Είναι «παζάρια» ή πιο κομψά «δημοπρασίες», ηλεκτρικού ρεύματος και αποτελούν το γαλλικό μοντέλο υλοποίησης του τρίτου
ενεργειακού πακέτου της Ε.Ε. που άρχισε
να εφαρμόζεται από τις 3.9.2009 για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής
ενέργειας.
Το μοντέλο αυτό (Nouvelle Organisation du Marché de l’Electricité)
επιβάλλει σε κάθε επιχείρηση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας την υποχρέωση
να πουλάει ορισμένη ποσότητα
της ενέργειας που παράγει στους ενδιαφερόμενους προμηθευτές
για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Στην Ελλάδα τα NOME
υιοθετήθηκαν με το τρίτο Μνημόνιο και
επιβάλλουν στη ΔΕΗ την υποχρέωση να πουλάει φθηνά (με τιμή εκκίνησης που
ορίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας – ΡΑΕ στο κόστος παραγωγής )
συγκεκριμένη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος που προέρχεται από τη λιγνιτική και
υδροηλεκτρική παραγωγή της, με στόχο την ανακατανομή μεριδίων στη λιανική
αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη σταδιακή
μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ κάτω του 50% μέχρι το έτος 2020 (Ν. 4336/2015).
Μέχρι στιγμής έχουν γίνει πέντε δημοπρασίες ΝΟΜΕ, εκ των
οποίων η πρώτη στις 25.10.2016 και η τελευταία στις 25.10.2017 με τα εξής αποτελέσματα:.
(α) Παρότι οι
δημοπρασίες ΝΟΜΕ υποτίθεται ότι αφορούν
την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
και θεσμοθετήθηκαν με σκοπό οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ («εναλλακτικοί
προμηθευτές», όπως ονομάζονται επίσημα) να
αποκτήσουν μερίδιο της λιανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας,
αγοράζοντας φθηνό ρεύμα από τη ΔΕΗ και
πουλώντας το στους τελικούς καταναλωτές σε χαμηλότερες τιμές, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι
μεγάλο μέρος της ποσότητας ηλεκτρισμού που αποκτάται μέσω αυτών των δημοπρασιών εξάγεται. Μάλιστα η έκταση του φαινομένου είναι τέτοια ώστε
η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) που
καθορίζει τους όρους διεξαγωγής των ΝΟΜΕ, στην τελευταία δημοπρασία
(25.10.2017) επέβαλε ως όρο να διασφαλίζεται ότι τουλάχιστον το 30% (!!!) της ποσότητας που θα
αγοραστεί θα διατεθεί στην εσωτερική αγορά.
(β) Την ίδια στιγμή που μεγάλο μέρος από το «φτηνό» ηλεκτρικό
ρεύμα που διαθέτει η ΔΕΗ με τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ εξάγεται, οι εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος
για την κάλυψη των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια αυξάνονται , χωρίς
να είναι γνωστές οι επιπτώσεις των
εισαγωγών αυτών τόσο στην οικονομία, όσο και στην τσέπη του οικιακού καταναλωτή.
(γ) Μέχρι στιγμής οι μειώσεις των τιμολογίων ηλεκτρικού
ρεύματος για τους οικιακούς καταναλωτές που προσφέρουν οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ
(«οι εναλλακτικοί προμηθευτές» επίσημα) είναι ασθενικές, αν όχι ανύπαρκτες σε
κάποιες κλίμακες κατανάλωσης. Και αυτό
έχει σημασία ότι δεν το λέμε εμείς, αλλά η Νεκταρία Καρακατσάνη, μέλος
της Ολομέλειας της ΡΑΕ, η οποία σε συνέντευξή της που δημοσιεύτηκε στις
9.1.2017 στην ιστοσελίδα «mononews” με τίτλο «Οι εκπτώσεις από τις δημοπρασίες
ΝΟΜΕ δεν έχουν διοχετευθεί επαρκώς στα οικιακά τιμολόγια ρεύματος» κατά λέξη
αναφέρει «….. σε κάποιες περιπτώσεις,
μικρών κυρίως καταναλώσεων, κάποια τιμολόγια μπορεί να είναι πιο ακριβά
συγκριτικά με τον κυρίαρχο πάροχο, ακόμη και κατά 30%.....»
