ΔΝΤ και Wikileaks: Ποιος πέφτει από τα σύννεφα;

Του Μωυσή Λίτση*

Οι πρόσφατες αποκαλύψεις για τους διαλόγους μεταξύ Τόμσεν και Βαλκολέσκου και τον σχεδιαζόμενο νέο εκβιασμό με επαπειλούμενη χρεοκοπία της χώρας μας, δεν εκπλήσσουν.

Εκπλήσσουν μόνον όσους έγιναν εν μία νυκτί από ξαφνικοί πολέμιοι του ΔΝΤ και της τρόικας,  συνεργάσιμα παιδιά…. Από το 2002 ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς περιέγραφε αρκετά γλαφυρά στο βιβλίο του «Η Μεγάλη Αυταπάτη (Εκδόσεις Λιβάνη),  το πώς οι ακριβοπληρωμένοι αξιωματούχοι του ΔΝΤ (και άλλων οργανισμών όπως η Κομισιόν και η ΕΚΤ θα προσθέταμε εμείς) από την άνεση πολυτελών ξενοδοχείων πέντε αστέρων εκπονούν συνταγές… εξυγίανσης που επηρεάζουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.

Τα όσα έσουρε τότε ο Στίγκλιτς για τη συμπεριφορά του ΔΝΤ στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου καλούνταν να βοηθήσει… οικονομικά, τα έχει ζήσει για τα καλά πλέον στο πετσί του ο ελληνικός λαός: κλειστά νοσοκομεία και σχολεία, ανεργία 30%, διάλυση της λεγόμενης μεσαίας τάξης, φτώχεια και μειώσεις μισθών… Όλα αυτά για να αποφύγει την υποτιθέμενη κατά πολύ χειρότερη χρεοκοπία, την οποία ωστόσο, οι «αδέκαστοι αξιολογητές» της ελληνικής οικονομίας μεθοδεύουν…

Το ζήτημα δεν είναι βέβαια οι αναμενόμενοι για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ εκβιασμοί του ΔΝΤ, που έρχονται στο φως της δημοσιότητας με τη μορφή τω αποκαλυπτικών διαλόγων στα Wikileaks, αλλά η στάση της ελληνικής κυβέρνησης, που αντί να αξιοποιήσει το μεγαλειώδες «όχι» του 62% του δημοψηφίσματος του Ιουλίου, παραδόθηκε αμαχητί.

Μιας κυβέρνησης που αφού ενέδωσε στους εκβιασμούς των πιστωτών καμώνεται τώρα πως εκπλήσσεται από την αγριάδα και τα παιχνίδια τους… Και βέβαια είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς πως υπάρχει ουσιώδης διαφορά μεταξύ του «κακού» ΔΝΤ και της «καλής» Ευρώπης. Όπως γράφει στην επιστολή προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα που δημοσιεύει η ΕφΣυν, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης, «τον Μάρτιο του 2015, όταν πληροφορούσα τον Ρέγκλινγκ πως, σύντομα, θα κληθούμε να επιλέξουμε μεταξύ τού να πληρώσουμε συντάξεις ή τη δόση του ΔΝΤ, μου απάντησε κοφτά: ''Να πληρώσετε το ΔΝΤ. Οι συντάξεις είναι η τελευταία προτεραιότητα!''. Ο κυνισμός σε όλο του το μεγαλείο.

Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το ΔΝΤ το έφερε η ίδια η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ το 2010 (με τη συναίνεση βέβαια του τότε Έλληνα πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου), προφασιζόμενη ότι η ευρωζώνη και η ΕΕ, δεν διέθετε ανάλογους μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων…

Οι αποκαλύψεις στα Wikileaks, επαναφέρουν το ζήτημα της νομιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους, το οποίο ο ελληνικός λαός καλείται να πληρώσει με νέα μέτρα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ . Επαναφέρουν επίσης την αναγκαιότητα λογιστικού ελέγχου με ευρύτερη συμμετοχή της κοινωνίας, προκειμένου να αποκαλυφθούν οι μεθοδεύσεις, κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών για το πώς φθάσαμε έως εδώ.

Πόσο διαφορετική  θα ήταν ίσως η κατάσταση αν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο σημερινός πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης,  αντί να σπεύσουν και μάλιστα με ιταμό τρόπο να καταργήσουν την Επιτροπή Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος,  συνέχιζαν το έργο της. Η Επιτροπή Αλήθειας υπό το κύρος της Βουλής, θα μπορούσε να είχε φέρει σήμερα τα πάνω κάτω, όταν αποκαλύπτεται από τα πιο επίσημα χείλη, ο εκβιαστικός τρόπος με τον οποίο ενεργούν οι… θεσμοί.

*Δημοσιογράφος, μέλος της Επιτροπής Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος

 [--->]

Βιώσιμο το χρέος μέχρι το.. 2022 δηλώνει ο Γ. Σταθάκης!

