Ψάχνουν τώρα τι θα κάνουν το ρεύμα!

 

Ενώ ο κόσμος καίγεται, πνίγεται και ξεσπιτώνεται, το κορυφαίο πρόβλημα που απασχολεί όλους τους φορείς της αγοράς ενέργειας είναι ένα: και τώρα τι θα κάνουμε το ηλεκτρικό ρεύμα που περισσεύει; Η ζήτηση στο εσωτερικό είναι μικρή και οι εξαγωγές ελάχιστες. Η Ελλάδα κάνει κυρίως εισαγωγές από τις ενεργειακές διασυνδέσεις της στα Βαλκάνια, την Τουρκία και την Ιταλία.

Η προτεραιότητα της «ενεργειακής μετάβασης» δημιουργεί πλήθος ενεργειακών υποδομών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που δεν χρειάζεται η χώρα και όλοι οι συντελεστές του ενεργειακού συμφωνούν ότι είναι αναγκαίες(!) οι εξαγωγές. Η προτεραιότητα αυτή, που κατευθύνει τη μερίδα του λέοντος των χρηματοδοτήσεων στο στόχο των εξαγωγών εις βάρος όλων των άλλων τομέων της οικονομίας της χώρας, παίρνει σάρκα και οστά μέσα από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και μέσα από διακρατικές συμφωνίες για αγωγούς και ενεργειακές διασυνδέσεις.

Το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) 

Τον Ιανουάριο του 2023 η κυβέρνηση είχε παρουσιάσει, επιγραμματικά, την πρόταση για το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ. Μέσα στον Αύγουστο το υπουργείο έστειλε στους φορείς της αγοράς ενέργειας, επικαιροποιημένη  πρόταση για να τοποθετηθούν. «Η αποστολή της πρότασης έγινε στο πλαίσιο «κλειστής» διαβούλευσης με τους εκπροσώπους του ενεργειακού κλάδου, ώστε στη συνέχεια να οριστικοποιηθεί το τελικό κείμενο που θα υποβληθεί από τη χώρα μας στις Βρυξέλλες…».[1] Αφού, λοιπόν, συμφωνήσουν κυβέρνηση, αγορά ενέργειας και Βρυξέλλες, θα στείλουν στην κοινωνία το λογαριασμό που για την επόμενη 7ετία (2024-2030) είναι κεφάλαια ύψους 165 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 76 δισ. για καταναλωτικές δαπάνες των νοικοκυριών (ανακαίνιση κατοικιών, αγορά νέων ενεργειακών συσκευών, ηλεκτρικά αυτοκίνητα κλπ.) δηλαδή ποσοστό του εισοδήματος 8,2% το 2030 από 5,7% το 2020. Μπορεί να κάνουν και καμιά προσχηματική, εκ των υστέρω, διαβούλευση!

 

Η ισχύς των μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σχεδιάζεται να φτάσει στα 23,5 GW έως το 2030, δηλαδή 11 GW επιπλέον όσων λειτουργούν σήμερα. Για αποθήκευση ενέργειας προβλέπεται η εγκατάσταση 5,3 GW εκ των οποίων 3,1 GW για μπαταρίες και 2,2 GW για αντλησιοταμίευση. Η ισχύς των μονάδων φυσικού αερίου από τα 5,3 GW το 2021 θα φτάσει τα 7,7 GW το 2030 και θα περιλαμβάνει τα 2,5 GW των τριών νέων και υπό κατασκευή μονάδων, του Μυτιληναίου στη Βοιωτία (826 MW), των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Motor Oil στην Κομοτηνή (877 MW) και των ΔΕΗ – ΔΕΠΑ Εμπορίας – Damco Energy στην Αλεξανδρούπολη (840 MW). Προβλέπεται, επίσης, η πλήρης απόσυρση των μονάδων λιγνίτη το 2028.

