Το σχέδιο για την Κύπρο; Μια ασίστ στη φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες των χωρών που κινδυνεύουν (προς τις γερμανικές) [*]



του Fabio Pavesi

Οι λογαριασμοί που πρέπει να πληρώσει η Λευκωσία είναι τουλάχιστον δύο. Είναι αυτός που πρέπει να τον πληρώσουν αμέσως – με τον πήχη της θυσίας πάνω από 100 χιλιάδες ευρώ – κάποιοι πλούσιοι Ρώσοι ολιγάρχες και κάποιοι πλούσιοι ντόπιοι επιχειρηματίες. Και ένας κρυφός λογαριασμός πολύ πιο αλμυρός και επαχθής που ίσως προκαλέσει μεγαλύτερη  αναστάτωση.

Είναι και ο  λογαριασμός της εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη που στο εξής θα πάψει να υπάρχει λόγω τρόικας, η οποία, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, ρίχνει τα βάρη της υποτιθεμένης διάσωσης στους ιδιώτες  πιστωτές . Αν αγγίξουν τους τρεχούμενους λογαριασμούς των τραπεζών και αυτό γίνει ένας από τους τρόπους της μελλοντικής διάσωσης των χωρών, τότε θα έχουμε τεράστιες παρενέργειες. Τη φυγή των καταθέσεων από τις τράπεζες των χωρών υψηλού κινδύνου. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό για μια τράπεζα να βλέπει  να μειώνεται η βάση της διαθέσιμης χρηματοδότησης.
Πρόκειται,βασικά, για ένα σενάριο τρόμου που το έχουμε ξαναδεί και δυστυχώς δεν δίδαξε τίποτα στις ευρωπαϊκές ηγεσίες. Πώς να ξεχάσουμε ότι από τις ελληνικές τράπεζες όσο εξελισσόταν η κρίση έφυγαν κεφάλαια τουλάχιστον 70 δισ. ευρώ. Πώς να ξεχάσουμε την αιμορραγία των τρεχούμενων λογαριασμών των τραπεζών της Μαδρίτης που είδαν να φεύγουν πάνω από 60 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα σε λίγους μήνες. Και πώς να ξεχάσουμε ότι και από την Ιταλία εν μέσω κρίσης μεταξύ 2011 και καλοκαίρι του 2012 δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ ξένες καταθέσεις επέστρεψαν στο σπίτι τους. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα χρήματα από τη στιγμή που θα φύγουν από το τραπεζικό σύστημα μιας χώρας σε κρίση δεν θα επιστρέψουν ξανά. Θέλετε μια απόδειξη; 
Αυτή τη στιγμή σύμφωνα με την ABI (Ένωση Ιταλικών Τραπεζών), από τα ταμεία των ιταλικών τραπεζών λείπουν τουλάχιστον 40 δισεκατομμύρια ξένες καταθεσεις. Ευτυχώς, για τις τράπεζες μας, που τις εμπιστεύονται οι Ιταλοί αποταμιευτές οι οποίοι έχουν αντισταθμίσει και με το παραπάνω τη φυγή των ξένων πελατών.

Αυτό με απλά λόγια οι ειδικοί το ονομάζουν βαλκανοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ένα επικίνδυνο κατακερματισμό που κάνει τις τράπεζες της  νότιας Ευρώπης να βλέπουν τα ταμεία τους να φτωχαίνουν υπέρ των τραπεζών της Βόρειας Ευρώπης, με επικεφαλής τη Γερμανία. Αφού αυτά τα κεφάλαια εγκαταλείπουν τα ιδρύματα των χωρών που κινδυνεύουν και φουσκώνουν τα στοιχεία του ενεργητικού των τραπεζών του Βορρά.Το γιγαντιαίο φαινόμενο, το οποίο όπως απέδειξε το ΔΝΤ, σήκωσε από την Ιταλία και την Ισπανία στη κορύφωση της κρίσης, σχεδόν  500 δισεκατομμύρια ευρώ, και τώρα έχει πάρει άλλες διαστάσεις. Αλλά ανκαι η αιμορραγία αυτη τη στιγμή έχει σταματήσει, το τραγικό είναι, ότι το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου έγινε δυστυχώς ένα φαινόμενο δομικό. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στις καθαρές θέσεις πιστωτών και οφειλετών στη ζώνη του ευρώ και την περιφέρεια της ευρωζώνης να χρωστάει 820 δισ. ευρώ ενώ η Γερμανία να εμφανίζει πλεόνασμα 620 δισεκατομμυρίων.

