Από
τις στήλες της Τέλεγκραφ η δήλωση ψήφου του Ambrose Evans Pritchard υπέρ του Brexit
.Αν και δεν κρύβει τα προβλήματα από μια τέτοια απόφαση, η απόφαση του είναι
ξεκάθαρη: το υπερεθνικό ευρωπαϊκό καθεστώς θανατώνει τη δημοκρατική νομιμότητα
των κρατών που την συγκροτούν, χωρίς από την άλλη να συγκροτεί μία άλλη στη
θέση της, και τώρα οι βρετανοί έχουν ίσως τη μοναδική ευκαιρία να ακουστεί η
άποψη τους για τις τέσσερις δεκαετίες καταστροφικής και επικίνδυνης διαχείρισης
της Ενωμένης Ευρώπης
του Ambrose Evans Pritchard
, 13 Ιουνίου 2016
Με θλίψη και με πολλές αμφιβολίες να με βασανίζουν, ως
απλός πολίτης αποφάσισα να ψηφίσω υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ωστόσο, δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες ότι το Brexit δεν θα έχει τραυματικές συνέπειες. Όποιος ισχυρίζεται ότι η Βρετανία μπορεί να αποδεσμευτεί χωρίς προβλήματα, μετά από 43 χρόνια εμπλοκής της στις υποθέσεις της ΕΕ είναι ένας τσαρλατάνος, ένας ονειροπόλος, ή έχει ελάχιστη επαφή με την πραγματικότητα της παγκόσμιας οικονομίας και γεωπολιτικής.
Σε τελευταία ανάλυση, η επιλογή είναι σημαντική: ή θα αποκαταστήσουμε την πλήρη αυτοδιάθεση αυτού του έθνους, ή θα συνεχίσουμε να ζούμε σε ένα υπερεθνικό καθεστώς, που κυβερνάται από ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο δεν έχει εκλεγεί με οποιοδήποτε τρόπο, και το οποίο οι Βρετανοί πολίτες δεν θα μπορέσουν ποτέ να το ρίξουν, ακόμη και όταν κάνει λάθη.
Για ορισμένους από εμάς - και δεν αφήνουμε τους εαυτούς μας να επηρεαστούν από την εκστρατεία υπέρ του Brexit - αυτό δεν έχει να κάνει με τη συνεισφορά μας στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Όποιο και αν είναι το ποσό, είναι ασήμαντο από οικονομική άποψη, αφού μας επιτρέπει να έχουμε απεριόριστη πρόσβαση σε μια τεράστια αγορά.
Αυτό που πρέπει να αποφασίσουμε είναι αν θα πρέπει να μας διοικεί μια Επιτροπή με σχεδόν εκτελεστικές εξουσίες που λειτουργεί περισσότερο σαν θρησκευτικό τάγμα του παπισμού του 13ο αιώνα, και όχι ως ένας σύγχρονος δημόσιος θεσμός, ή θέλουμε να υποταχθούμε σε ένα Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο έχει τέτοιες εξουσίες που δεν σου δίνει ούτε καν το δικαίωμα να ασκήσεις έφεση.
Θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν θεωρούμε ότι τα ευρωπαϊκά έθνη είναι τα μόνα αυθεντικά δημοκρατικά, είτε πρόκειται για αυτή τη χώρα, είτε για τη Σουηδία, την Ολλανδία ή τη Γαλλία - όπου ο Νικολά Σαρκοζί ξεκίνησε την εκστρατεία του για την προεδρία κάνωντας έκκληση στο βασιλιά Χλωδοβίκο και στα 1500 χρόνια από την ένωση των Φράγκων.
Εγώ και ο Έλληνας φίλος μου Γιάνης Βαρουφάκης, πεισμένος φιλοευρωπαίος, συμφωνούμε σε ένα βασικό ζήτημα, ότι σήμερα η ΕΕ είναι μία μέση στρεβλή κατάσταση που κανένας ποτέ δεν ήθελε. Η πρόταση του αποτελεί ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός, προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, με ένα πραγματικό κοινοβούλιο που θα επιβάλλει σε έναν εκλεγμένο Πρόεδρο να δίνει λόγο για τα λάθη του. Ωστόσο, ακόμη και ο ίδιος έχει αμφιβολίες.
