Vincenzo Cziesla - Andrej Hunko
Ενώ η γερμανική κυβέρνηση κλιμακώνει τον πόλεμο
στην Ουκρανία, πληθαίνουν οι εκκλήσεις για διπλωματική λύση. Η γερμανική
εφημερίδα Unsere Zeit πήρε συνέντευξη από τον βουλευτή Andrej Hunko
("Linke") σχετικά με τις επιθέσεις που δέχεται το κίνημα ειρήνης, τον
διαδεδομένο "Μακαρθισμό" και το ερώτημα αν το κόμμα "Linke"
θέλει ακόμη να είναι κόμμα ειρήνης. Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη και εξαιρετικά
σημαντική για το αντιπολεμικό κίνημα.
UZ: Οι παραδόσεις όπλων έφτασαν σε νέο υψηλό επίπεδο την
περασμένη εβδομάδα και τώρα θα ακολουθήσουν και μαχητικά αεροσκάφη. Η κατάσταση
κλιμακώνεται όλο και πιο γρήγορα. Το κίνημα ειρήνης είναι ζωντανό, αλλά όχι
τόσο ισχυρό όσο θα έπρεπε σε αυτή την φάση. Για ποιο λόγο πιστεύεται ότι συμβαίνει
αυτό;
Andrej Hunko: Νομίζω ότι η ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου
ήταν ένα σοκ για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, και για εμένα
και όπως ήταν φυσικό, αυτό είχε αντίκτυπο στο κίνημα ειρήνης. Αλλά όσο
περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται ότι η ομοσπονδιακή μας
κυβέρνηση, η ΕΕ και οι χώρες του ΝΑΤΟ δεν αναλαμβάνουν καμία πρωτοβουλία για
τον τερματισμό αυτού του πολέμου.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπολογίζει ουσιαστικά σε μια
στρατιωτική νίκη και είναι έτοιμη να προχωρήσει και σε μεγαλύτερη κλιμάκωση.
Ωστόσο, η πλειοψηφία του πληθυσμού επιθυμεί διπλωματικές πρωτοβουλίες. Αυτό
αυξάνει την ανάγκη να μεταφερθεί το αίτημα για ειρήνη στους δρόμους. Αυτό
το έχουμε δει και εμείς. Η πιο αποτελεσματική δράση ήταν δίχως άλλο η διαδήλωση
της Sahra Wagenknecht και της Alice Schwarzer στην Πύλη του Βρανδεμβούργου. Θα
μπορούσαμε να διαφωνήσουμε αν ήταν 30.000 ή 50.000 άνθρωποι εκεί (που
ήταν), αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Ήταν μια μαζική διαδήλωση παρά τις πραγματικά άσχημες καιρικές συνθήκες. Παράλληλα, είχαμε και την πολύ επιτυχημένη συλλογή
υπογραφών. Αυτό άσκησε πραγματική πίεση και έγινε αντικείμενο δημόσιας
συζήτησης, αλλά, δυστυχώς, και στόχος καταγγελιών.
Ο διασυρμός του κινήματος ειρήνης εντάθηκε πάρα πολύ. Αυτό
μερικές φορές επεκτείνεται και σε αριστερούς και ειρηνόφιλους κύκλους. Μετά μιλάνε
για δεξιές δυνάμεις που δήθεν συμμετέχουν στο κίνημα ειρήνης. Και αν δεν βρουν καθαρά δεξιούς, τότε ήταν μόνο "δεξιές" δυνάμεις ή " οπαδοί θεωριών
συνωμοσίας" ή "συνοδοιπόροι", που εμφανίστηκαν την περίοδο της
πανδημίας του κοροναϊού. Ετσι εφευρίσκουν νέους όρους που δημιουργούν σύγχυση. Απέναντι
στην κατηγορία ότι είναι "τρολ του Πούτιν", η έννοια της τρομοκρατίας
που έχει ο Ερντογάν μπορεί να θεωρηθεί πολύ ακριβής. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί
να φιμωθεί η κάθε αντιπολίτευση.
