Από τον Philippe Legrain ένα συνοπτικό και καυστικό σχόλιο για τη θεατρική παράσταση των τραπεζικών τεστ που από τη μία τονίζει την έλλειψη ανεξαρτησίας του ευρωπαικού ελεγκτικού μηχανισμού ο οποίος υποτίθεται ότι θα έπρεπε να κινείται αμερόληπτα,αντίθετα απ'ότι κάνουν οι εθνικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί,και από την άλλη την ανοησία να μη λαμβάνεται υπόψη το σενάριο του αποπληθωρισμού,που είναι ήδη παρών σε πολλές ευρωπαικές χώρες.Με λίγα λόγια μία ακόμα επιχείρηση συγκάλυψης...
Philippe Legrain
Philippe Legrain
Η πολυαναμενόμενη
"συνολική" αξιολόγηση της υγείας των τραπεζών της ευρωζώνης - η πολυαναμενόμενη
επανεξέταση της ποιότητας του ενεργητικού της (AQR), των τραπεζών της ευρωζώνης
από την ΕΚΤ και τα τελευταία τεστ αντοχής από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ)
- καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι τράπεζες της ευρωζώνης είχαν ένα κεφαλαιακό
έλλειμμα μόνο 24.600 εκατομμύρια στο
τέλος του 2013 που τώρα είναι μόνο 9,5 δις ευρώ. Αυτό είναι γελοιωδώς υπεραισιόδοξο.
Ανεξάρτητες αξιολογήσεις, όπως για παράδειγμα, αυτή του καθηγητή Viral Acharya του
Stern School of Business του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και του Sascha
Steffen της Ευρωπαϊκής Σχολής Διοίκησης και Τεχνολογίας, αναφέρουν ποσά πολύ
μεγαλύτερα.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η ΕΚΤ δεν κινήθηκε ανεξάρτητα έναντι ορισμένων τραπεζών της ευρωζώνης, και ειδικότερα έναντι των τραπεζών πολιτικά ισχυρών χωρών όπως της Γερμανίας, και τα προηγούμενα στρε τεστ της ΕΒΑ απαξιώθηκαν όλα πολύ γλήγοραα . Και με δεδομένη τη δύναμη των τραπεζών που ελέγχουν,οι πιέσεις για να μην πληγούν οι ισχυρές κυβερνήσεις, και η επιθυμία τους να μην πανικοβάλουν τις αγορές,είναι μια ακόμα προσπάθεια συγκάλυψης. Επιπλέον, οι εθνικές εποπτικές αρχές, οι οποίες έχουν την τάση να βλέπουν τις τοπικές τράπεζες, σαν εθνικούς πρωταθλητές, συμμετείχαν ενεργά στη διαδικασία και είχαν χωρίς αμφιβολία ένα ευρύ περιθώριο κάλυψης των προβλημάτων, όπως εξάλλου το ίδιο κάνουν και οι τράπεζες, οι οποίες είναι πάντα πιο καλά ενημερωμένες από τα μαντρόσκυλα τους. Όπως είχα προβλέψει ότι θα συνέβαινε, η αξιολόγηση ξεχώρισε τις τράπεζες ήσσονος σημασίας των λιγότερα ισχυρών πολιτικά χωρών και απάλλαξε τις γερμανικές τράπεζες.
Βασική προϋπόθεση για την τραπεζική ένωση , δεδομένου ότι οι εθνικές εποπτικές αρχές δεν ήταν και τόσο ειλικρινείς σχετικά με τα προβλήματα των εθνικών τραπεζών,ήταν, ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας πιο αυστηρός ανεξάρτητος ελεγκτής στην ευρωζώνη. Όμως, δεδομένου ότι η AQR εντόπισε μόνο μικρές διαφορές στα στοιχεία των τραπεζών και των εθνικών εποπτικών αρχών - η λογιστική αξία των τραπεζών στα 22 τρισεκατομμύρια ευρώ περιουσιακά στοιχεία διορθώθηκε μόνο κατά 48 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν μόνο κατά 18% (136 δις ευρώ) από 879 δισεκατομμύρια δολάρια – τότε ή οι τράπεζες και οι εθνικές εποπτικές αρχές ήταν ειλικρινείς, κάτι που, όπως γνωρίζουμε, δεν ισχύει, ή η ΕΚΤ δεν ήταν ειλικρινής.