Μια κατάσταση με σοβαρές  παρενέργειες Τα κεφάλαια  που εγκαταλείπουν τις τράπεζες των ευάλωτων χωρών κατευθύνονται προς στις  Γερμανικές, Φινλανδικές, Ολλανδικές τράπεζες, οι οποίες μπορούν  να επιτρέψουν στον εαυτό τους μια ισχυρή μόχλευση των δάνειων με πολύ χαμηλό επιτόκιο, μεταξύ άλλων. Αυτό χρηματοδοτεί την πραγματική οικονομία αυτών των χωρών. Αντίθετα, η έλλειψη ξένων καταθέσεων στις ιταλικές και ισπανικές τράπεζες τις υποχρεώνει να μειώνουν το δανεισμό προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά συρρικνώνοντας έτσι την ήδη εύθραυστη οικονομική κατάσταση στην περιφέρεια της ευρωζώνης. 

Τα στοιχεία για τα δάνεια μιλάνε από μόνα τους. Στην Ιταλία, η μείωση μόνο το 2012, ήταν 3%, στην Ελλάδα 7%,στην  Ισπανία 4%, ενώ στην Ολλανδία τα δάνεια αυξήθηκαν κατά 6% και στη Γερμανία 3%. Και έτσι καταλήγουμε σε μια Ευρώπη των τραπεζών κομμένη στα δύο. Ενισχυμένες, χάρη στη συμβολή των καταθετών που έφυγαν πρώτα από την Ελλάδα και την Ισπανία και αύριο από την Κύπρο, προς τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και πεθαμένες στις άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Αν δεν σταματήσει η βαλκανοποίηση του τραπεζικού συστήματος, το ευρώ κινδυνεύει και το φάρμακο που έδωσαν στη Κύπρο δεν είναι και το πιο  ενδεδειγμένο, αλλά ,αντίθετα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον παραπέρα κατακερματισμό των χρηματοπιστωτικών συστημάτων. Ιδού λοιπόν το αυτογκόλ της Ευρώπης στην Κύπρο.

από την εφημερίδα IlSole24Ore


[*] Στμ. Η εφημερίδα IlSole24Ore είναι η οικονομική εφημερίδα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ιταλία και θεωρείται ότι “απηχεί” τις απόψεις της ιταλικής Confindustria (ο ΣΕΒ της Ιταλίας)


[--->]

Ισπανία: Επιχείρηση τρομόκρατησης του κινήματος κατά των εξώσεων




Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τον ισπανικό νόμο για τις εξώσεις, αλλά η κυβέρνηση της Μαδρίτης δεν σκοπεύει να τον αλλάξει. Σε ολόκληρη τη χώρα συνεχίζονται οι αυτοκτονίες, αλλά  στις καταγγελίες των επιτροπών Σταματήστε τις εξώσεις (Stop Desahucios) η κυβέρνηση απαντά κατηγορώντας τες ότι εξυπηρετούν την  ETA και για άσκηση βίας.


Τα συντονιστικά κατά των εξώσεων είχαν υποσχεθεί, ότι αν  η πολιτική τάξη δεν περνούσε με νόμο μια πρόταση λαϊκής πρωτοβουλίας μέσα  σε σύντομο χρονικό διάστημα,, μια πρόταση που είχε συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές, θα ξεκινούσε ένα μαζικό και εκτεταμένο πρόγραμμα κινητοποιήσεων κατά βουλευτών, γερουσιαστών και πολιτικών. Το’ παν και το’ καναν. Βλέποντας την αδράνεια του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος, στις αρχές Μαρτίου σε διάφορες πόλεις της Ισπανίας ξεκίνησαν οργανωμένες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας οι λεγόμενες "escraches". Ένας όρος - ο οποίος σε ελεύθερη μετάφραση θα μπορούσε να μεταφραστεί ως" κράξιμο"  - που γεννήθηκε στη Λατινική Αμερική και χρησιμοποιήθηκε στην Αργεντινή, όταν τα μέλη των οργανώσεων που ζητούσαν αλήθεια και δικαιοσύνη για τους εξαφανισμένους και τα παιδιά που είχε απαγάγει το καθεστώς από οικογένειες αντιφασιστών άρχισαν να κατευθύνουν  τη διαμαρτυρία τους κατά πολιτικών, με συγκεντρώσεις  μπροστά στα σπίτια τους ή ακόμα και θορυβώδεις επιδρομές σε εστιατόρια και μπαρ που σύχναζαν.

