρτάται και από τις περιστάσεις. Επίσης, η νέα κατάσταση δεν επέρχεται από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά εγκαθίσταται βαθμιαία. Η σχετική εξέλιξη έχει ήδη αρχίσει προ πολλού και εξελίσσεται ανεπαισθήτως. Δεν καταρρέει με γδούπο ο κόσμος (το δολάριο), αλλά με κλαψούρισμα, που λέει και ο ποιητής.

Η Κίνα παρακρατεί τεράστια ποσά rosa bonds (αμερικανικών ομοσπονδιακών ομολόγων). Μερικά τρισεκατομμύρια δολάρια. Πολλοί, σκεπτόμενοι ως λογιστές, φρονούν ότι η Κίνα δεν επιθυμεί την αποκαθήλωση του δολαρίου (και την ανάληψη του ρόλου του τελευταίου από το γουάν), επειδή κατά τη διάρκειά της η αξία αυτών των αμερικανικών ομολόγων θα μειούται συνεχώς και θα μειούται ακόμα περισσότερο, αν η Κίνα αρχίσει να απαλλάσσεται από αυτά. Αυτό είναι ορθό. Ομως μικρή θα ήταν η ζημιά. Και μικρή θα παρέμενε ακόμη και στην περίπτωση που το ένδοξο ΚΚ Κίνας αποφάσιζε να μοιράσει όλα αυτά τα ομόλογα σε στελέχη του κομματικού και επιχειρηματικού μηχανισμού για να ανάβουν τα πούρα τους, στους αγρότες για προσάναμμα και στους πανηγυριστές για να ανάψουν φωτιές του Αη Γιάννη του από Ανατολής!

 

Διότι εφάπαξ αυτή η ζημιά δεν είναι τίποτα συγκρινόμενη με το τρέχον όφελος που θα έχει από το ότι το εθνικό της νόμισμα θα είναι «παγκόσμιο» νόμισμα...

  

Γιώργος ΣΤΑΜΑΤΗΣ, Καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας

[---->]

Περί αμάχων και "αμάχων"

 

Τις τελευταίες ημέρες τα δυτικά ΜΜΕ -φυσικά και τα ουκρανικά- επικεντρώνονται στην παρουσία αμάχων στο συγκρότημα του Αζόφσταλ στην Μαριούπολη.

Οι συνεχείς προσπάθειες που γίνονται -με ανακωχές, ασφαλείς διαδρόμους, λεωφορεία για μεταφορά κλπ.- από την ρωσική πλευρά δεν αποδίδουν: ελάχιστοι παρουσιάζονται στα σημεία συγκέντρωσης.

Και να ξαφνικά η κα Νούλαντ (βοηθός υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ) βγαίνει και δηλώνει ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να αναλάβουν την μετακίνηση των αμάχων από το βιομηχανικό συγκρότημα.

Υποθέτουμε με την αποστολή Νατοϊκών στρατευμάτων στην Μαριούπολη. Πώς αλλοιώς;

Λέγεται ότι ανάμεσα στους μη εμφανιζόμενους αμάχους ένας σημαντικός αριθμός αφορά στρατιωτικά στελέχη των ΗΠΑ, του Καναδά και άλλων Νατοϊκών κρατών που είχαν αναλάβει εργολαβικά την εκπαίδευση του "Τάγματος ΑΖΟΦ" και άλλων ουκρανικών "ειδικών μονάδων".

Ίσως αυτό να εξηγεί το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ για την διάσωση των έγκλειστων στο ΑΖΟΦΣΤΑΛ.

Πέρα φυσικά και από την ευκαιρία που τους δίνεται να ζητήσουν την είσοδο Νατοϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία....

Εξάλλου υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι για τέτοιες αποστολές - Η Ελλάδα παρακαλάει κιόλας (μέρες του 1919!!!).

Με τέτοια δουλικά γιατί να μην σκεφτούν στην Ουάσιγκτον τολμηρές περιπέτειες....

[---->]

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ: ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΜΠΟΥΜΕΡΑΝΓΚ ΤΩΝ ΚΥΡΩΣΕΩΝ

 

του Domenico Moro

Το φαινόμενο μπούμερανγκ των κυρώσεων στον ηγεμονικό ρόλο του δολαρίου

Ο πόλεμος όλο και περισσότερο  διεξάγεται χωρίς όρια, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα μη θανατηφόρων μέτρων και μέσων, σε κάθε περίπτωση, όμως, καταστροφικά για τα κράτη και τους πληθυσμούς που πλήττονται.

Στις διάφορες μορφές μη θανατηφόρου πολέμου περιλαμβάνεται και ο οικονομικός και χρηματοπιστωτικός πόλεμος, που παίρνει και τη μορφή του νομισματικού πολέμου, χρησιμοποιώντας νομίσματα και συναλλαγές ως μέσα καθυπόταξης του εχθρού.

 Οι ΗΠΑ εδώ και χρόνια χρησιμοποιούν το δολάριο, το οποίο είναι αποθεματικό νόμισμα και διεθνών ανταλλαγών, ως εργαλείο πολέμου και πίεσης στους αντιπάλους τους. Η χρήση αυτή είναι ιδιαίτερα εμφανής στη σύγκρουση μεταξύ της Ουκρανίας, που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ, και τη Ρωσία.

Οι ΗΠΑ φρόντισαν να εκδιωχθεί η Ρωσία από το διεθνές διατραπεζικό σύστημα Swift(Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, Συνεταιρισμός Παγκόσμιων Διατραπεζικών Χρηματοπιστωτικών Τηλεπικοινωνιών), μια απαραίτητη υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων στη διεθνή ανταλλαγή αγαθών. Επιπλέον, μπλοκάρουν τα αποθέματα δολαρίων που κατέχει η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα και υποβάλλουν τη Ρωσία σε ένα φάσμα κυρώσεων που όλο και διευρύνονται και εμπλέκουν τράπεζες, μεμονωμένους καπιταλιστές, επιχειρήσεις, εναέριους χώρους, ταξίδια.

Όλοι αυτά για να πλήξουν το ρούβλι, να το υποτιμήσουν να τροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό και να πιέσουν τη Ρωσία να κηρύξει αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους της. Πρόσφατα ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor υποβάθμισε το ρωσικό εξωτερικό χρέος λόγω μιας "επιλεκτικής χρεωκοπίας", επειδή η Μόσχα πλήρωσε σε ρούβλια ένα ομόλογο σε δολάρια.