Ακόμα κι αν πάρουμε τοις μετρητοίς την ΕΚΤ, τα τεστ αντοχής δεν είναι πλήρη. Η AQR δεν καλύπτει παρά μόνο το 57% των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο στοιχείων ενεργητικού 130 τραπεζών που αντιπροσωπεύουν το 81,6% του ενεργητικού των τραπεζών της ευρωζώνης, δηλαδή, λιγότερο από το μισό (46,5%) των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών της ευρωζώνης. Κάποιες από τις εξαιρέσεις είναι μεγάλες και σημαντικές: οι γερμανικές τράπεζες καταθέσεων ταμιευτηρίου, οι λεγόμενες Sparkassen, με πάνω από 1.000 δις ευρώ περιουσιακά στοιχεία, δεν πήραν μέρος στα τεστ. Η ΕΚΤ δέχεται με καλή πίστη ότι πολλά από τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια των γερμανικών τραπεζών αποτιμώνται σωστά – επειδή, όπως ισχυρίζεται-δεν έχουν κανένα λόγο να πουν ψέματα; Δύο γερμανικές τράπεζες πολιτικά ισχυρές που απέφυγαν την αξιολόγηση, η Commerzbank και η HSH Nordbank (στις οποίες προέδρευε ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και της ΕΤΑΑ Πρόεδρος Thomas Mirow) που είχαν διασωθεί, είναι μεταξύ των τραπεζών που επωφελήθηκαν της εμπιστοσύνης της ΕΚΤ.
Ούτε μπορούμε να πούμε ότι τα τεστ αντοχής είναι ιδιαίτερα αγχωτικά.Oι τράπεζες θα πρέπει να έχουν έναν ελάχιστο ποσοστό ίδιων κυρίων κεφαλαίων (Tier Ι capital ratio) τουλάχιστον 8% στο αρχικό σενάριο, και μόλις 5,5%, στο δυσμενές σενάριο. Αλλά, όπως έχει επισημανει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας Andy Haldane, και πολλοί άλλοι, οι αναλογίες των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο στοιχείων του ενεργητικού είναι εύκολα χειραγωγήσιμες και δεν είναι αξιόπιστες για να υπολογιστεί η ευρωστία μιας τράπεζας. Ως μέτρο ασφάλειας θα πρεπε τουλάχιστον να χρησιμοποιείται ένας απλός, δείκτης μόχλευσης του ενεργητικού έναντι του παθητικού. Όπως δείχνουν οι υπολογισμοί των Acharya και Steffen, οι δείκτες αυτού του είδους υποδηλώνουν την ύπαρξη πολύ μεγαλύτερων προβλημάτων στις τράπεζες της ευρωζώνης σε σχέση με τις απαιτήσεις της ΕΚΤ / ΕΑΤ.
Το αρχικό σενάριο των στρες αντοχής βασίζεται στις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αυτόν τον χειμώνα, οι οποίες κατά τη διάρκεια της κρίσης ήταν πάντα πάρα πολύ αισιόδοξες. Για παράδειγμα, όταν κατά το μήνα Απρίλιο δημοσιεύθηκε το βιβλίο μου European Spring: Why Our Economies and Politics are in a Mess – and How to Put Them Right , η Επιτροπή υποστήριζε ότι η ανάκαμψη στη ευρωζώνη είχε "ενισχυθεί". Από τότε βέβαια βρίσκεται σε κατάσταση στασιμότητας. Το δυσμενές σενάριο βασίζεται στην πιθανότητα ύφεσης στην ευρωζώνη και ενός νέου τεστ αντοχής στην αγορά ομολόγων, αλλά δεν προβλέπει την πιθανότητα αποπληθωρισμού. Στην πραγματικότητα, το δυσμενές σενάριο βασίζεται σε σενάρια πληθωρισμού πραγματικά αισιόδοξα: 1,0% το 2014 (σήμερα είναι 0,3%), 0,6% το 2015 και 0,3% το 2016. Δεδομένου ότι ο αποπληθωρισμός θα είναι καταστροφικός για τους ισολογισμούς των τραπεζών, είναι σαφές ότι πρόκειται για αστειότητα.
