 |
| Aby M. Warburg «Mnemosyne-Atlas» |
Δεν πρέπει τέλος να ξεχνάμε πως, δίπλα στη θεαματική ανάδυση
της μνήμης στους κόλπους της ρητορικής, δηλαδή μιας τέχνης
του
λόγου που είναι συνδεδεμένη με τη γραφή, η συλλογική μνήμη
εξακολουθεί
την ανάπτυξή της διά μέσου της κοινωνικής και πολιτικής
εξέλιξης
του αρχαίου κόσμου. Ο Paul Veyne έχει υπογραμμίσει τη
δήμευση της
συλλογικής μνήμης από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, μέσω
κυρίως του
δημόσιου μνημείου και της επιγραφής, στο πλαίσιο αυτού του
παροξυσμού
της επιγραφικής μνήμης. Αλλά η ρωμαϊκή Σύγκλητος,
εξευτελισμένη
και ενίοτε αποδεκατισμένη από τους αυτοκράτορες, βρίσκει ένα
όπλο ενάντια στην αυτοκρατορική τυραννία. Είναι η damnatio memoriae
που εξαφανίζει το όνομα του εκλιπόντος αυτοκράτορα από τα
αρχειακά
έγγραφα και τις επιγραφές των μνημείων.Στη δύναμη της
μνήμης απαντά η καταστροφή της μνήμης.
Ζακ Λε Γκοφ,Ιστορία και μνήμη
