Αρθρο του Jacques Sapir για την κρίση
του ευρώ, όχι μόνο από οικονομική πλευρά, αλλά και πολιτική και συμβολική. Είναι η ώρα για μια
συμφωνία διάλυσης του ευρώ, αν θέλουμε
να ξαναχτίσουμε την ιδέα της Ευρώπης σε άλλη βάση ...
του Jacques Sapir.
Η διαδικασία που ονομάζεται "ευρωπαϊκή οικοδόμηση", με το αδιέξοδο που προέκυψε στο σχεδιασμό του προϋπολογισμού της ΕΕ για τα έτη 2014-2020, και, δευτερευόντως, τον προϋπολογισμό του 2013, υπέστη μια τριπλή αποτυχία: οικονομική , πολιτική και συμβολική. Η συμβολική είναι σίγουρα πιο σημαντική. Το αδιέξοδο, που στην καλύτερη περίπτωση θα κρατήσει μέχρι τις αρχές του 2013 ακολουθεί το αδιέξοδο της αρχής αυτής της εβδομάδας ως προς το ζήτημα της ενίσχυσης στην Ελλάδα, και τις εξαιρετικά σκληρές διαπραγματεύσεις για τη συμμετοχή των αντίστοιχων κρατών στα πλαίσια του αεροναυπηγικού ομίλου EADS, και τη σημαντική μείωση των αεροναυπηγικών φιλοδοξιών της Ευρώπης. Είναι άκρως συμβολικό ότι όλα αυτά συνέβησαν μέσα σε οκτώ ημέρες.
του Jacques Sapir.
Η διαδικασία που ονομάζεται "ευρωπαϊκή οικοδόμηση", με το αδιέξοδο που προέκυψε στο σχεδιασμό του προϋπολογισμού της ΕΕ για τα έτη 2014-2020, και, δευτερευόντως, τον προϋπολογισμό του 2013, υπέστη μια τριπλή αποτυχία: οικονομική , πολιτική και συμβολική. Η συμβολική είναι σίγουρα πιο σημαντική. Το αδιέξοδο, που στην καλύτερη περίπτωση θα κρατήσει μέχρι τις αρχές του 2013 ακολουθεί το αδιέξοδο της αρχής αυτής της εβδομάδας ως προς το ζήτημα της ενίσχυσης στην Ελλάδα, και τις εξαιρετικά σκληρές διαπραγματεύσεις για τη συμμετοχή των αντίστοιχων κρατών στα πλαίσια του αεροναυπηγικού ομίλου EADS, και τη σημαντική μείωση των αεροναυπηγικών φιλοδοξιών της Ευρώπης. Είναι άκρως συμβολικό ότι όλα αυτά συνέβησαν μέσα σε οκτώ ημέρες.
Μια οικονομική αποτυχία
Το ζήτημα του προϋπολογισμού της ΕΕ, από οικονομική άποψη, είναι σημαντικό. Όχι τόσο για τα ποσά που περιλαμβάνει. Η συνεισφορά στον προϋπολογισμό της ΕΕ έχει φτάσει το 1,26% του ΑΕΠ των χωρών. Έτσι, για το 2013 προβλέπονται € 138 δισεκατομμύρια. Αλλά το μικρό μέγεθος αυτού του χρηματικού ποσού δημιουργεί προβλήματα. Σε μια εποχή που η ευρωζώνη, ένα υποσύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), βρίσκεται σε ύφεση, και η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί σίγουρα το 2013 και το 2014, η κοινή λογική υπαγορεύει ότι θα έπρεπε να υπάρξει κάποια συμφωνία για ένα προϋπολογισμό οικονομική ανάκαμψης, που θα προωθούσε τη ζήτηση και πολιτικές προσφοράς και ανταγωνιστικότητας σε ορισμένες χώρες. Τώρα, βλέπουμε να γίνεται ακριβώς το αντίθετο.
