Ένα
Ελληνικό εξορυκτικό σκάνδαλο: Αναφορές φοροαποφυγής, εταιρικής-κρατικής
διαφθοράς και αστυνομικής βαρβαρότητας στην περίπτωση των Μεταλλείων
Κασσάνδρας, Χαλκιδική
- Δευτέρα, 15 Δεκεμβρίου 2014 10:57
- antigoldgreece
Toυ @JamesMitchellNR, μετάφραση από το jamesmitchellmining.wordpress.com.
Διορθώνουμε ότι η «επένδυση» στα Μεταλλεία Κασσάνδρας δεν έχει υπαχθεί
στο νόμο fast-track και τα «ευεργετήματα» που ο συγγραφέας αποδίδει στο
fast-track, στην πραγματικότητα προκύπτουν από άλλους νόμους.
Mια διαμαρτυρία κατά της εξόρυξης στη Θεσσαλονίκη
Μια πρόσφατη έκθεση από το Κέντρο Ερευνών για τις Πολυεθνικές Εταιρείες (Somo) εξηγεί λεπτομερώς πώς η πολυεθνική εταιρεία εξόρυξης χρυσού Eldorado Gold, ιδιοκτήτρια των περίφημων Μεταλλείων Κασσάνδρας, αναδρομολογεί τα κέρδη της μέσω φορολογικών παραδείσων για να αποφύγει τη φορολογία στην Ελλάδα.
Αυτοί οι ισχυρισμοί περί παράνομων συναλλαγών είναι μόνο η κορυφή ενός σάπιου παγόβουνου πιθανής κρατικής-εταιρικής διαφθοράς, αστυνομικής βαρβαρότητας και ενδεχόμενης περιβαλλοντικής υποβάθμισης στην Ελλάδα, όπου οι Έλληνες πολίτες μπορεί να στερούνται την αξία ενός μεταλλείου χρυσού και χαλκού 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Πρέπει να πάμε πίσω στο 2003, για να κατανοήσουμε αρχικά το υπόγειο ρεύμα της διαφθοράς στην ιστορία της τριάδας των μεταλλείων που αποτελούν τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, όλα μέσα ή κοντά στο αρχαίο δάσος των Σκουριών. Μετά την πτώχευση της TVX Hellas Gold, ιδιοκτήτριας των Μεταλλείων Κασσάνδρας, η ελληνική κυβέρνηση μετέφερε τα περιουσιακά στοιχεία σε κρατική ιδιοκτησία.
Δύο ημέρες αργότερα πούλησε τα Μεταλλεία σε μια νεοσυσταθείσα εταιρεία με την επωνυμία ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε., της οποίας το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο μόλις που πληρούσε την απαίτηση των € 60.000. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. ήταν ένα περιουσιακό στοιχείο της ΑΚΤΩΡ, της κατασκευαστικής πολυεθνικής εταιρείας που ανήκει στον ισχυρό Έλληνα επιχειρηματία Γιώργο Μπόμπολα.
Από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους φυσικούς πόρους, τα ακίνητα, τους σιδηροδρόμους και άλλα χαρτοφυλάκια υποδομών, ο όμιλος Μπόμπολα κυριαρχεί στο ελληνικό επιχειρηματικό τοπίο.
Στις 23 Φεβρουαρίου 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι η ιδιωτικοποίηση του 2003 συνιστά παράνομη κρατική ενίσχυση και διέταξε την Ελληνικός Χρυσός να πληρώσει € 15.340.000 ευρώ στο Ελληνικό Δημόσιο.
Όπως ανακοίνωσε: «Μετά από μια σε βάθος έρευνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πώληση των Μεταλλείων Κασσάνδρας, το 2003, πραγματοποιήθηκε κάτω από την πραγματική αγοραία αξία τους και, ως εκ τούτου, περιλάμβανε επιδοτήσεις κατά παράβαση των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Η επιδότηση υπολογίζεται στα € 14 εκ. Δεδομένου ότι η εταιρεία επίσης δεν κατέβαλε φόρους μεταβίβασης, το συνολικό ποσό που πρέπει να ανακτηθεί από τον δικαιούχο στα ταμεία του κράτους είναι € 15.300.000, συν τους τόκους«.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι η ιδιωτικοποίηση «πραγματοποιήθηκε χωρίς μια διαφανή και ανοικτή δημόσια διαδικασία προσφορών». Η πραγματική αγοραία αξία προσδιορίστηκε από τους ανεξάρτητους συμβούλους Behre Dolbear International στις 30 Ιουνίου του 2004, έξι μήνες μετά την ιδιωτικοποίηση. Τα περιουσιακά στοιχεία εκτιμήθηκαν στα € 408 εκατομμύρια, πάνω από 37 φορές περισσότερο από την κατασκευασμένη από την κυβέρνηση αξία.
Ορισμένοι, συμπεριλαμβανομένου του AntiGold Greece, μιας ομάδας ακτιβιστών που αντιστέκεται στην Εldorado, έχουν υποστηρίξει ότι η οικογένεια Μπόμπολα χρησιμοποίησε τα μέσα ενημέρωσης της για να επηρεάσει την κυβερνητική πολιτική ώστε να παράγει θετικά αποτελέσματα για τα κέρδη τους στις Σκουριές.
