Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, αρχίζει η αμερικανική εποχή των «συγχωνεύσεων και εξαγορών», δηλαδή μια διαδικασία συγχώνευσης ορισμένων εταιρειών με άλλες για τη δημιουργία γιγάντων της αγοράς, ικανών να έχουν μονοπώλιο ή ολιγοπώλιο. Θα μπορούσε κανείς να το αποκαλέσει «κούρσα για το μέγεθος» για τη δημιουργία απόλυτων πρωταθλητών ικανών να εκδιώξουν κάθε ανταγωνισμό.
Φαίνεται πως ο Τραμπ σκέφτηκε να μεταφέρει τη μορφή αυτή στην κρατική-γεωπολιτική. Εξ ου και το αίτημα για την αγορά της Γροιλανδίας και τον Καναδά ως 51η πολιτεία της Ένωσης. Στη Γροιλανδία, το κίνημα ανεξαρτησίας αναζωπυρώνεται, ενθουσιασμένο από την ιδέα να την αγοράσουν οι ΗΠΑ διεκδικώντας πρώτα την κυριαρχία από τη Δανία, και δεδομένου ότι το δημοψήφισμα για πλήρη αυτονομία θα μπορούσε ίσως να διεξαχθεί ήδη φέτος, ο Τραμπ έστειλε τον γιο του εκεί σε αποστολή.
Από τη στρατηγική που θα δούμε σύντομα να αναπτύσσεται απέναντι στην Ευρώπη, πήραμε ήδη μια γεύση για το πως βλέπει τα πράγματα στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο πριν ακόμα ανέβει επίσημα ο Τραμπ στην εξουσία.
Απέναντι στη Γερμανία, ο Μασκ, αφού αποκάλεσε επανειλημμένα τον Σολτς, ο οποίος εξακολουθεί να είναι καγκελάριος, ηλίθιο και κάτι άλλο, στη συνέχεια ανέβασε τον πήχη και στράφηκε κατά του προέδρου: «Ο Σταϊνμάγερ είναι ένας αντιδημοκρατικός τύραννος! Ντροπή του!» Στη συνέχεια έγραψε μια επιστολή υποστήριξης για το περιοδικό Welt am Sonntag προς το AfD, χαρακτηρίζοντάς το «την τελευταία σπίθα ελπίδας» και σύντομα θα πάρει συνέντευξη από τον ηγέτη του κόμματος Weidel για το κοινωνικό τηλεοπτικό κανάλι X.
Οσο για το Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει μια αντιπαράθεση με τον ηγέτη των Εργατικών Starmer που κατηγορείται για συνωμοσία με Πακιστανούς βιαστές βρετανών εφήβων κοριτσιών και με μία υπουργό που αποκαλείται «κακιά μάγισσα». Πρόσφατα μάλιστα ξεκίνησε μια δημοσκόπηση στο X με το ερώτημα αν οι ΗΠΑ πρέπει να απαλλάξουν τον βρετανικό λαό από τη νεοεκλεγείσα «κυβέρνηση του τύραννου». Στη συνέχεια, μετά από μια αρχική υποστήριξη του κυρίαρχου κόμματος Reform UK, αποφάσισε τώρα ότι πρέπει να αλλάξει ηγέτη: «»Το Κόμμα Μεταρρύθμισης χρειάζεται νέο ηγέτη. Ο Φάρατζ δεν έχει αυτό που χρειάζεται''.
Ένας από τους στόχους των σπασμωδικών παρεμβάσεων του Νοτιοαφρικανού στην Ευρώπη είναι να υπονομεύσει κάθε πιθανότητα να «βγει στον αέρα» το σχέδιο δορυφορικής συνδεσιμότητας IRIS2 της ΕΕ, γιατί η Starlink (πολιτική) και η Starshield (στρατιωτική) θέλουν ,φυσικά,το μονοπώλιο και εδώ είναι που η υποτιθέμενη άμεση συμφωνία Mελόνι-Mασκ για αποκλειστικό συμβόλαιο για την Ιταλία θα διέλυε κάθε φιλοδοξία ευρωπαϊκής ψηφιακής κυριαρχίας.
Προς το παρόν ο Μασκ «περιορίζεται» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να δούμε αν θα βγάλει και το πορτοφόλι του, όπως έκανε με τον ίδιο τον Τραμπ, για να προωθήσει τη δεξιά-τεχνο-ελευθεριακή ατζέντα του, που προφανώς έχει συνέργεια με την αμερικανική στρατηγική του Τραμπ.
