Η ΕYΡΩΠΗ ΣΕ ΠΑΓΙΔΑ

 

- από τον Michael Roberts -

Οι μεγάλες οικονομίες πλησιάζουν όλο και πιο κοντά στην ύφεση, αν δεν έχουν ήδη φτάσει εκεί- ωστόσο τα ποσοστά του πληθωρισμού συνεχίζουν να αυξάνονται (προς το παρόν). Τα τελευταία στοιχεία για την επιχειρηματική δραστηριότητα του Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (Purchasing Managers Index, PMI) δείχνουν ότι τόσο η Ευρωζώνη όσο και οι ΗΠΑ βρίσκονται πλέον σε φάση συρρίκνωσης (δηλαδή κάτω από το 50). Για τον Ιούλιο του 2021, οι σύνθετοι δείκτες PMI (αυτοί που συγκεντρώνουν στοιχεία τόσο για τη μεταποίηση όσο και τις υπηρεσίες) για τις μεγάλες οικονομίες δείχνουν:

ΗΠΑ 47,5 (συρρίκνωση)

Ευρωζώνη 49,4 (συρρίκνωση)

Ιαπωνία 50,6 (επιβράδυνση της επέκτασης)

Γερμανία 48,0 (συρρίκνωση)

Ηνωμένο Βασίλειο 52,8 (επιβράδυνση της επέκτασης)

Το αποτέλεσμα της Ευρωζώνης δεν θα πρέπει να εκπλήσσει πλέον κανέναν, δεδομένου του αντίκτυπου που προκαλούν οι κυρώσεις στις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία, οι οποίες αποδυναμώνουν αισθητά τη βιομηχανική παραγωγή στην καρδιά της Ευρώπης. Η γερμανική βιομηχανική παραγωγή συρρικνώνεται για περισσότερο από τρεις μήνες. Μεγάλο το σοκ και στην οικονομία των ΗΠΑ.

Ο σύνθετος δείκτης PMI των ΗΠΑ άρχισε να συρρικνώνεται και διαμορφώθηκε στο 47,5 τον Ιούλιο του 2021, από 52,3 τον Ιούνιο, σημειώνοντας σημαντική πτώση της παραγωγής του ιδιωτικού τομέα. Σε σύγκριση με τα αρχικά στάδια της πανδημίας, τον Μάιο του 2020, ο ρυθμός συρρίκνωσης ήταν ο πιο απότομος, καθώς τόσο οι παραγωγοί όσο και οι πάροχοι υπηρεσιών αντιμετώπισαν μέτριες συνθήκες ζήτησης.

Έτσι, καθώς μπαίνουμε στο δεύτερο εξάμηνο του 2022, η επιχειρηματική δραστηριότητα στις ΗΠΑ καταποντίζεται. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη εκτίμηση της αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ – με το μοντέλο GDP NOW της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα - η αμερικανική οικονομία τους τρεις μήνες έως τον Ιούνιο συρρικνώθηκε με ετήσιο ρυθμό -1,6%, ισοφαρίζοντας την αντίστοιχη μείωση -1,6% που καταγράφηκε το πρώτο τρίμηνο. Εάν η εκτίμηση αυτή επιβεβαιωθεί την επόμενη εβδομάδα, οι ΗΠΑ θα εισέλθουν τεχνικά σε ύφεση. Η αντίδραση είναι, «πώς μπορεί η αμερικανική οικονομία να βρίσκεται σε ύφεση ή κοντά σε ύφεση, όταν το ποσοστό ανεργίας είναι κοντά σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και οι μισθοί συνεχίζουν να αυξάνονται;». Αλλά αυτή είναι μια μάλλον αμφίβολη απάντηση.

Πριν απ' όλα, υπάρχουν δύο τρόποι μέτρησης της απασχόλησης στις ΗΠΑ: τα στοιχεία για τους μισθούς και η έρευνα για τα νοικοκυριά (έρευνα για νοικοκυριά με έναν εργαζόμενο). Η τελευταία δείχνει σήμερα μια αντίθετη κατάσταση από την πρώτη, δηλαδή μια μείωση του αριθμού των Αμερικανών που εργάζονται.

