Δέκα μήνες απούσα

Παλιό αλλά πάντα επίκαιρο : Παρακάμψαμε την αναδιάρθρωση για να σωθούν οι τράπεζες

  

Εννέα χρόνια χρειάστηκαν να περάσουν για να ομολογήσει το ΔΝΤ αυτό που είχε καταλάβει και η κουτσή Μαρία, ότι δηλαδή η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο για σωθούν οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες που κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους το 2010, χωρίς πρώτα αυτό να αναδιαρθρωθεί.

Το ήξεραν όλοι; Όχι. Γιατί το Μέτωπο της Κοινής Λογικής αντιστέκεται και πάντα θα πιστεύει ότι το μνημόνιο ήταν ευλογία για τον τόπο αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις, που υπέγραφαν τα μέτρα μέχρι και σε κωλόχαρτα, δεν το εφάρμοσαν σωστά.

Σύμφωνα με τους φιλελέδες, το μνημόνιο είναι κάτι σαν Ευαγγέλιο, περιέχει το λόγο του Θεού, θεόπνευστες μεταρρυθμίσεις και στόχους που αν τους πετυχαίναμε, η Ελλάδα θα γινόταν Μονακό

Η άποψη αυτή επιβίωσε στις πιο αντίξοες συνθήκες, ακόμα κι όταν η ανεργία βάρεσε 28%, το χρέος εκτοξεύθηκε στο 180% του ΑΕΠ και οι Έλληνες έμαθαν επιτέλους να ζουν κάτω από τις δυνατότητές τους, με την ύφεση να φτάνει στο 25% του ΑΕΠ.

Η ύφεση που νιώσαμε στο πετσί μας ήταν 3 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που υπολόγιζε το Συμβούλιο των Σοφών του ΔΝΤ - ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ έχει παραδεχτεί ότι ο πολλαπλασιαστής για την ελληνική οικονομία εκτιμήθηκε 3 φορές κάτω -, ενώ από τις απολύσεις και τις περικοπές μισθών και συντάξεων που βούλιαξαν την οικονομία γίναμε το ίδιο ανταγωνιστικοί με τη Γερμανία του Μεσοπολέμου.

Κάπως έτσι χτίστηκε ο μύθος του μνημονίου όλα αυτά τα χρόνια, τη στιγμή που η πλειοψηφία των αντιμνημονιακών δυνάμεων αναλωνόταν σε συζητήσεις καφενείου και θεωρίες ψεκασμών, μέχρι που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση και το εφάρμοσε πιο πιστά από οποιονδήποτε άλλον, δεσμεύοντας τη χώρα για τον επόμενο αιώνα.

Το μνημόνιο απομυθοποιήθηκε. Έγινε καθεστώς.

Η κρίση δεν είναι κρίση γιατί θα κρατήσει για πάντα.

Εννέα χρόνια χρειάστηκαν να περάσουν για να ομολογήσει το ΔΝΤ αυτό που είχε καταλάβει και η κουτσή Μαρία, ότι δηλαδή η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο για σωθούν οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες που κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους το 2010, χωρίς πρώτα αυτό να αναδιαρθρωθεί.

Το ήξεραν όλοι; Όχι. Γιατί το Μέτωπο της Κοινής Λογικής αντιστέκεται και πάντα θα πιστεύει ότι το μνημόνιο ήταν ευλογία για τον τόπο αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις, που υπέγραφαν τα μέτρα μέχρι και σε κωλόχαρτα, δεν το εφάρμοσαν σωστά.

Σύμφωνα με τους φιλελέδες, το μνημόνιο είναι κάτι σαν Ευαγγέλιο, περιέχει το λόγο του Θεού, θεόπνευστες μεταρρυθμίσεις και στόχους που αν τους πετυχαίναμε, η Ελλάδα θα γινόταν Μονακό

Η άποψη αυτή επιβίωσε στις πιο αντίξοες συνθήκες, ακόμα κι όταν η ανεργία βάρεσε 28%, το χρέος εκτοξεύθηκε στο 180% του ΑΕΠ και οι Έλληνες έμαθαν επιτέλους να ζουν κάτω από τις δυνατότητές τους, με την ύφεση να φτάνει στο 25% του ΑΕΠ.