Μέσα σε όλα αυτά, ο Μασκ έχει επίσης χειραγωγήσει σε μεγάλο βαθμό τον αλγόριθμο Χ και ο Στιβ Μπάνον και οι πρώην MAGA έχουν βγει στα χαρακώματα καταγγέλλοντας το τέλος κάθε ελευθερίας του λόγου που δεν συμμορφώνεται με τις επιθυμίες του νέου μαγικού κύκλου της Ουάσιγκτον που τους πρόδωσε και τους χρησιμοποίησε στην πρώτη θητεία. Κυρίαρχοι, λαϊκιστές, οι εποχές των εννοιών γίνονται όλο και μικρότερες.
Ο Μακρόν, προς το παρόν στο περιθώριο του τσουνάμι του Μασκ, πήρε το μήνυμα και άρχισε να βάζει το ζήτημα της ξένης παρέμβασης στην κυρίαρχη πολιτική των ευρωπαϊκών κρατών, κατηγορώντας ανοιχτά τον Μασκ ότι βρίσκεται επικεφαλής μιας «αντιδραστικής διεθνούς». Τα μμε του φιλελεύθερου-σοσιαλδημοκρατικού φιλοευρωπαϊκού άξονα έχουν ήδη εντοπίσει τη νέα κατηγορία εναντίον της οποίας πρέπει να κινητοποιηθούν: την τεχνο-δεξιά. Σύμφωνα με τα λόγια του πολιτικού φιλοσόφου Michael Walzer, ο οποίος επινόησε τον όρο, το οποίο έχει υποστηρίξει και ο ίδιος ο Mασκ: «Μια ελίτ που αυτοτοποθετείται ως αντι-ελίτ, σίγουρη για την ανωτερότητά της σε σημείο ρατσισμού και αποφασισμένη να υπονομεύσει τις παραδοσιακές αξίες και θεσμούς, πεπεισμένη ότι ο μεταρρυθμισμός είναι πολύ αργός». Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μασκ έχει αναλάβει να καταστήσει την κρατική μηχανή της Ουάσινγκτον πιο αποτελεσματική, με νέες διαδικασίες, τεχνολογία, ώστε να αλλάξει το ίδιο το πολιτικό παιχνίδι όπου η μορφή κάνει την ουσία.
Ούτε προς τη Γροιλανδία ούτε προς τον Παναμά απέκλεισε ο Τραμπ το ενδεχόμενο χρήσης βίας προκειμένου να πετύχει τους στόχους του ενώ για τον Καναδά, ο οικονομικός εξαναγκασμός θα είναι αρκετός προκειμένου να διασφαλιστεί η «οικονομική ασφάλεια» για τη χώρα τους. Ως εκ τούτου, θα εκδώσει μια προειδοποίηση οικονομικής έκτακτης ανάγκης , η οποία είναι η προϋπόθεση για τη χρήση του Διεθνούς Νόμου περί Έκτακτης Οικονομικής Εξουσίας που δίνει στους προέδρους ειδικές εξουσίες που τους επιτρέπουν να παρακάμπτουν το Κογκρέσο.
Πάντως, ως προς τον Καναδά, ο Τραμπ χρησιμοποίησε και εποικοδομητικούς τόνους: «αν ο Καναδάς συγχωνευθεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν θα υπάρχουν δασμοί, οι φόροι θα μειωθούν σημαντικά και θα είναι απολύτως ασφαλείς από την απειλή των ρωσικών και κινεζικών πλοίων που τους περιβάλλουν συνεχώς. Μαζί, τι σπουδαίο έθνος θα ήμασταν!». Ακριβώς 375 εκατομμύρια άνθρωποι και ενώνοντας τη 2η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα (Καναδάς) με την 3η μεγαλύτερη (ΗΠΑ) θα γινόταν η 1η, ξεπερνώντας την αχανή Ρωσία. Προσθέτοντας τα δύο ΑΕΠ μαζί, θα είχαμε έναν γίγαντα άνω των 32 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που θα έσπρωχνε την Κίνα κατά 60% πίσω και θα ανέβαλε κατά μερικά χρόνια την επίφοβη προσπέραση που υπολογίζεται για το 2030. Ετσι οι «Ηνωμένες Πολιτείες» θα γίνουν ένα σχέδιο ανοιχτό σε νέες συνεργασίες.