Σύμφωνα με τον υπολογισμό των νοικοκυριών, το εργατικό δυναμικό συρρικνώθηκε από 164,376 εκατομμύρια σε 164,023 εκατομμύρια και το ποσοστό συμμετοχής (οι απασχολούμενοι ως προς το σύνολο του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας) μειώθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο, στο 62,2%. Επιπλέον, οι αρχικές αιτήσεις που σχετίζονται με την ανεργία (ο αριθμός των ατόμων που ζητούν επιδόματα επειδή είναι άνεργοι) αυξάνονται πλέον σταθερά.

Δεύτερον, και πιο σημαντικό, σε μια ύφεση, η ανεργία αποτελεί δείκτη υστέρησης. Ο πρόδρομος δείκτης, αντίθετα, είναι η κίνηση των εταιρικών κερδών και των επιχειρηματικών επενδύσεων ακολουθούμενα από την παραγωγή και στη συνέχεια από την ανεργία.

Η απασχόληση έρχεται τελευταία, καθώς αυξάνεται μόνο όταν οι επιχειρήσεις σταματήσουν να προσλαμβάνουν περισσότερους εργαζόμενους και αρχίζουν να τη μειώνουν. Και αυτό το κάνουν μόνο όταν η κερδοφορία και η παραγωγή αρχίζουν να μειώνονται. Και τώρα, αφού έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, τα περιθώρια κέρδους άρχισαν να μειώνονται.

Κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης της παραγωγής λόγω του COVID, τα κέρδη αυξήθηκαν απότομα σε σχέση με τους μισθούς και λειτούργησαν ως κινητήρια δύναμη και μοχλός αύξησης του πληθωρισμού. Τώρα η κατάσταση αρχίζει να αλλάζει, καθώς τα κέρδη συμπιέζονται από την αύξηση του κόστους των υλικών και την εξασθένηση της ζήτησης.

Αλλά στην Ευρώπη τα στοιχεία για μια πραγματική κατάρρευση είναι πιο πειστικά. Και δεν είναι μόνο οι αριθμοί οικονομικής ανάπτυξης που το δείχνουν. Επιπλέον, η Ευρώπη αντιμετωπίζει τεράστιες πιέσεις στην παραγωγή και την εισαγωγή ενέργειας, επειδή οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου δεν θα αντισταθμιστούν επαρκώς από εισαγωγές από άλλες χώρες. Πολλές γερμανικές βιομηχανίες προειδοποιούν ότι θα πρέπει να διακόψουν εντελώς την παραγωγή τους εάν μειωθούν οι ενεργειακές εισροές. Ο Petr Cingr, διευθύνων σύμβουλος του μεγαλύτερου παραγωγού αμμωνίας της Γερμανίας και βασικού προμηθευτή λιπασμάτων και υγρών καυσαερίων για κινητήρες ντίζελ, προειδοποίησε για τις καταστροφικές συνέπειες που θα έχει το τέλος της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου.

«Πρέπει να σταματήσουμε [την παραγωγή] αμέσως», είπε, «από το 100 στο μηδέν». Σύμφωνα με τους αναλυτές της UBS, η απουσία φυσικού αερίου το χειμώνα θα προκαλέσει «βαθιά ύφεση», οδηγώντας σε συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 6% μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Η γερμανική Bundesbank προειδοποίησε ότι οι επιπτώσεις στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού λόγω μιας πιθανής διακοπής του εφοδιασμού από τη Ρωσία θα αύξαναν το αρχικό σοκ κατά δυόμισι φορές. Η ThyssenKrupp, η μεγαλύτερη χαλυβουργία της Γερμανίας, δήλωσε ότι χωρίς φυσικό αέριο για τη λειτουργία των κλιβάνων της, «δεν μπορούν να αποκλειστούν διακοπές λειτουργίας και τεχνικές ζημιές στα εργοστάσιά μας».

