Όπως είναι επιπλωμένο

Πουλάμε (σχεδόν) τα πάντα. Στο προσχέδιο του νέου μνημονίου μεταξύ Ελλάδας και Κομισιόν που αποκαλύπτει το ThePressProject, η κυβέρνηση φαίνεται έτοιμη να δεσμευτεί σε ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων ακόμα πιο εκτεταμένο και ταχύρυθμο από τη συμφωνία του Ιουλίου, με πάνω από 27 πωλήσεις και παραβίαση πολλών «κόκκινων γραμμών», όπως οι υποσχέσεις για προστασία της ΔΕΗ. Παράλληλα το κείμενο παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά του νέου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, που θα αναλάβει να ολοκληρώσει το έργο του ΤΑΙΠΕΔ: Να ξεπουλήσει τη δημόσια περιουσία, με μόνο στόχο την αποπληρωμή των «προγραμμάτων σωτηρίας».

Από το Θάνο Καμηλάλη

Η ελληνική κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι έβαλε την υπογραφή της τον Ιούλιο σε μια συμφωνία που προέβλεπε ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, προσπάθησε να το κρατήσει κρυφό. Το παράρτημα του τρίτου μνημονίου με την κρατική περιουσία προς ιδιωτικοποίηση δεν εμφανίστηκε ποτέ στη Βουλή. 

Έπρεπε να συνεδριάσει το ολλανδικό κοινοβούλιο για τη συμμετοχή της χώρας στο ελληνικό πρόγραμμα, ώστε να μάθουμε την πλήρη λίστα των αποκρατικοποιήσεων στις οποίες έχει δεσμευτεί η χώρα. 

Κι όμως ο ΣΥΡΙΖΑ επέμενε, πριν τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, να μιλάει μόνο για 9 ιδιωτικοποιήσεις.

Πλέον δεν τίθεται καμία αμφιβολία. Στο προσχέδιο του νέου Μνημονίου («Μνημόνιο 3,5», όπως το λέμε στο OpenProject) μεταξύ Ελλάδας και Κομισιόν, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται αφενός να προχωρήσει και να ολοκληρώσει τις σε εξέλιξη πωλήσεις (ΟΛΠ, αεροδρόμια, ΟΛΘ, Ελληνικό), αφετέρου να εφαρμόσει ένα ακόμα πιο εκτεταμένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων από τη συμφωνία του Ιουλίου. 
Στο νέο πρόγραμμα δεν βρίσκεται μόνο η παραπάνω λίστα, αλλά όλη η περιουσία της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου και μια «αρχική λίστα» από ΔΕΚΟ (σίγουρα ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, πιθανότατα και άλλες). 

Άλλωστε στο νέο μνημόνιο υπάρχουν ειδικοί όροι για ενέργεια και ύδρευση. Όλα αυτά θα μπουν σε εφαρμογή με τη δημιουργία του νέου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, του «υπερΤΑΙΠΕΔ» όπως έχει αναφερθεί, το οποίο στο προσχέδιο του νέου μνημονίου τίθεται ως προαπαιτούμενο.

Tι είναι το νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων

Το νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων προβλέπεται από το τρίτο μνημόνιο του Ιουλίου του 2015. H τότε συμφωνία περιείχε τη δέσμευση της Ελλάδας να προχωρήσει σε ιδιωτικοποιήσεις 50 δις , έσοδα τα οποία, όπως αναφερόταν ρητά, θα μοιράζονταν ως εξής: 25 δις για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και από τα εναπομείναντα έσοδα, 12,5 δις. θα πήγαινε στην αποπληρωμή μέρους του δημοσίου χρέους της χώρας και 12,5 δις σε επενδύσεις. 

