Από το Counterpunch μια ανάλυση από τις αφίσες
που κυκλοφόρησε ο ισραηλινός στρατός για να
δικαιολογήσει ηθικά και νομικά την
τυφλή βία του ασύμμετρου πολέμου υψηλής τεχνολογίας και να εμφανίσει τον άμαχο
πληθυσμό σαν άτομα που επιτρέπεται να
θανατωθούν νόμιμα χωρίς να κινδυνεύουν να τιμωρηθούν από τη διεθνή κοινότητα
NEVE GORDON και NICOLA PERUGINI
NEVE GORDON και NICOLA PERUGINI
Όλες οι μάχες μέσα στις πόλεις και οι βομβαρδισμοί των αστικών περιοχών, ακόμη
και οι πιο "ακριβείς και χειρουργικοί", για τον άμαχο πληθυσμό, δυνητικά,
δεν είναι παρά παγίδες θανάτου. Κατά συνέπεια, ο πόλεμος μέσα στις πόλεις
αναπόφευκτα μετατρέπει τους κατοίκους τους σε πιθανές ανθρώπινες ασπίδες.
Για τους Παλαιστίνιους που ζουν στη Λωρίδα της Γάζας σήμερα, ο χρόνος που περνούν στα σπίτια τους, που πηγαίνουν στο τζαμί, στο νοσοκομείο ή στο σχολείο έχει γίνει πλέον μια επιχείρηση υψηλού ρίσκου, δεδομένου ότι ορισμένα από αυτά τα κτίρια μπορεί ανά πάσα στιγμή να γίνουν στόχος και πλέον δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η παρουσία ενός πλήθους ανθρώπων – ακόμα και παιδιών - σε αστικές περιοχές, θα χρησιμεύσει ως μέσο άμυνας των αμάχων από τη θανάσιμη ικανότητα των κρατών που διαθέτουν υψηλή τεχνολογία.
"Πού κρύβουν τα όπλα τους οι τρομοκράτες της Γάζας;"
Από τη στιγμή όμως που τα κράτη με υψηλή τεχνολογία έχουν τη δυνατότητα να σκοτώσουν και αυτό κάνουν εκατοντάδες ή χιλιάδες πολίτες, θα πρέπει να δίνουν και μια ηθική δικαιολογία των πράξεων τους,αν θέλουν να υπερασπιστούν τη θέση τους στη διεθνή κοινότητα. Οφείλουν να αποδεικνύουν ότι προστατεύουν τις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Αυτός είναι ο λόγος που πρόσφατα οι ισραηλινοί στρατιώτες κυκλοφόρησαν μια σειρά από αφισες μέσω των λογαριασμών τους στο Twitter, το Facebook και τα blog τους.
Η αφίσα "Πού κρύβουν τα όπλα τους οι τρομοκράτες στη Γάζα; " είναι ένα τέτοιο παράδειγμα και ο υπότιτλος είναι σαφής: σπίτια,τζαμιά, σχολεία και νοσοκομεία είναι νόμιμοι στόχοι, επειδή εκεί μπορεί να αποθηκεύουν όπλα.
Για τους Παλαιστίνιους που ζουν στη Λωρίδα της Γάζας σήμερα, ο χρόνος που περνούν στα σπίτια τους, που πηγαίνουν στο τζαμί, στο νοσοκομείο ή στο σχολείο έχει γίνει πλέον μια επιχείρηση υψηλού ρίσκου, δεδομένου ότι ορισμένα από αυτά τα κτίρια μπορεί ανά πάσα στιγμή να γίνουν στόχος και πλέον δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η παρουσία ενός πλήθους ανθρώπων – ακόμα και παιδιών - σε αστικές περιοχές, θα χρησιμεύσει ως μέσο άμυνας των αμάχων από τη θανάσιμη ικανότητα των κρατών που διαθέτουν υψηλή τεχνολογία.
"Πού κρύβουν τα όπλα τους οι τρομοκράτες της Γάζας;"
Από τη στιγμή όμως που τα κράτη με υψηλή τεχνολογία έχουν τη δυνατότητα να σκοτώσουν και αυτό κάνουν εκατοντάδες ή χιλιάδες πολίτες, θα πρέπει να δίνουν και μια ηθική δικαιολογία των πράξεων τους,αν θέλουν να υπερασπιστούν τη θέση τους στη διεθνή κοινότητα. Οφείλουν να αποδεικνύουν ότι προστατεύουν τις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Αυτός είναι ο λόγος που πρόσφατα οι ισραηλινοί στρατιώτες κυκλοφόρησαν μια σειρά από αφισες μέσω των λογαριασμών τους στο Twitter, το Facebook και τα blog τους.