Κι ακόμα χειρότερα. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να αυξάνεται. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αποφάσισε να παρέμβει και να αυξήσει δραστικά τα επιτόκια. Την περασμένη εβδομάδα αύξησε το επιτόκιο αναφοράς κατά 50 μονάδες βάσης, περισσότερο από το αναμενόμενο, οδηγώντας το επιτόκιο σε θετικό έδαφος για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία.. Οι ημέρες της «ποσοτικής χαλάρωσης» έχουν αντικατασταθεί από την «ποσοτική σύσφιξη». [* Η ποσοτική σύσφιξη είναι ένα περιοριστικό εργαλείο νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζεται από τις κεντρικές τράπεζες για τη μείωση της ποσότητας ρευστότητας ή της προσφοράς χρήματος στην οικονομία. από: Wikipedia (Αγγλικά)*]

Αλλά για χώρες όπως η Ιταλία, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη ρωσική ενέργεια, η κίνηση αυτή έρχεται στη χειρότερη δυνατή στιγμή. Την περασμένη εβδομάδα, ο τεχνοκράτης πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, αναγκάστηκε να παραιτηθεί όταν πολλά κόμματα του κυβερνητικού του συνασπισμού απέσυραν την υποστήριξή τους- ορισμένα επειδή αντιτάχθηκαν στην υποστήριξή του για στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, άλλα επειδή είδαν μια ευκαιρία να κερδίσουν εκλογές. Η Ιταλία έχει ένα πολύ υψηλό δείκτη χρέους προς ΑΕΠ.

Μέχρι στιγμής το κόστος των τόκων για την εξυπηρέτηση του χρέους ήταν χαμηλό, επειδή τα επιτόκια διατηρήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα από την ΕΚΤ, η οποία έχει επίσης χορηγήσει πιστώσεις δισεκατομμυρίων στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης. Αλλά τώρα τα επιτόκια αυξάνονται και οι επενδυτές σε ιταλικά κρατικά ομόλογα ανησυχούν ότι η Ιταλία (μια χώρα χωρίς σταθερή διακυβέρνηση) μπορεί να δυσκολευτεί να εξυπηρετήσει το χρέος της. Ως εκ τούτου, η απόδοση των ιταλικών ομολόγων δεκαετίας αυξήθηκε πάνω από το 3,5%.  Η πτώση της ιταλικής κυβέρνησης απειλεί επίσης τη διανομή δισεκατομμυρίων ευρώ από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, τα οποία υποτίθεται ότι θα πάνε στην Ιταλία το επόμενο έτος για την τόνωση της οικονομικής της ανάπτυξης.

Ετσι, η ευρωπαϊκή οικονομία παίρνει την κατηφόρα την ώρα που η ΕΚΤ αυξάνει τα επιτόκια για να ελέγξει τον πληθωρισμό.  Όπως έχω εξηγήσει σε προηγούμενες αναρτήσεις μου, η αύξηση των επιτοκίων για τον έλεγχο του αυξανόμενου πληθωρισμού που προκαλείται από την αδύναμη προσφορά και παραγωγικότητα και τον πόλεμο στην Ουκρανία δεν θα λειτουργήσει, αλλά θα προκαλέσει ύφεση. Τώρα, η ΕΚΤ κατέφυγε σε ένα απελπισμένο μέτρο, εισάγοντας ένα μέσο προστασίας της κυκλοφορίας (transmission protection instrument, TPI), μια νέα μορφή πίστωσης που θα παρέχεται σε κυβερνήσεις όπως η Ιταλία σε περίπτωση κατάρρευσης των τιμών των ομολόγων τους. Ωστόσο, το μέσο αυτό μπορεί να μην χρησιμοποιηθεί ποτέ, καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι η ΕΚΤ χρηματοδοτεί επ' αόριστον τις δημοσιονομικές δαπάνες της Ιταλίας, κάτι που είναι πιθανώς αντίθετο με όλους τους κανόνες του Μάαστριχτ για την Ευρωζώνη.