Η ύφεση που νιώσαμε στο πετσί μας ήταν 3 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που υπολόγιζε το Συμβούλιο των Σοφών του ΔΝΤ - ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ έχει παραδεχτεί ότι ο πολλαπλασιαστής για την ελληνική οικονομία εκτιμήθηκε 3 φορές κάτω -, ενώ από τις απολύσεις και τις περικοπές μισθών και συντάξεων που βούλιαξαν την οικονομία γίναμε το ίδιο ανταγωνιστικοί με τη Γερμανία του Μεσοπολέμου.

Κάπως έτσι χτίστηκε ο μύθος του μνημονίου όλα αυτά τα χρόνια, τη στιγμή που η πλειοψηφία των αντιμνημονιακών δυνάμεων αναλωνόταν σε συζητήσεις καφενείου και θεωρίες ψεκασμών, μέχρι που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση και το εφάρμοσε πιο πιστά από οποιονδήποτε άλλον, δεσμεύοντας τη χώρα για τον επόμενο αιώνα.

Το μνημόνιο απομυθοποιήθηκε. Έγινε καθεστώς.

Η κρίση δεν είναι κρίση γιατί θα κρατήσει για πάντα.

Και ζήσαν αυτοί κακά κι εμείς χειρότερα..

[--->]

Αποκλειστικό: Στο φως μαρτυρίες για παράνομες επαναπροωθήσεις στον Έβρο

Από Αραμπατζόγλου Μιχάλης

Mπαράζ καταγγελιών για παράνομες επαναπροωθήσεις Τούρκων από τον Έβρο. Το τελευταίο διάστημα δεκάδες άνθρωποι που ζητούσαν άσυλο στην Ελλάδα φέρεται να κατέληξαν στις τουρκικές φυλακές υπό συνθήκες ομιχλώδεις.

Στις 26 Απριλίου μια ομάδα 11 άνθρωπων ανάμεσά τους 3 μικρά παιδιά και μια έγκυος γυναίκα διέσχισαν τον ποταμό. Δύο από αυτούς μιλούν στο euronews για όσα βίωσαν μετά τον εντοπισμό τους από Έλληνες αστυνομικούς στο χωριό Λαγυνά. Τους επιβίβασαν σε ένα βαν. Πίστευαν πως θα τους οδηγήσουν στο αστυνομικό τμήμα σύντομα όμως, οι προσδοκίες τους διαψεύστηκαν. Βρέθηκαν ξανά στην όχθη του ποταμού.

«Ξαφνικά άνοιξαν την πόρτα του βαν. Μετρήσαμε 4 άτομα με αστυνομικές στολές. Οι δύο ήταν εκείνοι που είχαμε συναντήσει στην αρχή. Οι άλλοι δύο πιθανότατα οδηγούσαν το βαν. Υπήρχαν τέσσερις αστυνομικοί και πίσω τους ήταν άλλα τέσσερα άτομα που φορούσαν στολές παραλλαγής χωρίς διακριτικά. Έμοιαζαν με στρατιώτες. Ένας από αυτούς φορούσε κουκούλα. Όλοι τους κρατούσαν μεγάλα γκλομπς. Ειδικά εκείνος που φορούσε κουκούλα είχε ένα μεγαλύτερο. Η στάση τους ήταν λες και πήγαιναν στον πόλεμο. Λες κι ήταν έτοιμοι να μας επιτεθούν. Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Τους ρωτήσαμε: "γιατί τα κάνετε όλα αυτά;" απάντησαν: "θα σας στείλουμε πίσω"», λέει ο Mikail Τ.

«Είπα στη γυναίκα αστυνομικό που μας είχε δώσει νερό. Ο πατέρας των παιδιών μου δεν είναι εδώ. Φοβούνται πολύ. Εαν μας στείλετε πίσω στην Τουρκία θα είναι καταστροφή για μας. Εγώ θα πάω φυλακή κι εκείνα δεν έχουν κανένα. Μας είπε πως δεν μπορεί να κάνει κάτι. Ήταν πολύ στεναχωρημένη», δηλώνει η Gulay Ο. μητέρα δύο παιδιών, που αντιμετωπίζει κινητικό πρόβλημα.

«Φοβόμουν και λίγο αργότερα πήγα κοντά στη γυναίκα και το παιδί μου. Τους αγκάλιασα. Τότε εκείνος που φορούσε κουκούλα με χτύπησε στην πλάτη. Προσπάθησε να το κάνει και δεύτερη φορά η γυναίκα μου προσπάθησε να με προστατέψει με το χέρι της», λέει ο Mikail, ανακαλώντας τις εφιαλτικές στιγμές που βίωσε.

«Τα παιδιά μου ήταν δίπλα μου και με ρώτησαν: "Μαμά θα μας σκοτώσουν;" Τους απάντησα: "όχι δεν θα μας σκοτώσουν απλά θα μας στείλουν πίσω"», μας λέει η Gulay.

Oι 11 πέρασαν τελικά στην Τουρκία κρύφτηκαν για ένα βράδυ και κατάφεραν να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε αυτή τη φορά ήταν διαφορετική, καθώς κατάφεραν να ενημερώσουν δικηγόρους αλλά και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Μεταφέρθηκαν στο Αστυνομικό Τμήμα στο Σουφλί. Εκεί ο Mikail είδε κάτι που τον έκανε να φοβηθεί για ακόμα μια φορά:

«"Όταν κάναμε τις διαδικασίες για την ταυτοποίησης και δίναμε τα αποτυπώματά μας η πόρτα στον διπλανό χώρο ήταν μισάνοιχτη. Κοίταξα μέσα. Είδα αυτές τις στολές παραλλαγής στρατιωτικού τύπου και τα γκλομπς. Όταν κατάλαβα τι είδα έμεινα έκπληκτος και σκέφτηκα πως αυτοί οι άνθρωποι δουλεύουν εδώ»

Οι 11 στάθηκαν τυχεροί και πλέον βρίσκονται στην Ελλάδα κάποιοι άλλοι όμως όχι.

Στις 4 Μαϊου η Αϊσέ Ερντογάν με δύο ακόμα άντρες διέσχισαν τον Έβρο. Υπό τον φόβο των επαναπροωθήσεων ενημέρωσε δικηγόρους αλλά και τον αδελφό της που βρίσκεται εδώ και αρκετούς μήνες στην Ελλάδα. Οι τρεις έβγαλαν φωτογραφία στο ΚΕΠ της Νέας Βύσσας και συνοδεία δικηγόρου μεταφέρθηκαν στο αστυνομικό τμήμα στο Νέο Χειμώνιο. Εκεί τα ίχνη τους χάνονται. Στον δικηγόρο που τους συνόδευε δεν επετράπη η είσοδος στο τμήμα. Λίγες ώρες μετά ο συνάδελφός του Άνθιμος Σιδέρης τον οποίο, επίσης, είχε ενημερώσει η Αϊσέ απευθύνθηκε στις αρχές.

«Προσπάθησα τις ημέρες αυτές, δηλαδή και εκείνη και την επομένη να αναζητήσω τα ίχνη τους. Πήρα τηλέφωνο στο Νέο Χειμώνιο. Μου ανέφεραν πως δεν γνωρίζουν τίποτα για τα άτομα αυτά. Πήρα τηλέφωνο το Υπασπιστήριο. Μου είπαν πως δεν υπάρχει καμία καταγραφή συλλήψεως»

Ο αδελφός της Αϊσέ Ιχσάν πήγε στο Τμήμα του Νέου Χειμωνίου:

«Πήγα εκεί. Τους μίλησα η αδελφή μου είναι εδώ και θέλω να την δω εκείνοι απάντησαν πως κανείς δεν είναι εδώ κανείς δεν συνελήφθη σήμερα. Όταν μου το είπαν αυτό σοκαρίστηκα και είπα. Πως μπορεί να γίνεται αυτό. Η αδελφή μου είναι εδώ ξέρω πως συνελήφθη και την δεχτήκατε εδώ. εκείνοι απάντησαν όχι.»

Η Αϊσέ Ερντογάν κατέληξε στις φυλακές της Αδριανούπολης. Πολλές ανάλογες καταγγελίες έχει δεχτεί η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες η εκπρόσωπος, Στέλλα Νάνου, εξηγεί:

«Τέτοιες καταγγελίες προκαλούν βαθιά ανησυχία στον οργανισμό. Σε αρκετές περιπτώσεις θέσαμε αυτές τις καταγγελίες υπόψιν των ελληνικών αρχών ζητώντας τη διεξαγωγή μιας πλήρους έρευνας. Μέχρι τώρα η στάση των ελληνικών αρχών δεν είναι αυτή που απαιτείται ώστε να υπάρχει αποτελεσματική πρόσβαση στο άσυλο σε όλα τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας στα χερσαία σύνορα»

Το euronews ζήτησε από τις ελληνικές αρχές να σχολιάσουν τα καταγγελλόμενα. Αξιωματούχοι του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη είπαν πως τα περιστατικά αυτά δεν επιβεβαιώνονται. Ωστόσο, οι μαρτυρίες πληθαίνουν και οι δικηγόροι των θυμάτων αναμένεται να προσφύγουν στη δικαιοσύνη ζητώντας τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας και την απόδοση ευθυνών.

[---->]

Ένα πρόγραμμα για το φούρνο

Γράφει ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΜΑΝΤΖΟΥΡΑΝΗΣ

Αρκετές φορές στην ιστορία, το λαϊκό πολιτικό αισθητήριο έχει αποδώσει εύστοχα και ξεκάθαρα με δυο-τρεις λέξεις, μ’ ένα σύνθημα, το βασικό πολιτικό ζητούμενο μιας δεδομένης ιστορικής στιγμής.

Είναι δυο-τρείς λέξεις-φωτιά, που πυροδοτούν την κοινωνία και σηματοδοτούν το χρέος της, την προσανατολίζουν και την κινητοποιούν.

Και γι’ αυτό μένουν στην Ιστορία.

-Liberté, Égalité, Fraternité, ήταν το σύνθημα που άλλαξε την ιστορία της Ευρώπης, ένα σύνθημα που πυροδότησε την πορεία για έναν άλλον κόσμο.

Δυο λέξεις είναι το «Ελευθερία ή Θάνατος» κι’ έγινε παντιέρα και σημαία και σύμβολο ενός λαού που αγωνίζεται για τη Λευτεριά του.

-Hasta la Victoria siempre βροντοφώναξε ο Τσε κι’ έγινε τούτο το σύνθημα ελπίδα και απόδειξη, πως το όνειρο μπορεί να γίνει πράξη.

-Αντίσταση!!

Μια λέξη γραμμένη με αίμα στους τοίχους της γερμανοκρατούμενης Αθήνας κι’ ένας Λαός ξεσηκώθηκε ενάντια στο Ναζισμό και στο Φασισμό και βάδισε στην εκτέλεση φωνάζοντας περήφανα:

Ψυχή βαθιά!!

-Ψωμί-Παιδεία- Ελευθερία, βροντοφώναξε η νεολαία μας στα μαύρα χρόνια της εφτάχρονης Χούντας και πυροδότησε την αρχή του τέλους της δικτατορίας των συνταγματαρχών.

-Είμαστε ρεαλιστές, απαιτούμε το αδύνατο, φώναξε η νεολαία το Μάη του ’68 στο Παρίσι και μας ξεσήκωσε, μας αναθάρρεψε, μας έκανε να ονειρευτούμε και να ελπίσουμε.

Συνθήματα προσταγές και οδηγοί και πλαίσιο κοινωνικών κινητοποιήσεων για ένα καλύτερο κόσμο.

Κάποιος διανοούμενος, τα ονόμασε «συλλογικό αίσθημα ευτυχίας»

Εγώ θα τα βάφτιζα «ευτυχισμένες στιγμές συλλογικής αυτογνωσίας»

Ας είναι..

Δεν έχω καμμιά πρόθεση κοινωνιολογικών αναζητήσεων και αναλύσεων.

Υπέρ αρκετές οι κυκλοφορούσες.

Όλα τούτα μου ήρθαν στο μυαλό τη φετινή Πρωτομαγιά, όταν περιδιαβαίνοντας στις πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις της μέρας, έφτασα στη Γαλλία των «κίτρινων γιλέκων».

Κι’ άκουσα τους απεργούς-διαδηλωτές της Πρωτομαγιάς στο Μονπελιέ, να φωνάζουν μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής τους:

«Δε θέλουμε ψωμί, θέλουμε το φούρνο»!!

1η Μάη, στην καρδιά της Ευρώπης, παραμονές των περίφημων …ευρωεκλογών, σε μια από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου.

Δε με συνεπήρε το έξυπνο, το ευφάνταστο, το ευρηματικό, του συνθήματος.

Με καθήλωσε η πολιτική του ευστοχία με την οποία σηματοδοτούσε και καθόριζε με αμεσότητα και ξεκάθαρα, τις κοινωνικές προτεραιότητες και στοχεύσεις στη σημερινή πολιτική συγκυρία.

Με συνεπήρε η καθαρή και χωρίς αμφισημίες, πολιτική του στόχευση.

-Το «φούρνο», θέλουμε..

Ούτε ψωμί, ούτε παντεσπάνι, ούτε τα «ψίχουλα» του φούρναρη.

Θέλουμε το «φούρνο», θέλουμε να φουρνίζουμε εμείς…

Πολύ καιρό τώρα, απ’ τη στιγμή που άνοιξε η αυλαία της εκλογικής αναμέτρησης του Μάη, βομβαρδιζόμαστε ανελέητα από εκατοντάδες συνθήματα και υποσχέσεις και «προγράμματα» κάθε είδους και για κάθε γούστο.

Το πώς βρέθηκαν ξαφνικά τόσοι πολλοί να σώσουν τις πόλεις, τα χωριά μας και την Ευρώπη, είναι ένα μικρό θαύμα.

Ηθοποιοί, τραγουδιστές, δημοσιογράφοι, αθλητές, πρώην και νυν και αεί «πολιτικοί», όλοι ξαφνικά στρατεύτηκαν στη σωτηρία και την αναμόρφωση των πόλεων και των χωρίων και των οικισμών μας, αλλά και της «Ευρώπης των Λαών».

Ακόμα κι’ αυτοί που παλεύουν να…διαλυθεί.

Και ξανακούστηκαν πάλι πρωτοποριακές προτάσεις, όπως ότι «οι πόλεις πρέπει να γίνουν ανθρώπινες», τα πεζοδρόμια βατά για τους πεζούς και οι δρόμοι καθαροί και φωτισμένοι και δόστου «ιδέες» αυτονόητες και υποσχέσεις ανόητες.

Και κανείς δε μπαίνει στον κόπο, να ρωτήσει-ιδιαίτερα τους «βετεράνους του αθλήματος-γιατί όλα τούτα τα «προγράμματα» που τα έχουν παρουσιάσει δεκάδες φορές, έμειναν έπεα πτερόεντα…

Έχω μια πρόταση:

Να βγει κάποιος και να μας παρουσιάσει ένα πρόγραμμα για το .. «φούρνο».

Να μας πει, όχι μόνο, πως οι πόλεις θα γίνουν «ανθρώπινες», αλλά πως η κοινωνία θα μπορεί να ζει ανθρώπινα στις όμορφες πόλεις και τα χωριά που μας υπόσχονται.

Πως στους φωτισμένους δρόμους, θα βαδίζουν άνθρωποι που θα έχουν ρεύμα στο σπίτι τους, πως οι κάδοι καθαριότητας θα είναι για τα σκουπίδια και όχι να ψάχνουν το φαΐ τους οι δημότες.

Να μας υποσχεθεί πως δε θα χρειασθούν νέα ΚΑΠΗ, γιατί οι απόμαχοι της δουλειάς θα έχουν ανθρώπινες συντάξεις για αξιοπρεπή επιβίωση.

Ένα πρόγραμμα βρε αδερφέ, που θα μιλά για το.. φούρνο και όχι για ξεροκόμματα.

Γιατί έτσι που το πάνε, πολύ φοβάμαι πως η μαντάμ Βίκυ Φλέσσα, θα συνεχίσει να αναρωτιέται:

-Πως σε τόσο όμορφες πόλεις, συνεχίζουν να αυτοκτονούν οι άνθρωποι;

[---->]

Από που προέκυψε το υπέρ-πλεόνασμα με αριθμούς

- Όπως είναι γνωστό, το πρωτογενές πλεόνασμα το 2018 ανήλθε στο ιστορικά υψηλό επίπεδο του 4,4% του ΑΕΠ (από 3,9% το 2017). Ξεπέρασε τόσο το στόχο του 3,5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το πλαίσιο Ενισχυμένης Εποπτείας, όσο και την εκτίμηση του Κρατικού Προϋπολογισμού 2019 (3,98% του ΑΕΠ για το 2018). Η επίδοση αυτή κατατάσσει εκ νέου την Ελλάδα στη δεύτερη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης με τα μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα (Γράφημα 1).

 Μια πρώτη παρατήρηση που χρειάζεται να γίνει είναι η ακόλουθη, παρατηρώντας το Γράφημα 1: σε μια εποχή που η Ευρωζώνη δυσκολεύεται να ανακάμψει και μάλιστα το 2019 ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα πέσει στο 1,2% από 1,9% το 2018, η παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων στις χώρες της Ευρωζώνης καλά κρατεί! Βεβαίως με την προτροπή του γερμανικού υποδείγματος.

Το συνολικό ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης ήταν, επίσης, πλεονασματικό για τρίτο συνεχές έτος, φθάνοντας το 1% του ΑΕΠ το 2018 από 0,9% το 2017 (ΕΛΣΤΑΤ). Επίσης, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η υπεραπόδοση υπερβαίνει κατά περίπου 0,3% του ΑΕΠ το εκτιμώμενο κόστος των επεκτατικών μέτρων ύψους 0,5% του ΑΕΠ (€0,9 δισ.), που νομοθετήθηκαν το 2018 και εφαρμόζονται κατά το 2019, βάσει του Κρατικού Προϋπολογισμού για το τρέχον έτος.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι από που προήλθε το υπερπλεόνασμα του έτους 2018. Σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης υπήρξε μείωση στις πρωτογενείς δαπάνες κατά 0,8% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 2017 (44,2% και 43,4%). Αυτό αντιστοιχεί σε ονομαστική αύξηση των δαπανών κατά μόλις 0,6%, σε ετήσια βάση, το 2018 σε σχέση με το 2017 (80,185 και 79,682 δισ ευρώ). Παράλληλα υπήρξε μείωση των εσόδων το 2018 κατά 0,3% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 2017 (86,343 και 85,311 δις ευρώ).

Πώς προκύπτει;

Η συρρίκνωση των πρωτογενών δαπανών (δηλαδή μισθοί δημοσίων υπαλλήλων, συντάξεις, αγορές υλικών κτλ) για τρίτο συνεχές έτος το 2018 (ως προς το ΑΕΠ) αντανακλά, ως επί το πλείστον, τη συνεπή μείωση της δημόσιας κατανάλωσης (αμοιβές εξαρτημένης εργασίας, προϊόντα και υπηρεσίες, επιδοτήσεις) από 17,8% στο 17%. Επίσης, τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση των μεταβιβάσεων προς την κοινωνική ασφάλιση (από 21,3% στο 20,7%).

Ειδικότερα, ο περιορισμός στη χρηματοδότηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης από τον κρατικό προϋπολογισμό φαίνεται να συνέβαλε αποφασιστικά στην προαναφερόμενη μείωση των δαπανών. Οι υπόλοιπες κατηγορίες δαπάνης παραμένουν, κατά μέσο όρο, αμετάβλητες ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξανόμενες με ρυθμό ανάλογο της ονομαστικής μεγέθυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Η τάση αυτή υποδηλώνει μια διατηρήσιμη δημοσιονομική αναδιάρθρωση, που πλέον ενισχύεται και από την ανάκαμψη του ΑΕΠ.

Όσον αφορά στα έσοδα υπήρξε μείωση κατά 0,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ (από 48,1% στο 47,8%). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ονομαστική αύξηση των συνολικών εσόδων κατά 1,91% ετησίως (από 85,628 σε 88,334 δισ. ευρώ) υπολειπόταν του ετήσιου ρυθμού αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ (2,5% ετησίως το 2018). Η ανωτέρω υστέρηση οφείλεται αποκλειστικά στην εξασθένηση των μη επαναλαμβανόμενων, μη φορολογικών εσόδων (κυρίως μεταβιβάσεις και μερίσματα που εισπράττει το δημόσιο) κατά 2% ετησίως (-0,55% του ΑΕΠ).

Τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 3,6% σε ετήσια βάση και κατά 0,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2018. Πρωταγωνιστής ο ΦΠΑ (φόρος προστιθέμενης αξίας). Η αύξηση εσόδων από το συγκεκριμένο φόρο είναι αυξημένη κατά 0,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σύγκριση με το 2017 ή κατά 4,4% ετησίως. Συμπέρασμα, η μείωση των εσόδων ήταν μικρότερη από την αντίστοιχη μείωση των δαπανών το 2018 κι αυτό προσδιόρισε την αύξηση του υπερπλεονάσματος. Δηλαδή, το υπερπλεόνασμα προήλθε από τη μείωση των δαπανών και συγκεκριμένα της δημόσιας κατανάλωσης και των μεταβιβάσεων προς την κοινωνική ασφάλιση.

 Αύξηση εσόδων ασφαλιστικού

 Στους επιμέρους τομείς η κατάσταση διαμορφώθηκε ως εξής:

Πρώτον, το πρωτογενές πλεόνασμα σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης αυξήθηκε κατά 0,3% του ΑΕΠ. σε ετήσια βάση. Ανήλθε στο 2,3% του ΑΕΠ το 2018 από 2% το 2017, σύμφωνα με τη μεθοδολογία ESA 2010, εξαιρώντας την καθαρή επίδραση από τη στήριξη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Δεύτερον, παρά τη μειωμένη κρατική χρηματοδότηση, το πλεόνασμα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και κοινωνικής προστασίας αναδείχθηκε εκ νέου σε πρωταγωνιστή, καθώς αυξήθηκε στο 1,8% του ΑΕΠ (€ 3,3 δισ.), έναντι εκτιμήσεων του κρατικού προϋπολογισμού 2019 για πλεόνασμα 1,2% του ΑΕΠ (€ 2,2 δισ.), σημειώνοντας διεύρυνση € 0,5 δισ. σε σχέση με το 2017.

Η μεγέθυνση του συγκεκριμένου πλεονάσματος οφείλεται, κυρίως, στη μείωση της δαπάνης για συντάξεις κατά 0,7% του ΑΕΠ. Αυτή αντανακλά, μεταξύ άλλων, τις σωρευτικές εξοικονομήσεις από την εφαρμογή των παρεμβάσεων στο ασφαλιστικό που νομοθετήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, σε συνδυασμό με την αυξητική τάση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές (κατά βάση από τους εργοδότες).

Συγκεκριμένα, τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 3% το 2018, παρόμοιο με την αύξηση του διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών (2,7% ετησίως το 2018). Ο συνδυασμός των μειωμένων δαπανών και των αυξημένων ασφαλιστικών εισφορών υπεραντιστάθμισε τη μείωση της χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό κατά € 0,6 δισ.

Παράλληλα, όσον αφορά την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους υποτομείς της γενικής κυβέρνησης, η εικόνα είναι αντίστοιχη με την περίοδο 2016-2017. Συγκεκριμένα, τα πλεονάσματα που επιτεύχθηκαν την προηγούμενη διετία διατηρούνται περίπου σταθερά ως ποσοστό του ΑΕΠ, μέσω της θετικής επίδρασης που παρέχει το ευνοϊκότερο οικονομικό περιβάλλον στο σκέλος των εσόδων, αλλά και του αξιόπιστου ελέγχου των δαπανών.

Λιγότερες δαπάνες για πολίτες

Παρατηρούμε ότι η σύνθεση του υπερπλεονάσματος είναι παρόμοια με αυτή της διετίας 2016-2017 και βασίζεται, κυρίως, στη σταθεροποίηση των πρωτογενών δαπανών, σε ονομαστικούς όρους, και τη συρρίκνωσή τους ως ποσοστό του ΑΕΠ, που συνδυάστηκε με την αύξηση των φορολογικών εσόδων, αλλά και των ασφαλιστικών εισφορών με ρυθμό ανάλογο ή και ελαφρώς υψηλότερο από την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.

Οι ανωτέρω τάσεις υποδηλώνουν τη διαρθρωτική φύση των προσαρμογών που έχουν συντελεστεί, τόσο σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης όσο και σε επίπεδο φορέων γενικής κυβέρνησης και ειδικά στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και προστασίας. Συγκριτικά με την Ευρωζώνη για την εξέλιξη των βασικών δημοσιονομικών στοιχείων και με βάση τους δύο πίνακες 1 και 2 μπορούν να αναφερθούν τα εξής:

Πρώτον, οι πρωτογενείς δαπάνες από το 2015 βαίνουν συνεχώς μειούμενες ως ποσοστό του ΑΕΠ και μάλιστα το 2018 είναι σαφώς μικρότερες από το αντίστοιχο μέγεθος των χωρών της Ευρωζώνης. Με βάση το Μεσοπρόθεσμο 2019-2022 προβλέπεται να συνεχισθεί η τάση μείωσης.

 Επομένως, το ελληνικό κράτος δαπανά για τις ανάγκες των πολιτών του λιγότερο (αναλογικά) από τις υπόλοιπες χώρες τις Ευρωζώνης.

Δεύτερον, οι συνολικές δαπάνες επίσης παρουσιάζουν συνεχή μείωση και το 2018 βρίσκονται στο ποσοστό του μέσου όρου των χωρών της Ευρωζώνης.

 Τρίτον, οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση των τόκων, ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι σαφώς υψηλότερες στην Ελλάδα, γεγονός που επιβαρύνει την ελληνική οικονομία.

 Τέταρτον, τα συνολικά έσοδα της Ελλάδος, επίσης, είναι σαφώς υψηλότερα από τα έσοδα του μέσου όρου των χωρών της Ευρωζώνης, ως ποσοστό του ΑΕΠ.

 Πέμπτον, επομένως η ελληνική οικονομία, ως ποσοστό του ΑΕΠ, δαπανά λιγότερο και εισπράττει περισσότερο από τις χώρες της Ευρωζώνης (μέσος όρος). Συνεπώς, αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους κήνσορες του «μεγάλου και σπάταλου κράτους».

 Έκτον, τα προβλήματα στην ελληνική οικονομία είναι το κατά πόσον οι δαπάνες είναι αποτελεσματικές και κατά πόσον τα έσοδα προέρχονται από όλους όσοι πρέπει αναλογικά να συνεισφέρουν σε αυτά.

                                       Ευρωζώνη μέσος όρος     

Έτη        Συνολικές           Πληρωμή            Πρωτογενής      Συνολικά

              Δαπάνες             Τόκων                   Δαπάνες            Έσοδα

              Ως % ΑΕΠ                                        

2014      49,2                     2,6                          46,6                    46,7

2015      48,3                     2,3                          46                       46,3

2016      47,6                     2,1                          45,5                    46,1

2017      47,1                     2                             45,1                    46,2

2018      46,6                    1,8                           44,8                    46

Πίνακας 2 (Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ)

Κώστας Μελάς    Ανάρτηση από slpress.gr/

[---->]