Ωστόσο, δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες ότι το Brexit δεν θα έχει τραυματικές συνέπειες. Όποιος ισχυρίζεται ότι η Βρετανία μπορεί να αποδεσμευτεί χωρίς προβλήματα, μετά από 43 χρόνια εμπλοκής της στις υποθέσεις της ΕΕ είναι ένας τσαρλατάνος, ένας ονειροπόλος, ή έχει ελάχιστη επαφή με την πραγματικότητα της παγκόσμιας οικονομίας και γεωπολιτικής.
Σε τελευταία ανάλυση, η επιλογή είναι σημαντική: ή θα αποκαταστήσουμε την πλήρη αυτοδιάθεση αυτού του έθνους, ή θα συνεχίσουμε να ζούμε σε ένα υπερεθνικό καθεστώς, που κυβερνάται από ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο δεν έχει εκλεγεί με οποιοδήποτε τρόπο, και το οποίο οι Βρετανοί πολίτες δεν θα μπορέσουν ποτέ να το ρίξουν, ακόμη και όταν κάνει λάθη.
Για ορισμένους από εμάς - και δεν αφήνουμε τους εαυτούς μας να επηρεαστούν από την εκστρατεία υπέρ του Brexit - αυτό δεν έχει να κάνει με τη συνεισφορά μας στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Όποιο και αν είναι το ποσό, είναι ασήμαντο από οικονομική άποψη, αφού μας επιτρέπει να έχουμε απεριόριστη πρόσβαση σε μια τεράστια αγορά.
Αυτό που πρέπει να αποφασίσουμε είναι αν θα πρέπει να μας διοικεί μια Επιτροπή με σχεδόν εκτελεστικές εξουσίες που λειτουργεί περισσότερο σαν θρησκευτικό τάγμα του παπισμού του 13ο αιώνα, και όχι ως ένας σύγχρονος δημόσιος θεσμός, ή θέλουμε να υποταχθούμε σε ένα Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο έχει τέτοιες εξουσίες που δεν σου δίνει ούτε καν το δικαίωμα να ασκήσεις έφεση.
Θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν θεωρούμε ότι τα ευρωπαϊκά έθνη είναι τα μόνα αυθεντικά δημοκρατικά, είτε πρόκειται για αυτή τη χώρα, είτε για τη Σουηδία, την Ολλανδία ή τη Γαλλία - όπου ο Νικολά Σαρκοζί ξεκίνησε την εκστρατεία του για την προεδρία κάνωντας έκκληση στο βασιλιά Χλωδοβίκο και στα 1500 χρόνια από την ένωση των Φράγκων.
Εγώ και ο Έλληνας φίλος μου Γιάνης Βαρουφάκης, πεισμένος φιλοευρωπαίος, συμφωνούμε σε ένα βασικό ζήτημα, ότι σήμερα η ΕΕ είναι μία μέση στρεβλή κατάσταση που κανένας ποτέ δεν ήθελε. Η πρόταση του αποτελεί ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός, προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, με ένα πραγματικό κοινοβούλιο που θα επιβάλλει σε έναν εκλεγμένο Πρόεδρο να δίνει λόγο για τα λάθη του. Ωστόσο, ακόμη και ο ίδιος έχει αμφιβολίες.
Δεν νομίζω ότι το όνειρο αυτό είναι πραγματοποιήσιμο ούτε κατ' ελάχιστο, αλλά ούτε και επιθυμητό, και πάντως δεν αποτελεί θέμα συζήτησης ούτως ή άλλως. Μετά από έξι χρόνια κρίσης στην Ευρωζώνη δεν υπάρχει ούτε καν η σκιά μιας δημοσιονομικής Ένωσης: ούτε ευρωομόλογο, ούτε πρόβλεψη για τοκοχρεολυτικό κεφάλαιο τύπου Χάμιλτον, ούτε αμοιβαιοποίηση του χρέους, αλλά ούτε και μεταφορά πόρων. Η τραπεζική ένωση αντιφάσκει με το όνομά της. Η Γερμανία και οι πιστώτριες χώρες δεν κάνουν ούτε βήμα πίσω.