Αυτή δεν είναι παρά μια πρώτη αξιολόγηση. Με τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών που παρέχει η ΕΚΤ και η ΕΑΤ ,ανέλυσα μερικές μόνο από αυτές, που όμως αρκούν για να αντιληφθούμε ότι το τελευταίο τεστ των τραπεζικών αρχών της ευρωζώνης δεν είναι παρά μία ακόμα επιχείρηση συγκάλυψης.
[--->]
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η ΕΚΤ δεν κινήθηκε ανεξάρτητα έναντι ορισμένων τραπεζών της ευρωζώνης, και ειδικότερα έναντι των τραπεζών πολιτικά ισχυρών χωρών όπως της Γερμανίας, και τα προηγούμενα στρε τεστ της ΕΒΑ απαξιώθηκαν όλα πολύ γλήγοραα . Και με δεδομένη τη δύναμη των τραπεζών που ελέγχουν,οι πιέσεις για να μην πληγούν οι ισχυρές κυβερνήσεις, και η επιθυμία τους να μην πανικοβάλουν τις αγορές,είναι μια ακόμα προσπάθεια συγκάλυψης. Επιπλέον, οι εθνικές εποπτικές αρχές, οι οποίες έχουν την τάση να βλέπουν τις τοπικές τράπεζες, σαν εθνικούς πρωταθλητές, συμμετείχαν ενεργά στη διαδικασία και είχαν χωρίς αμφιβολία ένα ευρύ περιθώριο κάλυψης των προβλημάτων, όπως εξάλλου το ίδιο κάνουν και οι τράπεζες, οι οποίες είναι πάντα πιο καλά ενημερωμένες από τα μαντρόσκυλα τους. Όπως είχα προβλέψει ότι θα συνέβαινε, η αξιολόγηση ξεχώρισε τις τράπεζες ήσσονος σημασίας των λιγότερα ισχυρών πολιτικά χωρών και απάλλαξε τις γερμανικές τράπεζες.
Βασική προϋπόθεση για την τραπεζική ένωση , δεδομένου ότι οι εθνικές εποπτικές αρχές δεν ήταν και τόσο ειλικρινείς σχετικά με τα προβλήματα των εθνικών τραπεζών,ήταν, ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένας πιο αυστηρός ανεξάρτητος ελεγκτής στην ευρωζώνη. Όμως, δεδομένου ότι η AQR εντόπισε μόνο μικρές διαφορές στα στοιχεία των τραπεζών και των εθνικών εποπτικών αρχών - η λογιστική αξία των τραπεζών στα 22 τρισεκατομμύρια ευρώ περιουσιακά στοιχεία διορθώθηκε μόνο κατά 48 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν μόνο κατά 18% (136 δις ευρώ) από 879 δισεκατομμύρια δολάρια – τότε ή οι τράπεζες και οι εθνικές εποπτικές αρχές ήταν ειλικρινείς, κάτι που, όπως γνωρίζουμε, δεν ισχύει, ή η ΕΚΤ δεν ήταν ειλικρινής.