Πάνω απ 'όλα,όμως, η Ρωσία απειλείται με απαγόρευση  εισαγωγής των πρώτων υλών ενέργειας, από την ΕΕ, η οποία είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της. Δείτε την Ιταλία, για παράδειγμα, η οποία εισάγει το 40% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Χωρίς εξαγωγές πρώτων υλών, ειδικά ενέργειας, το εμπορικό ισοζύγιο της Ρωσίας θα γινόταν ελλειμματικό και τα έσοδα του δημοσίου που επιτρέπει στο ρωσικό κράτος να πληρώνει τα έξοδά του, συμπεριλαμβανομένων των πολέμων, θα μειωνόντουσαν δραστικά.

Η Ρωσία αντέδρασε στις δυτικές κυρώσεις απειλώντας να χρεώνει τις εισαγωγές της ΕΕ για την ενέργεια, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τις πρώτες ύλες άνθρακα, σε ρούβλια και όχι σε δολάρια και ευρώ. Με αποτέλεσμα, το ρούβλι, που ήταν πολύ υποτιμημένο σε σχέση με το δολάριο λόγω κυρώσεων, να αυξηθεί γρήγορα. Αλλά, κυρίως, η Ρωσία πουλάει σε άλλες χώρες, ένα μέρος των εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, που μέχρι σήμερα πουλούσε στην ΕΕ.

Ετσι, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Λαβρόφ, πήγε στην Ινδία για να πουλήσει πετρέλαιο Ural, το οποίο η Μόσχα δεν καταφέρνει πλέον να πουλήσει στις δυτικές χώρες, προς  35 δολάρια το βαρέλι δηλαδή σε τιμή πολύ κάτω από αυτές της αγοράς, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή το πετρέλαιο Brent πωλείται προς 106 περίπου δολάρια το βαρέλι [i].

Η Ινδία από τα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι τις αρχές Απριλίου αγόρασε 13 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού πετρελαίου, όταν σε όλο το 2021είχε αγοράσει περίπου 16 εκατομμυρίων βαρέλια. Το πιο σημαντικό, όμως ,είναι ότι η Ρωσία για το διακανονισμό των συναλλαγών ,πρότεινε ένα σύστημα πληρωμών σε ρούβλια και ρουπίες. Επιπλέον, η Μόσχα για να παρακάμψει τις κυρώσεις και σαν εναλλακτική του συστήματος Swift ,προτείνει στην Ινδία τη χρήση του Ρωσικού συστήματος χρηματοοικονομικών επικοινωνιών και μεταφορών SPFS (Sisteme Peredachi Finansovykh Soobshchenii).

 Η χρήση του ρουβλίου θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα ρωσικά προϊόντα, όπως για παράδειγμα το σιτάρι που η Ρωσία πουλάει στην Τουρκία, στην Αίγυπτο, στο Ιράν και στη Σαουδική Αραβία. Επιπλέον, η Κίνα, η δεύτερη παγκόσμια οικονομία, θα μπορούσε να θέσει στη διάθεση της Ρωσίας το διασυνοριακό σύστημα διατραπεζικής πληρωμής (CIPS), το δικό της σύστημα διεθνών πληρωμών, που ξεκίνησε το 2015 για να μειώσει την εξάρτηση από το δολάριο, να διεθνοποιήσει το νόμισμά της (το γουάν (ρενμίμπι) και να προωθήσει τη χρήση του στις χώρες που συμμετέχουν στη Νέα οδό του μεταξιού.

Η απόφαση της Ινδίας να αποδεχθεί τα αιτήματα της Ρωσίας, ιδιαίτερα την παράκαμψη του συστήματος SWIFT, έχει ενοχλήσει έντονα τις ΗΠΑ. Ο Ντάλιπ Σινγκ αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, αρμόδιος για θέματα διεθνούς οικονομίας, δήλωσε: «Δεν θα θέλαμε να δούμε συστήματα που έχουν σχεδιαστεί για να στηρίζουν το ρούβλι ή να υπονομεύσουμε το χρηματοπιστωτικό σύστημα με βάση το δολάριο ή να παρακάμψουν τις κυρώσεις μας ... θα υπάρξουν συνέπειες για τις χώρες που θα το κάνουν» . [II]

Το ζήτημα όμως είναι ότι οι κυρώσεις δυτικών και Αμερικανών εναντίον της Ρωσίας, οι οποίες βασίζονται ευρέως στην ηγεμονία του δολαρίου, κινδυνεύουν να προκαλέσουν ένα φαινόμενο μπούμερανγκ σε βάρος του ίδιου του δολαρίου, υπονομεύοντας την ηγεμονία του αμερικανικού νομίσματος.

Το δολάριο θα ηγεμονεύει, με την προϋπόθεση ότι θα εξακολουθεί να είναι το κατεξοχήν νόμισμα διεθνών συναλλαγών και, κατά συνέπεια, το αποθεματικό νόμισμα των παγκόσμιων κεντρικών τραπεζών. Εάν οι κυρώσεις πιέζουν προς τη χρήση άλλων νομισμάτων που δεν θα είναι το δολάριο τότε υπονομεύεται η ισχύς του δολαρίου και εδώ και μερικές δεκαετίες η ηγεμονία του δολαρίου έχει μειωθεί, κυρίως λόγω της αύξησης των συναλλαγών σε περιφερειακό επίπεδο και ως απάντηση χωρών που θέλουν να ξεφύγουν από την νομισματική κυριαρχία τομέα των ΗΠΑ.

Μεταξύ 1999 και 2021 τα αποθέματα σε δολάρια των κεντρικών τραπεζών μειώθηκαν από 71% σε 59% [ΙΙΙ]. Επιπλέον, σήμερα, με δολάρια γίνεται το 40% των διεθνών συναλλαγών, με ευρώ το 35%,με τη στερλίνα το 6% και με το γουάν το 3% [iv]

Εκφράζοντας τις ανησυχίες σχετικά με το δολάριο ως παγκόσμιο νόμισμα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε πρόσφατη  έκθεσή του, αναφέρει: «Αποκλεισμός από το Swift Messaging System θα μπορούσε να επιταχύνει τις προσπάθειες για την ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων. Αυτό θα μείωνε τα πλεονεκτήματα όσον αφορά την αποτελεσματικότητα που απορρέουν από την ύπαρξη ενός ενιαίου παγκόσμιου συστήματος και θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει τον κυρίαρχο ρόλο του δολαρίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τις διεθνείς πληρωμές "[v].

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΗΓΕΜΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ

Η προέλευση της ηγεμονίας του δολαρίου χρονολογείται από την περίοδο πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1913 δημιουργήθηκε η αμερικανική κεντρική τράπεζα, η Federal Reserve Bank, σε συνδυασμό με την προσπέραση της βρετανικής οικονομίας, που μέχρι τότε ηγεμόνευε παγκοσμίως, από την αμερικανική.