Συμφωνούμε ότι η ΕΕ έτσι όπως είναι δεν είναι μόνο καταστροφική, αλλά στο τελικά και επικίνδυνη, και σ’ αυτή τη φάση βρισκόμαστε σήμερα, όπου οι κυβερνήσεις καταρρέουν σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο αφαιρεί δικαιώματα από τα εθνικά θεσμικά όργανα, αλλά δεν τα αντικαθιστά με κάτι ελκυστικό ή νομιμοποιημένο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αφαιρεί όλα τα θετικά, και τα καταστρέφει. Ετσι πεθαίνουν οι δημοκρατίες.
Εχει περάσει ένα τέταρτο του αιώνα από τότε που έγραψα σαυτήν την εφημερίδα για τη σύνοδο κορυφής του Μάαστριχτ.Τότε, είχαμε προειδοποιήσει ότι οι ευρωπαϊκές ελίτ ξεκινούσαν ένα απερίσκεπτο πείραμα, με βάρβαρη περιφρόνηση στη συνοχή των παλιών συστημάτων διακυβέρνησης.
Στηρίξαμε απρόθυμα τη στρατηγική του συμβιβασμού του Τζον Μέιτζορ, ελπίζοντας ότι οι μελλοντικές εξελίξεις θα «φρέναραν τους εξτρεμιστές και θα υποχρέωναν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ακολουθήσει μια υγιή και βιώσιμη πορεία».
Αυτό όμως δεν έγινε, όπως εξομολογήθηκε ο Ντόναλντ Τουσκ πριν από δύο εβδομάδες, κατηγορώντας τις ελίτ ότι επιδίωξαν «μια ουτοπία, χωρίς εθνικά κράτη» και τράβηξαν πολύ μακριά σε όλα τα μέτωπα.
« Παθιασμένοι με την ιδέα μιας άμεσης και πλήρους ολοκλήρωσης, δεν είχαμε συνειδητοποιήσει ότι οι ευρωπαίοι πολίτες δεν συμμερίζονται τον ευρω-ενθουσιασμό μας», είπε.
Η ΕΕ έκανε ένα μοιραίο λάθος όταν πέρασε λαθραία τη Συνθήκη της Λισαβόνας, με δόλο, αφού το κείμενο είχε ήδη απορριφθεί από τους Γάλλους και τους Ολλανδούς ψηφοφόρους στην προηγούμενη μορφή του. Ένα πράγμα είναι να περάσεις το ευρωπαϊκό σχέδιο αθόρυβα,με τη «μέθοδο Μονέ», και άλλο είναι να ζητάς να γίνει δημοψήφισμα και στη συνέχεια να αγνοείς το αποτέλεσμα.
Μήπως πρέπει να θυμίσω στους αναγνώστες ότι η κυβέρνησή μας είχε «εγγυηθεί απόλυτα» τη διενέργεια δημοψηφίσματος, το οποίο στη συνέχεια το απόσυρε λέγοντας ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας ήταν απλά μια άσκηση νοικοκυρέματος για να μπει μια τάξη; Δεν ήταν όμως έτσι. Όπως προειδοποιούσαμε τότε, η Συνθήκη δημιούργησε ένα ευρωπαϊκό Ανώτατο Δικαστήριο με αρμοδιότητα σε όλους τους τομείς της κοινοτικής πολιτικής και ένα νομικά δεσμευτικό Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων που ανοίγει τις πόρτες στα πάντα.
Χρειάζεται να προσθέσω ότι η αυτοεξαίρεση από τον Χάρτη του Πρωτοκόλλου 30, που ο Τόνι Μπλερ περιέγραψε ως «σαφέστατη» στη Βουλή των Κοινοτήτων, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων τη θεώρησε άκυρη;
Είναι ενθαρρυντικό ότι οι δικαστές μας έχουν αρχίσει να αντιστέκονται στην αυτοκρατορική αυλή της Ευρώπης, απειλώντας να αντιταχθούν σε κάθε απόφαση που είναι αντίθετη με την Magna Carta, τον Χάρτη των Δικαιωμάτων και των βασικών κειμένων του αρχαίου συντάγματος μας. Αλλά αυτό εγείρει περισσότερα ερωτηματικά, από αυτά που απαντά.
