Ποιος δουλεύει ποιον για το χρέος

του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Η επαναφορά μιας παλιάς πρότασης της Κομισιόν, τα επικοινωνιακά τρικ και το βάρος που έτσι κι αλλιώς θα σηκώσει η κοινωνία

www.dikaiologitika.gr

Θεωρητικά μέχρι την Κυριακή, στην Ουάσιγκτον, θα υπάρξει μια συνάντηση του ομώνυμου «κλαμπ» των πιστωτών που συγκροτήθηκε για τους πειραματισμούς επί του ελληνικού χρέους, με τη συμμετοχή των 4 ισχυρότερων χωρών της Ευρωζώνης και εκπροσώπων του Eurogroup, της ΕΚΤ, του ESM και του ΔΝΤ. 

Το «κλαμπ» είναι κλειστό. Είναι μια κανονική λέσχη πιστωτών, όπως η «Λέσχη του Παρισιού» που έχουν συγκροτήσει από το 1956 οι 20 μεγαλύτερες πιστώτριες χώρες για να διαχειριστούν κρατικά χρέη 90 χωρών ύψους 583 δισ. ευρώ. Στις λέσχες αυτές οι οφειλέτριες χώρες δεν καλούνται. Μπορούν απλώς να διατυπώσουν το αίτημά τους για αναδιάρθρωση του χρέους τους. Δεν συμμετέχουν σε κανένα στάδιο της διαπραγμάτευσης. Απλώς τους ανακοινώνεται η απόφαση των πιστωτών, συνοδευόμενη από αυστηρούς όρους. 

Το Reuters διέρρευσε προ ημερών την πληροφορία ότι η ελληνική κυβέρνηση προσέρχεται στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον με πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέος, που οδεύει ακάθεκτο προς το 180% του ΑΕΠ και τα 340 δισ. ευρώ. Κοντά στο 60% του χρέους 90 χωρών που διαχειρίζεται η «Λέσχη του Παρισιού». 
Η κυβέρνηση επιβεβαίωσε την πληροφορία δια της σιωπής της. 
Δεν ένιωσε την παραμικρή ανάγκη να εξηγήσει στην κοινή γνώμη πώς ακριβώς έκανε το άλμα από την προεκλογική θέση «κούρεμα του μεγαλύτερου μέρους του χρέους» σε θέσεις του τύπου «το χρέος είναι βιώσιμο μέχρι το 2022» (Γ. Σταθάκης). 
Ή πώς εξαφανίστηκε η «ευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος» κι έχει υποκατασταθεί από ψελλίσματα για ήπιες επιμηκύνσεις και μειώσεις επιτοκίων, τραγικά πίσω ακόμη και από τις θέσεις του ΔΝΤ για δραστικό κούρεμα ή παρατάσεις μέχρι 70 ετών. 

Όποιος πνίγεται στη θάλασσα της πολιτικής, γραπώνεται στο σωσίβιο της επικοινωνίας. Και για την ακρίβεια, στα επικοινωνιακά τρικ. Η είδηση περί «ελληνικής πρότασης» προφανώς απευθύνεται σε Λωτοφάγους. 

Τι λέει η «πρόταση»; Να οριστεί ένα πλαφόν 15% του ΑΕΠ στην ετήσια δαπάνη για τα τοκοχρεολύσια και το βραχυπρόθεσμο χρέος (έντοκα γραμμάτια). Και στη βάση αυτού του πλαφόν να αναδιαμορφώνονται τα επιτόκια, ώστε η πλεονάζουσα δαπάνη εξυπηρέτησης του χρέους να μετατίθεται στο μέλλον, για την περίοδο μετά το 2057. 
Όμως, αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από την πρόταση που έχει επεξεργαστεί από τον Σεπτέμβριο του 2015 η Κομισιόν. Είναι επίσης παραλλαγή αντίστοιχης πρότασης που είχε διατυπώσει ο ESM, επιχειρώντας να γεφυρώσει το χάσμα με το ΔΝΤ. 

Το τρικ να αναπαράγεται ως «ελληνική» η πρόταση της Κομισιόν γίνεται πιθανότατα με παρότρυνση ή ανοχή της τελευταίας, και αποκαλύπτει τις «συμμαχίες της απελπισίας» στις οποίες στηρίζεται η κυβέρνηση. Αλλά δεν είναι σίγουρο ότι η κυβέρνηση γνωρίζει ή αντιλαμβάνεται όλους τους κανόνες του παιχνιδιού που παίζεται ανάμεσα στα μέλη του «κλαμπ της Ουάσιγκτον». 

Στο σχέδιο Μνημονίου με το ΔΝΤ (MFEP) που γράφτηκε για την αξιολόγηση, το Ταμείο χαρακτηρίζει «εξαιρετικά μη βιώσιμο» το χρέος, κι αυτό θα λέει και η αναμενόμενη σχετική έκθεσή του. Ο χαρακτηρισμός αυτός απαγορεύει συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα χωρίς «οριστική αναδιάρθρωση χρέους (κούρεμα) και επίσημο ευνοϊκό δανεισμό», βάσει των νέων κανόνων για την κατ’ εξαίρεση συμμετοχή του σε μεγάλες κρατικές διασώσεις, που ισχύουν από φέτος. 

Μόνο αν ένα κρατικό χρέος χαρακτηριστεί «βιώσιμο, αλλά με όχι υψηλή πιθανότητα αποπληρωμής» το Ταμείο έχει την «ευελιξία» να συγχρηματοδοτήσει μια χώρα με μια «αναδιαμόρφωση» (re-profiling) του χρέους της, και μάλιστα «χωρίς να εφαρμόζεται αυτή από την πρώτη στιγμή, ώστε να καθίσταται άμεσα βιώσιμο το χρέος». Διόλου τυχαία, για «re-profiling» μίλησε προ ημερών και ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, φωτογραφίζοντας το πιθανό πλαίσιο συμβιβασμού Ευρωπαίων –ΔΝΤ. 

Αυτό σημαίνει ότι μια υποχώρηση του ΔΝΤ σε έναν ηπιότερο χαρακτηρισμό για τη βιωσιμότητα του χρέους και μια υπόσχεση του «κλαμπ της Ουάσιγκτον» για «re-profiling»στο μέλλον (ίσως κοντά στο 2022, όπως λένε Γ. Σταθάκης, αλλά και Β. Σόιμπλε), μπορεί να φέρει πιο κοντά Ε.Ε. και ΔΝΤ. Αλλά δεν πρόκειται να ελαφρύνει ούτε κατά ένα ευρώ το βάρος που υποχρεούται να σηκώσει η ελληνική κοινωνία. Όχι μόνο στην τριετία του τρίτου Μνημονίου, αλλά και μετά, όταν θα κληθεί να αποδεχθεί ένα ακόμη Μνημόνιο εν ονόματι του ανέξοδου για τους δανειστές re-profiling. Αν το σενάριο επιβεβαιωθεί, υποθέτουμε ότι η κυβέρνηση θα μας καλέσει να εορτάσουμε την «μείζονα εθνική επιτυχία». 

Το ερώτημα του τίτλου- ποιος δουλεύει ποιον- θα παραμένει θλιβερά επίκαιρο…