Η αθλιότητα της “πράσινης ανάπτυξης” και η θλιβερή αφέλεια των πολιτών

του Ν.Προγούλη

Υποστηρίξαμε κι αλλού ότι οι υποτιθέμενες “οικολογικές ανησυχίες” και οι λύσεις της “πράσινης ανάπτυξης” συνήθως έχουν να κάνουν με business και όχι με το περιβάλλον. Όταν μάλιστα τα μέτρα και οι δράσεις συνδυάζονται (ή καλύτερα επαφίενται) στις “δυνάμεις της αγοράς” τα αποτελέσματα είναι τόσο παραμορφωμένα που δυσκολεύεται να τα πιστέψει κανείς.

Για να μη μιλάμε θεωρητικά, ας δούμε μια συγκεκριμένη περίπτωση που την αναδεικνύει ένα ντοκυμαντέρ του Γερμανικού κρατικού WDR (το link στο τέλος).

Στη Γερμανία, όπως και παντού, η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος ανεβαίνει διαρκώς. Ο πολιτισμός μας είναι τόσο εξαρτημένος από το ηλεκτρικό ρεύμα που σχεδόν οποιαδήποτε αύξηση της τιμής θα γίνει αποδεκτή. Ναι, αλλά επειδή η mainstream οικολογική σταυροφορία μας έχει εξηγήσει ότι το περισσότερο ρεύμα παράγεται ακόμη από “βρώμικες” μονάδες, κι εμείς σαν ευσυνείδητοι καταναλωτές πρέπει να έχουμε ενοχές που συμμετέχουμε σε αυτή την καταστροφή, κάποιες εταιρείες εμπορίας ρεύματος στη Γερμανία είδαν ότι εδώ ανοίγεται μια νέα αγορά και προσφέρουν ένα ιδιαίτερο προϊόν:  ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει να πληρώσει κάτι παραπάνω στο λογαριασμό του και να είναι ήσυχος ότι το σπίτι ή η επιχείρησή του θα τροφοδοτηθεί με 100% οικολογικό ρεύμα. Άρα, ό,τι κι αν κάνουν οι άλλοι, ο συνειδητοποιημένος καταναλωτής δεν συμμετέχει στο περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται και κάνει κάτι καλό για τον εαυτό του, την οικογένεια του και τους συμπολίτες του.

Πώς όμως ξέρει ότι το ρεύμα όντως παράγεται με 100% οικολογικό τρόπο; Η εταιρεία τον διαβεβαιώνει έγγραφα ότι πρόκειται για ρεύμα που έχει παραχθεί στη Νορβηγία από υδροηλεκτρικές μονάδες. Παρεμπιπτόντως, στη Νορβηγία οι υδροηλεκτρικές μονάδες παράγουν το 95% του συνολικά παραγόμενου ρεύματος σε αυτή τη χώρα.

Όμως υπάρχει ένα σκοτεινό σημείο που δεν αναφέρεται πουθενά: Δεν υπάρχει αγωγός που να συνδέει τη Νορβηγία με τη Γερμανία, οπότε, πώς μπορεί να καταναλώνει κανείς “οικολογικό νορβηγικό ρεύμα”;

Λοιπόν: Η νορβηγική εταιρεία καθώς παράγει ρεύμα, εκδίδει κι ένα πιστοποιητικό, που λέγεται “Guarantee of Origin” (GoO ή GO), και προβλέπεται από το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2009/28/EC. Το GoO χαρακτηρίζει και πιστοποιεί την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Κάθε “μονάδα” GoO αντιστοιχεί σε μία Mwh και, (εδώ είναι το ενδιαφέρον) μπορεί να πουληθεί!

Η γερμανική εμπορική εταιρεία, απλώς αγοράζει το GoO και στη συνέχεια το χρεώνει στον πελάτη της, κρατώντας φυσικά κάτι και για το ταμείο της. Με άλλα λόγια, το μόνο που μεταφέρεται μεταξύ Νορβηγίας και Γερμανίας είναι το πιστοποιητικό και όχι το ρεύμα, το οποίο, φυσικά, πέφτει στο δίκτυο μαζί με το ρεύμα από τις θερμοηλεκτρικές ή τις πυρηνικές μονάδες, κλπ, όλα αυτά δεν μπορούν να διαχωριστούν.

Σε σχεδόν… μεταφυσικό επίπεδο, επειδή υπάρχει σύνδεση Νορβηγίας – Δανίας, Δανίας – Ολλανδίας και Ολλανδίας – Γερμανίας, θα μπορούσε κάποια ηλεκτρόνια (αν έτσι φανταστούμε το ρεύμα), να φτάνουν από τη Νορβηγία στο σπίτι του οικολόγου καταναλωτή, πάντως, όχι περισσότερα από όσα φτάνουν στον γείτονά του που δεν έχει τέτοιες ανησυχίες και σε κάθε περίπτωση το μείγμα “καθαρών” και “βρώμικων” ηλεκτρονίων είναι για όλους το ίδιο.