Η ΕΚΤ βρίσκεται μπροστά σε αυτό που ένας αναλυτής χαρακτήρισε «εφιαλτικό σενάριο».  Η αναπληρώτρια διευθύντρια του Ινστιτούτου Bruegel. με έδρα τις Βρυξέλλες, Μαρία Δεμερτζή, δήλωσε: «Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε είναι ότι, λόγω της ενεργειακής κρίσης, η ευρωζώνη μπορεί να καταλήξει σε ύφεση, ενώ ταυτόχρονα η ΕΚΤ θα πρέπει να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια σε περίπτωση που δεν μειωθεί ο πληθωρισμός».  Ο Krishna Guha, επικεφαλής πολιτικής και κεντρικής τραπεζικής στρατηγικής της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Evercore, δήλωσε: «Για την ΕΚΤ, ο συνδυασμός ενός γιγαντιαίου στασιμοπληθωριστικού σοκ λόγω της μετατροπής του ρωσικού φυσικού αερίου σε όπλο, σε συνδυασμό με μια πολιτική κρίση στην Ιταλία είναι όσο πιο κοντά στην τέλεια καταιγίδα μπορεί κανείς να φανταστεί.

- Michael Roberts - Δημοσιεύθηκε στις 24/7/2022 στο blog του Michael Roberts. Blogging από έναν μαρξιστή οικονομολόγο

Europe: caught in a trap

Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιρλανδία "βοηθούν" τους κερδοσκόπους

Φοβάμαι πως ετοιμάζουν την επίθεση,.Στις αγορές επικρατεί μεγάλη ηρεμία. Το πολιτικό μήνυμα που φτάνει από την Ιταλία μετά τις εκλογές, η μόνη από τις PIIGS που αν τιναχτεί στον αέρα θα τιναχτούν τα πάντα, είναι σαφές: όχι στις πολιτικές λιτότητας, όχι στις συνταγές της τρόικας. Οχι λοιπόν στο αίτημα της ΕΚΤ για ενεργοποίηση του προγράμματος OMT, τη λεγόμενη ασπίδα
αντι-spread. Συνεπώς, τα μέτρα  εκφοβισμού της  Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά της κερδοσκοπίας χάνουν την αξία και το ειδικό βάρος τους, καθιστώντας πιθανή μια προσπάθεια επίθεσης, απλά για να δοκιμάσουν τις πραγματικές προθέσεις και το χώρο παρέμβασης του Mario Draghi. Από την άλλη όμως, οι άνθρωποι έχουν κουραστεί από τη λιτότητα, όπως φαίνεται από τα τελευταία νέα  από τρεις χώρες των PIIGS.

Αρχίζουμε από την Ιρλανδία, με τον επικεφαλής της συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας, David Begg,να  χαρακτηρίζει τις δραστηριότητες της ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ ως εξής:  "Η τρόικα έχει κάνει μεγαλύτερη ζημιά στην Ιρλανδία απ’ότι 800 χρόνια βρετανικής κυριαρχίας. Η εικόνα της χώρας μας ως χώρα όπου δήθεν πέτυχε η συνταγή της λιτότητας και της ευρωπαϊκής ανάκαμψης δεν είναι παρά ένας μύθος που τον καλλιεργείται από τους Ευρωπαίους πιστωτές, που το μόνο τους ενδιαφέρον είναι πως να πάρουν πίσω τα λεφτά τους. Τελικά οι ηγέτες του ΔΝΤ παραδέχθηκαν ότι είχαν κάνει λάθος, ενώ οι Ευρωπαίοι βλέπουν τα πράγματα εντελώς ιδεολογικά. Είναι όπως στον Α 'Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι στρατηγοί θυσίαζαν τη ζωη εκατομμύριων για να κερδίσουν ένα μέτρο γης  και δεν άλλαζαν τις απόψεις τους με το τίποτα, παρά το προφανές της κατάστασης".

Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: η εγχώρια κατανάλωση στην Ιρλανδία μειώθηκε κατά 26% και οι επενδύσεις έχουν φτάσει στο χαμηλότερο σημείο από τότε που η χώρα καταγράφει
τα σχετικά στοιχεία. Η υποαπασχόληση έχει φτάσει στο 23%, παρά το κύμα μετανάστευσης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, την Αυστραλία και τις ΗΠΑ, που έπληξε και πάλι τη χώρα. Ξέχωρα από αυτό, τα συνδικάτα της Ιρλανδίας - ελαφρώς λιγότερο πολιτικοποιημένα από τα Ιταλικά -μόλις υπέγραψαν μια συμφωνία με την κυβέρνηση για περαιτέρω μείωση των μισθών στο
δημόσιο τομέα από 5,5% έως και 10% για τις υψηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες, όπως οι γιατροί. Συν μια επιπλέον περικοπή κατά 14% που ήδη είχε γίνει. 