Η αφίσα "Πού κρύβουν τα όπλα τους οι τρομοκράτες στη Γάζα; " είναι ένα τέτοιο παράδειγμα και ο υπότιτλος είναι σαφής: σπίτια,τζαμιά, σχολεία και νοσοκομεία είναι νόμιμοι στόχοι, επειδή εκεί μπορεί να αποθηκεύουν όπλα.
"Πότε ένα κτίριο είναι σπίτι;"
Αυτό είναι και το μήνυμα στην αφίσα "Όταν το κτίριο είναι σπίτι;" που μεγεθύνει απλά μια εικόνα της προηγούμενης αφίσας, και εννοεί ότι οι Παλαιστίνιοι μπορεί να κρύβουν ρουκέτες σε σπίτια αμάχων.
Η λογική είναι απλή: στο βαθμό που η Χαμάς κρύβει όπλα στα σπίτια (παράνομα), τότε το Ισραήλ μπορεί να τα βομβαρδίσει σαν να ήταν στρατιωτικοί στόχοι (νόμιμα). Ετσι, μια πιθανή χρήση (απόκρυψη όπλων) από τις τόσες (σπίτι, στέγη, προστασία της ιδιωτικής ζωής, κλπ.) προσδιορίζει το καθεστώς ενός αστικού χώρου (στην περίπτωσή μας το σπίτι),οπότε η μορφή κτίριο χάνει την παραδοσιακή της έννοια.
Το ερώτημα "Πότε είναι νόμιμος ένας στρατιωτικός στόχος;" είναι καθαρά ρητορικό. Το πραγματικό του νόημα είναι: "Όλα τα σπίτια στη Γάζα είναι νόμιμοι στόχοι", επειδή όλα τα σπίτια είναι δυνητικά μη-σπίτια.
Αυτό είναι και το μήνυμα στην αφίσα "Όταν το κτίριο είναι σπίτι;" που μεγεθύνει απλά μια εικόνα της προηγούμενης αφίσας, και εννοεί ότι οι Παλαιστίνιοι μπορεί να κρύβουν ρουκέτες σε σπίτια αμάχων.
Η λογική είναι απλή: στο βαθμό που η Χαμάς κρύβει όπλα στα σπίτια (παράνομα), τότε το Ισραήλ μπορεί να τα βομβαρδίσει σαν να ήταν στρατιωτικοί στόχοι (νόμιμα). Ετσι, μια πιθανή χρήση (απόκρυψη όπλων) από τις τόσες (σπίτι, στέγη, προστασία της ιδιωτικής ζωής, κλπ.) προσδιορίζει το καθεστώς ενός αστικού χώρου (στην περίπτωσή μας το σπίτι),οπότε η μορφή κτίριο χάνει την παραδοσιακή της έννοια.
Το ερώτημα "Πότε είναι νόμιμος ένας στρατιωτικός στόχος;" είναι καθαρά ρητορικό. Το πραγματικό του νόημα είναι: "Όλα τα σπίτια στη Γάζα είναι νόμιμοι στόχοι", επειδή όλα τα σπίτια είναι δυνητικά μη-σπίτια.
"Το Ισραήλ χρησιμοποιεί τα όπλα για να προστατεύσει τους πολίτες του"
Όπως και στους αποικιοκρατικούς πολέμους, και άλλους πολέμους εντυπωσιακά ασύμμετρους, η νομιμοποίηση του Ισραήλ να βομβαρδίζει στα τυφλά στηρίζεται σε μια βαθιά ηθική διαφοροποίηση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Στην αφίσα "Το Ισραήλ χρησιμοποιεί τα όπλα για να προστατεύσει τους πολίτες του.Η Χαμάς χρησιμοποιεί τους αμάχους για να προστατεύσει τα όπλα της," οι Παλαιστίνιοι εμφανίζονται ως βάρβαροι που αγνοούν τους βασικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Ο πόλεμος του Ισραήλ, ωστόσο, δεν επαναπροσδιορίζει μόνο τις αρχιτεκτονικές δομές, αλλά μετατρέπει και τους ανθρώπους σε παράπλευρες απώλειες, σε υποκείμενα που μπορούν να θανατώνονται χωρίς να παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο. Αυτό είναι το βαθύτερο νόημα της αφίσας με τον επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου του Ισραήλ, να λέει: "Ακόμη και όταν πραγματοποιούμε τις επιθέσεις, δεν ξεχνάμε ότι υπάρχουν άμαχοι στη Γάζα που η Χαμάς τους έχει μετατρέψει σε ομήρους"