 

Οι εκπρόσωποι του ενεργειακού κλάδου θεωρούν ότι οι στρατηγικές επιλογές του ΕΣΕΚ κινούνται γενικά σε ορθή κατεύθυνση, ωστόσο είναι φανερή η αγωνία για τις περικοπές ενέργειας που αναγκαστικά θα γίνονται όσο θα αυξάνεται η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων. Κατά τον Σύνδεσμο Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ): «Μέχρι το 2030 δεν προβλέπουμε η αιχμή της ζήτησης τα μεσημέρια μεσοσταθμικά να ξεφεύγει άνω των 10 GW, οπότε έχοντας ΑΠΕ στα 25 GW και αποθήκευση στα 5.3 GW, εκτιμούμε πως οι περικοπές τις ημέρες με άνεμο και ηλιοφάνεια θα είναι ιδιαίτερα υψηλές τις ώρες εκείνες.».[2] Παράλληλα όλοι ζητούν περισσότερη αποθήκευση ενέργειας, ενώ παράλληλα, καταθέτουν νέες αιτήσεις για μονάδες αποθήκευσης στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που γρήγορα δίνει άδειες παραγωγής.[3]

Εξαγωγές ενέργειας 

Όλη η αγορά ενέργειας πιέζει για εξαγωγές ενέργειας. «Για να αξιοποιήσει η Ελλάδα πλήρως τις δυνατότητές της και να αναδειχθεί σε πρωταθλήτρια χώρα στην εξαγωγή ενέργειας, θα πρέπει να υιοθετήσει μια νέα στρατηγική, όχι απλώς εξάγοντας την πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια, αλλά παρέχοντας ένα ενεργειακό προϊόν προστιθέμενης αξίας, σχεδιασμένο με βάση τις ανάγκες των χωρών που θα το εισάγουν.» λέει ο Philipp Kunze, Διευθύνων Σύμβουλος της BayWa r.e. Projects Greece.[4] Μια από τις πέντε στρατηγικές προτεραιότητες που είχε παρουσιάσει ο ΕΣΑΠΗΕ και η ΕΛΕΤΑΕΝ τον περασμένο Ιούνιο αφορά στις εξαγωγές ενέργειας: «Στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι η Ελλάδα να καταστεί την επόμενη δεκαετία καθαρός εξαγωγός πράσινης ενέργειας. Οι περικοπές πράσινης ενέργειας πρέπει να είναι το έσχατο μέσο για την διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του Ηλεκτρικού Συστήματος… ».[5]

 

Στην κατεύθυνση αυτή σχεδιάζουν η κυβέρνηση και ο Διαχειριστής του Δικτύου Μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ), με δύο τρόπους:

 

Ο ένας είναι η ενίσχυση της δυναμικότητας των διασυνδέσεων που υπάρχουν ήδη με τις χώρες των Βαλκανίων, την Τουρκία και την Ιταλία. Το ερώτημα που τίθεται, όμως, είναι αν οι διασυνδέσεις αυτές θα λειτουργήσουν για την εξαγωγή ενέργειας, ή αν η χώρα θα παραμείνει εισαγωγική εξ αιτίας των υψηλών τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. «Ερωτηθείς εάν η Ελλάδα θα καταφέρει να καταστεί εξαγωγική δύναμη καθαρής ενέργειας με δεδομένη την ανάγκη περικοπών της πλεονάζουσας πράσινης παραγωγής σε συνθήκες χαμηλής ζήτησης, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ απάντησε: «Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς όταν συζητάμε για την πράσινη μετάβαση. Έχουμε πει και στο παρελθόν ότι θα υπάρξει εκ των πραγμάτων ένα κενό ανάμεσα στη σημερινή κατάσταση και μέχρι να ολοκληρωθεί η ενεργειακή μετάβαση. Μέσα σε αυτό το διάστημα θα πρέπει να ωριμάσουν οι τεχνολογίες αποθήκευσης ώστε η πράσινη ενέργεια που παράγεται στην Ελλάδα να μπορεί να αξιοποιείται και να μην περικόπτεται αναγκαστικά, όπως συμβαίνει σήμερα, και θα συμβαίνει με εντονότερο ρυθμό και τα επόμενα χρόνια μέχρι να ωριμάσουν οι τεχνολογίες αποθήκευσης.»».[6]

 