Άρα, τι είναι επί της ουσίας και πώς λειτουργεί το GoO;

Ως αξία, είναι ένας τίτλος που κυκλοφορεί από χέρι σε χέρι καθώς αγοράζεται και πουλιέται, ένα είδος χρήματος ειδικού σκοπού, που εκδίδεται (δημιουργείται) τη στιγμή που παράγεται οικολογικό ρεύμα, και αποσύρεται από την κυκλοφορία όταν η αντίστοιχη ποσότητα ενέργειας καταναλώνεται. Η τιμή του εξαρτάται σε τελική ανάλυση από το πόσο είναι διατεθειμένος να πληρώσει ο καταναλωτής.

Από ψυχολογική άποψη (του καταναλωτή), η λειτουργία του δεν διαφέρει από εκείνη που είχαν τα συγχωροχάρτια της παπικής εκκλησίας. Ο πιστός του 16ου αιώνα ό,τι κακό κι αν συνέβαινε γύρω του ή είχε κάνει ο ίδιος στη διάρκεια της αμαρτωλής ζωής του, μπορούσε να σώσει την ατομική του ψυχή αγοράζοντας ένα πιστοποιητικό. Το ίδιο κάνει και ο καταναλωτής της πράσινης ενέργειας. Δεν πάει να βρωμίζουν οι άλλοι, αυτός βασίζεται στο πιστοποιητικό που του έδειξαν, άρα ο ίδιος δεν ρυπαίνει και δεν έχει λόγο να περιορίσει την κατανάλωσή του.

Πάμε τώρα στο πως υποτίθεται ότι λειτουργεί το GoO μέσω των “δυνάμεων της αγοράς”. Επί της ουσίας είναι μια πρόσθετη επιδότηση που εισπράττουν οι παραγωγοί πράσινης ενέργειας. Το μόνο που λέει το GoO στον καταναλωτή που το πληρώνει είναι ότι “κάπου στον κόσμο” παράγεται πράσινη ενέργεια, κι αυτός, ακόμη κι όταν δεν είναι τελείως αφελής, (να νομίζει ότι καταναλώνει “οικολογικό ρεύμα”) ελπίζει τουλάχιστον ότι με την οικειοθελή επιδότησή του χρηματοδοτεί την κατασκευή κι άλλων τέτοιων μονάδων κάπου στη γειτονιά του. Όμως, η γειτονιά του, η Γερμανία στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν έχει τη γεωγραφική μορφολογία της Νορβηγίας ώστε να γεμίσει υδροηλεκτρικά, οι δε ανεμογεννήτριες, (αυτές κατά καιρούς επιδοτούνται) παράγουν περιοδικά και ακανόνιστα ρεύμα που δεν μπορεί ούτε να αξιοποιηθεί ούτε, φυσικά, να αντικαταστήσει τις θερμοηλεκτρικές μονάδες.

Η μεταφορά της λογικής της παγκοσμιοποιημένης χρηματιστικής οικονομίας των τίτλων στο πεδίο της “οικολογίας” από τη μια πλευρά σκόπιμα παραπλανά συγχέοντας το πραγματικό με το συμβολικό, από την άλλη δημιουργεί ένα El Dorado για new business αμφίβολης αποτελεσματικότητας που όμως εγγυούνται κέρδη και “ανάπτυξη”.

Έτσι, το υλικό συμφέρον κάποιων αιτιολογείται ως αξιακό πρόταγμα κάποιων άλλων και νομίζω ότι αυτό είναι το πραγματικό “δια ταύτα” όλης της σχετικής οικολογικής εκστρατείας από τα mainstream ΜΜΕ.

https://www.ardmediathek.de/wdr/player/Y3JpZDovL3dkci5kZS9CZWl0cmFnLTMyMjExZjZjLWViMWItNDhlOC1iM2U1LWFjYjAxN2NiODc5Nw/ 

[----->]

Το παρελθόν της δείχνει πως...δεν κωλώνει!

Αυτή είναι υπερήφανη και...καρυδάτη στάση ενός ηγέτη που πρώτα σκέφτεται το λαό του και μετά τους τοκογλύφους.Ούτε σεντ στους τοκογλύφους του ΔΝΤ μέχρι να βγει η Αργεντινή από την ύφεση που την έριξε ο νεοφιλελές Μάκρι και ταυτόχρονα αναδιάρθρωση του δανείου που χωρίς κανένα λόγο ο ανεκδιήγητος πρώην πρόεδρος της Αργεντινής,αφού έφερε τη χώρα στο χείλος του γκρεμού,πήρε εντελώς παράνομα το 2018 και...ας χτυπιούνται κάτω τα "κοράκια"!

Απάντηση που βάζει μπροστά τις ανάγκες του λαού κι όχι τα συμφέροντα των δανειστών,όπως έκαναν κάποιοι εγχώριοι "αριστερούληδες" που,παρόλο που είχαν το λαό σύμμαχο,προτίμησαν τις καρεκλίτσες από την αξιοπρέπεια!

Μην σκεφτεί κανείς πως η Αργεντινή θα κάνει πίσω στους εκβιασμούς.Το παρελθόν της δείχνει πως...δεν κωλώνει!