Ωστόσο, το παγκόσμιο εμπόριο παρέμεινε ακόμα επικεντρωμένο στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των συναλλαγών γινόταν με στερλίνες. Την εποχή εκείνη ήταν σε ισχύ ο κανόνας του χρυσού(gold standard) : οι περισσότερες από τις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου συνέδεαν το νόμισμά τους με το χρυσό, δηλαδή κάθε νόμισμα αντιστοιχούσε σε μια δεδομένη ποσότητα χρυσού, η οποία αντιπροσώπευε επομένως το μέτρο των συναλλαγματικών πράξεων. Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο πολλές χώρες εγκατέλειψαν τον κανόνα του χρυσού, τυπώνοντας μαζικά χρήματα για τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών τους δαπανών.

Αυτό οδήγησε στην υποτίμηση των νομισμάτων τους. Το Ηνωμένο Βασίλειο, αντίθετα, κράτησε τη στερλίνα συνδεδεμένη με το χρυσό, για να διατηρήσει το ρόλο του παγκόσμιου νομίσματος, αλλά αναγκάστηκε, από το τρίτο έτος του πολέμου και για πρώτη φορά στην ιστορία της, να δανειστεί χρήματα από το εξωτερικό.

Ετσι,το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες συμμαχικές χώρες έγιναν οφειλέτες των ΗΠΑ, οι οποίες τους παρείχαν όπλα και τρόφιμα, επιτρέποντάς τους να κερδίσουν τον πόλεμο κατά της Γερμανίας και της Αυστρο- Ουγγαρίας. Για να πληρώσουν τα χρέη τους στις ΗΠΑ οι οφειλέτες χρησιμοποίησαν τον χρυσό, αδειάζοντας τα αποθέματά τους.

Με αυτόν τον τρόπο οι ΗΠΑ στο τέλος του πολέμου έγιναν ο κύριος ιδιοκτήτης των αποθεμάτων χρυσού. Οι άλλες χώρες, χωρίς τα αποθέματά τους, δεν θα μπορούσαν πλέον να επιστρέψουν στον κανόνα του χρυσού στο τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1931 και το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέλειψε τελικά τον κανόνα του χρυσού και το δολάριο αντικατέστησε τη στερλίνα ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα .

Ωστόσο, μόνο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο το δολάριο είδε το ρόλο του ως παγκόσμιο νόμισμα να καθαγιάζεται χάρη στις συμφωνίες του Bretton Woods. Σε αυτή την πόλη του Νιου Χάμσαϊρ το 1944 οι εκπρόσωποι 44 συμμαχικών χωρών συναντήθηκαν για να ρυθμίσουν την διεθνή νομισματική και οικονομική τάξη μετά τη διαφαινόμενη ήττα της Γερμανίας και της Ιαπωνίας.

Οι αντιπρόσωποι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τον κανόνα του χρυσού: τα παγκόσμια νομίσματα δεν θα συνδέονταν πλέον  με το χρυσό, αλλά  με το δολάριο, το οποίο με τη σειρά του συνδέθηκε με τον χρυσό. Αν το ζητούσαν, οι χώρες που πιστώνονταν σε δολάρια θα πληρώνονταν από τις ΗΠΑ σε χρυσό.

Με αυτόν τον τρόπο, οι κεντρικές τράπεζες των μελών του Bretton Woods αντί χρυσό συσσώρευαν δολάρια, μέσω της αγοράς τίτλων του αμερικανικού δημοσίου. Το σύστημα, ωστόσο, μπήκε σε κρίση στα τέλη της δεκαετίας του 1960, διότι οι ΗΠΑ, για να χρηματοδοτήσουν το αυξανόμενο έλλειμμα του δημοσίου λόγω του πολέμου στο Βιετνάμ και τα εσωτερικά προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, άρχισαν να πλημμυρίζουν την αγορά με δολάρια.

Επειδή ανησυχούσαν για τη σταθερότητα του δολαρίου, που έχανε την αξία του, οι Αμερικανοί πιστωτές άρχισαν να ζητούν να πληρωθούν σε χρυσό. Αυτό τρομοκράτησε την αμερικανική κυβέρνηση που φοβήθηκε μήπως χάσει τα δικά της αποθέματα χρυσού. Το 1971,λοιπόν, ο Πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον αποσύνδεσε το δολάριο από το χρυσό, αναστέλλοντας τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου από το πολύτιμο μέταλλο.

Επιπλέον, από το Μάρτιο του 1973 και μετά, τέθηκε σε ισχύ ένα σύστημα ελεύθερα κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών.. Το δολάριο παρέμεινε το παγκόσμιο νόμισμα αλλά με το πλεονέκτημα, για τις ΗΠΑ, να εγγυώνται τη δυνατότητα πληρωμής των εισαγωγών και του δημόσιου χρέους τυπώνοντας δολάρια.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ

Το δολάριο παραμένει μέχρι σήμερα, ο βασιλιάς των νομισμάτων. Εκτός από το ότι αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων, είναι ένα νόμισμα συναλλαγών στο διεθνές εμπόριο. Οι περισσότερες πρώτες ύλες, και το πετρέλαιο, αγοράζονται και πωλούνται σε δολάρια και διάφορες χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, κρατούν το νόμισμα τους συνδεδεμένο με το δολάριο.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η παγκόσμια θέση του δολαρίου τη δεκαετία του 1960 χαρακτηρίστηκε ως «υπερβολικό προνόμιο» των ΗΠΑ από τον τότε Γάλλο υπουργό Οικονομικών Βαλερί Ζισκάρ ντ Εστέν.

Η ζήτηση για δολάρια σε παγκόσμιο επίπεδο επιτρέπει στις ΗΠΑ να χρηματοδοτούνται με χαμηλό κόστος. Χάρη στη σταθερή παγκόσμια ζήτηση για δολάρια, οι ΗΠΑ πληρώνουν μειωμένα επιτόκια στους αγοραστές ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου.

Από το 1968,όμως, οι ΗΠΑ άρχισαν να συσσωρεύουν ένα ολο και μεγαλύτερο, αδιάκοπα σχεδόν, έλλειμμα εξωτερικού εμπορίου, το οποίο υποστηρίζεται από τη ζήτηση για συναλλαγματικά αποθέματα σε δολάρια.