Ο δεύτερος τρόπος είναι η προώθηση των μεγάλων έργων μεταφοράς ενέργειας από τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου και την Ανατολική Μεσόγειο προς τις χώρες του ευρωπαϊκού βορρά. Για τα έργα αυτά οι προϋποθέσεις είναι πολύπλοκες αφού εξαρτώνται από διακρατικές συμφωνίες και γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς. Για το σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας με την Αυστρία και την Γερμανία είχε μιλήσει για πρώτη φορά, ο Κώστας Σκρέκας πριν από ένα χρόνο. Ο πρωθυπουργός παρουσίασε στη Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Μαρτίου το σχέδιο «Green Aegean», δηλαδή τη δημιουργία μιας νέας ηλεκτρικής διασύνδεσης που φιλοδοξεί να μεταφέρει στα μεγάλα ενεργειακά κέντρα κατανάλωσης της Ευρώπης την ενέργεια που θα συγκεντρώνεται από την Ανατολική Μεσόγειο, την Αίγυπτο και τη Νότια Ευρώπη. «Το αρμόδιο επιτελείο του ΑΔΜΗΕ έχει ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες για την προετοιμασία του φακέλου του έργου, ώστε να υποβληθεί προς ένταξη στη νέα λίστα των PCI και να προχωρήσει με τις διαδικασίες χρηματοδότησης και αδειοδότησης των ευρωπαϊκών Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος. … Η διασύνδεση της Ελλάδας με την Κεντρική Ευρώπη θα καταστήσει ρεαλιστικούς και βιώσιμους τους στόχους και σχεδιασμούς για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, καθώς οι υφιστάμενες διασυνδέσεις δεν μπορούν να στηρίξουν την έξοδο της περίσσειας ενέργειας που θα παράγεται εντός της χώρας από ΑΠΕ και της ενέργειας που θα μπαίνει στο ελληνικό σύστημα από την Αίγυπτο μέσω της σχεδιαζόμενης διασύνδεσης.».[7]

 

Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι: Ποια θα είναι η ωφέλεια για τη χώρα από τη μετατροπή της και σ’ αυτόν τον τομέα, σε «πεδίο βολής φτηνό που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι»;

Άρθρο-καταγγελία στο ολλανδικό site Oneworld

 

Άρθρο-καταγγελία στο ολλανδικό site Oneworld : Μετανάστες στη Λέσβο δουλεύουν μαύρα με μισθούς χαμηλότερους του κατώτατου, στην κατασκευή του νέου καμπ-φυλακή στην περιοχή Βαστρια.

Μετά την κρατική στρατολόγηση μεταναστών στον Έβρο για να κάνουν pushbacks (σε άλλους μετανάστες) με αντάλλαγμα προσωρινή άδεια διαμονής, το (κατασκευαστικό) κεφάλαιο, υπό την πλήρη ανοχή της κυβέρνησης, χρησιμοποιεί ξεδιάντροπα ανθρώπους που έχουν βιώσει στο πετσί τους την εγκληματική ρατσιστική πολιτική Ελλάδας και ΕΕ σε σύνορα και καμπς, στο χτίσιμο των νέων κλειστών καμπς-φυλακών.

Την ίδια στιγμή, κι ενώ οι αφίξεις αιτούντων ασύλου στα νησιά έχουν αυξηθεί, κυρίως μετά το κρατικό έγκλημα στην Πύλο, τα καμπς των νησιών έχουν μετά από καιρό υπερ-γεμίσει, κάτι που σε συνδυασμό με την ανύπαρκτη χρηματοδότηση και φροντίδα προς τους μετανάστ(ρι)ες, έχει δημιουργήσει μια απάνθρωπη κατάσταση που ήδη προκαλεί αντιστάσεις των ίδιων των μεταναστ(ρι)ών.

[----->]

Φτωχοποίηση, υποβάθμιση υποδομών κι απάτες θα επιφέρει η υποχρεωτική ασφάλιση των σπιτιών

 

Η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την πλημμύρα στη Θεσσαλία για να προωθήσει, σε ρόλο ντίλερ, την υποχρεωτική ιδιωτική ασφάλιση κατοικιών κι επιχειρήσεων.

 Λεωνίδας Βατικιώτης

Με μια τεράστια μετακίνηση πόρων (μιλάμε για πολλά δισ. ευρώ) από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ισοδυναμεί η φημολογούμενη υποχρεωτική ασφάλιση κατοικιών και επιχειρήσεων, έναντι κινδύνων από σεισμούς και πλημμύρες, όπως αυτή στη Θεσσαλία. Θα είναι ένα ακόμη αντιλαϊκό μέτρο της κυβέρνησης Μητσοτάκη που θα σημάνει δραματικές αλλαγές σε πολλά επίπεδα. Επ’ ουδενί δε, δεν πρόκειται να επιφέρει κοινωνική δικαιοσύνη όπως υποστήριξε ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, μιλώντας (που αλλού;) στην τηλεόραση του Σκάι.