Εκτός από την ΑΚΤΩΡ, ο Όμιλος Μπόμπολα κατέχει το MEGA Channel, τον μεγαλύτερο τηλεοπτικό σταθμό στην Ελλάδα, επίσης τους ανήκει ο ΔΟΛ, ένας δημοσιογραφικός οργανισμός που παράγει το «Έθνος», μια δημοφιλή καθημερινή και Κυριακάτικη εφημερίδα και άλλα έντυπα μέσα ενημέρωσης και ιστοσελίδες. Ο Αλέξης Τσίπρας, ο ηγέτης του κόμματος της αντιπολίτευσης ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, υποστήριξε ότι:
«Στην Ελλάδα η πραγματική εξουσία ανήκει στους ιδιοκτήτες των τραπεζών, τα μέλη του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και τα διεφθαρμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αυτό είναι το τρίγωνο της αμαρτίας ».
Οι ισχυρισμοί του μπορεί να έχουν κάποια αξιοπιστία. Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ελευθερία και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2011, η πολιτική των ελληνικών ΜΜΕ «παρέμεινε εξαιρετικά συγκεντρωμένη στα χέρια της κυβέρνησης της ημέρας … και έχει σε βάθος επηρεαστεί, αν και με αδιαφανείς και ανεπίσημους τρόπους, από ισχυρά οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα που επεδίωξαν να κερδίσουν εξουσία, οικονομικά οφέλη ή και τα δύο».
Πράγματι, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της οικογένειας Μπόμπολα παρέλειψαν να αναφέρουν μεγάλες διαδηλώσεις κατά του σχεδίου εξόρυξης στις Σκουριές. Μονόπλευρη αναφορά στη σύγκρουση γύρω από την εξόρυξη στη Χαλκιδική είναι μια κοινή κριτική από εκείνους που αντιστέκονται στο σχέδιο εξόρυξης. Σε μια ανοικτή επιστολή προς την Εθνική Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών από την Συντονιστική Επιτροπή, οι επηρεαζόμενες κοινότητες εξέφρασαν τη δυσπιστία τους απέναντι στην προκατειλημμένη παρουσίαση των γεγονότων στη Χαλκιδική:
«Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών οι κάτοικοι των πόλεων και των χωριών μας έχουν στοχοποιηθεί από ένα συγκεκριμένο μέρος των μέσων ενημέρωσης που συστηματικά μας παρουσιάζει ως «τρομοκράτες ». Δεν υπάρχει καμία αναφορά στις επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων και συνταγματικών μας δικαιώματων, στη συνεχή αστυνομική παρακολούθηση της προσωπικής μας ζωής, στην παραβίαση των δικαιωμάτων των δικηγόρων μας, στις απαγωγές/εξαφανίσεις πολιτών για ώρες κάθε φορά, στην αφόρητη πίεση για να δώσουμε δείγματα DNA. Το κράτος δικαίου καταργείται καθημερινά στα χωριά μας και οι δημοσιογράφοι προσποιούνται ότι δεν βλέπουν τίποτα».
Επιπλέον, όταν η νέα Υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη μπλόκαρε την έγκριση για το μεταλλείο των Σκουριών το 2009, οι εφημερίδες του Μπόμπολα την βάφτισαν «Πράσινη Τίνα» και επέκριναν την απόδοσή της. Εν τέλει η Μπιρμπίλη απολύθηκε τον Ιούνιο του 2011.
Ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργoς Παπακωνσταντίνου, χορήγησε αμέσως άδεια εξόρυξης «fast-track». Αφού εκδόθηκε η άδεια, η ΑΚΤΩΡ έλαβε έλαβε ένα ποσό μεταξύ των € 261 εκατομμυρίων και του 19,9% των € 2.400.000.000, καθώς η European Goldfields εξαγοράστηκε από την Eldorado Gold. Ο Παπακωνσταντίνου δήλωσε ότι η «απόφαση ελήφθη αποκλειστικά και μόνο με βάση τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων».
Ωστόσο, πλήθος επιστημόνων του περιβάλλοντος υποστήριξαν ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων έχει σοβαρές ελλείψεις, μεταξύ των οποίων ελλιπή επιστημονικά δεδομένα, αποκλίσεις από τις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μαζί με μια πρωτοφανή μέθοδο (σ.σ. μεταλλουργίας) «ακαριαίας τήξης».
Ο Γιώργος Μπόμπολας, σε επιστολή του προς το Reuters, είπε ότι η «μόνη σύνδεση που έχει η οικογένειά του έχει με το μεταλλείο είναι η έμμεση συμμετοχή του γιου του σε ποσοστό μικρότερο του 1%». Ωστόσο, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, η ΑΚΤΩΡ κατέχει το 1,1% της Eldorado Gold Corporation και το 5% της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε., της θυγατρικής της Eldorado Gold που λειτουργεί στη Χαλκιδική. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ κατέχει επίσης την άδεια έρευνας του μεταλλείου των Μαύρων Πετρών στο χωριό Στρατονίκη, στη Χαλκιδική.