Η αυτογελοιοποίηση της κυβέρνησης Τσίπρα πήρε ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις σήμερα. Από το βήμα ελληνογερμανικόυ φόρουμ, στο Βερολίνο, ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης διαβεβαίωσε τους Γερμανούς ότι είμαστε και θα είμαστε πάντα μαζί τους, βρέξει- χιονίσει, κι ότι δεν θα επιδιώξουμε καμία ελάφρυνση του χρέους, τουλάχιστον μέχρι το... 2022! Ο ανεκδιήγητος εκπρόσωπος της ανεκδιήγητης αυτής κυβέρνησης δεν δίστασε να ισχυριστεί ότι το ελληνικό χρέος “είναι βιώσιμο μέχρι το 2022”, κάτι που αρνείται ακόμη και το ΔΝΤ!  

Πρόκειται για μνημείο πολιτικής ανικανότητας, ακόμη περισσότερο που οι δηλώσεις Σταθάκη έγιναν λίγες ώρες πριν τη συνάντηση Μέρκελ- Λαγκάρντ, στην οποία θα συζητηθεί το ελληνικό ζήτημα. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες πολιτικές ικανότητες για να φανταστεί κανείς τη συνέχεια. Η κ. Μέρκελ θα πει στη διευθύντρια του ΔΝΤ: “Γιατί έχετε φαγωθεί με την απομείωση του ελληνικού χρέους, αφού ούτε καν η ελληνική κυβέρνηση δεν το ζητάει”; 

Με τη σειρά της, η Λαγκάρντ θα πει στη Μέρκελ: 

 “Ωραία λοιπόν, να μη μειώσουμε το χρέος, αλλά αφού το πρόγραμμα δεν βγαίνει, κι επειδή το ΔΝΤ δεν μπορεί να ξεφτιλιστεί, φορτώστε στους τόσο γενναιόδωρους και υπομονετικούς Έλληνες κι άλλα μέτρα, αν δεν θέλετε να φύγει το ΔΝΤ από το πρόγραμμα. Και τότε να δούμε πως θα περάσετε τη συμφωνία στη Βουλή”.  

 [--->]

Η χαμένη τιμή του ΔΝΤ και το «λάθος» που ήταν caso pensato

Γιατί απολύσεις και συλλογικές συμβάσεις είναι προαπαιτούμενα

tου Γεράσιμου Ποταμιάνου
 
Είναι γνωστό ότι οι δανειστές στις διαπραγματεύσεις απαιτούν υιοθέτηση διαρθρωτικών αλλαγών στις αγορές εργασίας, που υποτίθεται ότι θα βελτιώσουν μακροπρόθεσμα τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας. Όμως η πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ (Απρίλιος 2015) αναιρεί την αξιοπιστία των μέτρων αυτών, τα οποία θα μειώσουν περαιτέρω την εγχώρια ζήτηση, αυξάνοντας την ύφεση. Στη μελέτη (World Economic Οutlook) συμπεραίνεται πως δεν υπάρχει απόδειξη ότι μεταρρυθμίσεις που απορρυθμίζουν την αγορά εργασίας έχουν θετικά αποτελέσματα στην αύξηση της παραγωγικότητας και των αναπτυξιακών δυνατοτήτων σε μια οικονομία.

Το γεγονός ότι η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας (ελάχιστος μισθός, κατάργηση συλλογικών διαπραγματεύσεων κ.λπ.) αποτελεί βασικό συστατικό των συνταγών του ΔΝΤ στις διαπραγματεύσεις προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά για την αξιοπιστία των απαιτήσεων και την ύπαρξη πολιτικών σκοπιμοτήτων στον χειρισμό της ευρωπαϊκής κρίσης και των προγραμμάτων «διάσωσης».

Με βάση τη συνηθισμένη οικονομετρική μεθοδολογία, οι υπηρεσίες του ΔΝΤ διαπιστώνουν ότι η παραγωγικότητα και η οικονομική ανάπτυξη προωθούνται με εργατικό δυναμικό υψηλής κατάρτισης, με προώθηση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης και μείωση της ρύθμισης στις αγορές προϊόντων. Δεν διαπιστώνεται κανένας όμως συσχετισμός της παραγωγικότητας με την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.

Το σημείο αυτό είναι σημαντικό, διότι από το 2000 με τη Στρατηγική της Λισσαβώνας, όταν η ΕΕ αποφάσισε να προωθήσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών, μερικοί άρχισαν να προωθούν την άποψη ότι η ελαστικότητα στην αγορά εργασίας είναι απαραίτητη για την προώθηση της καινοτομίας. Εάν δηλαδή οι επιχειρήσεις μπορούσαν να απολύουν εύκολα εργαζόμενους, τότε νέες και καινοτόμες επιχειρήσεις θα μπορούσαν να προσλάβουν τους εργαζόμενους που χρειάζονται για να αναπτυχθούν.

Με την ίδια λογική, όσο μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις μισθών δημιουργούνται όταν η Ευρώπη απαλλαγεί από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας τόσο περισσότερο οι επιχειρήσεις απαλλάσσονται από τους εργαζόμενους σε παρακμάζοντες βιομηχανικούς κλάδους και μειώνουν τους μισθούς στις «επιχειρήσεις του μέλλοντος».