Ύστερα είναι και το ζήτημα του χρέους, στο 120% του ΑΕΠ το οποίο θα βγει εκτός ελέγχου αν οι πιστωτές δεν δεχτούν μια συμφωνία ανταλλαγής ομολόγων με σημαντικό κούρεμα του χρέους, πολλή περισσότερο που αν το τραπεζικό σύστημα δείχνει να έχει ομαλοποιηθεί μετά την εθνικοποίηση, ωστόσο εξακολουθεί να παραμένει άλυτο το πρόβλημα του κατασκευαστικού τομέα: η μέση τιμή των κατοικιών στην Ιρλανδία μειώθηκε κατά 50% και, παρά το ότι τα ιδρύματα επεκτείνουν το χρόνο αποπληρωμής των δανείων, αντί να προχωρήσουν σε κατασχέσεις, η κατάσταση θα είναι τρομερά επικίνδυνη αν δεν ανακάμψουν η οικονομία και η εγχώρια ζήτηση.

Και τι να πει κανείς για την Ισπανία, με τους πολιτικούς της να τα βάζουν με την Ιταλία, αφού η πολιτική αστάθεια της Ιταλίας επηρεάζει την οικονομία τους; Η Bankia, το μεγαθήριο που πρόεκυψε από τη συγχώνευση επτά ταμιευτηρίων που είναι σε κατάσταση πτώχευσης και εθνικοποιημένη, έκλεισε το 2012 με ρεκόρ ζημιών 19,193 δισεκατομμυρίων ευρώ, αφού σώθηκε χάρη στην ευρωπαϊκή βοήθεια ύψους  18 δισ. ευρώ. Τον περασμένο Νοέμβριο, η Bankia ανακοίνωσε ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης που προβλέπει  4.500 απολύσεις, το 22% δηλαδή του σημερινού εργατικού δυναμικού και το κλείσιμο πάνω από το ένα τρίτο των καταστημάτων της, αλλά και αυτό το δρακόντειο πρόγραμμα φαίνεται πολύ ανεπαρκές.

Η κατάσταση όμως της υγείας των τραπεζών αντανακλά την υγεία της χώρας. Η οικονομία της Ιβηρικής,η  τέταρτη οικονομία της ευρωζώνης συρρικνώθηκε για έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο, τους τρεις τελευταίους μήνες του 2012, φθάνοντας στο  -0,8% το οποίο είναι πολύ χειρότερο από το προβλεπόμενο όσον αφορά την ύφεση.

 Το ΑΕΠ το 2012 συρρικνώθηκε κατά 1, 4%, σε σύγκριση με μια αύξηση 0,4% το 2011 και η κυβέρνηση η ίδια παραδέχτηκε ότι η οικονομία θα συνεχίσει στην ίδια πορεία όλο το έτος. Φυσικά, ο λόγος ελλείμματος / ΑΕΠ το 2012 έπεσε στο 6,7% από 8, 96% το 2011, αλλά αυτό δεν είναι ευχάριστο, καθώς ο πρωθυπουργός Rajoy είχε πει ότι φέτος θα τηρηθεί ο στόχος του 3%. Η παραγωγή μειώθηκε κατά 4,7% λόγω της κατάρρευσης της εγχώριας ζήτησης, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν μόνο κατά 2,8% το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους, όπως αναφέρει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία: οι αναλυτές ανέμεναν μείωση της παραγωγής μόλις κατά 0,7% το τρίμηνο που έληξε τον Δεκέμβριο. "Οι αριθμοί κλειδί της  Ισπανίας, ακολουθούν μια πτωτική τάση εδώ και καιρό - είπε ο Guillaume Menuet, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Citigroup. Είναι μόνο θέμα χρόνου και τα στοιχεία της πραγματικής οικονομίας θα διαψεύσουν την ψευδή εικόνα που παρουσιάζουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες τους τελευταίους έξι μήνες και θα επιβεβαιώσουν ότι η λιτότητα πλήττει την ανάπτυξη".