Κανένας ποτέ δεν έχει κληθεί να λογοδοτήσει για τα προβλήματα και την αλαζονεία του κοινού νομίσματος, του ευρώ, ή για την αυστηριοποίηση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής που μετέτρεψε την ύφεση σε βαθιά ύφεση, που εκτίναξε τα επίπεδα ανεργίας των νέων σε μεγάλα τμήματα της Ευρώπης σε ύψη που κανείς ποτέ δεν θεωρούσε πιθανά ή ανεκτά σε μια σύγχρονη κοινωνία των πολιτών. Η ευθύνη, μάλιστα, επιρίφτηκε αποκλειστικά στα θύματα.
Αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δεν έχουν ακόμη μάθει το μάθημα της αποτυχίας της οικονομικής και νομισματικής ένωσης. Το βάρος των προσαρμογών συνεχίζει να επιβαρύνει τις χώρες του Νότου, χωρίς να εξισορροπείται από την ανάπτυξη του Βορρά. Η πολιτική αυτή οδηγεί σε αποπληθωρισμό και υστέρηση. Ακολουθώντας αυτό το δρόμο μας περιμένει μια ακόμα χαμένη δεκαετία.
Έχει αποκαλύψει ποτέ κάποιος με ποιο τρόπο οι εκλεγμένοι ηγέτες της Ελλάδας και της Ιταλία αναγκάστηκαν να παραιτηθούν από την κυβέρνηση και αντικαταστάθηκαν από τεχνοκράτες μετά από εντολή της ΕΕ; Μπορεί να μην έγινε με πραξικοπήματα με τη στενή έννοια του όρου από νομική πλευρά, αλλά σίγουρα έγιναν απατεωνιές. Με ποια εξουσία το 2011 η ΕΚΤ έστειλε μυστικές επιστολές στους ηγέτες της Ισπανίας και της Ιταλίας ζητώντας τους να κάνουν μεγάλες αλλαγές στην κοινωνική και εργατική νομοθεσία, τη δημοσιονομική πολιτική, και τους εκβίαζαν, μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων;
Αυτό που προκαλεί εντύπωση δεν είναι τόσο ότι στο απόγειο της κρίσης οι αξιωματούχοι της ΕΕ πήραν τόσο δραστικές αποφάσεις, αλλά ότι αυτές πέρασαν τόσο εύκολα. Τα δουλοπρεπή προς την ΕΕ μέσα ενημέρωσης επέλεξαν να κοιτάνε αλλού. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπως ήταν φυσικό συσπειρώθηκε, τα τυπικά εξαρτημένα αντανακλαστικά μιας νομενκλατούρας.
Μπορούμε να πούμε ότι δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με το ευρώ, αλλά όλα αυτά αυτό δείχνουν τον πραγματικό χαρακτήρας της ΕΕ , στον τρόπο που ασκεί εξουσία και πόσο αυτή μπορεί να φτάσει στα άκρα.
Μπορείτε φυσικά να υποστηρίζετε σαν πραγματιστές ότι η νομισματική ένωση είναι τόσο προβληματική που θα κλυδωνίζεται από τη μία κρίση στην άλλη μέχρι να καταρρεύσει, στην επόμενη παγκόσμια κρίση ή στην μεθεπόμενη, και ότι αυτό θα υποχρεώσει τις ευρωπαϊκές ελίτ να εγκαταλείψουν τα μεγαλειώδη σχέδιά τους, οπότε γιατί να μην περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχτούν τα πράγματα; Αυτό όμως δε σημαίνει τίποτε άλλο παρά ότι βασιζόμαστε σε υποθέσεις.
Μπορείτε, επίσης να υποστηρίξετε ότι τα περισσότερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχουν ήδη γίνει και ότι το Σχέδιο περνάει μια μη αναστρέψιμη παρακμή. Είμαστε πολύ μακριά από την θριαμβολογία της χιλιετίας, όταν η ΕΕ αντέγραφε τις δομές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ, με ομάδα πληροφοριών και στρατιωτικό προσωπικό στις Βρυξέλλες, με επικεφαλής εννέα στρατηγούς, που σχεδιάζει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού 100.000 στρατιωτών, 400 πολεμικά αεροσκάφη, και 100 πολεμικά πλοία όπως μια παγκόσμια δύναμη.
