του Robert Kurz
Ο
καπιταλισμός, είναι γνωστό, ότι περνάει και περιόδους
μεγάλων κρίσεων. Αλλά ήταν
ανάγκη αυτό να γίνει τώρα; Έτσι,
εντελώς αιφνιδιασμένοι, το μόνο που μας απομένει
είναι να περιμένουμε πότε θα έλθει το επόμενο λεωφορείο , το φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το νερό από τους σωλήνες, αλλά κυρίως τα τηλεοπτικά προγράμματα του Σαββάτου στο
πρώτο κανάλι της τηλεόρασης. Τίποτα
όμως δεν είναι σίγουρο. Επειδή
σε αυτόν τον κόσμο μπορεί να υπάρξουν μόνο όσα μπορούν να χρηματοδοτηθούν. Είτε
πρόκειται για πεντικιούρ ή μια μπριζόλα,
ένα διαμέρισμα ή μια εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας
, σκυλοτροφή ή κάποια τηλεοπτική σειρά. Και
χρηματοδοτείται μόνο ό,τι χρειάζεται στην αξιοποίηση του κεφάλαιου, ή προκύπτει από αυτή. Σε περίπτωση που
αυτό δεν πετύχει, τότε,σταματούν τα
πάντα , αν και όλα συνεχίζουν να βρίσκονται
εκεί που είναι. Ακόμη
και ο τελευταίος κομμουνιστής του Wedding [Σημείωση του
μεταφραστή: συνοικία του Βερολίνου] μπορεί να καταλάβει αν η Siemens και η Commerzbank πάνε για κλείσιμο.
Αν
,όμως, είναι ο τρόπος παραγωγής αυτός που
κηρύσσει πτώχευση, επειδή έχει αναπτύξει παραγωγικές και καταστροφικές δυνάμεις, που είναι πέρα από τις δυνατότητες της «παράλογης μορφής του»; Τότε, αυτό θα ήταν
αδιανόητο.
Απ’
ότι φαίνεται, η ριζοσπαστική αριστερά έχει προβλήματα με τον καπιταλισμό της. Σύμφωνα
με τον χυδαίο μαρξισμό, αυτός δεν συμπεριφέρεται όπως θα ‘πρεπε. Ο ενορχηστρωτής
αυτής της κρίσης δεν είναι κάποιο πλήθος
ούτε κάποια αστική τάξη. Ούτε
το Κράτος, με τη πολιτική του ηγεσία , δείχνει
να είναι τόσο κυρίαρχο. Αυτό
που πέφτει πάνω μας, σαν τις νιφάδες του χιονιού, δεν έχει κάποιο υποκείμενο, πόσο μάλλον πολιτικό. Και το σκάνδαλο είναι ακριβώς εδώ. Απ’
ότι φαίνεται και οι ίδιοι οι καπιταλιστές έχουν προβλήματα με τον καπιταλισμό
τους. Τι
κρίμα, που το «αυτόματο υποκείμενο» δεν μπορεί να κάνει όσα του ζητούν οι κυρίαρχοι. Μήπως τώρα θα πρέπει
να συλληφθούν ο Monsieur και η Madame Les Capital (ΣτΜ:
ο κύριος και η κυρία Κεφάλαιο) ; Δεν μπορώ να φανταστώ ένα παρόμοιο παράδοξο. Η
αστική τάξη θα πρέπει να σκεφτεί κάτι. Τον πόλεμο, για παράδειγμα, κάτι
που γνωρίζει και ο τελευταίος κομουνιστής του Wedding. Δυστυχώς, ο πόλεμος σήμερα μπορεί
να είναι κάτι πολύ λίγο ή κάτι πολύ μεγάλο για να προκαλέσει
τη συσσώρευση του κεφαλαίου. Επιπλέον βρισκόμαστε ήδη σε μια κατάσταση ελλειμματική. Οπότε, καλή
είναι και η οικονομία πολέμου δίχως πόλεμο, δηλαδή ,ο υπερπληθωρισμός.
Μπορούμε
να το ονομάσουμε και απαξίωση της αξίας, δηλαδή, υποτίμηση της εργατικής δύναμης,
των μέσων παραγωγής, των εμπορευμάτων
και του χρήματος, όλα με τη μία. Όλα
αυτά δεν μπορεί να τα καταλάβει ο τελευταίος κομουνιστής του Wedding . Αυτός
γνωρίζει μόνο την αστική τάξη και το προλεταριάτο που, σε μια ιστορία σχεδόν ατέλειωτη
του κύκλου της ευημερίας και των κρίσεων,
ερμήνευαν πάντα διαφορετικά, την αξία και την αξιοποίηση της. Ωστόσο, κάτι συνέβη. Στην
αρχική φάση, την ιδεαλιστική, της επανάστασης τους, οι μπολσεβίκοι προκάλεσαν
σκόπιμα πληθωρισμό, για να δυσφημίσουν το χρήμα. Το πήραν,όμως, γλήγορα πίσω, καθώς οι μάζες το μόνο που ήθελαν ήταν εργασία και χρήματα, και όχι χειραφέτηση
από το φετίχ του κεφαλαίου. Δυστυχώς, ο
δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Τώρα,
όμως, αυτό που κινεί την απαξίωση είναι το «αυτόματο υποκείμενο». Αυτόματο,
αφού οι μάζες, φτωχοποιημένες και πάλι ,
συνεχίζουν να θέλουν δουλειά και λεφτά. Το τέλος
της ιστορίας δίχως τέλος έχει αρχίσει να διαφαίνεται. Και θα βρεθούμε όλοι εκεί, αν και κανείς δεν θα ήθελε να πάει. Η χώρα του μέλλοντος
είναι η Ζιμπάμπουε!
-
Robert Kurz - Δημοσιεύτηκε στο Konkret
Νο 2 του 2009 –
- «Αυτόματο υποκείμενο» δηλαδή η «εργασία» για την «εργασία»
και τα λεφτά για τα λεφτά. Ο Μαρξ αυτό το παράδοξο και συγχρόνως παράλογο
επίτευγμα της ανεξαρτησίας των μέσων (ή του μέσου) το ονομάζει «αυτόματο υποκείμενο» της νεοτερικότητας.