UZ: Τι ρόλο παίζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης;
Andrej Hunko: Ορισμένες δυνάμεις στα μέσα ενημέρωσης έχουν
συμφέρον να δυσφημίσουν το κίνημα ειρήνης. Αυτό μπορείτε να το καταλάβετε, αυτή
είναι η δουλειά τους. Αλλά παίζουν μοιραίο ρόλο. Πριν από μερικούς μήνες μίλησα
σε μια αντιπολεμική διαδήλωση στην αγορά του Άαχεν και δεν υπήρχαν σύμβολα: κανένα
σύμβολο, απολύτως τίποτα. Κάπου στην άκρη, όμως, υπήρχε προφανώς ένα μέλος του
AfD. Αυτό στη συνέχεια διαδόθηκε με ταχύτητα αστραπής και διεθνώς. Το ύφος της
πληροφορίας ήταν το εξής: "σύμπραξη του Hunko και του AfD". Στη Neus
Deutscheland μάλιστα πρόσθεσαν ακόμη και ένα βίντεο και στη συνέχεια ανάφεραν
ότι: Ο Hunko "μοιράστηκε το μικρόφωνο με το AfD". Αυτό ήταν απλώς ένα
ψέμα, δεν υπήρξε καμία κοινή παρέμβαση. Παρ' όλα αυτά, προσπάθησαν
να δημιουργήσουν εντυπώσεις.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι οι λεγόμενοι "ελεγκτές
γεγονότων" (fact checker). Θυμάμαι έναν "έλεγχο γεγονότων" για
το κίνημα ειρήνης στην εφημερίδα "Tagesschau". Όλα ένας αχταρμάς. Η συγκέντρωση
για την ειρήνη της Sahra Wagenknecht και της Alice Schwarzer και στη συνέχεια
μια σειρά ανθρώπων που παρουσίασαν ως πολύ, πολύ επικίνδυνες φωνές: Daniele
Ganser, Roger Waters, Gabriele Krone-Schmalz. Ακολουθούν πάντα το ίδιο μοτίβο.
Αντί να τεκμηριώνουν πραγματικούς ισχυρισμούς, χρησιμοποιούν ασαφής έννοιες,
πλαισιώσεις και συνειρμούς. Αυτού του είδους η δυσφήμιση δεν θα μπορούσε να
σταθεί σε κανένα αστικό δικαστήριο. Δεν αρκεί να δείχνεις με το δάχτυλο κάποιον
και να λες: είναι αστείος.
Το μόνο θέμα είναι ο πόλεμος, τον οποίο, άλλωστε, οι προαναφερθέντες
καταδικάζουν. Επισημαίνουν όμως ότι υπάρχει ένα ιστορικό και ότι το γενικότερο
πρόβλημα είναι άλλο και έχει να κάνει με την επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς,
το πραξικόπημα στο Κίεβο το 2014, την αποτυχία εφαρμογής των συμφωνιών του
Μινσκ ΙΙ. Η ανάμνηση όλων αυτών θα πρέπει να εξαφανιστεί από τον δημόσιο
διάλογο.
UZ: Πώς σας επηρεάζει συγκεκριμένα;
Andrej Hunko: Τον Ιανουάριο μίλησα σε δύο διαδηλώσεις στο
Άαχεν, κατά της προμήθειας αρμάτων μάχης Leopard II ,σε δύο ομάδες που δεν
συνεργάζονταν μεταξύ τους. Οι κατηγορίες που μόλις αναφέρθηκαν, και οι οποίες
στρέφονται κατά ορισμένων ανθρώπων, εδώ έπαιξαν ρόλο εδώ. Το περιεχόμενο των εκκλήσεων
δεν συζητείται καθόλου, αν και ταυτίζονται τόσο που η μία ομάδα θα μπορούσε
εύκολα να υπογράψει το κείμενο της άλλης. Αυτό είναι προφανώς ένα πρόβλημα.
Εγώ ο ίδιος προέρχομαι από το κίνημα κατά του Hartz IV. Οι διαδηλώσεις
του 2004 και του 2005 σήμαιναν την είσοδό μου στην ομοσπονδιακή πολιτική. Στις διαδηλώσεις
συμμετείχαν και δεξιές δυνάμεις και τις
απορρίψαμε! Δεν τους αποφύγαμε, τους απομονώσαμε και τους περιθωριοποιήσαμε
μέχρι που σταμάτησαν να έρχονται.
Αλλά δεν επικεντρωθήκαμε σε αυτό. Η κοινωνική αριστερά ήταν
τότε σε θέση να αναλάβει την ηγεσία αυτού του κινήματος. Τελικά αναδύθηκε μέχρι
και ένα νέο αριστερό κόμμα. Ήταν μια ιστορική επιτυχία που κράτησε τη Δεξιά
μακριά για 10-15 χρόνια. Αυτό ήταν δυνατό μόνο επειδή αγωνιστήκαμε για την
ηγεμονία. Και σήμερα; Σήμερα, εφευρίσκονται νέοι όροι και τμήματα της αριστεράς
αυτό το εκμεταλλεύονται ως ευκαιρία για να μείνουν μακριά ή ακόμα και να στραφούν
εναντίον του. Αυτό είναι που κάνει την κοινωνική αντίσταση σε αυτόν τον πόλεμο
τόσο απίστευτα δύσκολη.