Κριστίνα Φερνάντες: "Ούτε μισό σεντ στο ΔΝΤ μέχρι να βγούμε από την ύφεση" 

[----->]

Ο καπιταλισμός της παρακολούθησης

Κονσταντίν Γιουόν ,"Νέος Πλανήτης '' (τέμπερα ,1921)

Shoshana Zuboff

Καθώς μπαίνουμε σε νέα δεκαετία, εισερχόμαστε και σε μια νέα εποχή πολιτικής οικονομίας. Στο πέρασμα των αιώνων, ο καπιταλισμός εξελίχθηκε μέσα από διάφορα στάδια, από βιομηχανικός σε διαχειριστικό, σε χρηματοοικονομικό. Τώρα ξεκινά η εποχή του «καπιταλισμού της παρακολούθησης».

Υπό αυτόν, οι εμπειρίες των ανθρώπων διεκδικούνται μονομερώς από ιδιωτικές εταιρείες και μεταφράζονται σε ιδιόκτητες ροές δεδομένων. Κάποια από αυτά τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για να βελτιωθούν προϊόντα και υπηρεσίες. Τα υπόλοιπα θεωρούνται «συμπεριφορικό πλεόνασμα» και θεωρούνται σημαντικά για τα πλούσια προειδοποιητικά σημάδια που εμπεριέχουν. 

Αυτά τα προγνωστικά δεδομένα στέλνονται σε new-age εργοστάσια μηχανικής ευφυίας όπου μετατρέπονται σε εξαιρετικά επικερδή προϊόντα προβλέψεων που προσδοκούν τωρινές και μελλοντικές αποφάσεις. Τα προϊόντα πρόβλεψης κατόπιν ανταλλάσσονται με αυτό που αποκαλώ «συμπεριφορικά προθεσμιακά συμβόλαια», όπου οι καπιταλιστές της παρακολούθησης πωλούν βεβαιότητα στις επιχειρήσεις που έχουν ως πελάτες. 

Οι αγορές διαφήμισης της Google ήταν οι πρώτες που είχαν ως συναλλαγή ανθρώπινα προθεσμιακά συμβόλαια. Ηδη οι καπιταλιστές της παρακολούθησης έχουν γίνει εξαιρετικά πλούσιοι από το εμπόριο αυτό και ακόμα περισσότερες εταιρείες σε κάθε οικονομικό τομέα δείχνουν τη διάθεση να στοιχηματίσουν ως προς τη μελλοντική μας συμπεριφορά.

Οι ανταγωνιστικές δυναμικές αυτών των νέων αγορών αποκαλύπτουν τα όσα απαιτεί ο καπιταλισμός της παρακολούθησης. 

Καταρχήν η μηχανική ευφυΐα απαιτεί πολλά δεδομένα: οικονομίες κλίμακας. 

Δεύτερον. οι καλύτερες προβλέψεις απαιτούν ποικιλίες δεδομένων: αυτό απαιτεί την επέκταση του πλεονάσματος που έχει καταγραφεί πέραν των likes και των clicks στον κόσμο που βρίσκεται πέρα από το Διαδίκτυο. Δηλαδή τον ρυθμό του τζόγκινγκ που κάνεις, τη συζήτηση που έχεις στο πρωινό, την αναζήτηση για θέση πάρκινγκ, το πρόσωπό σου, τη φωνή, την προσωπικότητα και τα συναισθήματα. 

Στην τρίτη φάση της ανταγωνιστικής έντασης, οι καπιταλιστές της παρακολούθησης ανακάλυψαν ότι τα δεδομένα με τις καλύτερες προβλέψεις προήλθαν από την παρέμβαση στην ανθρώπινη δράση προκειμένου να πείσουν, να συντονίσουν, να κατευθύνουν και να τροποποιήσουν συμπεριφορά προς την κατεύθυνση των εγγυημένων αποτελεσμάτων. Αυτή η αλλαγή από τη γνώση στην εξουσία μεταμορφώνει την τεχνολογία από μέσο παραγωγής σε παγκόσμιο μέσο συμπεριφορικής τροποποίησης προκειμένου να επιτευχθούν «οικονομίες δράσης».

Αποκαλώ αυτή τη δύναμη διαμόρφωσης της ανθρώπινης συμπεριφοράς από μακριά και σε κλίματα προκειμένου να υλοποιηθούν σκοποί άλλων «εργαλειακή εξουσία», επειδή λειτουργεί πλήρως μέσω της ψηφιακής εργαλειοποίησης. Δεν σε απειλεί με τρόμο ή φόνο. Δεν θα εμφανιστούν στρατιώτες να σε συλλάβουν και να σε ρίξουν σε κάποιο γκούλαγκ. 

Το νέο αυτό είδος εξουσίας λειτουργεί από απόσταση,με επιβραβεύσεις και τιμωρίες και με τη μεσολάβηση πολλών προκειμένου να διαμορφωθεί η  συμπεριφορά σύμφωνα με τα εμπορικά τους συμφέροντα.

