Η αυτοπεποίθηση είναι ένα χαρακτηριστικό που σίγουρα δεν
λείπει από την ελληνική κυβέρνηση. Από τη μία ο πρωθυπουργός εμφανίζεται σε
δημόσιες δηλώσεις του να περιγράφει τον εαυτό του σαν – μεγάλο, προφανώς –
σκακιστή που παίζει σε δύο σκακιέρες ταυτόχρονα. Από την άλλη ο υπουργός
Εξωτερικών έχει δημιουργήσει στο υπουργείο υπηρεσία με… τίτλο «Πρωτοβουλίες
Υπουργού», για να καταγράφει τις ιδιοφυείς, προφανώς, κινήσεις του.
Η απόσταση, ωστόσο, της αυτοπεποίθησης από την υπεροψία είναι
ελάχιστη, όπως μπορεί να αποδείξει το μέτρο της πραγματικότητας...
Αντιμέτωποι με αυτό ακριβώς το μέτρο, το οποίο στην πράξη θα
αποτιμήσει τη συμφωνία για την ονομασία της ΠΓΔΜ, θα βρεθούν οι κύριοι Τσίπρας
και Κοτζιάς, οι οποίοι απορούν γιατί δεν δοξάζονται ήδη για τη μεγάλη – όπως τη
χαρακτηρίζουν – επιτυχία τους. Η τελική αποτίμηση, ωστόσο, γράφεται από την
Ιστορία και το μέτρο της πραγματικότητας, το οποίο δεν συμφωνεί πάντα με τις
αισιόδοξες και κάποιες φορές υπεροπτικές πολιτικές ανάγκες και σκοπιμότητες.
Χωρίς αντιστροφή
Η επιτυχία την οποία θέλουν να πιστωθούν ο πρωθυπουργός και ο
υπουργός Εξωτερικών συνοψίζεται στο γεγονός ότι επέλυσαν μια εκκρεμότητα η
οποία εξαντλούσε διπλωματικά και πολιτικά τη χώρα για ένα τέταρτο του αιώνα.
Μάλιστα, στα συν αυτής της επιτυχίας προστίθεται το γεγονός
ότι η άλλη πλευρά δέχθηκε να προσθέσει τον γεωγραφικό προσδιορισμό (Βόρεια) στο
όνομα Μακεδονία που χρησιμοποιεί και με το οποίο είναι αναγνωρισμένη από 140
κράτη. Κάτι που επίσης προστίθεται στην επιτυχία των Τσίπρα και Κοτζιά είναι ότι
αυτή η νέα ονομασία («Βόρεια Μακεδονία») θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes).
Περιγράφουν όμως όλα αυτά μια επιτυχία σαν αυτή για την οποία
επιθυμούν να δοξαστούν ο σκακιστής πρωθυπουργός και ο μαέστρος των διεθνών
πρωτοβουλιών υπουργός Εξωτερικών; Ας ρίξουμε μια ματιά στην πραγματικότητα.
1. Στη συμφωνία αναγνωρίζεται από την πλευρά της Ελλάδας ο
πυρήνας του αλυτρωτισμού, ο οποίος υποτίθεται ότι ήταν και το πραγματικό
εμπόδιο για την επίλυση της διαφοράς μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ: η μακεδονική
γλώσσα και εθνότητα.
Με το νέο της όνομα (Βόρεια Μακεδονία) η ΠΓΔΜ θα εξακολουθεί
να είναι μια χώρα η οποία κατοικείται από Μακεδόνες, οι οποίοι μιλούν
μακεδονικά και ενδεχομένως θα εξακολουθούν να νιώθουν ότι οφείλουν στην ιστορία
τους να κερδίσουν τα εδάφη που «έχασαν» λόγω ιστορικών συγκυριών. Δεν θα είναι
ιστορικά πρωτοφανές αν οι πόθοι για εθνική ολοκλήρωση των Βορειομακεδόνων
αξιοποιηθούν κάποια στιγμή στο μέλλον από άλλους μεγάλους παίκτες. Εκτός αν η
ελληνική κυβέρνηση αισθάνεται ότι το ΝΑΤΟ είναι αξιόπιστος εγγυητής της
ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή.
Με άλλα λόγια, η επιτυχία Τσίπρα - Κοτζιά μειώνεται σε έναν
βαθμό από την αναγνώριση της μακεδονικής (όχι σλαβομακεδονικής) ταυτότητας και
γλώσσας της Βόρειας Μακεδονίας.
2. Η συμφωνία με την υπογραφή της, την ερχόμενη Κυριακή (και
πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κυρώσεων, η οποία προβλέπεται
πολύμηνη), παρά τα όσα αντίθετα υποστηρίζουν οι κύριοι Τσίπρας, Κοτζιάς και
λοιποί κυβερνητικοί αξιωματούχοι, παράγει στην πράξη έννομα διεθνή
αποτελέσματα. Αυτά τα αποτελέσματα ισχύουν ακόμη και αν η διαδικασία μέχρι την
τελική κύρωση δεν ολοκληρωθεί.
