Γιατί το ΥΠΕΝ δεν νομιμοποιείται να εκδώσει άδειες για τις Σκουριές

Υπόμνημα που κατατέθηκε σήμερα από το «Παρατηρητήριο» στον Υπουργό ΠΕΝ κ. Σταθάκη και τις αρμόδιες για την αδειοδότηση της Ελληνικός Χρυσός υπηρεσίες, Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ/ΥΠΕΝ) και Διεύθυνση Μεταλλευτικών, Ενεργειακών και Βιομηχανικών Ορυκτών (ΔΜΕΒΟ/ΥΠΕΝ).

 

                                                                                                         Ιερισσός, 19 Απριλίου 2018

ΘΕΜΑ: “Γιατί το ΥΠΕΝ δεν νομιμοποιείται να εκδώσει άδειες για τις Σκουριές”

Στο δελτίο τύπου που εξέδωσε η Eldorado Gold μετά τη έκδοση της διαιτητικής απόφασης 9/2018 αναφέρει:

“Αναμένουμε από το Ελληνικό Δημόσιο να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του βάσει της Σύμβασης Μεταβίβασης, που περιλαμβάνουν την έκδοση των  αδειών  που εκκρεμούν για το έργο των Σκουριών”.

Ωστόσο η διαιτητική απόφαση, την οποία το Υπουργείο σας ως αρμόδιο απέφυγε να δώσει στη δημοσιότητα, δε νομιμοποιεί τις Υπηρεσίες σας να εκδώσουν άδειες για τις Σκουριές για τους κάτωθι λόγους:

1. Δεν υπάρχει μεταλλουργία, δεν υπάρχει Επενδυτικό Σχέδιο

Όπως προκύπτει από την απόφαση, το Ελληνικό Δημόσιο ζήτησε από το διαιτητικό δικαστήριο να αναγνωρίσει ΜΟΝΟ ότι η υποβολή από την εταιρεία μιας ελλιπούς τεχνικής μελέτης (προσαρτήματος) μεταλλουργίας που δεν έφτανε μέχρι την παραγωγή καθαρών μετάλλων, συνιστούσε πρόθεση μονομερούς τροποποίησης του επενδυτικού σχεδίου και παραβίαση της σύμβασης και όχι να κρίνει αν η απόρριψη της μελέτης μεταλλουργίας, όπως διενεργήθηκε με τις από 05.07 και 02.11.2016 αποφάσεις της ΔΜΕΒΟ/ΥΠΕΝ (αποφάσεις Σκουρλέτη), τεκμηριώνει πράξεις και παραλείψεις της εταιρείας που συνιστούν παραβίαση της σύμβασης. Ως εκ τούτου, το διαιτητικό δικαστήριο απεφάνθη μόνο επί της εικαζόμενης πρόθεσης παραβίασης της σύμβασης από την εταιρεία και όχι επί της ουσίας της παραβίασης της σύμβασης που τεκμαίρεται από τις ως άνω διοικητικές αποφάσεις.

Στο σκεπτικό της απόφασης δεν αμφισβητείται ούτε η τεχνική κρίση της αρμόδιας υπηρεσίας, ούτε φυσικά η ακυρωτική αρμοδιότητα του ΣτΕ:

“Το αχθέν προς επίλυση ενώπιον του διαιτητικού δικαστηρίου ζήτημα […] είναι εντελώς διάφορο του ζητήματος α) της τεχνικής επάρκειας/ανεπάρκειας ή ακρίβειας/ανακρίβειας των στοιχείων της τεχνικής αυτής μελέτης, β) των τεχνικών επίσης λόγων για τους οποίους αυτή επεστράφη με την υπ’αρ. πρωτ…. απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και γ) των λόγων για τους οποίους απορρίφθηκε με την υπ’ αρ. πρωτ. Απόφαση του Υπουργού η από 9/9/2016 αίτηση θεραπείας της καθής”.

“Το Ελληνικό Δημόσιο οριοθέτησε την υπόθεση κατά τρόπο που αυτή να διαφοροποιείται πλήρως από την εκκρεμούσα ενώπιον του ΣτΕ δίκη”.

Μάλιστα, την ορθότητα των αποφάσεων απόρριψης (επιστροφής) της τεχνικής μελέτης (προσαρτήματος) μεταλλουργίας επικυρώνουν τόσο η μητρική Eldorado με την πρόσφατη αναθεωρημένη Τεχνική Μελέτη Σκουριών, όσο και ο Ilkka Kojo, διευθυντής περιβάλλοντος και βιωσιμότητας της Outotec που κατέθεσε ως μάρτυρας στο διαιτητικό δικαστήριο. Και οι δύο βεβαιώνουν ότι η εφαρμογή της μεταλλουργικής μεθόδου της ακαριαίας τήξης στους υψηλού αρσενικού πυρίτες της Ολυμπιάδας δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα σε επίπεδο μελέτης εφαρμογής (engineering), όπως απαιτεί η αρμόδια υπηρεσία.

