Διεθνές Συνέδριο Ινστιτούτου Πουλαντζά
Η ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, 29-30.11.2013
Νάντια Βαλαβάνη
Η
Ελλάδα του 2013 είναι η βομβαρδισμένη Δρέσδη στην Ευρώπη του 1945:
-25%
μείωση ΑΕΠ, η δεύτερη μεγαλύτερη παγκόσμια σε καιρό ειρήνης στη νεώτερη ιστορία.
Με το Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ) να υποστηρίζει ότι μόνο το 15%
απ’ αυτό είναι ακόμα ανακτήσιμο ως
παραγωγικό δυναμικό, ενώ το 10% είναι απαξιωμένο, χαμένο οριστικά μαζί με τις εξαρτημένες
θέσεις εργασίας του.
Η
πρόβλεψη της ΕΕ και του Κρατικού Προϋπολογισμού 2014 ότι η ελληνική οικονομία
θ’ αναπτυχθεί μέσα σ’ ένα χρόνο κατά 4,6%, για να περάσει από -4%
ύφεση το 2013 σε 0,6% οριακή ανάπτυξη το 2014, δεν πείθει: Οι
υπολογισμοί προϋποθέτουν άνοδο των, μέχρι σήμερα αμελητέων, άμεσων ιδιωτικών
επενδύσεων και των εξαγωγών, αρνητικών την τελευταία διετία αν εξαιρεθούν τα
πετρελαιοειδή. Παίρνοντας υπόψη ότι η μεγάλη πλειοψηφία από τις 44.000 νέες
επιχειρήσεις που άνοιξαν το 2012, ήταν στον τομέα της εστίασης, αλλά και την
ιδιαίτερη στρέβλωση της οικονομίας σε σχετικά ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της
πρώτης δεκαετίας του ευρώ, καταλαβαίνουμε γιατί αυτό που χρειάζεται η χώρα δεν
είναι απλώς οικονομική μεγέθυνση, αλλά ουσιαστική ανάπτυξη με άξονα μια
πολύπλευρη παραγωγική ανασυγκρότηση.
-
28% ανεργία με 1 εκ ανέργους παραπάνω μέσα σε 4 χρόνια, με την πλειοψηφία πλέον
μακροχρόνια άνεργους. Με 60% ανεργία των νέων και μια ολόκληρη «πόλη» νέων
επιστημόνων, 120.000 νέων ανθρώπων, να έχει οικοδομηθεί διάσπαρτη στο εξωτερικό
μέσα στην τετραετία των Μνημονίων: Διπλασιάζοντας την, μέχρι τότε ισάριθμου
πληθυσμού, «πόλη» Ελλήνων επιστημόνων κάθε ηλικίας, που είχε διαμορφωθεί όλα τα
προηγούμενα χρόνια μέχρι το 2009: Ο γυρισμός στην Ελλάδα τις «καλές εποχές»
ήταν ήδη πολύ χαμηλός: περίπου 10%.
- Ο
μέσος πραγματικός μισθός μειωμένος κατά 22% μεταξύ 2009-2014, ο μέσος
ονομαστικός κατά 50% κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.
(Οι υπολογισμοί είναι από τη μελέτη του
2013 του Ronald Janssen για όλο το Νότο – ως πολιτική έννοια
-, «Real wages in the Eurozone: Not a Double,
but a Continuing Dip»
και συμπίπτουν με τους υπολογισμούς του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ. Στη μελέτη αυτή ο Jannsen διαπιστώνει επίσης, κάνοντας χρήση των
προβλέψεων του ΔΝΤ, ότι - αντίθετα με τη βασική υπόθεση της θεωρίας της
πολιτικής εσωτερικής υποτίμησης – στη ζωή τα επίπεδα τιμών δεν προσαρμόζονται
στην πτώση των μισθών κατά τα αναμενόμενα,
με αποτέλεσμα κατά την 5ετία εφαρμογής των πολιτικών λιτότητας, η σχέση
μισθών/τιμών να έχει χειροτερέψει.)
-Η
προοπτική για τον δημόσιο τομέα από άποψη μεγέθους, σύμφωνα με την Έκθεση
Αξιολόγησης της ΕΕ του καλοκαιριού 2013, διαγράφεται σε 3 εναλλακτικά σενάρια: Δημόσιο
450.000 υπαλλήλων ή δημόσιο 400.000 υπαλλήλων ή δημόσιο 360.000 υπαλλήλων. Σε
όλες τις περιπτώσεις εκτός βεληνεκούς ευρωπαϊκής χώρας, με παραπομπή ποσοτικά, άρα
και ποιοτικά, σε σχέση με τη δυνατότητα εξυπηρέτησης πραγματικών κοινωνικών και
αναπτυξιακών αναγκών, σε τριτοκοσμικό δημόσιο τομέα.
-Τουλάχιστον
3 εκ. ανασφάλιστοι, χωρίς πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες υγείας, κι ένα ταμείο, ο ΟΑΕΕ, που η πλειοψηφία των
εγγεγραμμένων αδυνατεί να πληρώσει τ’
ασφάλιστρα και στερείται φροντίδας υγείας.
-Σύστημα
κοινωνικής ασφάλισης πλήρως αποδιοργανωμένο, με προοπτική συνταξιοδότησης τα
70, εγκαταλείπεται από το 2015, από άποψη κρατικής χρηματοδότησης, ως προς
οτιδήποτε πάνω από τα 360 ευρώ το μήνα: Κι αυτά εγγυημένα όχι για όλους τους
συνταξιούχους κι όχι για όλα τα ταμεία.
-Σύμφωνα
με 5 νέες μελέτες για τη φτώχεια από 4 διαφορετικά ΑΕΙ, που παρουσιάστηκαν στη
Βουλή συνδυασμένα υπό την αιγίδα του Γραφείου Προϋπολογισμού το Νοέμβριο 2013, φτώχεια και κίνδυνος φτώχειας σε ποσοστά πολύ
πάνω από το μ.ο. της ΕΕ. Πλέον στις πόλεις κι όχι στην ύπαιθρο, κυρίως Έλληνες
και κυρίως νεώτερες, παραγωγικές ηλικίες. Στη χειρότερη κατάσταση οι
μονογονεϊκές και οι οικογένειες με παιδιά, με μεγάλη αύξηση της παιδικής
φτώχειας: Με στοιχεία 2012 από την τελευταία έρευνα νοικοκυριών της ΕΛΣΤΑΤ,
περισσότεροι πλέον από 1.000.000 άνθρωποι ζουν σε νοικοκυριά, όπου κανένας
απ’ τους δύο δεν εργάζεται ούτε έχουν
άλλα εισοδήματα ή επιδότηση. Το 20% απ’ αυτούς
είναι πτυχιούχοι, το 40% απ’ τους
τελευταίους με μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους.
- Αποτελεί
γρίφο, το πώς μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη σε μια οικονομία χωρίς ρευστότητα - μια
creditless recovery, σύμφωνα και με την,
καινούργια κι αυτή, σχετική θεωρία (απασχολεί ακαδημαϊκά από το 2006, μόλις
τώρα αρχίζουν οι σχετικοί πρακτικοί «πειραματισμοί» σε χώρες).