Για όλα αυτά γίνονται από καιρό πειράματα. Τα «μεγάλης κλίμακας πειράματα μετάδοσης» του Facebook αποκάλυψαν πώς δημιουργούνται υποσυνείδητα μηνύματα και δυναμικές κοινωνικής σύγκρισης στις σελίδες του Facebook, ώστε να αλλάξουν η συμπεριφορά και τα συναισθήματα των χρηστών στον πραγματικό κόσμο χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό από τον χρήστη. Το παιχνίδια ενισχυμένης πραγματικότητας όπως το Pokemon Go της Google οδήγησαν τα πειράματα σε νέο επίπεδο. 

Οσοι συμμετείχαν στη μανία του Pokemon Go πριν από μερικά χρόνια δεν έπαιζαν απλά ένα παιχνίδι στο smartphohe τους. Στην πραγματικότητα, οι επιβραβεύσεις και οι τιμωρίες χρησιμοποιήθηκαν για να στέλνουν ανθρώπους σε εστιατόρια, μπαρ και καταστήματα που είχαν πληρώσει για εγγυημένες «επισκέψεις πελατών».

Αλλά πώς φθάσαμε ως εδώ; Ενα από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού της παρακολούθησης είναι ότι δεν έχει προηγούμενο. Εξ ορισμού, εξελίξεις άνευ προηγουμένου αρχικά δεν αναγνωρίζονται. Οταν συναντάμε κάτι καινούργιο, προσπαθούμε να το κατανοήσουμε τοποθετώντας το στο πλαίσιο-γνώριμων κατηγοριών. Για παράδειγμα, όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα αυτοκίνητα, πολλοί αρκέστηκαν στον όρο «άμαξες χωρίς άλογα» για να κατανοήσουν αυτή την νέα τεχνολογία.

Επειδή λοιπόν είναι πρωτόγνωρος ο καπιταλισμός της παρακολούθησης ξεπερνά τα όρια της υπάρχουσας οικονομικής αντίληψης. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούνται λέξεις όπως «μονοπώλια» και «ιδιωτικότητα» όταν αντιδρούμε στις πρακτικές του. Ομως, παρότι αυτοί οι όροι ισχύουν, δεν πιάνουν την ουσία των νέων πρακτικών. 

Ο καπιταλισμός της παρακολούθησης δεν αφορά μόνο την εταιρική διακυβέρνηση ή τη δύναμη της αγοράς. Αφορά μια εντελώς νέα λογική. συσσώρευσης, με τους δικούς της μηχανισμούς, μεθόδους, στόχους και αγορές. Οι επιπτώσεις ξεπερνούν κατά πολύ την περιοχή. των ιδιωτικών επιχειρήσεων και υπονομεύουν τη δημοκρατία και εκ των άνω και εκ των κάτω. 

Εκ των άνω, ο καπιταλισμός της παρακολούθησης λειτουργεί μέσω της ασυμμετρίας γνώσης και εξουσίας, αυξάνοντας αντί να μειώνει  τις κοινωνικές ανισότητες. Εκ των κάτω, οι στόχοι του περιορίζουν την ανθρώπινη αυτονομία και την ανεξαρτησία των ατόμων - ικανότητες χωρίς τις οποίες δεν υπάρχει δημοκρατία.

Αν και ο καπιταλισμός της παρακολούθησης αποτελεί μια εντελώς νέα δύναμη στην οικονομική ιστορία, έχουμε ήδη δει αρκετά ώστε να ξέρουμε πως βασίζεται σε ξεδιάντροπη περιφρόνηση της κοινωνικής νόρμας και των δικαιωμάτων που είναι ιδιαίτερα σημαντικά σε μια δnμοκρατική κοινωνία που λειτουργεί σωστά. 

Ακριβώς όπως άνθησε η βιομηχανική επανάσταση εις βάρος της φύσης, ο καπιταλισμός της παρακολούθησης αναπτύσσεται εις βάρος της ανθρώπινης φύσης. Τώρα αντιμετωπίζουμε -την κληρονομιά του βιομηχανικού καπιταλισμού στον παγκόσμιο αγώνα εναντίον της καταστροφικής κλιματικής αλλαγής. Δίνοντας τυφλά το «ελευθέρας» στον καπιταλισμό της παρακολούθησης, ποια θα είναι η κληρονομιά που θα αφήσουμε εμείς;

ΠΗΓΗ : Project Syndicate , εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 4-5 Ιανουαρίου 2020