Μολονότι το «Υπερταμείο» θεωρήθηκε ίσως ο πιο ακραίος όρος της συμφωνίας του Ιουλίου, η κυβέρνηση υποστήριξε ότι είχε κερδίσει μέσω τις διαπραγμάτευσης τα εξής: τη χρησιμοποίηση σημαντικού μέρους των εσόδων για την ανάπτυξη της οικονομίας (αντί για τη μέχρι τότε δέσμευση ότι κάθε ευρώ θα πήγαινε στην αποπληρωμή του χρέους) και τον έλεγχο του νέου Ταμείου από την Ελλάδα. Με το νέο μνημόνιο τίποτα από αυτά δεν θα ισχύει.Το προσχέδιο του νέου μνημονίου μεταξύ Ελλάδας και Κομισιόν που δημοσιεύει το TPP, περιέχει λεπτομερώς τα χαρακτηριστικά του νέου Ταμείου. Συγκεκριμένα:

• Τη διοίκηση αναλαμβάνει ένα Διοικητικό Συμβούλιο, με μέλη επιλεγμένα από την ελληνική κυβέρνηση. Τον έλεγχο όμως θα τον έχει ένα Εποπτικό Συμβούλιο, τα μέλη του οποίου θα ορίζονται με τη σύμφωνη γνώμη των πιστωτών
• Σε αυτό θα μεταφερθούν για πώληση: α)τα 27 περιουσιακά στοιχεία του ΤΑΙΠΕΔ β) όλα τα assets της ΕΤΑΔ και γ) κάποιες ΔΕΚΟ. Από το κείμενο προκύπτει ότι υπάρχει διαπραγμάτευση μεταξύ κυβέρνησης και Κομισιόν για το ποιος θα είναι ο αρμόδιος να επιλέξει τις ΔΕΚΟ προς ιδιωτικοποίηση.
• Θα είναι απόλυτα ανεξάρτητο από το ελληνικό κράτος
• Οι οικονομικοί στόχοι του παραμένουν οι ίδιοι με τη συμφωνία του Ιουλίου: έσοδα 1,4 δις, 3,7 δις. και 1,3 δις. Ευρώ για το 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα
• Τελευταίο και σημαντικότερο: Η ρήτρα ότι μέρος των εσόδων θα πηγαίνει για την ανάπτυξη δεν υπάρχει πλέον. Το μόνο που αναφέρεται στο κείμενο είναι ότι τα έσοδα από τις πωλήσεις θα πηγαίνουν για την αποπληρωμή του δανείου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Παρόμοια διάταξη υπήρχε στο ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ, που οριζόταν ρητά ότι τα έσοδα πηγαίνουν αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας.

Η δημιουργία του νέου Ταμείου βρίσκεται στα προαπαιτούμενα της συμφωνίας Ελλάδας – Κομισιόν, μαζί με τη συνέχιση του υπάρχοντος προγράμματος και την νέα έγκριση του «Asset Development Plan» του ΤΑΙΠΕΔ με τις 27 ιδιωτικοποιήσεις. Το χρονοδιάγραμμα, μολονότι μοιάζει αδύνατο να εφαρμοστεί καθότι η συμφωνία με το κουαρτέτο φαίνεται ότι αργεί, είναι ιδιαίτερα αυστηρό. Η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώνεται να νομοθετήσει, να ορίσει Διοικητικό και Ελεγκτικό Συμβούλιο και να προχωρήσει σε όλες τις υπόλοιπες αναγκαίες ενέργειες μέσα σε ελάχιστους μήνες.

Είναι τόσο κακές οι ιδιωτικοποιήσεις;

Στη δημόσια συζήτηση διεξάγεται μία συνεχιζόμενη αντιπαράθεση για το ρόλο που μπορούν να παίξουν οι ιδιωτικοποιήσεις στην προσπάθεια ανάπτυξης της οικονομίας. Ίσως το καλύτερο θα ήταν, αντί για ιδεολογικές τοποθετήσεις, να εξετάζαμε περισσότερο το πώς γίνονται οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα της κρίσης.