Το 2021 το αμερικανικό εμπορικό χρέος (μόνο αγαθά) ανήλθε στο κολοσσιαίο ποσό των 1.182 δισεκατομμυρίων δολαρίων [VI], ενώ το δημόσιο χρέος έφτασε, πάντα το 2021, τα 30,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή το 133,3% σε σύγκριση με το ΑΕΠ και 2,7 τρισεκατομμύρια περισσότερα δολάρια σε σχέση με το προηγούμενο έτος [VII].

O κεντρικός ρόλος του δολαρίου στις διεθνείς πληρωμές αυξάνει τη δυνατότητα των ΗΠΑ να επιβάλουν οικονομικές κυρώσεις.

Στην πραγματικότητα, το εμπόριο σε δολάρια, συμπεριλαμβανομένου αυτού μεταξύ τρίτων χωρών, ενδέχεται να υπόκειται σε κυρώσεις, διότι τις πληρωμές σε δολάρια τραπεζών και διεθνών εταιρειών τις διαχειρίζονται τράπεζες των ΗΠΑ με λογαριασμούς στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα.

Η χρήση αυτών των λογαριασμών σημαίνει ότι κάθε συναλλαγή που αγγίζει τεχνικά το εδάφη των ΗΠΑ δίνει στις ΗΠΑ τη νομική δικαιοδοσία και επομένως την δυνατότητα να μπλοκάρουν ανεπιθύμητες συναλλαγές.

Με αυτόν τον τρόπο, οι ΗΠΑ μπορούν να κάνουν τη ζωή δύσκολη σε εταιρείες και χώρες που θέλουν να κλείσουν δουλειές και βρίσκονται στη "μαύρη λίστα". Το 2015, η Γαλλική Τράπεζα BNP Paribas υποχρεώθηκε να καταβάλει πρόστιμο 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για παραβίαση κυρώσεων επειδή διεκπεραίωσε πληρωμές σε δολάρια από την Κούβα, το Ιράν και το Σουδάν.

Όπως είπαμε παραπάνω, η χρήση του δολαρίου στις διεθνείς συναλλαγές σπρώχνει άλλες χώρες να αναπτύξουν εναλλακτικά συστήματα πληρωμών στο δολάριο. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, που δοκίμασαν το 2015 να δημιουργήσουν ένα σύστημα πληρωμών, το Instex, προκειμένου να παρακάμψουν το δολάριο στις συναλλαγές τους με το Ιράν, μια χώρα στην οποία οι ΗΠΑ είχαν επιβάλλει κυρώσεις.

Ωστόσο, η Instex δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία και χρησιμοποιήθηκε μόνο μία φορά. Αντίθετα αυξημένος είναι ο ρόλος του προαναφερθέντος κινεζικού συστήματος CIPS. Το CIPS χρησιμοποιεί το Swift Messaging System, αλλά πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι το σύστημα θα εξελιχθεί και δεν θα χρειάζεται πλέον το Swift . Ομως, η Κίνα έχει υπογράψει συμφωνίες με την Τουρκία και το Πακιστάν να εμπορεύεται προϊόντα με  γιουάν και έχει δημιουργήσει ένα σύστημα βασισμένο στο γουάν για να επιτρέψει στους Σέρβους να χρησιμοποιούν τις τοπικές πιστωτικές κάρτες τους σε άλλες χώρες. Επιπλέον, οι συναλλαγές μεταξύ Ρωσίας και Κίνας σε ρούβλια και γουάν από 7% εμπορικών συναλλαγών το 2013, ξεπέρασαν το 18% το 2017 [VIII].

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΥΣ ΔΥΝΑΜΗΣ ΚΑΙ ΔΟΛΑΡΙΟ

Το δολάριο για τις ΗΠΑ δεν είναι μόνο ένα εργαλείο πολέμου , αλλά και η  βάση του οικοδομήματος της παγκόσμιας ηγεμονίας τους : με το δολάριο οι ΗΠΑ χρηματοδοτούν το κράτος τους και έμμεσα όλη την οικονομία τους. Χωρίς το δολάριο, οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να υποστηρίξουν το διπλό χρέος τους, το δημόσιο και το εμπορικό.

Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην κυριαρχία του δολαρίου είναι το μέγεθος της οικονομίας και η γεωπολιτική επιρροή των ΗΠΑ. Όταν το δολάριο έγινε παγκόσμιο νόμισμα οι ΗΠΑ παρήγαγαν το μισό παγκόσμιο εγχώριο προϊόν.

Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η Κίνα απειλεί σοβαρά την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ, την οποία, με όρους ΑΕΠ σε τιμές αγοραστικής δύναμης , την έχει ήδη ξεπεράσει. Αλλά τις τελευταίες δεκαετίες μειώθηκε και η απόσταση μεταξύ του ΑΕΠ των ΗΠΑ και των άλλων προηγμένων χωρώ, όπως η Ιαπωνία και η Γερμανία.

Η αμερικανική οικονομία έχει έναν έντονα παρασιτικό χαρακτήρα. Ακόμα περισσότερο από ό, τι κατά την ηγεμονία των Βρετανών. Εκείνη την εποχή, ο Βρετανικός ιμπεριαλισμός μπορούσε να βασίζεται στους πόρους των αποικιών, ιδίως της Ινδίας. Ωστόσο, η στερλίνα βασιζόταν σε κάτι απτό, δηλαδή στο χρυσό. Σήμερα, το δολάριο δεν έχει πίσω του τίποτα το συγκεκριμένο και πραγματικό εκτός από τον αμερικανικό στρατό.

Δεδομένου ότι αποδυναμώνονται οικονομικά, οι ΗΠΑ βασίζονται ολοένα και περισσότερο στη γεωπολιτική επιρροή τους, η οποία σε μεγάλο βαθμό προκύπτει από το ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν μια στρατιωτική δύναμη η οποία δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία άλλη.

Σε αυτό το σημείο ενεργοποιείται ένας φαύλος κύκλος: οι ΗΠΑ διατηρούν την ηγεμονία του δολαρίου χάρη στη στρατιωτική δύναμή τους και διατηρούν τη στρατιωτική ισχύ τους χάρη στο δολάριο.

Έτσι, αν το δολάριο χάσει τη δύναμή του παγκοσμίως θα είναι πιο δύσκολο για τις ΗΠΑ να διατηρήσουν τη στρατιωτική τους υπεροπλία και αν καταρρεύσει η τελευταία θα καταρρεύσει και η ηγεμονία του δολαρίου.