Μπορείτε, επίσης, να υποστηρίξετε ότι από το 2004 η ένταξη των δεκατριών νέων χωρών - πολλές από τις οποίες από την Ανατολική Ευρώπη - άλλαξε πολύ τη χημεία της ΕΕ, καθιστώντας όλο και λιγότερο εύλογη την ιδέα μιας ενιαίας και συμπαγούς πολιτικής ένωσης. Ωστόσο, η υποχώρηση δεν είναι ασφαλώς η δηλωμένη θέση της Εκθεσης των Πέντε Προέδρων, το βασικό πρόγραμμα κατεύθυνσης του ευρωπαϊκού σχεδίου. Το αντίθετο συμβαίνει.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν δεν προχωρήσουμε μπροστά, δεν μπορούμε να γυρίσουμε ούτε πίσω. Από τη σχεδίαση τους, είναι σχεδόν αδύνατο να καταργηθούν οι 170.000 σελίδες του κοινοτικού κεκτημένου. Ο Ζαν Μονέ έστησε την ΕΕ, με τέτοιο τρόπο ώστε το έδαφος που κατακτήθηκε να μην μπορεί ποτέ να επιστραφεί πίσω, λες και έχουμε να κάνουμε με τη μάχη του Βερντέν.
Είμαστε παγιδευμένοι σε μια «κακή ισορροπία» που μας υποχρεώνει να ερχόμαστε σε συνεχείς προστριβές με τις Βρυξέλλες. Είναι σαν να περπατάμε έχοντας ένα χαλίκι μόνιμα στο παπούτσι μας.
Αλλά αν αποφασίσουμε να βγούμε έξω, δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες. Προσωπικά, πιστεύω ότι τα οικονομικά ενός Brexit θα είναι ουδέτερα, και ίσως να έχουμε ένα πλεονέκτημα σε είκοσι χρόνια, αν κινηθούμε επιδέξια. Αλλά αυτό είναι μόνο μια υπόθεση ανθρωπολογική, όπως ακριβώς οι υποθέσεις του Υπουργείου Οικονομικών που γίνονται με βάση κάποιες μεταβλητές επιλεγμένες για τη συγκεκριμένη περίπτωση .
Πρέπει να κάνουμε την επιλογή μας σε μια επικίνδυνη περίοδο, όταν το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μας έχει φτάσει στο 7% του ΑΕΠ, το χειρότερο σε καιρό ειρήνης από το 1772 που άρχισαν να κρατούνται αρχεία , επί βασιλέως Γεωργίου ΙΙΙ.
Χρειαζόμαστε συνεχείς ροές ξένων κεφαλαίων για να προχωρήσουμε μπροστά, έτσι όμως γινόμαστε ευάλωτοι στις κρίσεις της στερλίνας, σε περίπτωση που οι επενδυτές χάσουν την εμπιστοσύνη τους.
Είμαι διατεθειμένος να αναλάβω τη στάθμιση κινδύνου που οι διακυμάνσεις του νομίσματος μας θα μπορούσαν να απορροφήσουν τους κραδασμούς, όπως έγινε με την υποτίμηση του 1931, του 1992 και του 2008, αλλά αυτή ίσως να είναι μια ταραγμένη διαδρομή. Όπως προειδοποιούσε αυτή την εβδομάδα η Standard & Poor 's, τα χρέη των εταιρειών με βάση τους τη Βρετανία, που λήγουν τους επόμενους δώδεκα μήνες ισοδυναμούν με το 755% των κεφαλαίων από το εξωτερικό, και κατατάσσουν τη χώρα στην 131η θέση των κυρίαρχων κρατών.
Αυτό μετράει καθόλου; Μπορούμε να το μάθουμε.
Η εκστρατεία για έξοδο από την ΕΕ δεν έχει πειστικές απαντήσεις για τις μελλοντικές επιχειρηματικές σχέσεις μας ή τη δυνατότητα επιβίωσης του Σίτι. Εχει αποκλειστεί ένα πισωγύρισμα στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), το «Νορβηγικό» μοντέλο που θα διατηρηθεί – εάν εγγυάται – την πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Τελωνειακή Ένωση και τα δικαιώματα «εισόδου» στο Σίτι.
Ο ΕΟΧ θα είναι ένα προσωρινό καταφύγιο, ενώ εμείς θα διευθετούμε τις εμπορικές σχέσεις μας, το πρώτο βήμα μιας σταδιακής εξόδου.Οι υποστηριχτές της εξόδου δεν έχουν ασπαστεί την ιδέα μιας τέτοιας εξόδου ασφαλείας - ή τουλάχιστον λιγότερο επικίνδυνη - επειδή αυτό θα σήμαινε εγκατάλειψη όλων των υπόλοιπων ετερόκλητων δεσμεύσεων τους, ειδικά τον άμεσο έλεγχο της ροής μεταναστών από την ΕΕ.
Με αυτή την πονηριά, θόλωσαν τα νερά, συγχέοντας θεσμικά ζητήματα με πολιτικές μετανάστευσης. Ρισκάρουμε μια κοινοβουλευτική κρίση και κατηγορίες για προδοσία, αν η Βουλή των Κοινοτήτων - αναγνωρίζοντας τη βούληση του λαού - επιβάλει την επιλογή του ΕΟΧ σε μια μετα-Brexit κυβέρνηση, όπως είναι υποχρεωμένη να κάνει.
Εγκαταλείψαμε στην τύχη της την Ιρλανδία, έρμαιο στον κίνδυνο ενός οικονομικού σοκ για το οποίο δεν φέρει καμία ευθύνη. Οι υποστηρικτές εξόδου που φλυαρούν για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (εκτός ΕΕ), θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής βασίζεται στο έγγραφο αυτό, και αν δεν συνειδητοποιούν πόσο σημαντικό είναι ότι το 12% των Καθολικών της Βορείου Ιρλανδίας υποστηρίζει το Brexit, τότε δεν ακούνε το Sinn Fein.
Οσο και να φαίνεται άδικο, ολόκληρος ο δυτικός κόσμος καταδικάζει το Brexit ως πράξη βαρβαρότητας στρατηγικής σημασίας, σε μια περίοδο όπου η Pax Americana καταρρέει, και οι φιλελεύθερες δημοκρατίες απειλούνται πολιτισμικά.
Η εκστρατεία για έξοδο από την ΕΕ αιφνιδιάστηκε όταν ο Μπαράκ Ομπάμα έφτασε στο Λονδίνο για να ξεκαθαρίσει με βάναυσο τρόπο τη θέση των Ηνωμένων Πολιτειών, ακολουθούμενος από τον Ιάπωνα Σίνζο Άμπε, και μια πληθώρα ηγετών από όλο τον κόσμο. Δεν ξεμπερδεύεις τόσο εύκολα ένα πλέγμα διεθνών δεσμεύσεων τόσο συνυφασμένες μεταξύ τους.
Ελπίζουμε ότι τώρα οι ακτιβιστές υπέρ του Brexit θα καταλάβουν τι έχουν να αντιμετωπίσουν, και επομένως τι πρέπει να κάνουν για να διατηρήσουν την αξιοπιστία τους σε περίπτωση που νικήσουν.
Σε εκείνους τους Αμερικανούς φίλους που αναρωτιούνται γιατί δεν θέλουμε ένα συμβιβασμό με την Ευρώπη, όταν «μοιραζόμαστε την κυριαρχία» - αδόκιμος ο όρος - με έναν αριθμό διαφορετικών οντοτήτων, όπως το ΝΑΤΟ και ο ΟΗΕ, η απάντηση είναι ότι η ΕΕ δεν είναι διόλου συγκρίσιμη , ως προς το μέγεθος, την ιδεολογία και τους στόχους, με τίποτε άλλο πάνω στη γη.
Δεν πιέζω κανέναν να ακολουθήσει το παράδειγμά μου. Δεν ταιριάζει σε κάποιον που έχει περάσει τα 50 να παθιάζεται και τόσο. Ας αποφασίσουν οι νεώτεροι. Αυτοί εξάλλου θα αναγκαστούν να ζήσουν με όλες τις συνέπειες.
ΠΗΓΗ :