Το ΤΑΙΠΕΔ απέτυχε. Μέλη της προηγούμενης διοίκησης του διώκονται για κακουργηματικές πράξεις που προκάλεσαν στο Δημόσιο ζημία 500 εκατ. ευρώ . Προσέλαβε, ως συμβούλους για να βοηθήσουν στις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, θυγατρικές εταιρείες των μετέπειτα αγοραστών (βλ. Lufthansa στα αεροδρόμια, Eurobank και Εθνική στα 28 ακίνητα). Προκήρυξε «ανοιχτούς» διαγωνισμούς,προκατασκευασμένους στην πραγματικότητα . Τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου που βγάζει σε πλειστηριασμό, είναι στη συντριπτική πλειοψηφία τους κερδοφόρα (ΟΛΠ, αεροδρόμια, ΟΛΘ κ.α.). Μάλιστα έφτασε στο σημείο να εμποδίζει αναγκαίες επενδύσεις, που ήταν αντίθετες στα συμφέροντα του. 

Ξεπούλησε το λιμάνι του Πειραιά με ελάχιστο αντίτιμο, το οποίο βάσει του ιδρυτικού του νόμου θα πάει αποκλειστικά στην αποπληρωμή του χρέους.Φυσικά αυτό δεν ισχύει μόνο στην περίπτωση του λιμανιού του Πειραιά. Ούτε ένα ευρώ από τις ιδιωτικοποιήσεις δεν έχει πάει σε κάτι άλλο εκτός από την εξυπηρέτηση του (μη βιώσιμου) δημοσίου χρέους.

Δημιούργησε σκανδαλώδεις και πρωτοφανείς συμβάσεις παραχώρησης με επαχθείς όρους για το ελληνικό Δημόσιο και σκανδαλώδεις ασυλίες για τους «επενδυτές» (το TPP αποκάλυψε τα κείμενα με COSCO και Fraport). Με αποικιοκρατικές ρυθμίσεις, υποχρέωση για έμμεσες κρατικές ενισχύσεις και αποζημιώσεις που θα μπορεί να διεκδικήσει ο επενδυτής με την παραμικρή αφορμή. Παράλληλα δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για θέσεις εργασίας και για εργασιακές συνθήκες. Πρόκειται για κείμενα που ακόμα και τώρα θεωρούνται απόρρητα και δεν έχουν παρουσιαστεί επίσημα στους πολίτες, ούτε από το Ταμείο, ούτε από την κυβέρνηση.

Όλα αυτά προσπάθησε να τα καλύψει με δελτία Τύπου (που έγιναν «ρεπορτάζ» από φιλικά προς αυτό ΜΜΕ) η με τον πρόεδρο του να περιφέρεται από κανάλι σε κανάλι κάνοντας ιδεοληπτικές αναλύσεις για την αναγκαιότητα των ιδιωτικοποιήσεων, άνευ στοιχείων και ουσίας.

 Χρησιμοποιώντας απλές υποσχέσεις που θυμίζουν «καθρεφτάκια για ιθαγενείς» (όπως ο στόχος για 1,5 δις έσοδα από τον ΟΛΠ… το 2052), ενώ τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα είναι πολύ διαφορετικά (π.χ. τα 350 εκατ που θα πάρει άμεσα η Ελλάδα για τον ΟΛΠ αποπληρώνουν δύο εβδομάδες χρέους).

 Συνεχίζει απτόητο το έργο του με την ανοχή της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης, που είτε δεν μπορεί, είτε δεν θέλει να ελέγξει το Ταμείο. Η κόντρα με τον υπουργό Ναυτιλίας, Θόδωρο Δρίτσα και η άτακτη υποχώρηση του δεύτερου είναι ενδεικτική της κατάστασης.

Τώρα με τα νέα δεδομένα η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού κράτους θα συνεχιστεί, πιο γρήγορα και μαζικά από ποτέ. Άλλωστε βάσει της μέχρι τώρα εμπειρίας, τι μπορεί να πάει στραβά;

 [--->]