Ένα πρόσωπο που βρίσκεται διαρκώς στην καρδιά της σχέσης κυβέρνησης-Μπόμπολας είναι ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Ο Παπακωνσταντίνου, εκλεγμένος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ήταν ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών που υπέγραψε την αρχική συμφωνία διάσωσης με την «Τρόικα», την τριάδα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2009, και μαζί με αυτήν αυστηρά μέτρα λιτότητας που είχαν καταστροφικές συνέπειες στη ζωή των Ελλήνων.
Το 2013, δόθηκε στον Παπακωνσταντίνου μια λίστα με 2.000 Έλληνες με Ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς και αντί να την παραδώσει στις αρμόδιες αρχές, την κράτησε και διέγραψε τα ονόματα τριών μελών της οικογένειάς του. Σαν συνέπεια, εκδιώχθηκε από το ΠΑΣΟΚ και είναι αντικείμενο μιας πλήρους κοινοβουλευτικής έρευνας.
Όπως εξηγεί το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων Καναδά, ο Παπακωνσταντίνου και η ελληνική κυβέρνηση χρησιμοποίησαν το νέο νόμο fast-track προς όφελος της Eldorado:
«Ο νόμος «fast-track» σχεδιάστηκε για επενδυτικά σχέδια που θεωρούνται «στρατηγικά» και συντομεύει και απλοποιεί τις διαδικασίες αδειοδότησης. Οι εθνικές και διεθνείς συμβάσεις προστασίας δεν αποτελούν πλέον εμπόδια στην ανάπτυξη. Κάθε δραστηριότητα που παρενοχελεί την εξόρυξη απαγορεύεται σε κηρυγμένες περιοχές εξόρυξης. Και ιδιωτικές εκτάσεις μπορεί να απαλλοτριωθούν«.
Επιπλέον, το fast-track περιλαμβάνει απαλλαγή των κερδών προ φόρων και διαδικασίες για κρατικές επιδοτήσεις. Κατά συνέπεια, η Eldorado Gold δεν υποχρεούται να καταβάλει δικαιώματα, και έχει σταθερό συντελεστή εταιρικού φόρου (φόρος επί των κερδών), ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ δήλωσε ζημίες για την περίοδο 2009-2013.
Χαρακτηριστικά, υπάρχουν πολλές αναφορές που υποστηρίζουν ότι οι εξορυκτικές βιομηχανίες φοροαποφεύγουν επιθετικά στις περιφερειακές οικονομίες.
Στην περίπτωση της Ζάμπια, για παράδειγμα, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι η χώρα έχασε $ 2 δις σε φοροαποφυγή των εταιρειών, ενώ μόνο μία ή δύο πολυεθνικές που εξάγουν χαλκό (το μεγαλύτερο μερος των εξαγωγών της χώρας) δήλωσαν κέρδη. Αντί γι’αυτό, μετέφεραν το χαλκό σε μια θυγατρική εταιρεία σε φορολογικό παράδεισο στην κατώτερη δυνατή τιμή - μια διαδικασία που ονομάζεται transfer pricing.
Η έκθεση της SΟΜΟ εξηγεί αναλυτικά λεπτομερώς πώς η χρηματοδότηση της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. αναδρομολογείται μέσω Ολλανδίας και Μπαρμπάντος, και ως εκ τούτου η Eldorado Gold μπορεί να αποφύγει τη φορολογία στην Ελλάδα.
Ίσως το πιο συγκλονιστικό στην περίπτωση αυτή είναι η συστηματική αντίδραση της αστυνομίας όταν αντιμετωπίζει διαδηλωτές.
Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε τις ελληνικές αρχές να διεξάγουν αμερόληπτες έρευνες σχετικά με τις καταγγελίες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την ελληνική αστυνομία στο χωριό της Ιερισσού που αποτελεί το επίκεντρο των διαδηλώσεων κατά του μεταλλείου.
Η αδιάκριτη χρήση δακρυγόνων και χημικών ρύπων, η δυσανάλογη βία, και οι τυχαίες συλλήψεις αποτελούν ορισμένους από τους ισχυρισμούς.
Δυστυχώς, το μόνο πραγματικό συμπεράσματα που προκύπτει από αυτές τις αναφορές είναι αναπάντητα ερωτήματα: Γιατί το ελληνικό κράτος πούλησε ένα τέτοιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο στον Μπόμπολα χωρίς δημόσιo διαγωνισμό; Πώς κατάφερε ο Μπόμπολας να συγκεντρώσει τέτοιο πλούτο από το ξεπούλημα των περιουσιακών στοιχείων, ενώ ο Ελληνικός λαός υποφέρει απο τη λιτότητα; Γιατί είναι το ελληνικό κράτος τόσο πρόθυμο να προωθήσει με ταχείες διαδικασίες εξορυκτικά έργα σε αρχαία δάση παρά τις ανεπαρκείς περιβαλλοντικές μελέτες; Γιατί υπάρχει τέτοια συστηματική κρατική βία για να προστατευτεί η επένδυση αυτή;