Βεβαίως, αυτή είναι η παλιά θεωρία της «δημιουργικής καταστροφής» του Σουμπέτερ μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, η κυρίαρχη σκέψη στην οικονομική πολιτική που προωθήθηκε τα τελευταία χρόνια θεωρεί πως η λεγόμενη ακαμψία στην αγορά εργασίας ευθύνεται για την ανεργία. Και ότι η απορρύθμιση αποτελεί την κατάλληλη πολιτική. Αυτή η ορθοδοξία, ότι η απορρύθμιση είναι η παγκόσμια λύση για την ανεργία, έχει αμφισβητηθεί σοβαρά από πολλές μελέτες, που θεωρούν ότι στις αδύναμες οικονομίες, όπως η ελληνική, η ανεργία οφείλεται σε μακροοικονομικούς παράγοντες.

Είναι προς τιμήν, λοιπόν, της υπηρεσίας του ΔΝΤ που ανατρέπει τον μύθο στην έκθεση που αποτελεί τη ναυαρχίδα του χρηματοοικονομικού κόσμου. Ο ΟΟΣΑ, επίσης, το 2006, βρήκε πως δεν υπήρχε καμιά συσχέτιση μεταξύ ανεργίας και ρυθμίσεων για την προστασία της απασχόλησης και ότι το επίπεδο του ελάχιστου μισθού και οι κεντρικές συλλογικές διαπραγματεύσεις δεν έχουν στατιστική συσχέτιση με την ανεργία.

Όμως η Κ. Λαγκάρντ επιμένει ότι η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει την αδιέξοδη πολιτική λιτότητας. Η εξήγηση θα πρέπει να αναζητηθεί στο περίφημο «λάθος» του ΔΝΤ. Όταν τον Απρίλιο του 2010 οι ευρωπαίοι εταίροι συμφώνησαν με την κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου για την αντιμετώπιση του ελληνικού «προβλήματος», κάλεσαν το ΔΝΤ να βοηθήσει με την τεχνογνωσία του σε χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Η απόφαση που τότε ελήφθη, υπό την πίεση των δανειστών, ήταν η μη άμεση αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά η μεταφορά του από τον ιδιωτικό τομέα στον δημόσιο. Ο ιδιωτικός τομέας ήταν σε ποσοστό σχεδόν 80% μια γερμανική (DB) και μια γαλλική (BNP) τράπεζα, ενώ ο δημόσιος τομέας οι ευρωπαϊκές χώρες και τα χρηματοοικονομικά εργαλεία τους (EFSF).

Η απόφαση του ΔΝΤ να προταθεί νέος δανεισμός με το Μνημόνιο ώστε να πληρωθούν οι τράπεζες στο ακέραιο με καθαρά χρηματοπιστωτικά κριτήρια ήταν λανθασμένη, καθώς ένα πρόβλημα αξιόχρεου αντιμετωπίσθηκε ως πρόβλημα ρευστότητας. Η απόφαση αυτή θεωρείται ότι ήταν προφανώς επηρρεασμένη από την επιθυμία διάσωσης των τραπεζών, παρά το γεγονός ότι η εξυπηρέτηση του χρέους δεν ήταν δυνατόν να γίνει χωρίς απάνθρωπη υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων. Υπενθυμίζεται ότι τότε πολλοί ζήτησαν μια άμεση αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους. Μεταξύ αυτών ήταν και αρκετά μέλη του ΔΣ του ΔΝΤ (Ελβετία, Βραζιλία κ.λπ.) και ο Karl Otto Pohl, πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανών Βιομηχάνων και ένας από τους αρχιτέκτονες του ευρώ.

Σήμερα, το πρόβλημα που προσπέρασε το «λάθος» επανεμφανίζεται και αποτελεί τον πυρήνα της διαπραγμάτευσης. Οι ασιατικές οικονομίες, που έχουν την εμπειρία της κρίσης του 1987 και οι αναπτυσσόμενες χώρες, με την πείρα των ανελαστικών δανειακών όρων, θεωρούν πως κύριος στόχος του ΔΝΤ είναι η προστασία των διεθνών πιστωτών και όχι τόσο η ανάπτυξη και ανάκαμψη των χωρών που υποφέρουν από την κρίση. Είναι, αλήθεια, γεγονός πως το 95% των δανεικών της τελευταίας πενταετίας κατευθύνθηκε στους πιστωτές και αύξησε το δανειακό βάρος. Έτσι συνεχίζεται η διαπραγμάτευση και μετά τη Ρίγα, καθώς οι δανειστές δεν επιθυμούν να αναγνωρίσουν ότι το «λάθος» ήταν caso pensato.

  [--->]

Βλέπε και:  Η επισφάλεια  δεν αναπτύσσει την οικονομία. Αφού το παραδέχεται και το ΔΝΤ... 
                  Το μεγάλο λάθος του ΔΝΤ στην Ελλάδα