Ο Κερκ Ντάγκλας και τα παρασκήνια του χολιγουντιανού Σπάρτακου

Γράφει ο Θανάσης Μπαντές

Η εμπορική επιτυχία του χολιγουντιανού Σπάρτακου δεν είχε προηγούμενο. Από τη στιγμή που βγήκε στις αίθουσες (η επίσημη χολιγουντιανή πρεμιέρα ήταν την Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 1960) έκανε θραύση. Έκοψε εκατομμύρια εισιτήρια σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στη Ρωσία. Κέρδισε 4 Όσκαρ και τη Χρυσή Σφαίρα της Καλύτερης Δραματικής Ταινίας. Η σκηνοθεσία του Κιούμπρικ και η συμμετοχή αξεπέραστων κινηματογραφικών αστέρων (Πίτερ Ουστίνοφ, Τόνι Κέρτις, Τσαρλς Λότον, Λόρενς Ολίβιε κτλ) ήταν η εγγύηση της υπερπαραγωγής που δεν σηκώνει καμιά αμφιβολία. Ο Ντάγκλας θα λέγαμε ότι σχεδόν ταυτίστηκε με το Σπάρτακο. Τουλάχιστον από εμπορική άποψη, ο Σπάρτακος ήταν ο ρόλος της ζωής του. Στην αυτοβιογραφία του με τίτλο «Ο γιος του Ρακοσυλλέκτη» γράφει: «Τότε στα τέλη του 1957, ο Έντι Λούις, ένας πολύ προικισμένος κινηματογραφιστής που είχε δουλέψει κοντά μου οχτώ χρόνια, μου έφερε να διαβάσω ένα βιβλίο: το Σπάρτακο. Ο συγγραφέας του, ο Χάουαρντ Φαστ, είχε κάνει μερικούς μήνες φυλακή για τις σχέσεις του με το Κομμουνιστικό Κόμμα». (σελ. 367 – 368).  

       

Το βιβλίο του Φαστ ήταν καθοριστικό. Ο Ντάγκλας ενθουσιάστηκε, μυρίστηκε την επιτυχία και αγόρασε την οψιόν με δικά του χρήματα: «Ήμουν σίγουρος πως δε θα δυσκολευόμουν να πείσω τη Γιουνάιτεντ Άρτιστς να χρηματοδοτήσει το Σπάρτακο». (σελ 368). Όταν όμως απευθύνθηκε στο γενικό διευθυντή της Γιουνάιτεντ Άρτιστς, Άρθουρ Κριμ, εισέπραξε ανένδοτη άρνηση. Στις 13 Ιανουαρίου του 1958 ο Ντάγκλας έλαβε κι ένα τηλεγράφημα από τον Κριμ: «Αγαπητέ Κερκ: Ο ”Σπάρτακος” καλύπτει το ίδιο θέμα που πραγματεύεται και το βιβλίο του Καίστλερ «Οι Μονομάχοι». Έχουμε ήδη αναλάβει την υποχρέωση να γυρίσουμε τους μονομάχους με τον Γιουλ Μπρίνερ, σε σκηνοθεσία Μάρτι Ριτ, οπότε εκ των πραγμάτων δεν υπάρχει ενδιαφέρον για τον «Σπάρτακο». Χαιρετισμούς – Άρθουρ». (σελ. 368 – 369).

Ο Ντάγκλας, μην έχοντας πολλές επιλογές, και ξέροντας καλά ότι πρέπει να βιαστεί αν θέλει να προλάβει τις εξελίξεις, αποφάσισε να αναθέσει το σενάριο στον ίδιο τον Φαστ, παρά τις επιφυλάξεις που είχε. Οι επιφυλάξεις αυτές επιβεβαιώθηκαν, αφού το σενάριο του Φαστ (του συγγραφέα του Σπάρτακου) δεν ικανοποίησε στο ελάχιστο τον Ντάγκλας που έπρεπε να βρει άμεσα άλλο σεναριογράφο. Έτσι έφτασε στον Ντάλτον Τράμπο. Ο Τράμπο ήταν στη μαύρη λίστα του Μακάρθι, έγραφε πάντα με ψευδώνυμο, αμειβόταν ελάχιστα και δούλευε πολύ γρήγορα: «Υπερασπίστηκε τα κατοχυρωμένα από το πρώτο άρθρο του Συντάγματος δικαιώματά του, το δικαίωμα κάθε Αμερικάνου για ελεύθερο λόγο. Πήγε φυλακή για ένα χρόνο. Αυτό έγινε το 1950. 

Τώρα, δέκα χρόνια από τότε, ακόμα δεν μπορούσε να πατήσει το πόδι του σε κανένα στούντιο. Ο δημόσιος εξευτελισμός του γερουσιαστή Μακάρθι από τον δημοσιογράφο Έντουαρντ Ρ. Μάροου στη διάρκεια μιας τηλεοπτικής εκπομπής στο εθνικό δίκτυο, και ο θάνατός του λίγο αργότερα, το 1957, δεν άλλαξαν την κατάσταση. Η μαύρη λίστα ίσχυε ακόμα». (σελ. 373). 

Πέρα από αυτά ο Τράμπο αντιπαθούσε τον Φαστ. Τον θεωρούσε ισχυρογνώμονα και ξεροκέφαλο, προσκολλημένο στις μαρξιστικές ιδέες σε βαθμό θρησκοληψίας. Ένας αδιάλλακτος φανατικός. «Την μοναδική φορά που είχαν συναντηθεί, ο Φαστ τον είχε βρίσει γιατί δεν έκανε μαρξιστική διαφώτιση στη φυλακή». (σελ. 374). 

Παρόλα αυτά ο Τράμπο δέχτηκε να συνεργαστεί και να διασκευάσει κινηματογραφικά τον Σπάρτακο του Φαστ με τα λόγια: «Δεν είναι δυνατό να πολεμάς τη μαύρη λίστα όσα χρόνια την πολεμάω εγώ και να ‘χεις όρεξη να φτιάξεις άλλη μια». (σελ. 374). 

