Και τους…παρακάμπτει
Γράφει
: Ελένη Μαυρούλη
Η
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε μία ακόμη «μεγάλη ανακάλυψη»! Διαπιστώνει,
σε έκθεση που δημοσιοποίησε (δηλαδή υπήρξαν άνθρωποι που πληρώθηκαν αδρά και
κατανάλωσαν εργατοώρες για να συγκεντρώσουν στοιχεία και να συγγράψουν το
συγκεκριμένο πόνημα) ότι κατά
τη διάρκεια της κλιμακούμενης καπιταλιστικής κρίσης στην ΕΕ, καταγράφηκε
μεταφορά πλούτου από τις χώρες της περιφέρειας προς τον ισχυρό πυρήνα της ΕΕ
και της Ευρωζώνης, κάτι που σημαίνει προφανώς διεύρυνση της
ψαλίδας της ανισότητας ανάμεσα στις χώρες μέλη της ΕΕ.
Η έκθεση της ΕΚΤ
αφορά στην περίοδο 2009 – 2013. Με
βάση λοιπόν τα στοιχεία, Ιρλανδοί, Έλληνες, Ισπανοί, Κύπριοι, Λετονοί κλπ,
είδαν σημαντικές μειώσεις στο εισόδημά τους, ενώ αντίθετα Γερμανοί, Ολλανδοί
και Βέλγοι είδαν αυξήσεις! Τις μεγαλύτερες απώλειες, σε απόλυτους
αριθμούς, υπολογίζεται ότι είχαν οι Ιρλανδοί, οι οποίοι έχασαν κατά μέσο όρο
18.474 ευρώ ετησίως, ανά άτομο. Οι
Έλληνες βρίσκονται στη δεύτερη χειρότερη θέση, με κατά μέσο όρο
απώλειες 16.909 ευρώ ανά άτομο. Χωρίς να μπαίνει σε λεπτομέρειες και
διευκρινίσεις (γιατί άραγε;) η έκθεση της ΕΚΤ αναφέρει επίσης ότι και στις δύο
χώρες οι πολίτες είχαν μεγάλες απώλειες και από «επενδύσεις σε ενεργητικό»,
κοινώς, μεταξύ άλλων, κατέρρευσε και η αγορά ακινήτων.
Ακολουθούν οι Ισπανοί με τις κατά κεφαλήν
απώλειες στα 12.780 ευρώ, αλλά και οι Κύπριοι, στα 4.876 ευρώ. Μείωση κατέγραψε
το κατά κεφαλήν εισόδημα και σε ανατολικο-ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Λετονία
(3.901 ευρώ) και η Σλοβενία (3.600 ευρώ).
Την ίδια ώρα,
στην κεντρική Ευρώπη, καταγράφεται αύξηση του ατομικού πλούτου, η οποία μάλιστα
είναι τόσο σημαντική που «παρασέρνει» και τον μέσο όρο των χωρών μελών της
Ευρωζώνης και της ΕΕ των 28.
Στην πρώτη η, κατά κεφαλήν, αύξηση κατά μέσο όρο καταγράφεται στα 6.570
ευρώ και στην ΕΕ στα 2.612 ευρώ. Οι Ολλανδοί είδαν τον πλούτο τους να
ενισχύεται κατά 33.621 ευρώ, οι Βέλγοι κατά 24.005 ευρώ και οι Γερμανοί κατά
19.277 ευρώ. Μάλιστα, στις χώρες αυτές δεν είχαμε μόνο αυξήσεις μισθών και
μειώσεις σε φορολογία αλλά και αύξηση των τιμών των ακινήτων, των ομολόγων, των
μετοχών κ.ο.κ.