Μέχρι την έκδοση απόφασης από το ΣτΕ, οι από 05.07 και 02.11.2016 αποφάσεις είναι ισχυρές και η εφαρμογή τους υποχρεωτική. Ως εκ τούτου η ΑΕΠΟ παραβιάζεται και συνακόλουθα τα ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑΤΑ 5&6 αντιστοίχως των εγκρίσεων Τεχνικών Μελετών Σκουριών και Ολυμπιάδας δεν έχουν εγκριθεί και δεν μπορούν να εγκριθούν. Κατόπιν αυτών, δεν μπορεί να εγκριθεί το αναθεωρημένο Επενδυτικό Σχέδιο, κατά τη σύμβαση του ν.3220/2004, την ΑΕΠΟ, τις από 10/2/2012 αποφάσεις έγκρισης των Τεχνικών Μελετών και την απόφαση ΣτΕ 217/2016.

2. Επιβάλλεται νέα περιβαλλοντική και τεχνική αδειοδότηση του Υποέργου Σκουριών

Υπάρχει όμως και άλλος λόγος για τον οποίο δεν μπορούν να δοθούν οι άδειες που ζητά οι εταιρεία για τις Σκουριές. Με τη νέα Τεχνική Μελέτη Σκουριών που υπέβαλλε στις 29 Μαρτίου στα Χρηματιστήρια Νέας Υόρκης (NYSE) και Τορόντο (TSX) και δημοσίευσε στον ιστότοπό της, https://s2.q4cdn.com/536453762/files/doc_downloads/2018/technical_reports/SKR_NI-43-101_Report(2018-03-27).pdf, ώστε να είναι ελεύθερα προσβάσιμη και σε γνώση του καθένα και μεταξύ όλων των άλλων και του Ελληνικού Δημοσίου, η Eldorado Gold προβαίνει μονομερώς σε εκτεταμένες ουσιώδεις αλλαγές του περιβαλλοντικά και τεχνικά εγκεκριμένου υποέργου Σκουριών. Συγκεκριμένα:

(Οι αριθμοί παραγράφων αναφέρονται στην Skouries Technical Report – March 2018)

1. Παρ. 1.8: ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΙΜΩΝ ΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ:

Οι τιμές βάσης των μετάλλων αναθεωρούνται προς τα πάνω, στα $ 1200/ουγγιά για το Χρυσό και τα $ 2.50/lb ($ 5500/t) για τον Χαλκό. Τα μεταλλευτικά αποθέματα στην εγκεκριμένη ΜΠΕ/2010 είχαν υπολογιστεί με τιμές $ 425/ουγγιά και Cu: $ 1,1$/lb. Η αναθεώρηση οδηγεί σε αύξηση των μεταλλευτικών αποθεμάτων από τα 146 στα 158 εκατ. τόνους, με αντίστοιχη αύξηση των παραγόμενων προϊόντων και αποβλήτων.

2. Παρ. 1.9, 16.1 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΥ:

– Αύξηση διάρκειας επιφανειακής εξόρυξης από τα 7 στα 10 έτη.

– Τροποποίηση του σχεδιασμού εξόρυξης: Ταυτόχρονη επιφανειακή και υπόγεια εξόρυξη κατά τα πρώτα 10 έτη και μόνο υπόγεια στη συνέχεια.

3. Παρ. 1.10.3, 16.10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΛΕΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΗΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ (Remote Mining Technology) στο υπόγειο μεταλλείο. Η τηλεχειριζόμενη εξόρυξη θα έχει θετική για την εταιρεία επίπτωση στην δυναμικότητα παραγωγής, αλλά αρνητική επίπτωση στo πλήθος των θέσεων εργασίας.

4. Παρ. 1.12.1, 18.1 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ:

“Ξηρά” τέλματα εμπλουτισμού, συναπόθεση τελμάτων με στείρα, οδική και όχι υδραυλική μεταφορά, αποθέτες, ενιαίος χώρος απόθεσης, νέες εγκαταστάσεις διήθησης τελμάτων υπό πίεση (9 φιλτρόπρεσσες).

5. Παρ. 1.12.3, 18.3, 19.2.6 ΟΔΙΚΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΑΤΩΝ:

Η τεχνική μελέτη θεωρεί ως “βασικό σενάριο” την οδική μεταφορά των συμπυκνωμάτων των Σκουριών σε μεταλλουργίες του εξωτερικού μέσω της ΕΟ16 για όλη τη διάρκεια ζωής του μεταλλείου. Ο λιμένας Στρατωνίου έχει εγκαταλειφθεί.

6. Παρ. 4.3, 20.1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ:

“Η Ελληνικός Χρυσός σχεδιάζει να υποβάλει τροποποίηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που θα καλύπτει την ενσωμάτωση του τροποποιημένου σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων”.