Ο Φαστ κατάφερε να ξεπεράσει – ως ένα βαθμό βέβαια – τα προβλήματα με το Μακαρθισμό γράφοντας δύο ξεκάθαρα πατριωτικά βιβλία για τον Τζορτζ Ουάσιγκτον και τον Τομ Πέιν. 

Όταν τελικά το σενάριο του Τράμπο ολοκληρώθηκε ο Ντάγκλας το έστειλε στον Φαστ για να πει τη γνώμη του. Χωρίς να γνωρίζει τον πραγματικό συγγραφέα του σεναρίου ο Φαστ απάντησε: «Είναι το χειρότερο σενάριο που διάβασα ποτέ μου. 

Είναι τόσο κακό που καταντάει προσβλητικό. Είναι τραγικό. Πώς θα διαβάσουν οι ηθοποιοί τέτοιους διαλόγους; Αυτές οι σκηνές δεν παίζονται». (σελ. 381). Ο Τράμπο, όταν έμαθε την κριτική του Φαστ έβαλε τα γέλια.

Όταν τελικά την παραγωγή του Σπάρτακου ανέλαβε η Γιουνιβέρσαλ δημιουργήθηκε μια εξαιρετικά πολύπλοκη κατάσταση, αφού τα δύο μεγαλύτερα χολιγουντιανά στούντιο, Γιουνιβέρσαλ και Γιουνάιτεντ Άρτιστς, προανήγγειλαν στο ίδιο συνέδριο διευθυντών στούντιο που έγινε στο Μαϊάμι, υπερπαραγωγές με το ίδιο θέμα. 

Η υπόθεση εξελίχτηκε σε αγώνα δρόμου χωρίς προηγούμενο, αφού ο πρώτος που θα έβγαζε την ταινία στις αίθουσες, ήταν φανερό ότι θα έκοβε και τα εισιτήρια. Ο Ντάγκλας κατάφερε να κλείσει τους μεγάλους αστέρες (ο Λότον ήταν ο πιο δύσκολος), παίρνοντάς τους από την Γιουνάιτεντ Άρτιστς. Τα γυρίσματα ξεκίνησαν με σκηνοθέτη τον Άντονυ Μαν, επιλογή της Γιουνιβέρσαλ.  Γρήγορα όμως ο Μαν απεδείχθη ακατάλληλος. Σταδιακά άρχισε να χάνει τον έλεγχο και περισσότερο υπάκουε στις εντολές του Ουστίνοφ παρά καθόριζε τη δράση των ηθοποιών. Οι άνθρωποι του στούντιο άρχισαν να δυσφορούν φανερά. Ο Μαν έπρεπε να αντικατασταθεί κι ο Ντάγκλας τον απομάκρυνε. 

Φυσικά η εύρεση σκηνοθέτη έπρεπε να γίνει κατεπειγόντως. Ο Ντάγκλας είχε συνεργαστεί επιτυχημένα με τον Κιούμπρικ στο Paths of Glory και ταυτόχρονα ο Μάρλον Μπράντο αποφάσισε να διακόψει τη συνεργασία του με τον Κιούμπρικ στην ταινία One-eyed Jacks και να τη σκηνοθετήσει μόνος του. 

Ο Κιούμπρικ δεν είχε κλείσει τα τριάντα: «Οδήγησα τον Στάνλεϊ στη μέση της αρένας. “Σας παρουσιάζω τον καινούριο σας σκηνοθέτη”. Κοίταξαν όλοι από πάνω τον τριαντάχρονο νεαρό και νόμισαν πως αστειευόμουν. Ύστερα θορυβήθηκαν. Στα μάτια τους ο Κιούμπρικ έγινε, “ο παραγιός μου”. Δεν ήξεραν πως ο Στάνλεϊ δεν ήταν παραγιός κανενός. Δεν πτοείται με τίποτα». (σελ. 384).  

Το μοναδικό ζήτημα που εκκρεμούσε ήταν το όνομα του σεναριογράφου. Φυσικά υπήρχε ένα ψευδώνυμο, Σαμ Τζάκσον, που κάλυπτε τον Τράμπο, αλλά πρακτικά θεωρήθηκε αδύνατο, έως εξευτελιστικό, να γυριστεί η ταινία με σεναριογράφο ένα φανταστικό πρόσωπο. Φυσικά παρόμοια περιστατικά με τον Τράμπο είχαν γίνει στο παρελθόν που κέρδιζε και βραβεία με ψευδώνυμα που τελικά παραλάμβανε άλλος προφασιζόμενος ότι ο φερόμενος κύριος του ψευδωνύμου δεν μπορούσε να παρευρεθεί για προσωπικούς λόγους κτλ. κτλ. και που φυσικά όλοι γνωρίζανε ποιος είναι, αλλά κάνανε τους ανήξερους κι αυτά ο Ντάγκλας δεν ήθελε να συμβούν. 