Με λίγα λόγια, αν σπάσει το "παιχνίδι" του δολαρίου, οι ΗΠΑ κινδυνεύουν με σοβαρή κρίση. Γιαυτό οι ΗΠΑ είναι κυριολεκτικά τρομοκρατημένες από την πιθανότητα άλλες χώρες να εγκαταλείψουν το δολάριο στις εμπορικές συναλλαγές τους, όπως η Ρωσία και άλλες χώρες λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Η επιδείνωση των σχέσεων οικονομικής ισχύος και η ανάγκη να διατηρηθεί, παρά την πτώση αυτή, η γεωπολιτική της επιρροή σπρώχνει τις ΗΠΑ προς τον πόλεμο

Ένας πόλεμος που μερικές φορές διεξάγεται άμεσα, όπως στο Ιράκ, και μερικές φορές έμμεσα, μέσω τρίτων, όπως στην Ουκρανία. Στον εν εξελίξει πόλεμο, το πραγματικό διακύβευμα είναι μεταξύ της Ρωσίας και των ΗΠΑ και το αντικείμενο της διένεξης υπερβαίνει τα εδάφη του Ντομπάς και την πόλη της Μαριούπολης.

Το πραγματικό αντικείμενο της διένεξης, στις πεδιάδες της Ουκρανίας και της Ανατολικής Ευρώπης, είναι η γεωπολιτική επιρροή των ΗΠΑ και, μέσω αυτής, η ικανότητα του δολαρίου να παραμείνει ένα νόμισμα συναλλαγών και παγκόσμιο αποθεματικό.

Είναι απόλυτα σαφές ότι, σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι ΗΠΑ δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για συμβιβασμό και ειρήνη. Ο στόχος των Αμερικανών είναι η εξάλειψη της Ρωσίας ως αυτόνομης εξουσίας πίσω από την Ευρώπη, η οποία εξακολουθεί να είναι, αν όχι το κέντρο βάρους της παγκόσμιας εξουσίας, τουλάχιστον ένα από τα δύο κέντρα παγκόσμιας εξουσίας μαζί με την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, την Ινδία, την Ιαπωνία και κυρίως την Κίνα.

[i] https://it.investing.com/commodities/brent-oil

[ii] G. Di Donfrancesco, “Lavrov in India per offrire greggio ma Washington lancia l’allarme”, Il Sole24ore, 1 Απριλίου 2022.

[iii] International Monetary Fund, The Stealth erosion of dollar dominance.

[iv] G, Di Donfrancesco, “L’Fmi: le sanzioni alla Russia minano l’egemonia del dollaro”, Il Sole24ore, 1 Απριλίου 2022.

[v] Ibidem.

[vi] Unctad, Data center.

[vii]International monetary fund, Database.

[viii] Justin Scheck e Bradley Hope, The dollar underpins American power. Rivals are building workarounds, May 29, 2019

[---->]

Βίτσια

 Σε μια τέτοια ανεπαρκή κατάσταση όπως φαίνεται από το βίντεο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας λαμβάνει  αποφάσεις για ολόκληρο τον ουκρανικό λαό και δεν είναι σαφές γιατί ευχαριστεί τον πορσελάνινο κόκορα .Ευτυχώς,πρόλαβαν και το κατέβασαν

Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας.

 

Για δεύτερη συνεχόμενη εβδομάδα η Ελλάδα έχει το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη! Και βλέπουμε μια κυβέρνηση θεατή του προβλήματος και ουσιαστικά να μην θέλει να παρέμβει για επέλθει μια σχετική αυτορύθμιση της ενεργειακής αγοράς, βάση του μείγματος παραγωγής που ειδικά στη χώρα μας έχει σημαντική παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές.

Επειδή πολλοί θα αναρωτιέστε, μα πως γίνεται να έχουμε τόσο υψηλό ποσοστό παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές και να έχουμε το ακριβότερο ρεύμα? Επίσης πολλοί μου έχετε στείλει μηνύματα και με ρωτάτε το ίδιο πράγμα ή μου γράφετε στις αναρτήσεις μου την άποψή σας.

Ιδού λοιπόν...

Η αιτία για την ακριβή ενέργεια στην Ελλάδα οφείλεται ξεκάθαρα στην θεσμοθέτηση του λεγόμενου ελληνικού χρηματιστηρίου ενέργειας με τέτοιο τρόπο ώστε αφενός να εμποδίζεται ο ελεύθερος ανταγωνισμός των παραγωγών αυτής και αφετέρου να ευνοείται και να ενισχύεται η κερδοσκοπία των 4 γνωστών ομίλων παραγωγής ρεύματος που έχουν και το μονοπώλιο στην ελληνική αγορά.

Με ποιο τρόπο γίνεται αυτό?

Μα με την εισαγωγή στο χρηματιστήριο ενέργειας του 100% των ενεργειακών πηγών, σε αντίθεση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες που το ποσοστό είναι το πολύ 30%!!! Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εξισώνεται και να δεσμεύεται η τιμή του ρεύματος, εξ ολοκλήρου (και ανεξάρτητα από την πηγή και το κόστος παραγωγής του), με την υψηλή τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου!!

Άρα λοιπόν το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν αφήνει κανένα περιθώριο π.χ. στις ανανεώσιμες ενεργειακές πηγές (φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες) να καθορίζουν την τιμή τους στο ελεύθερο ανταγωνισμό, ανάλογα με το εξαιρετικά χαμηλό κόστος παραγωγής τους!

Αντίθετα στην υπόλοιπη Ευρώπη που το 70% της παραγωγής είναι εκτός του χρηματιστηρίου τους (αφού όπως είπαμε συμμετέχει το πολύ το 30%), ο ανταγωνισμός λειτουργεί σωστά και μειώνει τις τιμές όποτε απαιτείται και ανάλογα με το κόστος παραγωγής του ρεύματος εκεί και με την κατάλληλη επιλογή παραγωγών-εταιριών από τους καταναλωτές.

Στην Ελλάδα οι 4 όμιλοι, συν η ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ, ακολουθώντας το θεσμικό πλαίσιο του χρηματιστηρίου μας, έχουν επιδοθεί σε ένα όργιο κερδοσκοπίας εις βάρος μας, αφού λόγω του κλίματος και των πολλών ανανεώσιμων πηγών που ήδη διαθέτουν, παράγουν ρεύμα με πολύ χαμηλό κόστος π.χ. από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες και το πουλούν πανάκριβα και πολλές φορές υψηλότερα από το ύψος της τιμής παραγωγής του με φυσικό αέριο!!! Λειτουργούν δηλαδή ξεκάθαρα με τη λογική καρτέλ, διαμορφώνοντας τις τιμές εκεί που θέλουν, ΝΟΜΙΜΑ, και με σύμμαχο την κυβέρνηση!