 

Η πρώτη και σημαντικότερη συνέπεια θα είναι η περαιτέρω φτωχοποίηση των λαϊκών οικογενειών που θα πρέπει στο εξής να αναλάβουν (και) την ευθύνη για την ασφάλιση των σπιτιών τους. Με αυτό τον τρόπο το δικαίωμα στη στέγη, που έχει προ πολλού εξελιχθεί σε προνόμιο λόγω της τουριστικοποίησης των αστικών κέντρων και των φόρων, θα γίνει ακόμη πιο απλησίαστο. Θα αυξηθούν και τα ενοίκια και το κόστος συντήρησης του σπιτιού, μιας και μαζί με τον εντελώς αδικαιολόγητο ΕΝΦΙΑ τα νοικοκυριά θα πρέπει να καταβάλουν στο εξής φόρο υποτέλειας στις ασφαλιστικές εταιρείες.

 

Τα φορολογικά κίνητρα (ακόμη και ύψους 10% επί του ΕΝΦΙΑ) που θα επιστρατευθούν για να ωθήσουν τους ιδιοκτήτες στην ασφάλιση του ακινήτου τους θα σημάνουν μείωση των φορολογικών εσόδων. Προσέξτε τη ροή του χρήματος: Φόροι που επιβλήθηκαν στο όνομα της δημοσιονομικής κρίσης, με σαφή χρονικό ορίζοντα, όχι μόνο έχουν μονιμοποιηθεί αλλά παρότι κλήθηκαν να στηρίξουν τα δημόσια έσοδα πλέον εκτρέπονται για να καταλήξουν στα χαρτοφυλάκια των ασφαλιστικών εταιρειών∙ μέρος τους φυσικά! Το υπόλοιπο, μεγαλύτερο μέρος του ΕΝΦΙΑ θα συνεχίσει να καταβάλλεται κανονικά και στο διηνεκές. Το δημόσιο έτσι θα γίνει ακόμη φτωχότερο για να πλουτίσουν οι ασφαλιστικές, δείχνοντας την πραγματική δυνατότητα κατάργησης του ΕΝΦΙΑ στα λαϊκά νοικοκυριά.

 

Η γενίκευση της ιδιωτικής ασφάλισης στις κατοικίες και την επαγγελματική στέγη θα εξελιχθεί σε πρώτης τάξης δικαιολογία από κάθε κυβέρνηση για να αποποιηθεί των ευθυνών της σε ό,τι αφορά τις δημόσιες υποδομές: από φράγματα και δρόμους μέχρι αποχετευτικό σύστημα. Ήδη η διαρκής επίκληση της (πέρα για πέρα πραγματικής) κλιματικής αλλαγής χρησιμοποιείται ευρέως για να αιτιολογηθεί η παρακμή και η εγκατάλειψη των υποδομών όπως διαπιστώσαμε με τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, ελέω διαρκούς λιτότητας και μιας παροιμιώδους και άγριας διαφθοράς που δεν έχει  γνωρίσει ξανά ο τόπος.

 

Η μετατροπή της ανθεκτικότητας κάθε σπιτιού σε ζήτημα ατομικής ευθύνης θα βαθύνει και θα μονιμοποιήσει την απόσειση των κυβερνητικών ευθυνών, σε μια εποχή που απαιτούνται τεράστιοι πόροι για την ενδυνάμωσή τους. Ούτε καν αντιπλημμυρικά έργα δεν θα υλοποιούν οι κυβερνήσεις, υποστηρίζοντας ότι αποτελεί ευθύνη του κάθε ιδιοκτήτη να προστατεύσει την περιουσία του, υπογράφοντας συμβόλαιο με μια ασφαλιστική. Άλλωστε η κυβέρνηση Μητσοτάκη που θέλει τώρα να μεταθέσει την ευθύνη, λειτουργώντας σαν πλασιέ ασφαλιστικών εταιρειών, είναι που αφαίρεσε μόλις στις 31 Αυγούστου από το Ταμείο Ανάκαμψης αντιπλημμυρικά έργα! Και τώρα αντί να αναλάβει τις ευθύνες της υποστηρίζει ότι η πλημμύρα ήταν απρόβλεπτη, παρότι μέρες πριν η κυβέρνηση ήταν ενήμερη…

 