Ψάχνοντας λύση για το ποιος θα παρουσιαστεί ως σεναριογράφος ο Κιούμπρικ πρότεινε τον εαυτό του, πράγμα που ο Ντάγκλας δεν του συγχώρεσε ποτέ: «Το άλλο πρωί τηλεφώνησα στην πύλη της Γιουνιβέρσαλ.  “Θα ήθελα να αφήσω ένα πάσο για τον Ντάλτον Τράμπο”. Η Μασκαράτα είχε πάρει τέλος…………Στην αρχή κανένας δεν με πίστευε. Ο Ντάλτον όμως με πίστεψε. Μου είπε:  “Σ’ ευχαριστώ Κερκ που μου ξανάδωσες το όνομά μου”. Η μαύρη λίστα δεν υπήρχε πια». (σελ. 391). Μετά από λίγες μέρες ο Ότο Πρέμιγκερ ανακοίνωσε σε επίσημη συνέντευξη τύπου ότι ο σεναριογράφος της ταινίας Exodus θα είναι ο Ντάλτον Τράμπο. 

Όταν η Αμερικανική Λεγεώνα, η μεγαλύτερη οργάνωση βετεράνων πολέμου στον κόσμο, έστειλε εγκύκλιο σε 17.000 τοπικές οργανώσεις λέγοντας ξεκάθαρα «Μη δείτε το SPARTACUS» και η Χέντα Χόπερ έθαψε την ταινία λέγοντας: «Το στόρι που πουλήθηκε στη Γιουνιβέρσαλ ήταν από ένα βιβλίο που έγραψε ένα κομμούνι και το σενάριο της ταινίας έγραψε ένα άλλο κομμούνι, μην πάτε λοιπόν να τη δείτε» ο Κιούμπρικ δήλωσε ότι «είχε αυτοσχεδιάσει με την καρδιά του στο γύρισμα» μειώνοντας τον Τράμπο, πράγμα για το οποίο έγινε έξαλλος, και προσπαθώντας να απομακρύνει από πάνω του οποιαδήποτε ευθύνη. Ο Ντάγκλας αποκαλεί τον Κιούμπρικ «ταλαντούχο καθίκι».

Η αλήθεια είναι ότι το αρχικό βιβλίο του Φαστ παραλλάσσεται δραματικά στο σενάριο της ταινίας. Αλήθεια είναι επίσης ότι το σενάριο δεν ενδιαφέρθηκε ούτε στο ελάχιστο για την όποια ιστορική πραγματικότητα. 

Για παράδειγμα, όσο λίγες κι αν είναι οι πληροφορίες για το Σπάρτακο, είναι ιστορικά αποδεκτό ότι σκοτώθηκε στην τελική μάχη με τον Κράσσο, πράγμα που σέβεται και τηρεί ο Φαστ, όχι όμως και ο Τράμπο που βάζει τον Σπάρτακο να σταυρώνεται τελευταίος σε μια άκρως δραματοποιημένη σκηνή όπου ξεψυχά βλέποντας ελεύθερο το παιδί του. Σύμφωνα με τον Φαστ, μετά την ήττα του Σπάρτακου, ο Κράσσος οργάνωσε μονομαχίες με τους εναπομείναντες άντρες του στρατού των σκλάβων όπου ο νικητής σταυρώθηκε. Ενώ στον Φαστ αυτός που μένει ζωντανός και σταυρώνεται είναι ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Σπάρτακου, ο Δαυίδ, στον Τράμπο είναι ο ίδιος ο Σπάρτακος, φυσικά για λόγους εμπορικής συναισθηματικής κορύφωσης. 

Ο Τράμπο παραποιώντας όχι μόνο κάθε ιστορικότητα, αλλά και κάθε επαφή με το βιβλίο του Φαστ, μετατρέπει την ιστορία της επανάστασης των δούλων σε προσωπική υπόθεση που αφορά τον Σπάρτακο και τον Κράσσο. Ακόμα και η μονομαχία μέχρι θανάτου στην αρένα του Βατιάτου που ξεχειλίζει την οργή και φέρνει την εξέγερση, προκαλείται από τον Κράσσο που πληρώνει αδρά για να δει τους μονομάχους να πεθαίνουν. Ο Σπάρτακος με τον Κράσσο ανοίγουν την αυλαία στην αρένα του Βατιάτου και ο Σπάρτακος με τον Κράσσο την κλείνουν με την τελική μάχη και τη σταύρωση. Ο Σπάρτακος κερδίζει τις εντυπώσεις με κάθε τρόπο. Με το γνήσιο ερωτά του για τη Βαρίνια, με τον τρόπο που φέρεται στους πολεμιστές του, με τη γενναιότητά του στις μάχες, με το ήθος του απέναντι στους εχθρούς, με το σεβασμό του προς την τέχνη, με τη φιλομάθειά του, με το απόλυτο ανθρωπιστικό όραμα που υπηρετεί, με την άρνηση του πλούτου, με την άρνηση της προσωπικής σωτηρίας για χάρη του στρατού του, με την ειλικρινή ομολογία όλων των αδυναμιών του, με τη συνολική παρουσία του ανόθευτου επαναστάτη που είναι αδύνατο να υστερήσει σε οτιδήποτε. 