Όπως και στους αποικιοκρατικούς πολέμους, και άλλους πολέμους εντυπωσιακά ασύμμετρους, η νομιμοποίηση του Ισραήλ να βομβαρδίζει στα τυφλά στηρίζεται σε μια βαθιά ηθική διαφοροποίηση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Στην αφίσα "Το Ισραήλ χρησιμοποιεί τα όπλα για να προστατεύσει τους πολίτες του.Η Χαμάς χρησιμοποιεί τους αμάχους για να προστατεύσει τα όπλα της," οι Παλαιστίνιοι εμφανίζονται ως βάρβαροι που αγνοούν τους βασικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Ο πόλεμος του Ισραήλ, ωστόσο, δεν επαναπροσδιορίζει μόνο τις αρχιτεκτονικές δομές, αλλά μετατρέπει και τους ανθρώπους σε παράπλευρες απώλειες, σε υποκείμενα που μπορούν να θανατώνονται χωρίς να παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο. Αυτό είναι το βαθύτερο νόημα της αφίσας με τον επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου του Ισραήλ, να λέει: "Ακόμη και όταν πραγματοποιούμε τις επιθέσεις, δεν ξεχνάμε ότι υπάρχουν άμαχοι στη Γάζα που η Χαμάς τους έχει μετατρέψει σε ομήρους"
"Το θυμόμαστε ότι υπάρχουν άμαχοι στη Γάζα"
Και εδώ, η λογική είναι σαφής. Όλοι οι άμαχοι στη Γάζα είναι όμηροι της Χαμάς, κάτι που θεωρείται έγκλημα πολέμου και σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου που διέπει τις ένοπλες συγκρούσεις. Αυτό, επομένως, παρέχει μια νομική και ηθική δικαιολογία ενάντια στην κατηγορία ότι το Ισραήλ σκοτώνει αμάχους. Ετσι,οι δήθεν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από Παλαιστίνιους κατά Παλαιστινίων - που τους παίρνουν ομήρους και τους χρησιμοποιούν ως ανθρώπινες ασπίδες - νομιμοποιούν τη φονική και αδιάκριτη βία των δυνάμεων κατοχής.
Επομένως, η χρήση ανθρώπινων ασπίδων δεν είναι απλά μια παραβίαση. Στους σύγχρονους ασύμμετρους πολέμους σε αστικές περιοχές το να κατηγορείς τον εχθρό ότι χρησιμοποιεί ανθρώπινες ασπίδες ενισχύει τον ισχυρισμό ότι ο "απροσδόκητος" θάνατος αμάχων είναι απλά μια παράπλευρη απώλεια. Όταν όλοι οι πολίτες είναι εν δυνάμει ανθρώπινες ασπίδες, όταν ο κάθε πολίτης μπορεί να γίνει όμηρος του εχθρού, τότε μπορούν να σκοτωθούν όλοι οι άμαχοι του εχθρού.
Και εδώ, η λογική είναι σαφής. Όλοι οι άμαχοι στη Γάζα είναι όμηροι της Χαμάς, κάτι που θεωρείται έγκλημα πολέμου και σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου που διέπει τις ένοπλες συγκρούσεις. Αυτό, επομένως, παρέχει μια νομική και ηθική δικαιολογία ενάντια στην κατηγορία ότι το Ισραήλ σκοτώνει αμάχους. Ετσι,οι δήθεν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από Παλαιστίνιους κατά Παλαιστινίων - που τους παίρνουν ομήρους και τους χρησιμοποιούν ως ανθρώπινες ασπίδες - νομιμοποιούν τη φονική και αδιάκριτη βία των δυνάμεων κατοχής.
Επομένως, η χρήση ανθρώπινων ασπίδων δεν είναι απλά μια παραβίαση. Στους σύγχρονους ασύμμετρους πολέμους σε αστικές περιοχές το να κατηγορείς τον εχθρό ότι χρησιμοποιεί ανθρώπινες ασπίδες ενισχύει τον ισχυρισμό ότι ο "απροσδόκητος" θάνατος αμάχων είναι απλά μια παράπλευρη απώλεια. Όταν όλοι οι πολίτες είναι εν δυνάμει ανθρώπινες ασπίδες, όταν ο κάθε πολίτης μπορεί να γίνει όμηρος του εχθρού, τότε μπορούν να σκοτωθούν όλοι οι άμαχοι του εχθρού.
"Σε μερικά καταφύγια, καταφεύγουν άνθρωποι ..."
Για να πείθουν όλα αυτά, ο ισραηλινός στρατός περιγράφει τα ασύμμετρα πλαίσια μέσα στα οποία εξαπολύει τη βία του ενάντια σε ένα ολόκληρο λαό, σαν να ήταν συμμετρικά. Αυτό κάνει, για παράδειγμα, με την αφίσα "Σε μερικά καταφύγια καταφεύγουν άνθρωποι για να προφυλαχτούν από τις αεροπορικές επιδρομές, σε άλλα κρύβουν βόμβες." Εδώ μια κατάσταση δραστικά δυσανάλογη εμφανίζεται σαν ισορροπημένη.