Στις 14 Μαρτίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε μια απόφαση σύμφωνα με την οποία η ισπανική νομοθεσία για τις εξώσεις παραβιάζει το κοινοτικό δίκαιο αφού δεν διασφαλίζει την προστασία των πολιτών από τις καταχρηστικές  ρήτρες των τραπεζών στις συμβάσεις των δανείων. Και πιο συγκεκριμένα, ότι το ισπανικό δίκαιο δεν επιτρέπει στους δικαστές να απορρίψουν τις προσφυγές των τραπεζών για εξώσεις σε περίπτωση αντιδικίας των χρεοκοπημένων δανειοληπτών με αυτές. Μια έξωση χωρίς δικαίωμα παραπέρα προσφυγής, δίνει  απόλυτη εξουσία στις τράπεζες, θέτει στη διάθεση τους την αστυνομία χωρίς να προβλέπεται καμία δυνατότητα διαμεσολάβησης και που μέχρι στιγμής έχει προκαλέσει δεκάδες αυτοκτονίες μεταξύ των χρεοκοπημένων πολιτών που πετάχτηκαν έξω από τα σπίτια τους ή πρόκειται να πεταχτούν. Από το ξεκίνημα της κρίσης τα δικαστήρια εξέδωσαν  500 000 εντολές έξωσης, αλλά μόνο 570 περιπτώσεις οι αυθόρμητες συντονιστικές επιτροπές κατάφεραν να τις ακυρώσουν και να τις μπλοκάρουν.

Η  απάντηση του Rajoy και του Λαϊκού Κόμματος στην απόφαση  του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ζήτησε από την Μαδρίτη να τροποποιήσει τη νομοθεσία της σχετικά με αυτό το θέμα, ήταν αλαζονική. ήταν η αφορμή να φουντώσει και πάλι το κίνημα των πολιτών που πλήττονται από τις υποθήκες και τις εξώσεις και να ξεκινήσουν μια σειρά από κινήσεις καταγγελίας - η escrache - κατά μια ντουζίνας  βουλευτών που αντιτίθενται στην έγκριση του νόμου που πρότειναν  τα κοινωνικά κινήματα. Η εκστρατεία, μετά τις μαζικές διαδηλώσεις των τελευταίων μηνών, ξεκίνησε με ένα πραγματικό καταιγισμό επιστολών και μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στα μέλη του Κογκρέσου των Αντιπροσώπων με τα οποία προειδοποιούσαν τους πολιτικούς που αντιδρούσαν ότι αν δεν ενέκριναν την αλλαγή του νόμου περί εξώσεων "θα φέρουμε την πραγματικότητα της έξωσης στο περιβάλλον σας".

 Ενώ τα ισπανικά δικαστήρια έχουν φορτωθεί με βουνά από προσφυγές  πτωχευμένων που προσπαθούν να μπλοκάρουν τις εξώσεις, με βάση την απόφαση του Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου, οι escraches έχουν βάλει στο στόχαστρο κάποιους επιφανείς πολιτικούς της δεξιάς. Στη Μαδρίτη, στο Οβιέδο, στη Βαλένθια,στη Βαρκελώνη και το Μπιλμπάο βουλευτές και ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος έχουν εισπράξει έντονες διαμαρτυρίες στα σπίτια τους, σε ξενοδοχεία και σταθμούς, κατά τη διάρκεια συνεδρίων και καθώς περπατούσαν από δεκάδες, ακόμα και εκατοντάδες οργισμένους ακτιβιστές κατά των εξώσεων.

Η αντίδραση της κυβέρνησης και του Λαϊκού Κόμματος ήταν οργισμένη και βίαιη. Οι εκπρόσωποι του Κόμματος των Rajoy - Esteban Gonzalez Pons και Cristina Cifuentes – επί μέρες είχαν κατασκηνώσει  στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και με βιτριολικές δηλώσεις συνέκριναν την εκστρατεία των επιτροπών κατά των εξώσεων με το αντάρτικο πόλεων που διεξάγουν εδώ και χρόνια τα κινήματα της νεολαίας των Βάσκων. Αλλά δεν έλειψαν ούτε και οι κατηγορίες για σύνδεση του κινήματος με την ETA (!) και πάντως για χρήση τρομοκρατικών μεθόδων εναντίον  πολιτικών εκπροσώπων. Μια εκστρατεία ποινικοποίησης στην  οποία κοινωνικά κινήματα και αριστερές ομάδες απάντησαν με στιχάκια χλευαστικά. Πάντως ο ισπανός Υπουργός Εσωτερικών έδωσε σαφείς εντολές στις υπηρεσίες ασφαλείας να αποτρέπουν τα "escraches" (κράξιμο) κατά των πολιτικών εκπροσώπων, να διασφαλίζεται  η προστασία τους και να διώκονται όσοι  "θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια." Να περιμένουμε λοιπόν ένα νέο κύμα διώξεων και συλλήψεων κατά ακτιβιστών που συμμετέχουν στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, στις καθιστικές διαμαρτυρίες και τις δράσεις κατά των εκπροσώπων μιας ξεδιάντροπης πλέον πολιτικής τάξης στην υπηρεσία των τραπεζών και του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.




πύρρειος νίκη της Γερμανίας



Η τελική συμφωνία μεταξύ κυπριακήε κυβέρνησης και  τρόικας τις πρώτες πρωινές ώρες της 25ης Μαρτίου, είναι προφανώς βελτιωμένη ως προς αυτή που απέρριψε το Κοινοβούλιο της Κύπρου, η οποία υπεγράφη στις 16 Μαρτίου. Η πρώτη και πιο σημαντική διαφορά είναι ότι οι καταθέσεις κάτω από € 100.000 δεν θα "κουρευτούν". Όμως, αυτή η συμφωνία επιβεβαιώνει αυτό που ήδη γνωρίζαμε: επιβεβαιώνει την ηγεμονία της Γερμανίας σε όλη τη διαδικασία διάσωσης. Πάνω απ 'όλα, αυτό δημιουργεί ένα πολύ επικίνδυνο προηγούμενο. Επιπλέον, η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας θα αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις. Δεδομένης της φυγής κεφαλαίων που έλαβε χώρα μεταξύ 16 και 25 Μαρτίου, θα πρέπει να οι καταθέσεις πάνω από τα 100.000 ευρώ να κουρευτούν πάνω από 70% (και όχι 30% όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί). Αυτή η συμφωνία δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στο σύνολο της ζώνης του ευρώ, αλλά ειδικά την Κύπρο, την καταδικάζει  σε μεγάλη εξαθλίωση.



  Η πύρρειος νίκη της Γερμανίας
Η  συμφωνία είναι ένας θρίαμβος της γερμανικής στρατηγικής. Η Γερμανία αντιμετωπίζει όμως την εξής αντίφαση: Κρατάει μεν ζωντανή την ευρωζώνη , από την οποία έχει το μεγαλύτερο όφελος,  με τομικρότερο όμως δυνατό κόστος. Εξ ου και η ιδέα να συμμετάσχουν σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα, όχι μόνο οι μέτοχοι (κάτι φυσιολογικό), αλλά επίσης, στο σύνολο τους ή εν μέρει  και οι καταθέτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία ήταν άκαμπτη στις διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια πέτυχε ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων (5,8 δισ. ευρώ 17,5 δισ. ευρώ) να έλθει από το "κούρεμα" των καταθετών. Μπορεί επομένως να συνεχίσει την πολιτική της ότι την κρίση θα πρέπει να την πληρώσουν βασικά οι χώρες που έχουν πληγεί. Να σημειωθεί ότι η πολιτική αυτή έχει πολλά κοινά σημεία,με τη λύση  που ακολούθησε το Ηνωμένο Βασίλειο έναντι της Ιρλανδίας στο λιμό του 1847. Και τότε, προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι τη βοήθεια θα έπρεπε να την πληρώσουν κατά κύριο λόγο οι ιρλανδοί. Την κατάληξη την γνωρίζουμε όλοι [1]

Είναι εκπληκτικό ότι ακόμη και ένας Γάλλος υπουργός,ο  Pierre Moscovici  έδωσε τη συγκατάθεσή του σαυτή τη στρατηγική. Αλλά αυτή η στρατηγική μπορεί να αποτύχει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Η  δήλωση του Πρόεδρου του Eurogroup, ο οποίος είπε ότι η λύση που δόθηκε για την Κύπρο θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πρότυπο και σε άλλες κρίσεις,έδωσε το έναυσμα για μια κατανοητή αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών. Παρά το γεγονός ότι αργότερα πήρε πίσω την αρχική του δήλωση, αν και πολλοί, όπως ο François Hollande, τόνισαν την "ειδική" περίπτωση της Κύπρου και την "έκτακτη" φύση των μέτρων, η ζημιά είχε γίνει. Στο εξης, με κάθε νέα κρίση όλοι θα φοβούνται ότι θα αντιμετωπίζονται ως Κύπριοι, πράγμα που θα καθιστά ολοένα και πιο δύσκολο την εξεύρεση λύσης.

 Οι Γερμανοί τελικά με τη σιδερένια γροθιά τους έθεσαν σε κίνδυνο ό, τι απέμεινε από την εμπιστοσύνη στα τραπεζικά συστήματα της ευρωζώνης. Η Κύπρος, για να αποτρέψει μια μαζική φυγή κεφαλαίων, θα επιβάλει έλεγχο στα κεφάλαια, κάτι που στη ζώνη του ευρώ θεωρητικά απαγορεύεται. Με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωμένη  να αποδεχτεί μέτρα που πάντα απέρριπτε επειδή ακύρωναν τα οφέλη του ενιαίου νομίσματος. Προκειται για  ένα παράδοξο, και όχι το λιγότερο σημαντικό, αυτής της κρίσης.


 .

Δύο ευρώ;

Η εφαρμογή αυστηρών ελέγχων στη διακίνηση των κεφαλαίων σημαίνει μεγαλύτερο κατακερματισμό της Ευρωζώνης. Μπορούμε να δούμε τις προσεχείς ημέρες ένα "κυπριακό" ευρώ και ένα άλλο ευρώ για την υπόλοιπη  Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση. Η μετατροπή του "κυπριακού" ευρώ στο δεύτερο θα υπόκειται σε πολύ αυστηρούς κανόνες. Η μετατρεψιμότητα του "κυπριακού" ευρώ θα είναι πολύ πιο περιορισμένη από του άλλου, και γρήγορα θα δούμε να εμφανίζεται ένα προεξοφλητικό επιτόκιο μεταξύ των δύο ευρώ, που θα πρέπει να μην είναι τιποτα λιγότερο από μία συναλλαγματική συγκαλυμμένη ισοτιμία. Όπως είπε ο Raoul Ruparel, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Open Europe,μιας  ερευνητικής ομάδας με έδρα το Λονδίνο: "Ετσι έχουμε δύο ευρώ, ένα στην Κύπρο,και  ένα αλλού (...). Το όλο θέμα σχετικά με ένα ενιαίο νόμισμα είναι ότι το χρήμα είναι ανταλλάξιμο, δηλαδή μπορεί να περνά τα σύνορα χωρίς κανένα περιορισμό. Ο έλεγχος των κεφαλαίων σε μία χώρα μέλος βασικά καταλήγει στο τέλος αυτής της ρύθμισης. "

Ευχαριστημένοι νάμαστε,θα μπορούσε να ήταν και χειρότερα



-Τι βρομοδουλειά!
- Θα μπορούσε να ήταν και χειρότερα.
- Δηλαδή;
- Να βρέχει.