Ακόμα κι αν πάρουμε τοις μετρητοίς την ΕΚΤ, τα τεστ αντοχής δεν είναι πλήρη. Η AQR δεν καλύπτει παρά μόνο το 57% των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο στοιχείων ενεργητικού 130 τραπεζών που αντιπροσωπεύουν το 81,6% του ενεργητικού των τραπεζών της ευρωζώνης, δηλαδή, λιγότερο από το μισό (46,5%) των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών της ευρωζώνης. Κάποιες από τις εξαιρέσεις είναι μεγάλες και σημαντικές: οι γερμανικές τράπεζες καταθέσεων ταμιευτηρίου, οι λεγόμενες Sparkassen, με πάνω από 1.000 δις ευρώ περιουσιακά στοιχεία, δεν πήραν μέρος στα τεστ. Η ΕΚΤ δέχεται με καλή πίστη ότι πολλά από τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια των γερμανικών τραπεζών αποτιμώνται σωστά – επειδή, όπως ισχυρίζεται-δεν έχουν κανένα λόγο να πουν ψέματα; Δύο γερμανικές τράπεζες πολιτικά ισχυρές που απέφυγαν την αξιολόγηση, η Commerzbank και η HSH Nordbank (στις οποίες προέδρευε ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και της ΕΤΑΑ Πρόεδρος Thomas Mirow) που είχαν διασωθεί, είναι μεταξύ των τραπεζών που επωφελήθηκαν της εμπιστοσύνης της ΕΚΤ.
Ούτε μπορούμε να πούμε ότι τα τεστ αντοχής είναι ιδιαίτερα αγχωτικά.Oι τράπεζες θα πρέπει να έχουν έναν ελάχιστο ποσοστό ίδιων κυρίων κεφαλαίων (Tier Ι capital ratio) τουλάχιστον 8% στο αρχικό σενάριο, και μόλις 5,5%, στο δυσμενές σενάριο. Αλλά, όπως έχει επισημανει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας Andy Haldane, και πολλοί άλλοι, οι αναλογίες των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο στοιχείων του ενεργητικού είναι εύκολα χειραγωγήσιμες και δεν είναι αξιόπιστες για να υπολογιστεί η ευρωστία μιας τράπεζας. Ως μέτρο ασφάλειας θα πρεπε τουλάχιστον να χρησιμοποιείται ένας απλός, δείκτης μόχλευσης του ενεργητικού έναντι του παθητικού. Όπως δείχνουν οι υπολογισμοί των Acharya και Steffen, οι δείκτες αυτού του είδους υποδηλώνουν την ύπαρξη πολύ μεγαλύτερων προβλημάτων στις τράπεζες της ευρωζώνης σε σχέση με τις απαιτήσεις της ΕΚΤ / ΕΑΤ.
Το αρχικό σενάριο των στρες αντοχής βασίζεται στις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αυτόν τον χειμώνα, οι οποίες κατά τη διάρκεια της κρίσης ήταν πάντα πάρα πολύ αισιόδοξες. Για παράδειγμα, όταν κατά το μήνα Απρίλιο δημοσιεύθηκε το βιβλίο μου European Spring: Why Our Economies and Politics are in a Mess – and How to Put Them Right , η Επιτροπή υποστήριζε ότι η ανάκαμψη στη ευρωζώνη είχε "ενισχυθεί". Από τότε βέβαια βρίσκεται σε κατάσταση στασιμότητας. Το δυσμενές σενάριο βασίζεται στην πιθανότητα ύφεσης στην ευρωζώνη και ενός νέου τεστ αντοχής στην αγορά ομολόγων, αλλά δεν προβλέπει την πιθανότητα αποπληθωρισμού. Στην πραγματικότητα, το δυσμενές σενάριο βασίζεται σε σενάρια πληθωρισμού πραγματικά αισιόδοξα: 1,0% το 2014 (σήμερα είναι 0,3%), 0,6% το 2015 και 0,3% το 2016. Δεδομένου ότι ο αποπληθωρισμός θα είναι καταστροφικός για τους ισολογισμούς των τραπεζών, είναι σαφές ότι πρόκειται για αστειότητα.
Αυτή δεν είναι παρά μια πρώτη αξιολόγηση. Με τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών που παρέχει η ΕΚΤ και η ΕΑΤ ,ανέλυσα μερικές μόνο από αυτές, που όμως αρκούν για να αντιληφθούμε ότι το τελευταίο τεστ των τραπεζικών αρχών της ευρωζώνης δεν είναι παρά μία ακόμα επιχείρηση συγκάλυψης.
[--->]