“Η ΕΧ θα ετοιμάσει και θα επιβάλει τροποποιημένες τεχνικές μελέτες για την υπόγεια εξόρυξη και τις εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων… Μετά την έγκριση των αναθεωρημένων τεχνικών μελετών, η ΕΧ θα ζητήσει τροποποιημένες άδειες εγκατάστασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και άδειες δόμησης”.

Με τα ανωτέρω, η ΜΠΕ/2010, η ΑΕΠΟ/2011 και η Τεχνική Μελέτη/2012 του υποέργου “Σκουριές” ανατρέπονται καθολικά και απαιτείται νέα περιβαλλοντική και εν συνεχεία τεχνική αδειοδότηση, όπως αναγνωρίζει και η ίδια η Eldorado στην Τεχνική Έκθεση που απευθύνεται στα χρηματιστήρια και τους μετόχους της αλλά και της οποίας έλαβε γνώση το Ελληνικό Δημόσιο. Αλλά, όπως ανακοινώθηκε στα μέσα ενημέρωσης, τελικά υπέβαλε μόνο μια τροποποίηση του Προσαρτήματος 3 “Τεχνική Μελέτη Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Εξορυκτικών Αποβλήτων υποέργου Σκουριών”. Η Ελληνικός Χρυσός επιδιώκει να αποφύγει τόσο την τροποποίηση της εγκεκριμένης ΜΠΕ όσο και την τροποποίηση της εγκεκριμένης (10.2.2012) συνολικής τεχνικής μελέτης του υποέργου Σκουριών, που απαιτούνται από την κείμενη νομοθεσία. Παράλληλα, η εταιρεία ζητάει άδειες τις οποίες χαρακτηρίζει “άδειες ρουτίνας” οι οποίες βασίζονται στον προηγούμενο, εγκεκριμένο με τις ανωτέρω διοικητικές πράξεις σχεδιασμό, που όμως η ίδια έχει ήδη ριζικά τροποποιήσει.

Υποχρέωση του ΥΠΕΝ είναι να διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον.

Είναι φανερό ότι με βάση τη διαιτητική απόφαση που επιβεβαίωσε την ισχύ των αποφάσεων απόρριψης της τεχνικής μελέτης μεταλλουργίας αλλά και με βάση τη ριζική τροποποίηση του υποέργου Σκουριών, καμία άδεια δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί «ρουτίνας». Κατά την άποψή μας το ΥΠΕΝ δεν νομιμοποιείται και δεν οφείλει να εκδώσει καμία άδεια αν και εφόσον δεν έχει αδειοδοτηθεί συνολικά το «νέο υποέργο Σκουριών», αλλά και, κυρίως, πριν υπό τα νέα δεδομένα η έγκριση ή μη της τεχνικής μελέτης της μεταλλουργίας και το νέο Επενδυτικό Σχέδιο.

Όλες οι επιμέρους αδειοδοτήσεις οφείλουν να δίνονται με τελικό στόχο την πλήρη και ολοκληρωμένη κατασκευή εργοστασίου μεταλλουργίας και την παραγωγή καθαρών μετάλλων που, όπως αναγνωρίστηκε από το διαιτητικό δικαστήριο, «εμπίπτουν στο δικαιοπρακτικό θεμέλιο της Σύμβασης Μεταβίβασης», προκειμένου να ικανοποιηθεί το δημόσιο συμφέρον. Το ΥΠΕΝ έχει ήδη παρανομήσει διαχωρίζοντας το κατά το Επενδυτικό Σχέδιο και την ΑΕΠΟ “ενιαίο και αδιαίρετο” έργο των “Μεταλλευτικών-Μεταλλουργικών Εγκαταστάσεων Μεταλλείων Κασσάνδρας” και αδειοδοτώντας τη Φάση ΙΙΙ του υποέργου Ολυμπιάδας και την εξαγωγή των πολύτιμων συμπυκνωμάτων χωρίς εγχώρια επεξεργασία. Με αυτόν τον τρόπο αποσύνδεσε ουσιαστικά τη λειτουργία του μεταλλείου Ολυμπιάδας από τη μεταλλουργία χρυσού, δηλαδή από τον κεντρικό στόχο της σύμβασης που δεν μπορεί να αδειοτηθεί.

Αν το ΥΠΕΝ προχωρήσει τώρα και στην αδειοδότηση και του μεταλλείου Σκουριών, η Ελληνικός Χρυσός θα υλοποιήσει το “βασικό της σενάριο”: την εξαγωγή όλων των συμπυκνωμάτων για όλη τη διάρκεια ζωής του υποέργου Σκουριών, χωρίς κανένα απολύτως όφελος για το Δημόσιο, για τους λόγους που σας έχουμε ήδη γνωστοποιήσει με υπομνήματά μας στο παρελθόν.

[--->]