Ένα άλλο παράδειγμα: το 2007 και το 2009 οργάνωσα ειδικά
τρένα, το καθένα με 1.000 άτομα, για να ταξιδέψουν από το Άαχεν στη διαδήλωση
στο Βερολίνο ενάντια στον πόλεμο στο Αφγανιστάν και τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ
στο Στρασβούργο. Και είχε επιτυχία και τις δύο φορές. Τα τρένα ήταν γεμάτα. Δεν
ξοδέψαμε ούτε ένα λεπτό από το χρόνο μας αναρωτώμενοι αν κάποιος που είχε κάνει
κάποτε, κάπου, αστεία σχόλια έπρεπε να επιβιβαστεί στο τρένο ή όχι. Αυτή η
κουλτούρα, αυτός ο Μακαρθισμός, δεν υπήρχε τότε. Αλλά αυτό σήμερα δεν είναι πια
εφικτό.
UZ: Μετά την "εξέγερση για την ειρήνη", η ηγεσία του
"αριστερού" κόμματος πήρε αποστάσεις από αυτήν. Είναι το Die Linke
ακόμα ένα κόμμα της ειρήνης; Θέλει να είναι κάτι άλλο;
Andrej Hunko: Το Die Linke θέλει να είναι η αριστερή πτέρυγα
του κατεστημένου. Λένε ότι η αποστολή όπλων δεν είναι και τόσο ωφέλιμη, αλλά
στη συνέχεια ζητούν την επιβολή κυρώσεων. Μεγάλα τμήματα του κόμματος έχουν
ευθυγραμμιστεί με το αφήγημα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ακόμη και στο
σημαντικό ζήτημα του οικονομικού πολέμου, αν και αυτό είναι αντίθετο με το
προεκλογικό του πρόγραμμα. Πριν από τρεις εβδομάδες, το "Die Linke"
ενέκρινε για πρώτη φορά μια στρατιωτική επιχείρηση. Πρόκειται κυρίως για την
εκκένωση αμάχων από το Σουδάν. Τώρα η εκκένωση είχε ήδη πραγματοποιηθεί αλλά η
ομοσπονδιακή κυβέρνηση ζητά την αποστολή 1.600 στρατιωτών για τη συνέχιση της
αποστολής. Αυτό είναι εντελώς παράλογο. Ένα αριστερό κόμμα δεν πρέπει να
παίρνει τέτοιες θέσεις!
Φυσικά κανείς δεν είναι αντίθετος με την εκκένωση αμάχων, αλλά
εδώ έχουμε να κάνουμε με μια σημαντική στρατιωτική επιχείρηση. Η εκκένωση ήταν
μόνο η αφορμή. Έτσι γίνεται πάντα: οι στρατιωτικές επιχειρήσεις γίνονται σε ένα
πλαίσιο που δύσκολα μπορεί να αντιταχθεί κάποιος, είτε πρόκειται για την
καταστροφή των χημικών όπλων είτε για την εκκένωση αμάχων από το Αφγανιστάν.
Αν διαβάσετε το κείμενο της απόφασης, δεν έχει καμία σχέση με
την πραγματική κατάσταση. Δεν μπορεί κανείς να συμφωνήσει με αυτό. Κάποιοι
απείχαν, αλλά η πλειοψηφία της ομάδας ήταν υπέρ.
Δυστυχώς, νομίζω ότι αυτή η εξέλιξη της "αριστεράς" δεν
έχει τελειωμό. Όλο και περισσότεροι τάσσονται πλέον υπέρ της αποστολής όπλων.
Πρόκειται για μια διαδικασία που κάποιοι θεωρούν ότι θα επιταχυνθεί ακόμη
περισσότερο. Το συνέδριο του κόμματος στην Ερφούρτη έχει ήδη χαράξει την πορεία
του προς αυτή την κατεύθυνση.
Αλλά εδώ θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αυτό δεν είναι μόνο πρόβλημα
αυτού του κόμματος, είναι ένα πρόβλημα ολόκληρης της αριστεράς. Το αφήγημα της
κυβέρνησης έχει υιοθετηθεί. Γίνεται λόγος για "αλληλεγγύη με την
Ουκρανία". Ναι, αλλά η αλληλεγγύη με το λαό στην Ουκρανία σημαίνει:
διαπραγματευτείτε! Το "δικαίωμα στην αυτοάμυνα" είναι ένας άλλος όρος
που έχει ισχυρό αντίκτυπο σε ένα αριστερό περιβάλλον. Ένας σύντροφος από την
Κύπρο με ρώτησε πρόσφατα και μου είπε: παρακαλώ στείλτε και σ’ εμάς όπλα, ώστε
να κατακτήσουμε το βόρειο τμήμα της Κύπρου, το οποίο εξακολουθεί να κατέχει η
Τουρκία. Λοιπόν, δουλεύουν με δήθεν αριστερά επιχειρήματα και πολλοί αλλάζουν
άποψη.