Το προφανές έννομο αποτέλεσμα είναι η δρομολόγηση της ένταξης
της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ ώστε να ικανοποιηθεί και ο στρατηγικός στόχος
των ΗΠΑ. Στην ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι έχει ληφθεί μέριμνα ώστε, αν
η πλευρά της ΠΓΔΜ υπαναχωρήσει και δεν υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της, να
αναστραφεί και η ένταξή της στο ΝΑΤΟ.
Αντίθετη άποψη διατυπώνουν έμπειροι διπλωμάτες, οι οποίοι
γνωρίζουν και ασχολούνται με την πρακτική της Συμμαχίας πολλά χρόνια, ίσως
περισσότερα από όσα έχει διατρέξει ο Ν. Κοτζιάς ξεκινώντας ως εμπειρογνώμονας
του ΥΠΕΞ και αξιόλογος σύμβουλος του Γ. Παπανδρέου. Σύμφωνα με την εκτίμηση των
διπλωματών, η διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ, από τη στιγμή που θα δρομολογηθεί ως
αποτέλεσμα της υπογραφής της συμφωνίας που αναμένεται την ερχόμενη Κυριακή, δεν
είναι δυνατόν στην πράξη να αναστραφεί. Όποια ελληνική κυβέρνηση το επιχειρήσει
θα συντριβεί επάνω στην αμερικανική πραγματικότητα...
Επικίνδυνες σκιές
Πέραν των όσων πιο πάνω αναφέραμε, που περιγράφουν μια
πραγματικότητα η οποία υπονομεύει το μέγεθος της επιτυχίας που θέλει να
πιστωθεί η κυβέρνηση, η όλη μέχρι τώρα διαδικασία διαπραγμάτευσης και τα
διαφαινόμενα στάδια υλοποίησης της συμφωνίας φαίνεται να δημιουργούν σοβαρά
εσωτερικά (πολιτικά) προβλήματα, τα οποία δεν δικαιολογούνται από μια τόσο...
μεγάλη επιτυχία.
● Δεδομένης της αρνητικής τοποθέτησης του κυβερνητικού εταίρου
(ΑΝΕΛΛ), η κυβέρνηση υπογράφει την ερχόμενη Κυριακή μια συμφωνία η οποία
δεσμεύει τη χώρα χωρίς να έχει την απαραίτητη πλειοψηφία.
● Δεδομένης, επίσης, της αρνητικής τοποθέτησης επί της
συμφωνίας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η υπόθεση των Σκοπίων
(ένα θέμα εξωτερικής πολιτικής) θα εξακολουθήσει να αποτελεί ζήτημα έντονης
εσωτερικής αντιπαράθεσης.
Συνοψίζοντας, αυτό που μπορεί να αντιληφθεί κάποιος
καλοπροαίρετος παρατηρητής των εξελίξεων είναι οι επικίνδυνες σκιές που
θαμπώνουν ήδη τη μεγαλοπρέπεια του μεγάλου σκακιστή και του μάγου των
πρωτοβουλιών υπουργού Εξωτερικών. Ας ρίξουμε μια ματιά σ’ αυτές τις σκιές,
καθώς, απ’ ό,τι φαίνεται, θα βαρύνουν για πολύ καιρό την εσωτερική πολιτική
πραγματικότητα:
1. Υποτίμηση των κοινοβουλευτικών πρακτικών (υπογραφή μιας
διεθνούς συμφωνίας, η οποία έχει με την υπογραφή της έννομα αποτελέσματα χωρίς
τη δεδηλωμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία). Αυτό εκ των πραγμάτων σημαίνει ότι η
λύση που ισχυρίζεται πως πέτυχε η κυβέρνηση μετατρέπεται σε μείζον εσωτερικό
πολιτικό πρόβλημα.
2. Η αδυναμία των κομμάτων εξουσίας να συμφωνήσουν στα
ελάχιστα για ένα ζήτημα μείζονος – όπως έχει εξελιχθεί – σημασίας εξωτερικής
πολιτικής προδικάζει τη διαιώνιση του προβλήματος και την εξάντληση του ισχνού
– έτσι κι αλλιώς – διπλωματικού και πολιτικού κεφαλαίου της χώρας.
Επίλογος: Αν για κάτι μπορούν δικαίως να υπερηφανεύονται οι
Τσίπρας και Κοτζιάς, είναι ότι κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη δουλειά της
επέκτασης του ΝΑΤΟ στα Δυτικά Βαλκάνια. Πιστεύουν προφανώς ότι αυτό διασφαλίζει
τα ελληνικά συμφέροντα και, ως μεγάλος σκακιστής ο ένας και μάγος της
διπλωματίας των πρωτοβουλιών ο άλλος, θα μας πείσουν...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου