Το ανώτατο όριο τιμών ενέργειας της Ε.Ε. είναι καταδικασμένο να αποτύχει

 

του Τόμας Φάτσι 

Mετά από μήνες διαμάχης, οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. ενέκριναν τελικά το πρώτο ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον Φεβρουάριο. Για να καταλάβουμε πώς λειτουργείτο ανώτατο όριο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που προκαλεί την ενεργειακή κρίση. Είναι κοινή πεποίθηση ότι η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου αποτελεί συνέπεια της αύξησης των λογαριασμών από τον Πούτιν, σε αντίποινα για τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία. Αλλά οι αγορές ενέργειας δεν λειτουργούν έτσι.

Σήμερα, η τιμή του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου δεν καθορίζεται πλέον από μακροχρόνιες συμβάσεις που συνδέονται με την τιμή του πετρελαίου –όπως ήταν ο κανόνας μέχρι πριν μια δεκαετία– και ούτε μπορεί να αλλάξει μονομερώς από τη μια μέρα στην άλλη με βάση τα καπρίτσια των εξαγωγέων. Αντίθετα, συνδέεται με την τιμή στην οποία πωλείται το φυσικό αέριο σε εικονικές αγορές συναλλαγών, επονομαζόμενες και spot markets, όπως η TTF στο Άμστερνταμ. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή του εξαρτάται ουσιαστικά από τις διακυμάνσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Η μετάβαση από τα συμβόλαια με δείκτες πετρελαίου στην τιμολόγηση στην αγορά spot αποτελούσε ένα από τα αγαπημένα σχέδια της Κομισιόν από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, σύμφωνο με την πίστη των Ευρωπαίων τεχνοκρατών στις αρετές της οικονομικής φιλελευθεροποίησης και της αγοράς: την ιδέα ότι οι δυνάμεις της αγοράς θα παράγουν πάντα το βέλτιστο αποτέλεσμα - και τη βέλτιστη τιμή. Έτσι οι τιμές spot έγιναν ο κανόνας σε όλη την Ευρώπη. Όπως αποδεικνύεται, το να επιτραπεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές–οι οποίες είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε ανορθολογική συμπεριφορά, κερδοσκοπία και χειραγώγηση των τιμών– να καθορίζουν την τιμή του πιο κρίσιμου αγαθού μιας οικονομίας, της ενέργειας, ήταν πολύ κακή ιδέα.

 

Η ίδια η Ε.Ε. προκάλεσε την κρίση

 

Αυτό φάνηκε ήδη στις αρχές του 2021,ένα χρόνο πριν την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, όταν η τιμή του φυσικού αερίου που διαπραγματεύεται στο TTF,με το οποίο συνδέονται τα περισσότερα συμβόλαια φυσικού αερίου της Ε.Ε.,άρχισε να σκαρφαλώνει. Μέχρι το τέλος του έτους, η τιμή του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου είχε φθάσει τα 100 ευρώ/MWh –η υψηλότερη τιμή που έχει καταγραφεί ποτέ, και μια εντυπωσιακή αύξηση 1.000% από την αρχή του έτους, όταν η τιμή ήταν περίπου 10 ευρώ/MWh.

Δεν υπήρχε καμία οικονομική βάση που να δικαιολογεί μια τόσο δραστική αύξηση.Ναι, υπήρξε ανάκαμψη της ζήτησης ενέργειας λόγω του ότι οι οικονομίες άρχισαν να ανοίγουν ξανά μετά το λουκέτο,αλλά η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου επίσης αυξήθηκε σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος... Ο κύριος παράγοντας που οδήγησε στην αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου TTF ήταν, πολύ απλά, η κερδοσκοπία (η οποία στη συνέχεια επιδεινώθηκε περαιτέρω από την πραγματική μείωση των προμηθειών που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία και το καθεστώς κυρώσεων).

Τώρα η Ε.Ε. οποίο ορίζει τη μέγιστη τιμή φυσικού αερίου στο TTF στα 180 ευρώ/MWh. Αυτό δεν είναι ένα ανώτατο όριο για την αύξηση των τιμών από τη Ρωσία (ή οποιονδήποτε άλλον): είναι ένα ανώτατο όριο για το σύστημα κερδοσκοπικών συναλλαγών που η ίδια η Ε.Ε. έχει σκόπιμα επιβάλει στις ενεργειακές αγορές της.

Με άλλα λόγια, πρόκειται για άλλη μια περίπτωση που προσπαθεί να διορθώσει ένα πρόβλημα το οποίο η ίδια δημιούργησε. Το χειρότερο είναι ότι είναι πιθανό να αποτύχει: όχι μόνο η τιμή αυτή (και ακόμη και η τρέχουσα τιμή των100 ευρώ/MWh) εξακολουθεί να αποτελεί τεράστια αύξηση σε σύγκριση με τις τιμές πριν από το 2021, αλλά υπάρχει επίσης ο κίνδυνος το μέτρο να οδηγήσει σε μείωση της προσφοράς φυσικού αερίου. Και ο χειμώνας έχει μόλις ξεκινήσει.

* Ο Τόμας Φάτσι είναι δημοσιογράφος, ερευνητής και συγγραφέας. Το παρόν άρθρο του, που εδώ αποδίδεται σε συντετμημένη μορφή, δημοσιεύθηκε στις 21/12/2022 στην ιστοσελίδα unherd.com

 

ΠΗΓΗ: Δρόμος της αριστεράς,23/12/2022

Οι λαοί της Ευρώπης θα πληρώσουν την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία

 

Μέτρα συνολικού ύψους 300 δισ. ευρώ, που θα κατευθυνθούν στα ταμεία των μονοπωλίων της Ενέργειας και θα τα πληρώσουν με διάφορους τρόπους οι λαοί των χωρών της ΕΕ, παρουσίασε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο όνομα της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας.

 

Σύμφωνα με τα όσα είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το σχέδιο REPowerEU, εστιάζει σε τρεις βασικούς άξονες: Στην εισαγωγή περισσότερου μη ρωσικού φυσικού αερίου, στην ταχύτερη ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και στην μεγαλύτερη προσπάθεια για «εξοικονόμηση Ενέργειας» σε δημόσια κτίρια, επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

 

 

Αναφορικά με τον πρώτο άξονα, η Κομισιόν προτείνει τη μείωση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και στην αντικατάστασή του από το πανάκριβο LNG. Για το λόγο αυτό, δηλώνει ότι θα εξετάσει την ανάπτυξη ενός «κοινού μηχανισμού αγορών» που θα διαπραγματεύεται και θα συνάπτει συμβάσεις για αγορές αερίου για λογαριασμό των συμμετεχόντων κρατών-μελών. Προβλέπει τη διάθεση 10 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη των υποδομών που χρειάζονται για την αποθήκευσή του.

 

Επιπλέον, η Επιτροπή θα διευκολύνει την ενεργειακή διαφοροποίηση και την οικοδόμηση μακροπρόθεσμων συνεργασιών με προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας για το υδρογόνο ή άλλες πράσινες τεχνολογίες. Για αυτό στη Μεσόγειο και τη Βόρεια Θάλασσα θα αναπτυχθούν μεγάλοι διάδρομοι υδρογόνου.

 

Δεύτερο άξονα αποτελεί η ταχύτερη ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μέσα από στην επίσπευση της στρατηγικής της «πράσινης μετάβασης» που ήδη έχει εκτινάξει τις τιμές της Ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται μαζική κλιμάκωση και επιτάχυνση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στη βιομηχανία, στα κτίρια και τις μεταφορές, καθώς και αύξηση του βασικού στόχου του 2030 για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας από 40% σε 45% στο πλαίσιο του πακέτου «Fit for 55».

 

 

Παράλληλα, η Επιτροπή παρουσιάζει μια στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια, με διπλασιασμό της ηλιακής φωτοβολταϊκής ισχύος έως το 2025 και εγκατάσταση 600 GW έως το 2030, καθώς τη σταδιακή νομική υποχρέωση εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών σε νέα δημόσια και εμπορικά κτίρια και νέα κτίρια κατοικιών.

 

Προτείνονται μέτρα για την ενσωμάτωση της γεωθερμικής και της ηλιακής θερμικής ενέργειας σε εκσυγχρονισμένα συστήματα αστικής και κοινόχρηστης θέρμανσης, καθώς και σύσταση για απαλλαγή από τη γραφειοκρατία στην αδειοδότηση για μεγάλα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που θα χαρακτηρίζονται πλέον ως «υπέρτατο δημόσιο συμφέρον».

 

Η Επιτροπή προτείνει στόχο 10 εκατ. τόνων εγχώριας παραγωγής ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και 10 εκατομμυρίων τόνων εισαγωγών έως το 2030, για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου, του άνθρακα και του πετρελαίου σε βιομηχανίες και τομείς μεταφορών. Επίσης θα δοθούν οικονομικά κίνητρα για την αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου έως το 2030, μεταξύ άλλων μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

 

 

Αναφορικά με τον τρίτο άξονα, την εξοικονόμηση Ενέργειας, αυξάνεται από 9% σε 13% ο στόχος ενεργειακής απόδοσης στο πλαίσιο της δέσμης «Fit for 55», ενώ προτείνονται βραχυπρόθεσμα μέτρα όπως η τηλεργασία, ο περιορισμός των αεροπορικών ταξιδιών, μείωση των μετακινήσεων με ΙΧ αυτοκίνητα, που σύμφωνα με την Κομισιόν θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου και πετρελαίου κατά 5%.

 

Τα κράτη-μέλη ενθαρρύνονται επίσης να χρησιμοποιούν φορολογικά κίνητρα για την εξοικονόμηση Ενέργειας, όπως μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ για ενεργειακά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης, μόνωση κτιρίων, συσκευές και προϊόντα.

 

Όλα τα παραπάνω μέτρα θα υλοποιηθούν με ένα πακέτο μαμούθ, που θα κατευθυνθεί, με τον έναν ή άλλο τρόπο στα ταμεία των μονοπωλίων, ενώ κομβικό ρόλο στη διαχείριση των χρημάτων θα παίξει ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).

 

Ήδη, είναι διαθέσιμα 225 δισ. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του RRF, ενώ η Επιτροπή ενέκρινε σήμερα νομοθεσία και οδηγίες προς τα κράτη-μέλη σχετικά με τον τρόπο τροποποίησης και συμπλήρωσης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης (RRP), στο πλαίσιο του REPowerEU.

 

Η Επιτροπή προτείνει να αυξηθούν οι πόροι του RRF με 20 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από την πώληση δικαιωμάτων του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ETS) που βρίσκονται επί του παρόντος στο Αποθεματικό Σταθερότητας της Αγοράς και που θα δημοπρατηθούν με τρόπο που δεν διαταράσσει την αγορά.

 

Επιπλέον 26,9 δισ. ευρώ από τα Ταμεία Αυνοχής θα μπορούσαν να διατεθούν σε εθελοντικές μεταφορές στο RRF και άλλα 7,5 δισ. ευρώ από την Κοινή Αγροτική Πολιτική μέσω εθελοντικών μεταφορών στο RRF. Η Επιτροπή θα διπλασιάσει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για την πρόσκληση μεγάλης κλίμακας του 2022 του Ταμείου Καινοτομίας αυτό το φθινόπωρο σε περίπου 3 δισ. ευρώ. Απαιτείται, επίσης, περιορισμένη πρόσθετη υποδομή φυσικού αερίου, η οποία εκτιμάται σε επενδύσεις περίπου 10 δισ. ευρώ.

 

Στα παραπάνω δεν συνυπολογίζονται τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ, που ήδη έχουν διατεθεί στο πλαίσιο του τρέχοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), για έργα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και πράσινης μετάβασης επενδύοντας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, υδρογόνο και υποδομές.

[----->]

Δηλητηριασμένο φρούτο τα 32 δισ. της ΕΕ

του Αλέκου Αναγνωστάκη

Η εποχή που η Ευρωπαϊκή Ένωση πλασαριζόταν ως το απαραβίαστο σύμβολο της νέας Ευρώπης, στη θέση ακόμη και των ιδανικών της Γαλλικής Επανάστασης, έχει παρέλθει οριστικά. Η ίδια η πορεία της ακολούθησε και ακολουθεί το σχήμα συγκρότηση – σύγκρουση – νέα παροδική ισορροπία που προετοιμάζει την επόμενη σύγκρουση αγνώστων επιπτώσεων. (Τέτοιας μορφής ήταν η έξοδος του Ενωμένου Βασιλείου από την ΕΕ πριν λίγο καιρό).

Το βάθος, η ποιότητα και η έκταση της διπλής κρίσης - ύφεσης, (υγειονομικής και οικονομικής) που πυροδότησε η πανδημία, φαίνεται πως οδηγούν σε μια – πρόσκαιρη φυσικά – ισορροπία εντός της ΕΕ με τρία νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Πρώτον, για πρώτη φορά προτείνεται να δανεισθεί η ΕΕ ως αυτό που είναι: Ως κάτι λιγότερο από συνομόσπονδο κράτος και κάτι «περισσότερο» από διεθνής οργανισμός, ως ένα εν εξελίξει ιστορικά πρωτόγνωρο μόρφωμα.

Δεύτερον, σπάει το απαγορευτικό κρατικών ενισχύσεων μέσω των ενισχύσεων της Lufthansa και άλλων αεροπορικών κολοσσών.

Τρίτον, απαρνείται τα «άγια τοις αγίοις», τα περιορισμένα ελλείμματα που μαζί με τους ισοσκελισμένους αποτέλεσαν βασικό όπλο της δίχως όρια και τέλος μονόπλευρης λιτότητας σε βάρος της εργατικής τάξης, της νεολαίας και των συνταξιούχων.

ΠΕΙΘΑΡΧΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ

105 συστάσεις για τη μείωση των συντάξεων και την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης.

63 προειδοποιήσεις για μείωση δαπανών στο σύστημα δημόσιας υγείας και την ιδιωτικοποίηση του

50 κατευθυντήριες γραμμές για μείωση των μισθών

45 υποδείξεις για μείωση της κοινωνικής προστασίας των ανέργων και των ατόμων με αναπηρία

38 αιτήματα για μείωση της προστασίας των εργαζομένων

Αυτός είναι ο τρομακτικός κατάλογος με τα αιτήματα που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση στα κράτη μέλη μεταξύ 2011 και 2018, όπως προκύπτει από την έκθεση που ανέθεσε ο ευρωβουλευτής της Linke Martin Schirdewan, και εκπόνησε η Emma Clancy *

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη αυτοί που λένε ότι εκτός ΕΕ θα ήταν χειρότερα ή ότι η ΕΕ πρέπει να αλλάξει από μέσα.

Discipline and Punish: End of the road for the EU’s Stability and Growth Pact?

 

https://emmaclancy.com/2020/02/17/discipline-and-punish-end-of-the-road-for-the-eus-stability-and-growth-pact/ 

Γερμανικές εκλογές

 

Του  Riccardo Rinaldi

Το γερμανικό πολιτικό σύστημα είναι τόσο αποτελεσματικό ώστε να γνωρίζουμε το νικητής από το βράδυ των εκλογών, των εκλογών της προηγούμενης τετραετίας βέβαια. Κανένας, εκτός από λίγους αθεράπευτα ρομαντικούς σοσιαλδημοκράτες  ή παθιασμένους με την πολιτική επικοινωνία, δεν έθεσε ποτέ πραγματικά υπό αμφισβήτηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια , την σίγουρη επανεκλογή της Μέρκελ στην καγκελαρία για την τέταρτο θητεία της.

Μια πρώτη ανάλυση του αποτελέσματος των εκλογών, η πιο απλή είναι: η Γερμανία κυριαρχεί, είναι οικονομικά ισχυρή, στα μάτια όλων είναι ο ηγεμόνας της ΕΕ, η ανεργία στη χώρα βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και το κράτος πρόνοιας εγγυάται μια αξιοπρεπή ζωή. Για ποιο λόγο, λοιπόν, το γερμανικό εκλογικό σώμα να μη θέλει να ξαναψηφίσει την Άνγκελα προκειμένου να εξασφαλίσει άλλα τέσσερα (και ποιος ξέρει πόσα άλλα) χρόνια σιγουριάς και ανάπτυξης ;

Η αλήθεια που προκύπτει από τους αριθμούς, και που θα αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού για το άμεσο μέλλον, είναι όμως, πολύ πιο σύνθετη, και δείχνει ότι κάτι έχει διαταράξει τις βεβαιότητες των Γερμανών. Να ποια είναι η εικόνα: το CDU-CSU σε «ελαφρά» μείωση από 41,5% σε 33, μια πτώση κατά 9 σχεδόν ποσοστιαίες μονάδες, που όμως δεν την ρίχνει από την πρώτη θέση. Το SPD με επικεφαλής τον άνθρωπο της «ελπίδας» Μάρτιν Σουλτζ, ο οποίος σύμφωνα με τους προαναφερόμενους ρομαντικούς θα αναζωογονούσε ολόκληρη την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, φέρνει το χειρότερο αποτέλεσμα της ιστορίας της (20,5%). 

Η ανησυχητική, φυσικά, αύξηση της εκλογικής δύναμης του Alternative fuer Deutschland  (Εναλλακτική για τη Γερμανία, AFD), που κατάφερε να συγκεντρώσει όλες τις ψήφους της άκρας δεξιάς, και προφανώς πολλούς δυσαρεστημένους του CDU, και να τις φέρει για πρώτη φορά στο 12,6%.  Ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι, η  Die Linke (Η Αριστερά) και οι Πράσινοι.

Δεν μας ενδιαφέρει να αρχίσουμε τις υποθέσεις για το ποιος συνασπισμός κομμάτων θα βγει από αυτές τις εκλογές, όσο να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι θα αλλάξει αν κάτι αλλάζει στη Γερμανία, αν είναι πιθανό να υπάρξουν αλλαγές  με την πάροδο του χρόνου, και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις και οι προκλήσεις για την εργατική τάξη, τόσο στη Γερμανία όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Θα είναι χρήσιμο και ενδιαφέρον να αναλύσουμε διεξοδικά τα δεδομένα ανά περιφέρεια και κοινωνική θέση όταν βγουν, αλλά μπορούμε να αρχίσουμε να κάνουμε κάποιες σκέψεις.

Η νίκη του  AFD είναι προφανής συνέπεια της αποδυνάμωσης του CDU. Για ποιο λόγο έχασε η Καγκελάριος (9 βαθμοί!); Λόγω κυρίως του  μεταναστευτικού. Η πολιτική της Μέρκελ, η οποία χειροκροτήθηκε από όλους ως «ανθρωπιστική» και «υπεύθυνη», ξέρουμε καλά ότι αποτελεί ένα εργαλείο διασφάλισης στους βιομήχανους φτηνού  ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, με προσεκτική επιλογή σύρων ειδικευμένων από την κάνουλα της συμφωνίας με την Τουρκία.

Το AfD κατάφερε να κερδίσει ψήφους από το μίσος που προκάλεσε αυτός ο αδήλωτος  ανταγωνισμός. Ποιος ανταγωνισμός ;

Κάποια αλήθεια αρχίζει να ξεπροβάλει από το πέπλο τελειότητας που καλύπτει τη Γερμανία. Πριν λίγες μέρες δημοσιεύσαμε ένα άρθρο για την κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή  θέση των ανειδίκευτων εργατών, η ζωή των οποίων είναι πλήρως ελεγχόμενη από τα γραφεία απασχόλησης: που τους υποχρεώνουν να δέχονται ανειδίκευτες θέσεις εργασίας και συχνά εξευτελιστικές με ποινή τη στέρηση όλων των επιδομάτων, καταδικάζοντάς τους σε ένα φαύλο κύκλο προσωρινών θέσεων εργασίας πολύ χαμηλής παραγωγικότητας (και μισθών), από την οποία δεν είναι δυνατόν να βγουν.

Οπότε και στη Γερμανία, η μετανάστευση γίνεται ο αποδιοπομπαίος τράγος των κατώτερων τάξεων, που δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί φτωχαίνουν όλο και περισσότερο, ενώ όλοι λένε ότι η χώρα τους γίνεται όλο και πιο πλούσια.

Για αν κατανοήσουμε καλύτερα αυτό το επικίνδυνο ξέσπασμα πρέπει να γυρίσουμε πίσω στο 2009, όταν ξεκίνησε μια βαριά εκστρατεία λασπολογίας που χρηματοδοτήθηκε από την Κεντρική Τράπεζα της Ομοσπονδιακής Γερμανίας (Bundesbank ) και τον Σύνδεσμο Γερμανικών Επιχειρήσεων, με την υποστήριξη μεγάλου μέρους του συστήματος των μέσων ενημέρωσης, σε βάρος του ελληνικού λαού, ότι δήθεν «κλέβει τα χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων», οι οποίοι αναγκάζονται δια της «βίας» να καλύψουν τα χρέη τους.

 Η αλήθεια, βέβαια, ήταν αρκετά διαφορετική: η γερμανική κυβέρνηση, αφού διέσωσε τις τράπεζες της το 2008,με τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια ευρώ (των Γερμανών φορολογούμενων), έσπευσε να εγγυηθεί τα δάνεια που είχαν δώσει στις ελληνικές τράπεζες: με λίγα λόγια, μια διπλή διάσωση , από τους φόρους των εργαζομένων (και αργότερα από το αίμα των Ελλήνων).

Ακριβώς όπως το 2009, ο μηχανισμός Bundesbank-ΣΓΕ-CDU κατάφερε να φορτώσει στον ελληνικό λαό την ευθύνη για εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ που από τις τσέπες των εργαζομένων (ελεύθερων επαγγελματιών, μικρών επιχειρήσεων, κλπ) στις τράπεζες, έτσι και σήμερα το AFD ρίχνει στους μετανάστες τις ευθύνες για την φτωχοποίηση των λαϊκών στρωμάτων από τις κυβερνήσεις του Μεγάλου Συνασπισμού και τις φοβερές συμφωνίες ΣΓΕ και συνδικάτων.

 Υπ'αυτή την έννοια, το πολιτιστικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο αναπτύχθηκε ο νεοναζισμός του AFD  - ο στιγματισμός των αλλοδαπών – οικοδομήθηκε από τους ίδιους τους «φιλελεύθερους» θεσμούς. Το σενάριο είναι το ίδιο όπως στις μεσογειακές χώρες: τροφοδοτούν τον πόλεμο μεταξύ των φτωχών για να αποσπάσουν την προσοχή από κάθε δυνατότητα κοινωνικών συγκρούσεων ενάντια στους πραγματικούς ταξικούς εχθρούς, το κεφάλαιο με πολυεθνικές διαστάσεις (εταιρική μορφή όπου «τα αφεντικά» αντικαταστάθηκαν σχεδόν παντού από μάνατζερ).

 

 Ο «νούμερο ένα» εχθρός, φυσικά, παραμένει η περιβόητη «μεταρρύθμιση Hartz», ένα πρότυπο αναφοράς για κάθε απορύθμιση της αγοράς εργασίας στην Ευρώπη, στην οποία η γερμανική αριστερά έχει δώσει  από καιρό ουσιαστική υποστήριξη αφού αυτή ήταν που τη θεσμοθέτησε επί κυβέρνησης σοσιαλδημοκρατών-πρασίνων και προεδρίας Γκέρχαρντ Σρέντερ. Ο Σουλτζ, τότε, είχε αποπειραθεί να ασκήσει κάποια δειλή κριτική, για να κλείσει την προεκλογική εκστρατεία αγκαλιά με τον πρώην καγκελάριο Σρέντερ, όταν είδε ότι στο SPD, έχανε έδαφος.

Τα συνδικάτα τότε,(αρχίζοντας από το ισχυρό συνδικάτο μετάλλου  IGM) πήραν σαν αντάλλαγμα τη βολική θέση της διαχείρισης των «επιχειρησιακών συμβούλιων» (δηλαδή να διαπραγματεύονται με την εταιρεία τους μισθούς των εργαζομένων) και δεν ήταν λίγες οι φορές που αρνήθηκαν πεισματικά να κινητοποιήσουν τους εργαζομένους για «πολιτικούς» λόγους (στην πραγματικότητα, για οποιοδήποτε λόγο, που δεν ήταν αυστηρά επαγγελματικός) .

Μένει η Die Linke, η οποία είχε ένα πρόγραμμα ανοικτής ρήξης, με προτάσεις υπέρ των εργαζομένων και του κράτους πρόνοιας, και από την οποία όλοι περίμεναν μια άνοδο, αλλά η οποία κέρδισε πολύ λίγες ψήφους και παρέμεινε στην πέμπτη θέση, πληρώνοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό την έλλειψη αποτελεσματικότητας στις διάφορες περιοχές όπου ήταν στην κυβέρνηση,αλλά και επειδή δεν μπόρεσε να δώσει μια πειστική απάντηση στο πρόβλημα τηςπαγκοσμιοποίησης, της οποίας οι Γερμανοί εργάτες τώρα αρχίζουν να αισθάνονται θύματα.

 Απέτυχε δηλαδή να δώσει αξιοπιστία στις προτάσεις της – οι οποίες στα χαρτιά ήταν αρκετά ενδιαφέρουσες – εντάσσοντάς τες σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αντίθεσης στην υφιστάμενη κατάσταση, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται σαν λόγια κενά περιεχομένου χωρίς καμία πραγματική πιθανότητα εφαρμογής, χωρίς να είναι σε θέση να υποδείξει ποιος και τι πρέπει να χτυπηθεί ώστε να μπορέσουν να υλοποιηθούν.

 Και κάτι χειρότερο, η Die Linke εγκλωβίστηκε σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι στο θέμα των μεταναστών, με την αντιπρόεδρο του κόμματος  Ζάρα Βάγκενκνεχτ να επικρίνεται επανειλημμένα γιατις δηλώσεις της που θεωρούνται ανοιχτά ρατσιστικές, παραχωρώντας από τακτικήάποψη πολύ έδαφος στις θέσεις του AfD. Μια τακτική που προφανώς ευνόησε πολύ περισσότερο τη δεξιά, κάτι που θα πρέπει να αρχίσει να βάζει σε σκέψεις και τη δικιά μας «αριστερά της ελεγχόμενης μετανάστευσης».

 Δεν κατάφερε δηλαδή να δείξει τον ταξικό εχθρό, ή, ακόμη χειρότερα, έδειξε τον λάθος εχθρό. Εδώ βρίσκεται το σημείο στο οποίο εφιστούμε την προσοχή, ακόμη και με κίνδυνο να φανούμε ότι επαναλαμβανόμαστε, δεδομένου ότι η παγκοσμιοποίηση - για τους λαούς της Ευρώπης - έχει μία μορφή θεσμική πολύ συγκεκριμένη: αυτή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αν δηλαδή η εκμετάλλευση των Γερμανών εργαζομένων, η οποία κομψά αποκαλείται ανταγωνισμός ή μισθολογικό ντάμπινγκ, εγγυήθηκε στη Γερμανία (δηλαδή στους καπιταλιστές της) την ηγεμονική της θέση στην ΕΕ χάρη σε μια οικονομία προσανατολισμένη στις εξαγωγές και τον επανασχεδιασμό του ευρωπαϊκού καταμερισμού της εργασίας γύρω από τον δικό της παραγωγικό ιστό, τότε θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη ότι – αν η Γερμανία δεν είχε τη δυνατότητα να επωφεληθεί από ένα τεχνητά υποτιμημένο νόμισμα και μια ευρύτερη αγορά από την οποία να αγοράζει με χαμηλό κόστος ημιεπεξεργασμένα προϊόντα και στη συνέχεια να τα πωλεί ως επεξεργασμένα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας - το νεομερκαντιλιστικό μοντέλο (υψηλά εγγυημένα κέρδη από τις εξαγωγές που με τη σειρά τους τις εγγυώνται οι χαμηλές αμοιβές) θα δεχόταν ένα ισχυρό πλήγμα.

 Μια ταξική ανάλυση θα πρέπει συνεπώς να παίρνει σοβαρά υπόψη της το εξής δίλημμα: η διάλυση της ΕΕ είναι πράγματι όπως κάποιοι εξακολουθούν να φοβούνται μια «υποχώρηση των διεθνιστικών θέσεων», ή, αντίθετα - δεδομένου ότι η δομή που διασφαλίζει την εκμετάλλευση των χωρών του κέντρου σε εκείνες της περιφέρειας είναι ακριβώς η ίδια που διασφαλίζει την εκμετάλλευση μιας τάξης σε μια άλλη- ο αγώνας ενάντια στην Ένωση, που διεξάγεται και σε κάθε μεμονωμένη κάθε χώρα, και στο βαθμό που δεν γίνεται κατορθωτό να γίνει με συντονισμένο τρόπο, δεν είναι στην πραγματικότητα  αγώνας και για ολόκληρη την εργατική τάξη της Ευρώπης

ΠΗΓΕΣ

http://contropiano.org/altro/2017/09/17/linferno-del-miracolo-tedesco-095650 

https://www.jacobinmag.com/2017/05/die-linke-germany-afd-migrants-xenophobia-racism

 https://www.jacobinmag.com/2017/03/die-linke-germany-immigration-sahra-wagenknecht-oscar-lafontaine-afd-merkel/

[--->] 

 “Π” : Πάνω  από 500.000 ψήφοι διέρρευσαν από το Die Linke προς το AFD,αλλά αυτό μην το πείτε στους «ειδικούς» που έχουν τις λύσεις για το μέλλον της  αριστερά στο τσεπάκι

Βερολίνο όπως Λονδίνο

 

 

Υπό όρους τα επιδόματα ανεργίας σε άνεργους από την ΕΕ

Μια είδηση ​​των τελευταίων ημερών έρχεται να ανατρέψει τελείως την προκατασκευασμένη εικόνα – ευρωσκεπτικιστές= μισαλλόδοξοι και ρατσιστές, ευρωπαϊστές = ανεκτικοί και υπέρ της ενσωμάτωσης - η οποία εξυπηρετεί καθαρά τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε σχέδιο νόμου που περιορίζει σημαντικά την πρόσβαση των αλλοδαπών στα επιδόματα ανεργίας όπως προβλέπεται από το πακέτο «Hartz-IV»,συμπεριλαμβανομένων και αυτών που προέρχονται από τις άλλες χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής. Το Βερολίνο είχε συντάξει το νομοσχέδιο από τον Απρίλιο, στα χνάρια του βρετανικού προκειμένου να μειώσει, όπως λέει, το λεγόμενο «κοινωνικό τουρισμό», δηλαδή, την τάση των πολιτών από τις χώρες της Ανατολής και της νότιας Ευρώπης να μετακινούνται προς τη Γερμανία, προκειμένου να επωφεληθούν από τα κοινωνικά επιδόματα που προσφέρονται αδιακρίτως.

Με τη νέα περιοριστική νομοθεσία όμως αυτό που γίνεται είναι να καταπατάτε η αρχή της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των Γερμανών υπηκόων και των άλλων εργαζόμενων, συμπεριλαμβανομένων των κοινοτικών, αφού με αυτό τον τρόπο δημιουργείται μια στρωματοποιημένη αγορά εργασίας ως προς τα δικαιώματα και τις εγγυήσεις και λύνει ακόμα περισσότερο τα χέρια σε κράτος και εργοδοσία για να εκβιάζουν. Ότι,δηλαδή, γίνεται και με τους πολίτες εκτός Ε.Ε. σε ολόκληρη την ήπειρο.

Σύμφωνα με το κείμενο που ψηφίστηκε από την πλειοψηφία - Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών - οι άνεργοι Ευρωπαίοι πολίτες που κατοικούν στη Γερμανία δεν θα μπορούν πλέον παίρνουν επίδομα ανεργίας αν δεν έχουν συμπληρώσει το λιγότερο πέντε χρόνια νόμιμης διαμονής στη χώρα. Με τον τρόπο αυτό, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι σήμερα, θα αναγκάζονται να δέχονται κάθε είδους εργασίας, με χαμηλότερους μισθούς και λιγότερα δικαιώματα από τους Γερμανούς.

«Το πράγμα είναι ξεκάθαρο. Μόνο όποιος ζει μόνιμα εδώ, εργάζεται και πληρώνει τις εισφορές, δικαιούται να απολαμβάνει τα οφέλη του κοινωνικού μας συστήματος», εξηγεί η Γερμανίδα υπουργός Εργασίας Andrea Nahles - σοσιαλδημοκράτισσα και πρώην συνδικαλίστρια - μετά την έγκριση του σχεδίου νόμου του από το υπουργικό Συμβούλιο.

Ο νέος νόμος - συνέχεια παρόμοιων μέτρων που έχουν ληφθεί τα τελευταία δύο χρόνια σε άλλες χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης - στοχεύει στην αντιμετώπιση της ανόδου της ακροδεξιάς αφού υιοθετεί ορισμένα από τα επιχειρήματα της προπαγάνδας των «Εναλλακτικών για τη Γερμανία», οι οποίοι από πέρυσι βλέπουν τα εκλογικά ποσοστά τους να ανεβαίνουν κατακόρυφα σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα.

 [--->]

«Εργαζόμενος», με μια ώρα δουλιά την εβδομάδα…!

Με ποια τρικ «μειώνουν» την ανεργία οι στατιστικές υπηρεσίες Βρυξελλών- Αθήνας

 


  ΘΑΝΑΣΗΣ ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΤΗΣ

Πριν κάμποσα χρόνια έτυχε η γυναίκα μου να συμπεριληφθεί στο δείγμα της ΕΛΣΤΑΤ για την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού. Άνεργη τότε η γυναίκα μου (και σήμερα το ίδιο), εγώ παράλληλα με το μεροκάματο είχα και ‘’μπλοκάκι’’ για καμιά συνεργασία με περιοδικά, άρα λογιζόμουν και ολίγον… επιχειρηματίας.

Στην ερώτηση του ερευνητή για την εργασιακή της κατάσταση, απάντησε ότι είναι άνεργη. Όμως, με ιδιαίτερη επιμονή, μόλις αντελήφθη ότι έχει σύζυγο.. επιχειρηματία, άρχισε να τη ρωτά μήπως την τελευταία εβδομάδα έτυχε να ασχοληθεί με την ‘’οικογενειακή επιχείρηση’’, δηλαδή αν έχει πάει στην τράπεζα να εξαργυρώσει καμιά δική μου επιταγή, αν πήρε καμιά συνέντευξη εξ ονόματός μου, αν πληκτρολόγησε κανένα ρεπορτάζ δικό μου και άλλα τέτοια!

Τα επανειλημμένα ΟΧΙ της συζύγου μου, τον ανάγκασαν τελικά να την εγγράψει στη στήλη των ανέργων. Γιατί όλα αυτά; Η εξήγηση δεν είναι δύσκολη. Στις επεξηγηματικές σημειώσεις που επισυνάπτονται στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, τονίζονται τα εξής:

Απασχολούμενοι είναι ‘’τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω, τα οποία την εβδομάδα αναφοράς είτε εργάστηκαν έστω και μια ώρα με σκοπό την αμοιβή ή το κέρδος, είτε εργάστηκαν στην οικογενειακή επιχείρηση, είτε δεν εργάστηκαν αλλά είχαν μια εργασία ή επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά’’.

Σαφές, σαφέστατο! Αν η γυναίκα μου δήλωνε ότι κάτι έκανε για την… οικογενειακή επιχείρηση, αυτομάτως θα έπαυε να είναι άνεργη και θα ‘’βοηθούσε’’ την ΕΛΣΤΑΤ να… τσακίσει το τέρας της ανεργίας! Στα χαρτιά, βεβαίως…

Για την ιστορία μονάχα να αναφέρουμε ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2016 καταμετρήθηκαν στη χώρα μας 1.112.100 άνεργοι και 272.700 υποαπασχολούμενοι, δηλαδή άτομα που δούλεψαν τόσο λίγο ώστε να ομοιάζουν περισσότερο με τους ανέργους, σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat. Κι όμως, αυτοί που ‘’ομοιάζουν περισσότερο με τους ανέργους’’, στις στατιστικές της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat εμφανίζονται ως απασχολούμενοι!…

Ξεκαθαρίσαμε, λοιπόν, τι σημαίνει για τις επίσημες στατιστικές ‘’άνεργος’’ και τι ‘’απασχολούμενος’’. Όμως, με αφορμή ένα δημοσίευμα, πριν περίπου τρεις εβδομάδες, της γερμανικής εταιρείας Allianz, που διαπίστωνε ότι ‘’μόνο το 20% των Ελλήνων ανήκουν πλέον στη μεσαία τάξη, ενώ όταν καθιερώθηκε το ευρώ ανήκε σε αυτή σχεδόν ο μισός πληθυσμός’’, θα επιχειρήσω σήμερα να ‘’ξεσκαλίσω’’ λίγο περισσότερα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την ανεργία, για να αποδείξω ότι τα ‘’λουκέτα’’ των επιχειρήσεων είναι μία εκ των κυριότερων αιτιών του.. ταξικού υποβιβασμού πολλών χιλιάδων Ελλήνων, επιχειρηματιών ως χθες, χρεοκοπημένων οικονομικά ανθρώπων σήμερα, που όχι μόνο έχασαν επιχειρήσεις και εισοδήματα αλλά ακόμη και κάθε περιουσιακό στοιχείο.

Η φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης οφείλεται, βεβαίως, στην απαξίωση των περιουσιακών στοιχείων, στο ‘’ροκάνισμα’’ των καταθέσεων για αποπληρωμή φόρων, δανείων και κάθε είδους τελών, εισφορών αλληλεγγύης κλπ. Τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, απλώς δείχνουν το ρόλο των ‘’λουκέτων’’ στον μαζικό υποβιβασμό των Ελλήνων από τη μεσαία τάξη στην τάξη των νεοπτώχων, όχι μόνο των μισθωτών αλλά και των επιχειρηματιών.

Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το β’ τρίμηνο του 2016 είχαν χαθεί 934.700 θέσεις απασχόλησης σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2008. Η μείωση αυτή αντιστοιχεί στο 20,2% του συνόλου των θέσεων απασχόλησης του 2008. Από αυτές:

·         588.400 είναι οι χαμένες θέσεις μισθωτής απασχόλησης. Αντιστοιχούν στο 63% του συνόλου των χαμένων θέσεων απασχόλησης και στο 19,4% των θέσεων μισθωτής απασχόλησης.

·         109.700 είναι οι χαμένες θέσεις των μικρών εργοδοτών, δηλαδή των αυτοαπασχολούμενων επιχειρηματιών με μισθωτούς στην επιχείρησή τους. Αντιστοιχούν στο 28,9% των θέσεων απασχόλησης της κατηγορίας.

·         110.100 είναι οι χαμένες θέσεις των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό στην επιχείρηση. Αντιστοιχούν στο 11,5% των θέσεων απασχόλησης της κατηγορίας.

·         126.400 είναι οι χαμένες θέσεις βοηθών σε οικογενειακή επιχείρηση. Αποτελούν το 46,6% των θέσεων απασχόλησης της κατηγορίας.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το 2016 σε σύγκριση με το 2008 οι θέσεις μη μισθωτής απασχόλησης, δηλαδή οι αυτοαπασχολούμενοι και τα εργαζόμενα στην επιχείρησή τους μέλη των οικογενειών τους μειώθηκαν κατά 342.200 άτομα. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 37% του συνόλου των χαμένων θέσεων απασχόλησης.

Η εικόνα που παρουσιάζουν οι κυριότεροι κλάδοι της οικονομίας, μετά από 8 χρόνια ύφεσης, είναι η εξής:

Μεταποίηση. Οι θέσεις απασχόλησης από 542.200 το β’ τρίμηνο του 2008, μειώθηκαν σε 350.100 το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016. 195.100 θέσεις ή το 35,8% του συνόλου. Οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό μειώθηκαν κατά 51,5%, οι σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι κατά 30,4%, οι μισθωτοί κατά 33,5% και οι βοηθοί κατά 52,5%.

Κατασκευές. Ο κλάδος κυριολεκτικά αποδεκατίστηκε. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 402.100 σε 154.700. Χάθηκαν 247.400 θέσεις, το 61,5% του συνόλου. Οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό μειώθηκαν κατά 77,4%, οι σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι κατά 18,5%, οι μισθωτοί κατά 67,5% και οι βοηθοί κατά 80,3%.

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 845.100 σε 650.300. Χάθηκαν 194.800 θέσεις, το 23,1% του συνόλου. Οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό μειώθηκαν κατά 30,9%, οι σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι κατά 27%, οι μισθωτοί κατά 14,3% και οι βοηθοί κατά 56,1%.

Δημόσια διοίκηση και άμυνα-υποχρεωτική κοινωνική ασφάλεια. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 384.100 σε 332.600. Χάθηκαν 51.500 θέσεις απασχόλησης, το 13,4% του συνόλου, όλες θέσεις μισθωτής εργασίας.

Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 234.600 σε 218.400. Χάθηκαν 16.200 θέσεις, το 6,9% του συνόλου.

Εκπαίδευση. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 326.600 σε 302.400. Χάθηκαν 25.200 θέσεις, το 7,7% του συνόλου.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ανεργία είχε φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο το 2013. Έκτοτε, η αύξηση της μερικής απασχόλησης, τα επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης, τα πεντάμηνα ή οκτάμηνα ‘’κοινωνικής απασχόλησης’’, μείωσαν τεχνητά την ανεργία, χωρίς ουσιαστικά να προσθέσουν νέες θέσεις απασχόλησης.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το 2008 είχαν καταγραφεί 95.200 υποαπασχολούμενοι, ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 210.600 το 2013 και 272.700 το 2016.

Το 2013, λοιπόν, οι χαμένες θέσεις απασχόλησης σε σχέση με το 2008 είχαν ξεπεράσει τις 1.100.000. Αυτές κατανέμονται ως εξής: 145.500 αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό, 62.200 σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι, 797.400 μισθωτοί, 97.200 βοηθοί σε οικογενειακές επιχειρήσεις.

 [---->]

Ανταγωνιστικότητα: ορισμένες βασικές οικονομικές έννοιες για τις νομισματικές ενώσεις

Από το Mainly Macro του Simon Wren Lewis μια απλή και περιεκτική εξήγηση για το πώς λειτουργεί μια νομισματική ένωση. Στην άποψη του Wren Lewis, ο οποίος υποστηρίζει ότι από το ξεκίνημα κι όλας της νομισματικής ένωσης δεν είχαν θεσπιστεί κανόνες για την αποφυγή ανταγωνιστικών ανισοτήτων που δημιουργεί ο μηχανισμός του ευρώ, θα μπορούσε να προστεθεί και ότι, αν και στη συνέχεια μπήκαν κανόνες για υπερβολικά εμπορικά πλεονάσματα, τους κανόνες αυτούς συνεχίζει να τους αγνοεί επιδεικτικά η Γερμανία, η οποία όχι μόνο τους παραβιάζει αλλά υπερηφανεύεται κι από πάνω.