Τέλος, δυο λόγια για την Ελλάδα. Στη χώρα, ο όγκος των λιανικών πωλήσεων το  Δεκέμβρη μειώθηκε κατά  8,7% με συνέπεια οι πωλήσεις να συρρικνωθούν κατά 12,2% σε μέσα επίπεδα το 2012, και από την πτώση αυτή να μην εξαιρείται καμία κατηγορία καταστήματος (ακόμη και τα σούπερ μάρκετ). Αυτό ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή, εξηγώντας ότι η τάση αυτή συνοδεύτηκε από τη συνεχή ελεύθερη πτώση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών σε μια χώρα που έχει εισέλθει πλέον στο έκτο συνεχόμενο έτος ύφεσης. 

Τα στοιχεία του  Δεκέμβριο ακολουθούν την κατάρρευση του (αναθεωρημένου)16,7%   του Νοέμβριου της λιανικής ζήτησης: αναλύοντας τα στοιχεία του δείκτη φαίνεται ότι τη μεγαλύτερη μείωση (μείωση 20% σε ετήσια βάση) εμφάνισαν φάρμακα και καλλυντικά, και ακολούθησε ο τομέας ένδυσης (-12,7%). Επίσης, τον Δεκέμβριο, μειώθηκε η κατανάλωση καύσιμων κατά 8, 5% (-16,7% τον προηγούμενο μήνα). 

Αλλά αυτό που φοβίζει κυρίως είναι ο τομέας των φαρμάκων, αφού πολλές πολυεθνικές εταιρείες μπλόκαραν τις παραδόσεις τους στη χώρα, λόγω της κρίσης και ο ίδιος ο Ερυθρός Σταυρός μείωσε σημαντικά την παροχή αίματος για μεταγγίσεις προς τη χώρα, γιατί δεν πλήρωσε στην ώρα τους τα οφειλόμενα: ο Ελληνικός Φαρμακευτικός Σύλλογος ανέφερε ότι σημειώνονται ελλείψεις για πάνω από 300 φάρμακα λόγω του ότι εξαντλούνται τα αποθέματα τους στη χώρα.

Επιπλέον, ο πρόεδρος του ελληνικού Εθνικού Οργανισμού φαρμάκου, Γιάννης Τούντας, γνωστοποίησε ότι "Οι μεγάλες πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα από την οποία μπορούν να βγάλουν κέρδη και φοβούνται ότι αν στείλουν στην Ελλάδα φάρμακα, αδίστακτοι έμποροι θα τα εξάγουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες για δικό τους όφελος". 
Από το 2011, το κράτος  χρωστάει στις φαρμακευτικές εταιρείες  1,9 δισεκατομμύρια ευρώ και με βάση την αρχική συμφωνία θα πρέπει να πληρωθούν σε μηνιαίες δόσεις των € 500 εκατομμύριων, κάτι που επί του παρόντος μοιάζει αδύνατο. Επιπλέον, το γεγονός ότι τα φάρμακα στην Ελλάδα κοστίζουν περισσότερο από 20% φτηνότερα τείνει να γίνει ένα νέο άλλοθι των βιομηχανιών του κλάδου που επιθυμούν να σταματήσουν να δίνουν φάρμακα: "Η κυβέρνηση πρέπει να παρέμβει, εάν θέλει να αποφύγει την αύξηση των εξαγωγών,"είπε στην Guardian ο διευθύνων σύμβουλος της Novartis στην Ελλάδα, Κωνσταντίνος Φρουζής.
 

Με απλά λόγια, η Ελλάδα είναι μια χώρα νεκρή. Σκοτωμένη από τη λιτότητα
Προσοχή στο συνδυασμό κακών πολιτικών, και λαϊκών αντιδράσεων: αν πάψει να υπάρχει η ασπίδα προστασίας της ΕΚΤ, τα πάντα θα τιναχτούν στον αέρα. Και μερικοί, πέραν του Ατλαντικού και στο Λονδίνο, θα αρχίσουν να σκέφτονται διάφορα.

[--->]