Ο Τραμπ είναι φιλόδοξος, θέλει να γράψει ιστορία, και η ελίτ που τον καλύπτει φοβάται την αναγγελθείσα παρακμή. Αντίδραση; Αναθεώρηση της ίδιας της συνοχής του σύγχρονου κράτους (επανασχεδιασμός των πολιτειών ξεκινώντας από τις ΗΠΑ) και της εσωτερικής της μορφής, εγκαταλείποντας το ψευδοδημοκρατικό μοντέλο υπέρ ενός συγκεντρωτικού και τεχνολογικά ενισχυμένου αποφασιστικού συστήματος.
Σχολιασμός
1. Για να χρησιμοποιήσει «ειδικές εξουσίες», δηλαδή να εκδώσει πράξεις παρακάμπτοντας το Κογκρέσο, ο Τραμπ πρέπει να το θέσει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την ασφάλεια, τη γεωπολιτική και την οικονομία. Η οικονομική είναι η ίδια η ουσία της αμερικανικής θέσης, όπως συνόψισε ο Τζορτζ Κένναν ήδη από το 1948: «Έχουμε περίπου το 50% του παγκόσμιου πλούτου, αλλά μόνο το 6,3% του πληθυσμού του... Το πραγματικό μας καθήκον είναι να διατηρήσουμε αυτή τη θέση ανισότητας». Σήμερα, η αναλογία είναι 26% του ΑΕΠ για το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αποτελεί «υπαρξιακό» ζήτημα το γεγονός ότι ολόκληρη η αμερικανική κοινωνία, οι κοινωνικές συμβάσεις, η δομή, ο τρόπος ζωής, η κουλτούρα της και όχι μόνο τα συμφέροντα των ελίτ της βασίζονται σε αυτή την ανισότητα. Όταν μια απειλή είναι υπαρξιακή (πραγματική ή υποτιθέμενη) πρέπει να περιμένουμε κάθε είδους αμυντικές αντιδράσεις.
2. Εξ ου και η στρατηγική Τραμπ για την ενίσχυση του αμερικανικού πόλου: α) να συνυποτάξουν με κάποιο τρόπο τη Γροιλανδία και τον Καναδά, να ξαναελέγχουν τον Παναμά, να εκδιώξουν την Κίνα από την ήπειρο, να απορροφήσουν ηγεμονικά την κεντρική και τη νότια ήπειρο- β) να αναπροσαρμόσουν με το καλό αλλά συχνότερα με τη βία τα μονίμως ελλειμματικά εμπορικά ισοζύγια - γ) να πουλήσουν όπλα, προστασία, τεχνολογίες πάνω στις οποίες διατηρούν μια κάποια πρωτοκαθεδρία. Σε διεθνές επίπεδο, δεν υπάρχουν πλέον «σύμμαχοι» παρά μόνο «πελάτες», είτε το θέλουν, είτε όχι. Η Ευρώπη απλά θα καταρρεύσει και θα γίνει χαοτική (μια τάση που ήδη έυπάρχει στο εσωτερικό της) χάρη και στην ελευθερία και τη δύναμη δράσης (μιντιακή και οικονομική) των Mασκ & Σια.
3. Εσωτερικά, ο Τραμπ στοχεύει στην αναδιάρθρωση των πολιτικών και διοικητικών μορφών των ΗΠΑ, περισσότερες συγκεντρωτικές εξουσίες, λιγότερο κράτος, οικονομικός ελευθεριασμός ((«libertarianism») , κοινωνικός συντηρητισμός προς έναν αποτελεσματικό τεχνο-αυταρχισμό. Όπως έχει ήδη ανακοινώσει τους τελευταίους μήνες, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι ΗΠΑ θα πάνε ξανά σε τακτικές εκλογές σε τέσσερα χρόνια.
Η ιστορία πρόκειται να κάνει ένα μεγάλο εννοιολογικό άλμα, ειδικά για το δυτικό της τμήμα. Το ίδιο πρέπει να κάνει και το σύστημα της παγκόσμιας εικόνας μας, διαφορετικά, για πολλοστή φορά, ο κόσμος θα αλλάξει χωρίς εμάς.
[Το γράφημα λέει πού και πώς θα παρέμβει ο Τραμπ από τις 20 Ιανουαρίου, δραματοποιώντας τα ελλείμματα για να δικαιολογήσει την εκτός τόπου και χρόνου ενέργειά του: US Bureau of Economic Analysis 2022 ].