Αυτά είναι και τα λεγόμενα υπερκέρδη που αρνείται ή σαμποτάρει τη φορολογία τους η ελληνική κυβέρνηση βρίσκοντας προφάσεις! Επιπλέον, έχοντας προχωρήσει από το 2019 σε βίαιη απολιγνιτοποίηση, χωρίς σχέδιο, μεγάλωσε την εξάρτησή μας από το εισαγόμενο φυσικό αέριο! Και φυσικά η διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης είναι στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης που εξυπηρετεί τις συγκεκριμένες εταιρίες-οικογένειες εις βάρος των καταναλωτών!

Γι αυτό το λόγο οποιαδήποτε πολιτική "επιδότησης" χωρίς αλλαγή του θεσμικού πλαισίου της αγοράς ενέργειας είναι απλά στάχτη στα μάτια μας!

Πολύ απλά, δεν τους ενδιαφέρει εάν εσύ δεν μπορείς να πληρώσεις το λογαριασμό του ρεύματος...  εξυπηρετούνται πολύ ανώτερα συμφέροντα εξασφαλίζοντάς τους τεράστια κέρδη.

Ενεργειακή πολιτική δεν υπάρχει!

Και προς το παρόν το υποτιθέμενο "ελληνικό πράσινο success story" του Μητσοτάκη, εξελίσσεται σε φιάσκο και οικονομική καταστροφή για τους περισσότερους πολίτες αυτής της χώρας.

 

[----->]

Μία ακόμη θλιβερή πρωτιά

 

-Όχι μόνο έχουμε το ακριβότερο ηλεκτρικό ρεύμα σε όλη την Ευρώπη, αλλά οι τιμές αποκλίνουν όλο και περισσότερο από τον μέσο όρο

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ, Οικονομολόγου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Το γράφημα που προηγείται (πηγή Eurostat) δείχνει την τιμή της κιλοβατώρας του μη οικιακού ηλεκτρικού ρεύματος για καταναλωτές κάτω των 2.000 μεγαβατωρών, μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Είναι μια κατηγορία που περιλαμβάνει τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις.

   Όπως φαίνεται, η Ελλάδα είναι ακριβότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο κατά 40% περίπου. Αν είχαμε στοιχεία μέχρι σήμερα νομίζω ότι η διαφορά θα ήταν μεγαλύτερη, αφού στη χώρα μας ανακοινώνονται συνεχώς νέες ανατιμήσεις. Θα πει κανείς, τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα, όμως δεν είναι έτσι.

 

 

   

Το δεύτερο σχήμα (πηγή Eurostat) συγκρίνει την τιμή της κιλοβατώρας στην Ελλάδα σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης από το 2017 μέχρι το 2021 σε εξαμηνιαία βάση. Βλέπουμε ότι οι τιμές είναι πολύ κοντά μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2021 και στη συνέχεια αποκλίνουν βίαια. Με άλλα λόγια, η όξυνση της διεθνούς κρίσης δεν μπορεί να εξηγήσει από μόνη της την εξέλιξη των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα. Ένα μεγάλο μέρος των ανατιμήσεων μοιάζει να οφείλεται σε εγχώρια αίτια.

Τι έγινε λοιπόν το δεύτερο εξάμηνο του 2021, που να δικαιολογεί αυτές τις εξελίξεις; Το πρώτο ήταν η απόσυρση, σωρηδόν και συλλήβδην, όλων των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.Αυτό είχε σημαντικές, αρνητικές συνέπειες στη συνολική παραγωγή. Συγκεκριμένα, το 40% της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος βασίζεται πλέον στο φυσικό αέριο.Με δύο λόγια, προχωρήσαμε σε αναδιάρθρωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κυριολεκτικά τη χειρότερη δυνατή στιγμή, λίγο πριν εκτιναχθούν στα ύψη οι τιμές του φυσικού αερίου.

Οι καταστροφικές συνέπειες αυτής της επιλογής ενισχύθηκαν και από τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες των κυβερνώντων και της ΕΕ. Από τον Νοέμβριο του 2020 δίπλα στο χρηματιστήριο ενέργειας (που λειτουργεί από το 2018) τοποθετήθηκαν και αγορές παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Είναι το περιβόητο target model που θεσμοθέτησε –ποιος άλλος;– ο κ. Κωστής Χατζηδάκης. Έτσι, μαζί με τη μείωση της παραγωγής και την αύξηση του κόστους ήρθε να προστεθεί και ο παράγοντας της κερδοσκοπίας, που σε μια ρηχή αγορά όπως η ελληνική επιτρέπει σε λίγους παίκτες να διαμορφώνουν τις τιμές καταπώς θέλουν εκείνοι, μέσα από συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης.

Με το χρηματιστήριο ενέργειας επιβλήθηκε και μια σημαντική στρέβλωση. Τιμή εκκαθάρισης, ρυθμιστική τιμή με άλλα λόγια, ορίσθηκε η τιμή του λιγότερο παραγωγικού παραγωγού, η υψηλότερη τιμή. Με αυτό το ρικαρδιανής έμπνευσης μοντέλο εκκαθάρισης ο λιγότερο παραγωγικός παραγωγός νομιμοποιεί τα υπερκέρδη των υπολοίπων, αφού όλοι πουλάνε στις τιμές της αγοράς. Αυτό για να μη μας δουλεύει ο κ. Μητσοτάκης, που λέει ότι θα φορολογήσει και θα πατάξει την αισχροκέρδεια που η κυβέρνησή του θεσμοθέτησε. Η κυβερνητική υποκρισία αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν έβαλε πλαφόν στις τιμές της ενέργειας στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας, παρόλο που, υποτίθεται, πρότεινε ένα τέτοιο μέτρο στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Αντιθέτως, Ισπανοί και Πορτογάλοι προχώρησαν ήδη σε πλαφόν σε μονομερή βάση. 

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η συζήτηση έχει ανάψει εκ νέου για τα μέτρα που θα ληφθούν κατά της ακρίβειας.Είναι εξοργιστικό ότι έναν χρόνο μετά την πρώτη έκρηξη των τιμών στη Ελλάδα επί της ουσίας δεν έχει γίνει τίποτε στον τομέα αυτόν. Αντίθετα, στο ηλεκτρικό ρεύμα οι πολιτικές της κυβέρνησης θυμίζουν την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Πολιτεία της Καλιφόρνια, την εποχή που μεσουρανούσε ή Enron, το 2000 – 2001. Για τους νεότερους από εμένα, να θυμίσω ότι η Enron βύθιζε την πολιτεία στο σκοτάδι και παράλληλα κερδοσκοπούσε πάνω στο γεγονός στα χρηματιστήρια αξίων και ενέργειας των ΗΠΑ. Μέχρι που η Enron κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος το 2001, όταν αποκαλύφθηκε ότι «μαγείρευε» τα λογιστικά της βιβλία. 

Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να ακουστεί δυνατά η φωνή των εργαζομένων και των συνδικάτων στον κλάδο της ενέργειας, απέναντι στην εγκληματική πολιτική της κυβέρνησης στον κλάδο. Η κοινωνία αλλά και η ΔΕΗ έχουν ανάγκη τη δυνατή φωνή των εργαζομένων, οι οποίοι, παρά τη κατασυκοφάντησή τους από τις διοικήσεις, ήταν οι μόνοι που προειδοποιούσαν την κοινωνία για το τι ερχόταν. Γιατί από πλευρά κυβέρνησης θα έχουμε μία από τα ίδια. Προτάσεις στους εταίρους, μελέτη των προτάσεων και εξαγγελίες για ψίχουλα μία εβδομάδα μετά.

 [---->]

Πως η Λατινική Αμερική θα βιώσει τη δεύτερη φάση του Ψυχρού Πολέμου;

 

του Χουάν Ραμόν Κιντάνα, εκπρόσωπος (υπουργός) της προεδρίας του Έβο Μοράλες

Ο πρώην υπουργός Προεδρίας της Βολιβίας, Χουάν Ραμόν Κιντάνα, μίλησε για το ΝΑΤΟ, αναλύοντας την τρέχουσα σύγκρουση [στην Ουκρανία] στις έξι Ομοσπονδίες του αγροτικού συνδικάτου Τροπικός της Κοτσαμπάμπα (Tropico de Cochabamba) και στα μέλη αγροτικής κοινότητας της Κοτσαμπάμπα, Lauca Ñ, μετά από αίτημα του Έβο Μοράλες. Η 75λεπτη ομιλία δόθηκε σε μια σειρά παρουσιάσεων με αφορμή την έκδοση ενός καινούριου βιβλίου, με τίτλο “Επιχείρηση Διάσωσης του Έβο” (Evo Operación Rescate) που έγραψε ο δημοσιογράφος, οικονομολόγος και Διευθυντής του Λατινοαμερικάνικου Στρατηγικού Κέντρου Γεωπολιτικής (CELAG), Αλφρέντο Σεράνο.

Ο Έβο, που ηγείται ως Πρόεδρος της ένωσης των έξι Ομοσπονδιών καθώς και του Κινήματος Προς το Σοσιαλισμό (Movimiento Al Socialismo, MAS) πρότεινε τη διεξαγωγή εσωτερικών εργαστηριακών σεμιναρίων σχετικά με την ιστορία του ΝΑΤΟ για την εμβάθυνση της κατανόησης εκ μέρους των αγροτών που, όπως και η υπόλοιπη Λατινική Αμερική, θα επηρεαστούν αναπόφευκτα από τη σύγκρουση [στην Ουκρανία].

Στην ομιλία του, ο Κιντάνα απέρριψε τα επίσημα αφηγήματα που προωθούνται από τα ηγεμονικά μέσα ενημέρωσης, που τα μπουκώνει ο [παγκόσμιος] βορράς, και αντ’ αυτού πρότεινε την εξέταση της ιστορίας. Ο Κιντάνα δήλωσε πως η πολιτική των Βορειοαμερικάνων στη Λατινική Αμερική θα προκαλέσει ένα “κυνήγι μαγισσών στην περιοχή”, στο οποίο η Ουάσινγκτον θα πει [πως κάποιοι] “Είτε είναι με τη Δύση, το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, είτε είναι εναντίον μας”. Σε αυτό το πλαίσιο, οι κυβερνήσεις που επιλέγουν την ουδετερότητα όσον αφορά αυτή τη σύγκρουση θα θεωρηθούν φιλο-Ρωσικές και θα υποβληθούν στον εκβιασμό, τον εκφοβισμό και τις πιέσεις των ΗΠΑ.

Ακολουθεί μεταγραφή ενός μικρού τμήματος της παρουσίασης του Χουάν Ραμόν Κιντάνα:

«Αυτή η σύγκρουση, σύντροφοι στη Λατινική Αμερική, προφανώς και έχει συνέπειες. Θα έλεγα πως εδώ, η πρώτη συνέπεια είναι πως θα γίνουν ορατά τα γεωπολιτικά της αποτελέσματα και θα βιώσουμε τη δεύτερη φάση του Ψυχρού Πολέμου. Θα βιώσουμε ψυχρό πόλεμο με διαφορετικό τρόπο. Ποιό θα είναι το μήνυμα της Δύσης και ποια θα είναι η πολιτική των Βορειοαμερικάνων εν μέσω αυτής της σύγκρουσης; “Είναι ή μαζί μας ή εναντίον μας. Είτε είναι με τη Δύση, το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, είτε είναι εναντίον μας”. Και θα ακολουθήσει κυνήγι μαγισσών στην περιοχή. Ακόμα και κυβερνήσεις που επιλέγουν την ουδετερότητα σε αυτή τη σύγκρουση θα θεωρηθούν ύποπτες και άρα “φιλο-Ρωσικές.”.

Και, μετά από αυτά, οι Βορειοαμερικάνοι ξέρουν καλύτερα από τον καθένα πως να χρησιμοποιήσουν μια πολιτική εκβιασμών, εκφοβισμού και πίεσης κατά των χωρών που θα θεωρούνται φιλο-Ρωσικές. Και τι θα συμβεί σε αυτές τις χώρες, σύντροφοι; Θα μπλοκάρουν τη δανειοδότηση. Θα υπάρξουν μονόπλευρες κυρώσεις, κυρώσεις που αναπτύσσονται ταχύτατα. Οι μονόπλευρες κυρώσεις είναι οι αφέντες του κόσμου. Δε συμφωνούν οι λευκοί με κάποιο μέτρο; μονόπλευρες κυρώσεις. Κυρώσεις κατά του λαού της Κούβας, εξήντα χρόνια, κατά των Βενεζουελάνων, είκοσι χρόνια, κατά των Νικαραγουανών, δέκα χρόνια. Σήμερα, παραπάνω από χίλιες κυρώσεις κατά των Ρώσων.