Από σχόλια σε προηγούμενο post, φάνηκε ότι πολλοί δεν κατανοούν τον τρόπο που λειτουργεί  μια νομισματική ένωση.

Μετά από αυτό, κατάλαβα ότι αν και οι μακροοικονομικές έννοιες αναφορικά με το θέμα είναι απολύτως γραμμικές και διόλου αντιφατικές, αυτό μπορεί να το κατανοήσουν μόνο όσοι έχουν συνηθίσει να δουλεύουν με μοντέλα. Επειδή δεν θέλω να απευθυνθώ αποκλειστικά σε άτομα με ένα τέτοιο επίπεδο γνώσεων, σκέφτηκα ότι μπορεί να είναι χρήσιμη μια σύντομη επεξήγηση των βασικών εννοιών.

Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από τη θέση ότι μια χώρα με ευέλικτη συναλλαγματική ισοτιμία δεν βελτιώνει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά της περικόπτοντας μισθούς και εγχώριες τιμές. Ο λόγος είναι ότι η συναλλαγματική ισοτιμία κινείται με τρόπο που αντισταθμίζει αυτή τη διακύμανση. Αυτό,οι οικονομολόγοι  θα μπορούσαν να το θεωρήσουν ως στοιχειώδη δήλωση ουδετερότητας, και υπάρχουν άφθονα στοιχεία που υποστηρίζουν αυτή την άποψη.

Η Ευρωζώνη, στο σύνολο της, συμπεριφέρεται όπως μια οικονομία ευέλικτης συναλλαγματικής ισοτιμίας. Έτσι, αν οι μισθοί και οι τιμές πέσουν, για παράδειγμα, κατά 3%, τότε το ευρώ θα ανατιμηθεί κατά 3%.

Τι θα συμβεί όμως σε περίπτωση που μια χώρα της ευρωζώνης, όπως η Γερμανία, περικόψει μισθούς και τιμές κατά 3%; Εάν η Γερμανία αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο της νομισματικής ένωσης, τότε οι τιμές και οι μισθοί στην ευρωζώνη θα μειωθούν - στο σύνολο της ευρωζώνης - κατά 1%. Έτσι,με το σκεπτικό της προηγούμενης παραγράφου, το ευρώ θα ανατιμηθεί κατά 1%. 

Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία θα έχει αποκτήσει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα της τάξης του 3% σε σύγκριση με όλες τις άλλες χώρες της ευρωζώνης, συν ένα μπόνους 2% ως προς τον υπόλοιπο κόσμο. Ενώ, οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης θα έχουν χάσει  ανταγωνιστικότητά τόσο στην ευρωζώνη, όσο- σε μικρότερο βαθμό - σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο.

Μπορεί εκ πρώτης όψεως να ακούγεται περίπλοκο, στην πραγματικότητα,όμως, είναι πολύ απλό. Η ευρωζώνη ως σύνολο δεν κερδίζει τίποτα αφού το πλεονέκτημα της Γερμανίας αντισταθμίζεται από τις απώλειες των άλλων χωρών της Ένωσης. Για την Ένωση συνολικά, θα ισχύει αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουν «παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος» (Zero-sum game).Η Γερμανία κερδίζει, οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης χάνουν.

 Ένα σχόλιο στο προηγούμενο post ανέφερε ότι δεν υπάρχει «κανόνας» που να αποτρέπει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, εννοώντας ότι κατά κάποιο τρόπο αυτό είναι δίκαιο και φυσιολογικό. Αλλά τότε θα πρέπει να είναι προφανές σε όλους ότι  η συμπεριφορά αυτή είναι απόλυτα καταστροφική και δύσκολα συμβατή με την αλληλεγγύη  στην  Ευρωζώνη.

Η άποψη, που ορισμένες φορές ακούμε να εκφράζεται, ότι αυτός είναι υγιής ανταγωνισμός είναι εντελώς εκτός τόπου. Η μόνη δυνατότητα που έχουν οι υπόλοιπες χώρες σε αυτή τη περίπτωση είναι να μιμηθούν τη συμπεριφορά της Γερμανίας. Αν όμως όλες οι χώρες το κατάφερναν, τότε δεν θα κέρδιζαν απολύτως τίποτα. Με τους ίδιους κανόνες ανταγωνισμού  για όλους, ο ρυθμός πληθωρισμού στην Ευρωζώνη θα είναι χαμηλότερος, αλλά τα υπόλοιπα όχι, και τότε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αναγκαζόταν να μειώσει τα επιτόκια για να επαναφέρει τον πληθωρισμό  στα προβλεπόμενα ποσοστά.

Ο λόγος που δεν υπάρχουν επίσημοι κανόνες σε όλα αυτά είναι απλός: δεν μπορείς να ρυθμίσεις με νόμο τα εθνικά ποσοστά πληθωρισμού. Αυτό που μπορείς να κάνεις, για να ενθαρρύνεις τις κυβερνήσεις, είναι να θεσπίσεις δημοσιονομικούς κανόνες με βάση τις διαφορές στον πληθωρισμό όπως περιγράφεται εδώ. Αυτό σημαίνει ότι, κάθε φορά που το ποσοστό του πληθωρισμού στη Γερμανία υποχωρεί, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να παίρνει δημοσιονομικά μέτρα (και ίσως και άλλα μέτρα) προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτή την τάση. Και τότε για άλλη μια φορά, αυτό είναι συμμετρικό με ότι θα έπρεπε να είχε συμβεί στις περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης.

Αλλά αν, τότε που αποφάσιζαν το ευρώ έμπαιναν στο τραπέζι κανόνες αυτού του τύπου, σας αφήνω να μαντέψετε ποια χώρα θα αντιδρούσε περισσότερο.

ΠΗΓΗ :

http://mainlymacro.blogspot.gr/2015/12/competitiveness-some-basic.html