(δ) Μετά την τελευταία δημοπρασία ΝΟΜΕ (25.10.2017), επειδή έγινε
μάχη για το ποιος θα «πρωτοαγοράσει» το ηλεκτρικό ρεύμα της ΔΕΗ, είδαμε
τους θιασώτες της απελευθερωμένης αγοράς
ηλεκτρικής ενέργειας να «κλαίνε» γιατί η
ζήτηση ανέβασε την τιμή. Έχει δε
ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι η μεν ΔΕΗ
ισχυρίζεται ότι από τη δημοπρασία
αυτή θα έχει ζημιά της τάξης των 63
εκατ. ευρώ, γιατί αναγκάσθηκε να
πουλήσει ποσότητα περίπου 6.300.000 ΜWh
ηλεκτρικής ενέργειας, προς 45,2€/MWh, την οποία, αν δεν υπήρχε η δημοπρασία, θα πουλούσε 55 €/MWh, οι δε ανταγωνιστές της θρηνούν
γιατί με τα 45,2 ευρώ την
μεγαβατώρα, η εμπορική πολιτική τους θα χρειαστεί να επανασχεδιαστεί και
μάλιστα, όπως αναφέρουν, «όταν λήξει το
συμβόλαιο των πελατών τους θα είναι αναγκασμένοι να το επαναδιαπραγματευτούν με
άλλους όρους, λιγότερο ελκυστικούς».
Τι συμπεραίνουμε εμείς απ’ όλα αυτά;
Πρώτον: ‘Οτι λόγω
των ΝΟΜΕ
η ΔΕΗ αναγκάζεται να πουλάει «φθηνά» στους ανταγωνιστές της και ακριβά σ’ εμάς τους καταναλωτές για να
καλύψει τη «χασούρα» της και
Δεύτερον: Ότι όσο η ΔΕΗ
δεν μπορεί να ρίξει τις τιμές στα τιμολόγια οικιακών καταναλωτών (η μόνη μείωση
που έγινε και θορύβησε τους ανταγωνιστές της ήταν η έκπτωση του 15% για τους
«καλοπληρωτές» ), τόσο τα κέρδη των «εναλλακτικών προμηθευτών» θα στηρίζονται
στη διαφορά μεταξύ της τιμής που αγοράζουν και της τιμής που πουλάνε ηλεκτρική
ενέργεια, χωρίς να διοχετεύουν τις εκπτώσεις που έχουν στον τελικό καταναλωτή.
Εν ολίγοις φθηνό ρεύμα λόγω ΝΟΜΕ ας μην περιμένουμε….. Όσον δε
αφορά αυτούς που θέλουν να αλλάξουν προμηθευτή,
ας πάρουν σοβαρά την εξής συμβουλή (που δεν δίνουμε εμείς, αλλά η
Νεκταρία Καρακατσάνη της ΡΑΕ): Να
επαναλαμβάνουν τους υπολογισμούς στα δικά τους δεδομένα κατανάλωσης πριν
αποφασίσουν.
Επιπλέον – συμβουλεύουμε εμείς - ας ρίχνουν και μια ματιά στη σελίδα
της ΡΑΕ, στην κατηγορία «Ηλεκτρισμός – τιμολόγια χρεώσεις» για να συγκρίνουν
την εκτιμώμενη από τη ΡΑΕ τετραμηνιαία χρέωσή
της κατανάλωσής τους ανά εταιρεία. Γιατί ωραίες οι διαφημίσεις για το
«φθηνό ρεύμα» που – και καλά - μπορούν
να μας προμηθεύουν οι «εναλλακτικοί προμηθευτές», αλλά οι συμβάσεις
που προτείνουν δεν είναι και πολύ ξεκάθαρες, καθώς συνήθως περιέχουν μια
έκπτωση ή μια ειδική χρέωση για συγκεκριμένο αριθμό μηνών και μια διαφορετική πολιτική χρέωσης στη συνέχεια
. Έχουν δηλαδή «ψιλά» γράμματα, τα οποία συνήθως δεν είναι
σε όφελος του καταναλωτή.