Η εκμετάλλευση από την κυβέρνηση της κακοκαιρίας Δανιήλ για να επιβάλει την υποχρεωτική ασφάλιση των ακινήτων, κάτι σαν θεραπεία σοκ, ισοδυναμεί με πάσα δισεκατομμυρίων στις ασφαλιστικές εταιρείες που αποτελούν σαρξ εκ της σαρκός της χρηματοπιστωτικής γάγγραινας. Καθόλου τυχαία οι τρεις κλάδοι – ιππότες της αποκάλυψης του νεοφιλελευθερισμού, χρηματοπιστωτικός τομέας, ασφαλιστικές εταιρείες και αγορά ακινήτων, χαρακτηρίζονται εν συντομία με το αρκτικόλεξο FIRE (finance, insurance, real estate), δηλαδή φωτιά. Στην Ελλάδα ο ιδιοκτησιακός  έλεγχος από τις τράπεζες πολλών εκ των ασφαλιστικών εταιρειών και η πρόσφατη εξαγορά της Εθνικής από τον κερδοσκοπικό κολοσσό CVC Capital Fund αρκούν για να μας πείσουν ότι μας θέλουν μόνο για τα …λεφτά μας. Το μόνο που ζητούν είναι η ασφάλιση της κατοικίας να εξελιχθεί σχεδόν το ίδιο καθολική ακόμη κι υποχρεωτική όπως η ασφάλιση των αυτοκινήτων και των μοτοσυκλετών. Και μετά έρχονται τα …καλύτερα!

 

Ρεπορτάζ της Washington Post στις 3 Σεπτεμβρίου περιέγραφε πώς οι 5 μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες στις ΗΠΑ σταμάτησαν να ασφαλίζουν ζημιές που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα (όπως τυφώνες ή φωτιές) λόγω της κλιματικής αλλαγής σε συγκεκριμένες περιοχές των ΗΠΑ, ενώ σε άλλες παρεμφερείς περιπτώσεις αύξησαν τα ασφάλιστρα τους. Θα συνεχίσουν φυσικά να ασφαλίζουν έναντι του κινδύνου φωτιάς στην Αλάσκα, αλλά ποτέ ξανά στην Καλιφόρνια… Η απόφαση των ασφαλιστικών εταιρειών στις ΗΠΑ να σταματήσουν να καλύπτουν ζημιές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή δικαιολογήθηκε στην βάση των υψηλών πληρωμών για σχετικές αξιώσεις ύψους 295,8 δισ. δολ. που κατέβαλαν την προηγούμενη τριετία. Είναι πληρωμές ρεκόρ που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Το πρώτο δε εξάμηνο του τρέχοντος έτους, του 2023, οι ασφαλιστικές κατέγραψαν ζημιές ύψους 40 δισ. δολ. που αποτελεί το τρίτο στη σειρά πιο δαπανηρό εξάμηνο στην ιστορία του κλάδου.

 

Στην Ελλάδα, εντελώς καιροσκοπικά, ακολουθείται η αντίθετη τροχιά επιχειρηματολογίας. Επειδή είναι μεγάλες οι ζημιές της κακοκαιρίας και πολλά τα χρήματα των αποζημιώσεων, η κυβέρνηση λέει, ούτε λίγο ούτε πολύ, «να πάτε στον ιδιωτικό τομέα». Λες και ο ιδιωτικός τομέας είναι γραφείο αποζημιώσεων. Στην πραγματικότητα τόσο οι κυβερνητικοί όσο και η ασφαλιστική αγορά έχει πλήρη γνώση της αντίφασης. Το μόνο ωστόσο που θέλουν είναι να υφαρπάξουν τα χρήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων και μόλις το καταφέρουν τότε θα απεκδυθούν κάθε ευθύνης επικαλούμενοι το υψηλό κόστος.

 

Η σύγχρονη αμερικανική εμπειρία δείχνει ότι η εκχώρηση της ανθεκτικότητας των σπιτιών και της αποζημίωσης των ιδιοκτητών στις ασφαλιστικές εταιρείες δεν είναι τίποτε άλλο από ακόμη μια κλοπή του λαϊκού εισοδήματος προς όφελος της ολιγαρχίας του χρήματος. Και τότε τράπεζες κι ασφαλιστικές όταν θα έχουν μαζέψει το χαρτί από την πιάτσα θα ανακοινώσουν ότι εξαιρείται από την κάλυψη κάθε ζημιά προερχόμενη από την κλιματική αλλαγή…

 

Απέναντι στο πάρτυ κερδοσκοπίας που στήνεται, αν κάτι πρέπει να αντιτάξει η κοινωνία είναι την αναβάθμιση και την θωράκιση των δημόσιων υποδομών με διαφάνεια και λογοδοσία, κι όχι με απευθείας αναθέσεις, ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στα ακραία καιρικά φαινόμενα που όλο και συχνότερα προκαλεί η κλιματική κρίση.

[----->]

Τρίκαλα

 

ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΠΩΣ ΠΝΙΓΗΚΕ Ο ΚΑΜΠΟΣ