Και ποιος επέβαλε κυρώσεις κατά των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη βαρβαρότητα των πολέμων στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική; Ποιος επέβαλε κυρώσεις σε αυτούς;

Έτσι, θα υπάρξουν πολιτικές εντάσεις στη Λατινική Αμερική. Αυτό θα γίνει μέσω της στρατιωτικοποίησης, σύντροφοι. Δεν πρόκειται να εξαιρεθούμε από νέα πραξικοπήματα διότι απλά θα υπάρχουν κυβερνήσεις που δεν συμμορφώνονται με Δυτικές και Βορειοαμερικανικές πολιτικές, οπότε θα έρθουν τα πραξικοπήματα ενάντια στους φιλο-Ρώσους.

Σίγουρα οι ΗΠΑ θα βρουν έναν όρο, όπως τα “αποτυχημένα κράτη”, για εκείνες τις κυβερνήσεις που δεν καταδικάζουν τον Πούτιν. Και τα πραξικοπήματα, η αποσταθεροποίηση, οι παρεμβολές, και τα εκατομμύρια επί εκατομμυρίων δολαρίων από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες θα υποδαυλίσουν την αποσταθεροποίηση των δημοκρατιών μας στη Λατινική Αμερική.

Η πιο άμεση επίπτωση αυτής της σύγκρουσης, αυτού του γεωπολιτικού παλιρροϊκού κύματος που έχει προκληθεί από αυτή τη σύγκρουση, θα είναι η μεγαλύτερη πίεση σε στρατηγικούς φυσικούς πόρους: πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ορυκτά. Συνεπώς, θα συνεχίσουμε να είμαστε, δυστυχώς, [ή] θα βρεθούμε στα θύματα της καπιταλιστικής αδηφαγίας για την ιδιοποίηση των φυσικών πόρων.

Ο σύντροφος Έβο είπε πως το πραξικόπημα του 2019 σχετιζόταν με το λίθιο. Αυτή η σύγκρουση [στην Ουκρανία] αποδεικνύει πως ο σύντροφος Έβο είχε δίκιο, διότι το 2019 ενορχήστρωσαν το πραξικόπημα στη χώρα μας ώστε το λίθιο να γίνει περιουσία των διεθνικών εταιρειών λόγω της ενεργειακής σύγκρουσης στην Ευρώπη. Οι Άγγλοι, οι Γερμανοί και οι Βορειοαμερικάνοι, όλοι έβαλαν το χέρι τους εδώ, όλοι επιθυμώντας να μεταβιβάσει η δικτατορία το λίθιο της Βολιβίας σε μεγάλες διεθνικές εταιρείες. Το λίθιο θα γίνει, όπως λένε, το πιο περιζήτητο πιάτο.

Σύντροφοι, παρατηρήστε ότι αυτή η σύγκρουση κλονίζει τα χρηματιστήρια, επηρεάζει τις τιμές, αλλάζει τις τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, και των τροφίμων, και αυτά θα έχουν επιπτώσεις και στην περιοχή μας. Θα χρειαστεί να προετοιμαστούμε για να τις αντιμετωπίσουμε. Τέλος, η προφανώς πρώτη άμεση συνέπεια είναι πως, σε αυτό το παιχνίδι ισχύος, οι δεξιοί θα επωφεληθούν περισσότερο. Αυτά τα πολιτικά πτώματα του σήμερα θα τονωθούν για να αναστηθεί η δεξιά, ώστε να παλέψει υπέρ του αντι-Ρωσικού και αντι-Κινεζικού εγχειρήματος.

Δεν έχω ασχοληθεί με το ζήτημα της Κίνας, όμως, ακριβώς όπως συμβαίνει με την Ουκρανία και τη Ρωσία, το ίδιο θα συμβεί στην περίπτωση της Ταϊβάν και της Κίνας. Επιμένω, ο στόχος σήμερα είναι η Ρωσία και η Κίνα. Έχουν ξεχάσει τον “Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας” τους. Αυτό που προσπαθούν να κάνουν σήμερα είναι να επιβιώσουν.

Η Δύση, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ. Αυτό που προσπαθούν να κάνουν είναι να επιβιώσουν από την πολιτική, οικονομική, και πολιτισμική κρίση, διότι η Δύση δεν έχει δώσει καμία απάντηση στην ανθρωπότητα. Η Δύση σήμερα είναι συνώνυμη με πόλεμο, καταστροφή, όπλα, ατομικά οπλοστάσια.

Ποια είναι η κουλτούρα της Δύσης; Ερχόμαστε από, όπως είπε ο σύντροφος Χέκτορ Αρσέ, 500 χρόνια στα οποία ακρωτηριάζουν τα αυτιά μας, κόβουν τις μύτες μας, κόβουν τα χέρια μας, μας ακρωτηριάζουν,  δένουν τα άκρα μας σε άλογα να μας ξεσκίσουν. Αυτά μας άφησε η Δύση, σύντροφοι.

Και αυτή η κουλτούρα καταστροφής της Φύσης, της Μητέρας Γης, δεν σταματά. Δε σταματά η παρορμητική υλιστική όρεξή της να διεξάγει πόλεμο ώστε να ιδιοποιηθεί τους στρατηγικούς πόρους άλλων λαών.

Συνεπώς, γίνεται πολιτισμικός πόλεμος. Είμαστε στη μέση ενός πολιτισμικού πολέμου, αδερφοί και αδερφές, και αυτό συνεπάγεται την επαναβεβαίωση της ταυτότητάς μας. Αυτό συνεπάγεται τη διατήρηση του Πολυεθνικού Κράτους, αυτού του πολιτικού εγχειρήματος. Αυτό συνεπάγεται ότι θα συνεχίσουμε να παλεύουμε, αγαπητοί συνάδελφοι, για την κόκα μας, θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για το λίθιό μας, θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για το φυσικό μας αέριο, θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για τις εθνικοποιήσεις που έχουν κοστίσει σε αυτή τη χώρα τόσους πολλούς θανάτους, και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για αυτό το πολιτικό εγχείρημα, διότι αυτό το πολιτικό εγχείρημα είναι το αντίθετο της Δυτικής κουλτούρας, μιας κουλτούρα θανάτου. Είναι μια κουλτούρα πολέμου, είναι μια κουλτούρα αντιπαραθέσεων, είναι μια κουλτούρα που βάζει τις μπίζνες να πατούν πάνω στα πτώματα των ανθρώπων».

Απόδοση στα ελληνικά: Ε.Ζ. 

το πρωτότυπο στα αγγλικά θα το βρείτε εδώ....  και σε βίντεο ολόκληρη η ομιλία:

https://kawsachunnews.com/quintana-latin-america-to-experience-phase-ii-of-the-cold-war?fbclid=IwAR2ZawuhbMIZtDrysoV_xZYZFJv2FTUqkjc7lD2v6RCtiBeaTa25J5Td2Xw

[------>]