Οι κάτοικοι της Γάζας βομβαρδίζονται από μαχητικά τελευταίας γενιάς F-16 και από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά δεν έχουν καταφύγια, και δεν έχουν πού να κρυφτούν για να σωθούν. Οι κάτοικοι του Ισραήλ βομβαρδίζονται από ρουκέτες πρόχειρης κατασκευής, πολλές από τις οποίες καταρρίπτουν οι πύραυλοι Iron Dome. Η πλειοψηφία των ανθρώπων στο Ισραήλ έχει πρόσβαση σε καταφύγια και μπορεί να ξεφύγει από την εμβέλεια των πυραύλων.
Οι έντονες εικόνες που μεταδίδονται από τον ισραηλινό στρατό μέσω των social media, προσπαθούν να μετατρέψουν τους άμαχους στις βομβαρδισμένες περιοχές σε ύποπτους, ανεξάρτητα από το αν οι περιοχές που βομβαρδίζονται είναι αστικά κέντρα.
Η ουσία του ζητήματος είναι ότι, στον σύγχρονο ασύμμετρο πόλεμο, οι αδύνατοι δεν έχουν και πολλές επιλογές. Όταν δεν υπάρχουν καταφύγια, οι άνθρωποι μένουν στα σπίτια τους όσο κρατάει ο βομβαρδισμός. Και αν, όπως στην περίπτωση των Παλαιστινίων στη Γάζα, η διαφυγή δεν αποτελεί μια επιλογή - αφού όλοι οι δρόμοι διαφυγής έχουν κλείσει, είτε επειδή το σπίτι του γείτονα απειλείται ακριβώς όπως το δικό τους, είτε επειδή κάποιος είναι ήδη πρόσφυγας και δεν θέλει να ξαναγίνει - το να μη μετακινηθεί κάποιος από το σημείο που βρίσκεται, κάτι που τα κράτη με υψηλή τεχνολογία θεωρούν ως "παράνομες ανθρώπινες ασπίδες ", αποτελεί μια μορφή αντίστασης.
Για να πείθουν όλα αυτά, ο ισραηλινός στρατός περιγράφει τα ασύμμετρα πλαίσια μέσα στα οποία εξαπολύει τη βία του ενάντια σε ένα ολόκληρο λαό, σαν να ήταν συμμετρικά. Αυτό κάνει, για παράδειγμα, με την αφίσα "Σε μερικά καταφύγια καταφεύγουν άνθρωποι για να προφυλαχτούν από τις αεροπορικές επιδρομές, σε άλλα κρύβουν βόμβες." Εδώ μια κατάσταση δραστικά δυσανάλογη εμφανίζεται σαν ισορροπημένη.
Οι κάτοικοι της Γάζας βομβαρδίζονται από μαχητικά τελευταίας γενιάς F-16 και από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά δεν έχουν καταφύγια, και δεν έχουν πού να κρυφτούν για να σωθούν. Οι κάτοικοι του Ισραήλ βομβαρδίζονται από ρουκέτες πρόχειρης κατασκευής, πολλές από τις οποίες καταρρίπτουν οι πύραυλοι Iron Dome. Η πλειοψηφία των ανθρώπων στο Ισραήλ έχει πρόσβαση σε καταφύγια και μπορεί να ξεφύγει από την εμβέλεια των πυραύλων.
Οι έντονες εικόνες που μεταδίδονται από τον ισραηλινό στρατό μέσω των social media, προσπαθούν να μετατρέψουν τους άμαχους στις βομβαρδισμένες περιοχές σε ύποπτους, ανεξάρτητα από το αν οι περιοχές που βομβαρδίζονται είναι αστικά κέντρα.
Η ουσία του ζητήματος είναι ότι, στον σύγχρονο ασύμμετρο πόλεμο, οι αδύνατοι δεν έχουν και πολλές επιλογές. Όταν δεν υπάρχουν καταφύγια, οι άνθρωποι μένουν στα σπίτια τους όσο κρατάει ο βομβαρδισμός. Και αν, όπως στην περίπτωση των Παλαιστινίων στη Γάζα, η διαφυγή δεν αποτελεί μια επιλογή - αφού όλοι οι δρόμοι διαφυγής έχουν κλείσει, είτε επειδή το σπίτι του γείτονα απειλείται ακριβώς όπως το δικό τους, είτε επειδή κάποιος είναι ήδη πρόσφυγας και δεν θέλει να ξαναγίνει - το να μη μετακινηθεί κάποιος από το σημείο που βρίσκεται, κάτι που τα κράτη με υψηλή τεχνολογία θεωρούν ως "παράνομες ανθρώπινες ασπίδες ", αποτελεί μια μορφή αντίστασης.