Θα λέγαμε ότι φτάνει στα όρια της αγιοσύνης, εικόνα που όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με τον κατά Καίστλερ Σπάρτακο, αλλά που ξεπερνά κατά πολύ και την, έτσι κι αλλιώς, εξιδανικευμένη οπτική του Φαστ. Από την άλλη ο Κράσσος είναι απολύτως κακός. Διεφθαρμένος πολιτικά, διεστραμμένος σεξουαλικά, εκδικητικός, μισάνθρωπος, αποκτηνωμένος, ψυχικά ασθενής. Δωροδοκεί τους πειρατές να εγκαταλείψουν το Σπάρτακο αβοήθητο, παρά τα σχέδια του Γράκχου, ώστε να τον συντρίψει ο ίδιος και να καρπωθεί δόξα και αξιώματα. (Κατά την ιστορική πραγματικότητα δεν καρπώνεται καμία δόξα και κανένα αξίωμα, αφού η καταστροφή του Σπάρτακου αποδίδεται, απολύτως αδικαιολόγητα, στον Πομπήιο). Είναι αδύνατο να μην μισήσει κανείς τον Κράσσο.

  Είναι αδύνατο να μην αγαπήσει κανείς τον Σπάρτακο. Μοιραία βρισκόμαστε και πάλι στην ίδια χοντροκομμένη χολιγουντιανή συνταγή της σύγκρουσης του καλού με το κακό, που διαχωρίζονται τόσο απόλυτα, ώστε να μην υπάρξει η παραμικρή παρανόηση. 

Τη συνταγή της εκβιαστικής συναισθηματικής ταύτισης όλων των θεατών με το καλό, που αγωνιούν και θλίβονται με το πικρό τέλος και φυσικά κόβουν και περισσότερα εισιτήρια. Τη συνταγή της ηθικοπλαστικής διαμόρφωσης που στηρίζεται απολύτως στα δεδομένα κοινωνικά καλούπια. Κι εδώ δεν τίθεται θέμα ιστορικής αποκατάστασης ή προσέγγισης της αλήθειας ή οτιδήποτε τέτοιο. 

Εδώ μιλάμε για καλλιτεχνικό τυφλοσούρτη που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά αναπαράγοντας τις ίδιες απόλυτες αξίες που καθηλώνουν το θεατή σε συγκεκριμένες, ανελαστικές σταθερές που διαλύουν οποιαδήποτε άλλη συνθήκη. Μιλάμε δηλαδή για την καλλιτεχνική υπεραπλούστευση που τσουβαλιάζει την έτσι κι αλλιώς πολυσύνθετη ανθρώπινη συμπεριφορά εξαλείφοντας όλες τις αντιφάσεις των ανθρώπων που συνδυάζουν ταυτόχρονα το καλό και το κακό και που διεκδικούν ταυτόχρονα το δίκιο και το άδικο. 

Η χολιγουντιανή χοντροκομμένη οπτική, επί της ουσίας δεν αφορά την αναζήτηση του ανθρώπου, αλλά το διδακτισμό της ηθικής, εστιάζοντας περισσότερο στο θέαμα, δηλαδή στην αισθητική της εικόνας κι όχι στους χαρακτήρες ή τις κοινωνικές συνθήκες που τους διαμορφώνουν. Υπό αυτές τις συνθήκες ο χολιγουντιανός Σπάρτακος, όσο τέλειος κι αν είναι κινηματογραφικά, δεν μπορεί να αποδώσει με ρεαλισμό τη γνήσια εικόνα του αληθινού επαναστάτη. Προφανώς γιατί κάτι τέτοιο δεν ενδιαφέρει τη χολιγουντιανή εμπορικότητα.

Κερκ Ντάγκλας «Ο Γιος του Ρακοσυλλέκτη» εκδόσεις  «BELL» Αθήνα 1990

[--->]

Σοκ και δέος !

Δέος από τα ευρήματα της Αντιτρομοκρατικής στην γιάφκα του "Τοξοβόλου". Σώβρακα και μια φαγωμένη σοκοφρέτα ξεχωρίζουν

Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα των Αρχών στη γιάφκα στον Αγιο Νικόλαο της Αθήνας και, όπως φαίνεται, οι συλληφθέντες, μεταξύ των οποίων και ο «τοξοβόλος του Συντάγματος», Γιάννης Μιχαηλίδης, μας ενημερώνει η Αστυνομία.

Μάλιστα μας ενημερώνουν για εξαρτήματα drone και συγκλονιζόμαστε.

Από τις φωτογραφίες που έδωσε η αστυνομία, φίλη στο facebook, έκανε την πραγματική αυτοψία των αντικειμένων που βρέθηκαν στην γιάφκα, και πάθαμε σοκ.........

 

Στην φωτογραφία βλέπουμε σώβρακα, μία σερβιέτα, κάλτσα, χαρτομάντηλο, και μία φαγωμένη σοκοφρέτα, ακλόνητη απόδειξη του γεγονότος ότι η συλληφθείσα δεν έκανε διατροφή και σαβούρωνε μπούρδες.

[---->]