UZ: Σε αυτές τις συνθήκες, με ποιο τρόπο μπορείτε να ενισχύσετε το
κίνημα ειρήνης;
Andrej Hunko: Από τις επαφές μου βλέπω να υπάρχει ένα τεράστιο
χάσμα βορρά-νότου. Στη Βόρεια Ευρώπη, σχεδόν όλα τα αριστερά κόμματα που
εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο κινούνται προς το ΝΑΤΟ. Τα σκανδιναβικά κόμματα
είναι υπέρ της αποστολής όπλων, υπέρ των κυρώσεων, υπέρ της "αλληλεγγύης
μέχρι τέλους". Σε μια συνάντηση στην Ισλανδία και μόνο. Τότε νιώθεις άβολα
με τον μιλιταρισμό, αλλά μαθαίνεις να ζεις μαζί του. Έτσι, δεν θα είναι όλοι
σαν τον Toni Hofreiter, ο οποίος πιστεύει ότι όλα είναι υπέροχα και του αρέσει
να είναι ο ειδικός στα τανκς. Όσο πιο μακριά πηγαίνεις προς το νότο της
Ευρώπης, τόσο περισσότερο αλλάζει η στάση των αριστερών κομμάτων και του
πληθυσμού. Έξω από την Ευρώπη, λοιπόν, δεν υπάρχει σχεδόν κανένας στον κόσμο
που είναι εκτός ΝΑΤΟ που να συμφωνεί με την αποστολή όπλων ή τον παγκόσμιο
οικονομικό πόλεμο.
Είναι σημαντικό αυτό να το δούμε ξεκάθαρα. Πρέπει να
αντιμετωπίσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο Παγκόσμιος Νότος βλέπει αυτόν τον
πόλεμο. Εκεί, αυτός ο πόλεμος θεωρείται ξεκάθαρα ως ένας πόλεμος δι'
αντιπροσώπων μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Εκεί, μας θυμίζουν τους πολλούς
άλλους πολέμους που πρέπει να σβήσουν από τη συνείδησή μας: τον πόλεμο στη
Γιουγκοσλαβία, τον πόλεμο στο Ιράκ, τους πολέμους για την αλλαγή καθεστώτος στη
Λιβύη ή τη Συρία. Οι διεθνείς ειρηνευτικές πρωτοβουλίες πρέπει να
υποστηριχθούν. Πρέπει να καταλάβουμε γιατί το κάνει αυτό ο Λούλα και τι
προτείνει η Κίνα με το σχέδιο των 12 σημείων. Δεν είμαστε μειονότητα στον
κόσμο. Οπότε οτιδήποτε μας ανοίγει τα μάτια είναι χρήσιμο. Αυτό είναι ένα
σημαντικό σημείο.
Κατά δεύτερον, πρέπει να αποφύγουμε τη δυσφήμιση μεταξύ μας και να
εργαστούμε για να ξεπεράσουμε αυτή τη διαίρεση που υπάρχει σε πολλές πόλεις.
Για πολλούς από εμάς, αυτό συμβαδίζει με δύσκολες καταστάσεις και δεν θέλω να
το αρνηθώ καθόλου. Το βιώνω και εγώ στο πετσί μου όταν μιλάω μπροστά σε
"λάθος ανθρώπους". Αυτό που είπα τότε δεν έχει σημασία. Το μόνο που
μετράει είναι ποιος ήταν εκεί. Φυσικά, πρέπει να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για
ένα ευρύ κίνημα ειρήνης. Το πως αυτό το πλαίσιο μπορεί να λειτουργήσει το είδε
ένα ακροατήριο εκατομμυρίων ανθρώπων στο Βερολίνο κατά τη διάρκεια της
"εξέγερσης για την ειρήνη". Εκεί συμμετείχαν οι πάντες, από το αριστερό
έως το αστικο-συντηρητικό φάσμα. Η δεξιά πτέρυγα δεν είχε καμία θέση εκεί. Το
κίνημα για την ειρήνη πρέπει να είναι πλατύ, αλλά όχι τυφλό.