Το ζήτημα του προϋπολογισμού της ΕΕ, από οικονομική άποψη, είναι σημαντικό. Όχι τόσο για τα ποσά που περιλαμβάνει. Η συνεισφορά στον προϋπολογισμό της ΕΕ έχει φτάσει το 1,26% του ΑΕΠ των χωρών. Έτσι, για το 2013 προβλέπονται € 138 δισεκατομμύρια. Αλλά το μικρό μέγεθος αυτού του χρηματικού ποσού δημιουργεί προβλήματα. Σε μια εποχή που η ευρωζώνη, ένα υποσύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), βρίσκεται σε ύφεση, και η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί σίγουρα το 2013 και το 2014, η κοινή λογική υπαγορεύει ότι θα έπρεπε να υπάρξει κάποια συμφωνία για ένα προϋπολογισμό οικονομική ανάκαμψης, που θα προωθούσε τη ζήτηση και πολιτικές προσφοράς και ανταγωνιστικότητας σε ορισμένες χώρες. Τώρα, βλέπουμε να γίνεται ακριβώς το αντίθετο.
Είναι σαφές ότι κάθε χώρα έχει την τάση να κινείται άτακτα, αν και είναι
υποχρεωμένη να τηρεί τους κανόνες της δημοσιονομικής λιτότητας, που θεσμοθετήθηκαν
στην τελευταία Συνθήκη της ΕΕ, και αυτό δεν είναι το λιγότερο παράδοξο! Ο
καθένας προσπαθεί να περάσει το δικό του, και σε συναντήσεις όπως αυτή που
πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης 22 και Παρασκευή 23 Νοεμβρίου, στις
Βρυξέλλες, βρίσκουν τον ιδανικό κλειστό χώρο για διαφωνίες και αντιπαραθέσεις.
Στις παρούσες συνθήκες, είναι σαφές ότι η ύφεση δεν μπορεί να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά παρά μόνο με ένα συνδυασμό πολιτικών τόνωσης της ζήτησης και της προσφοράς. Αυτές οι πολιτικές έχουν ποσοτικοποιηθεί. Μόνο για να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα των τεσσάρων χωρών της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία και Πορτογαλία), χρειάζονται γύρω στα € 257 δισεκατομμύρια το χρόνο, όπως έχει γραφτεί σε προηγούμενο σημείωμα (1) .
Στην πραγματικότητα, αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς, θα πρέπει να προσθέσουμε τουλάχιστον άλλα € 100 δισεκατομμύρια σε αυτό το ποσό για τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων, ώστε να εναρμονιστεί ο ανταγωνισμός μεταξύ όλων των χωρών. Η πρόσθετη αυτή δαπάνη 357 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με ένα προϋπολογισμό 138 δισ. ευρώ περίπου, είναι σημαντική. Αυτό σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να αυξηθεί από 1, 26% σε 4,5%.
Στις παρούσες συνθήκες, είναι σαφές ότι η ύφεση δεν μπορεί να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά παρά μόνο με ένα συνδυασμό πολιτικών τόνωσης της ζήτησης και της προσφοράς. Αυτές οι πολιτικές έχουν ποσοτικοποιηθεί. Μόνο για να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα των τεσσάρων χωρών της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία και Πορτογαλία), χρειάζονται γύρω στα € 257 δισεκατομμύρια το χρόνο, όπως έχει γραφτεί σε προηγούμενο σημείωμα (1) .
Στην πραγματικότητα, αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς, θα πρέπει να προσθέσουμε τουλάχιστον άλλα € 100 δισεκατομμύρια σε αυτό το ποσό για τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων, ώστε να εναρμονιστεί ο ανταγωνισμός μεταξύ όλων των χωρών. Η πρόσθετη αυτή δαπάνη 357 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με ένα προϋπολογισμό 138 δισ. ευρώ περίπου, είναι σημαντική. Αυτό σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να αυξηθεί από 1, 26% σε 4,5%.
Στην πραγματικότητα, το ζήτημα είναι πολύ πιο περίπλοκο.