Δηλαδή η ΕΚΤ,
στην έκθεσή της, καταγράφει και παρουσιάζει ως κάτι «νέο» την ίδια την
αυτονόητη λειτουργία της κρίσης στον καπιταλισμό και μάλιστα σε μια ζώνη με
κοινό νόμισμα. Για να μην πει κανείς την ίδια την
λειτουργία και τον στόχο ενός κοινού νομίσματος που επιβάλλεται σε, άνισης
ανάπτυξης, οικονομίες. Βέβαια, κάνοντας λόγο για νοικοκυριά και ατομικά
εισοδήματα, μπορεί κάλλιστα να αποπροσανατολίσει και να δημιουργηθεί θέμα
«εσείς και εμείς» σε επίπεδο πολιτών. Όπως ακριβώς έγινε με την προπαγάνδα περί
τεμπέληδων Ελλήνων ως ρίζα της κρίσης, χωρίς ν’ αναφέρεται, προφανώς επίτηδες,
κανένα από τα πραγματικά αίτια.
Δεν είναι προφανές ότι ένα σκληρό
κοινό νόμισμα όπως το ευρώ, θα ενέτεινε το χάσμα ανάμεσα στις ισχυρές και στις
αδύναμες οικονομίες, οι οποίες ελλείψει άλλων νομισματικών εργαλείων, θα
κατέληγαν σε αυτό το σημείο; Δεν είναι γνωστό ότι σε περιόδους
μεγάλης κρίσης για το καπιταλιστικό σύστημα, δηλαδή όταν το κεφάλαιο δεν μπορεί
ούτε ν’ αναπαραχθεί «φυσιολογικά» ούτε να διατηρήσει το ποσοστό κέρδος του,
γίνεται επιθετικό, εκτός προς τις παραγωγικές δυνάμεις και ιδιαίτερα την
εργατική τάξη, και απέναντι στον ..εαυτό του;
Όταν υπάρχει
τέτοιου μεγέθους κρίση, οι πιο ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις δεν
«καταβροχθίζουν» με κάθε τρόπο τις μικρότερες; Κανείς δεν το έχει δει
αυτό να γίνεται;
Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι
τέτοιο, ούτε αποτελεί πρωτοτυπία. Η
βιαιότητα με την οποία ο πλούτος μεταφέρεται από τον γονατισμένο «νότο» στον
ισχυρό κεντρικό πυρήνα της Ευρωζώνης προφανώς εντείνεται και από
την ίδια την ύπαρξη του κοινού νομίσματος. Έχει ενδιαφέρον ότι
η ΕΚΤ δεν προβαίνει σε καμία εξήγηση για το γιατί συνέβη αυτή η μεταφορά
πλούτου.
Όσο πιο σκληρά μέτρα (φορολογία, περικοπές
μισθών – συντάξεων , περικοπές δημοσίων δαπανών) λαμβάνονται σε μια χώρα στο
όνομα της αντιμετώπισης της κρίσης τόσο δεν μειώνεται το ατομικό εισόδημα;
Είναι γενικόλογα η κρίση που φταίει γι αυτό ή η ίδια η λογική της λιτότητας της
δημοσιονομικής προσαρμογής που έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα; Δεν είναι
προφανές ότι όσο συρρικνώνεται το ΑΕΠ αδύναμων οικονομιών, αυξάνεται το ΑΕΠ των
ισχυρότερων οι οποίες εμφανίζονται υπό την μορφή του «δανειστή», του
«υποστηρικτή», κοινώς του ιμπεριαλιστή;
Όλα αυτά, κατά
την ΕΚΤ αλλά και τον Μάριο Ντράγκι, θα «λυθούν με περισσότερη Ευρώπη», δηλαδή
με ακόμη βαθύτερη οικονομική και πολιτική ενοποίηση. Με άλλα λόγια, όταν πλέον θα υπάρχει και επισήμως ευρωπαϊκή
διακυβέρνηση και οι χώρες – μέλη θα έχουν μετατραπεί και σε
επαρχίες και τυπικώς από όλες τις απόψεις.
Ο κ. Ντράγκι πάντως δεν μας
εξηγεί ούτε γιατί αυτό θα αποτελέσει «απάντηση» απέναντι στις ανισότητες. Είναι
μάλλον μια μεταφυσικού τύπου πίστη ανάλογη με την πεποίθηση ότι η λιτότητα
«τονώνει» την οικονομία, παρά το ότι το μοντέλο αυτό έχει συντριβεί
επανειλημμένως από την πραγματικότητα.
