Πριν γίνει ο τελευταίος πρωθυπουργός της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, και αρχίσει να διαπραγματεύεται με τη Βόννη τους όρους της γερμανικής
επανένωσης , ο 75χρονος Λόταρ ντε Μεζιέρ ήταν δικηγόρος και σήμερα, έχει επιστρέψει στο παλιό του επάγγελμα.
«Αισθανόμουν σαν να ήμουν ο δικηγόρος
της Ανατολικής Γερμανίας».
«Στην αρχή, είχα γύρω στις 160 υποθέσεις το χρόνο
- είπε σε συνέντευξη του στο πρακτορείο ANSA, από το γραφείο του στο Βερολίνο. Ξαφνικά οι εντολείς
μου έγιναν 16 εκατομμύρια». Έπρεπε να βεβαιωθώ ότι τα δικαιώματα των συμπολιτών μου δεν θα παραβιαζόντουσαν. Οι πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας κινδύνευαν να χάσουν τα δικαιώματά τους».
Και φέρνει ένα
παράδειγμα. «Για να επιβάλλω την αναγνώριση των τίτλων σπουδών, έπρεπε
να βάλω τις φωνές! Δεν με ακολουθεί ένα έθνος αναλφάβητων! »,ήταν η αντίδραση του απέναντι
στους δυτικογερμανούς.
Η επανένωση
της Γερμανίας, στις 3 Οκτωβρίου κλείνει 25 χρόνια, ήταν μια λογική συνέπεια της
πτώσης του Τείχους. Πάντως χρειάστηκε πολλή δουλειά, και αυτό έγινε μέσα σε ένα
πολύ σύντομο χρονικό διάστημα 11 μηνών. Ο ντε Μεζιέρ, πολιτικός της
Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Ανατολικής Γερμανίας, από υπουργός της
μεταβατικής κυβέρνησης του Χανς Μοντρόου, μετά τη νίκη του κόμματος του στις πρώτες ελεύθερες
εκλογές στην πρώην Ανατολική Γερμανία (στις 18 Μαρτίου, με ένα θριαμβευτικό 48%
των ψήφων), κλήθηκε να ηγηθεί της τελευταίας κυβέρνησης της ΛΔΓ - από τις 12
Απριλίου μέχρι στις 2 Οκτώβρη 1990 – και ανέλαβε το έργο να διαπραγματευτεί με
την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία του Κολ. «Στο Κοινοβούλιο, μέσα σε λίγους μήνες,
περάσαμε 164 νόμους και 143 διατάγματα. Επίσης επεξεργαστήκαμε τις τρεις
μεγάλες συνθήκες που αφορούσαν κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής, όπως συντάξεις,
τίτλους ιδιοκτησίας, τίτλους σπουδών». Από εκείνη την περίοδο θυμάμαι κυρίως
την πίεση και την τεράστια ευθύνη».
Το πιο δύσκολο πάντως ήταν τα εξωτερικά ζητήματα που θα αφορούσαν την ενωμένη Γερμανία, μεταξύ του Κολ και των δυνάμεων που καθόντουσαν στο τραπέζι της Συμφωνίας 2 συν 4 (Two Plus Four Agreement, Ανατολική + Δυτική Γερμανία από τη μία,και οι τέσσερις Μεγάλες Δυνάμεις που είχαν καταλάβει τη Γερμανία,η Γαλλία, η Μ. Βρετανία, η ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση). «Ο Μιτεράν ανησυχούσε ότι η ενοποιημένη πλέον Γερμανία ήταν πολύ προσηλωμένη στα δικά της και παραμελούσε την ευρωπαϊκή Κοινότητα. Αλλά ο Κολ του απάντησε ότι, αν υπήρχε μια νομισματική ένωση στην Ευρώπη, αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί.Σ’ αυτή τη συνάντηση έπεσε για πρώτη φορά η ιδέα για το Μάαστριχτ. Και το επιχείρημα της νομισματικής ένωσης έκανε πιο εύκολο το ΟΚ των Γάλλων» αφηγείται ο προνομιούχος μάρτυρας των διαπραγματεύσεων. Με το Λονδίνο ήταν πιο δύσκολο:. «Κάποτε η Θάτσερ μου είπε: έχετε ηττηθεί δύο φορές, σε δύο παγκοσμίους πολέμους, και τώρα ξανασηκώνεται κεφάλι ; ».
Πάντως τα
πράγματα ήταν πιο περίπλοκα με την ΕΣΣΔ : «Πήγα στη Μόσχα ως
πρωθυπουργός, και έφερα μαζί μου την Άνγκελα Μέρκελ, ως κυβερνητική εκπρόσωπο τη
χρονική εκείνη στιγμή. Η Άνγκελα μιλούσε άπταιστα ρωσικά, και της ζήτησα να μου πει τι γνώμη είχαν αυτοί οι άνθρωποι
για την επανένωση.
«Θεέ μου -. μου είπε - λένε ότι ο Στάλιν κέρδισε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,
και ο Γκορμπατσόφ τον χάνει». Για
τους Ρώσους ο χωρισμός της Γερμανίας ήταν ένα τρόπαιο πολέμου. «Και
χωρίς Γκορμπατσόφ - πρόσθεσε - δεν θα φτάναμε στην επανένωση των δύο Γερμανιών.
Στο εσωτερικό μέτωπο, εν τω μεταξύ, ο ντε Μεζιέρ διαπραγματευόταν με τον Χέλμουτ Κολ και τον υπουργό Εσωτερικών
του, τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Όταν
ρωτήθηκε αν έβλεπε με κατανόηση τον Αλέξη Τσίπρα,ο οποίος πάλευε με το γεράκι της Άνγκελα Μέρκελ, η απάντηση του είναι συνταρακτική :
«Με τον Κολ ήταν πολύ πιο δύσκολα . Ο Κολ ήταν ένας καθολικός από τη Ρηνανία, εγώ
Πρώσος ευαγγελιστής. Πιο διαφορετικοί δεν θα μπορούσε να γίνει... Ο
Κολ ήταν ιστορικός, είχε μια πιο συνολική αντίληψη για τα πράγματα. Εγώ σαν
δικηγόρος, είχα μια άποψη για τα
πράγματα πιο λεπτομερώς αιτιολογημένη. Ο Σόιμπλε ήταν ευαγγελιστής και δικηγόρος,
σαν κι εμένα. Καταλαβαίναμε απόλυτα ο ένας τον άλλον ».
Ο πρώην πρωθυπουργός περιγράφει τη διαφορά ανάμεσα στον τότε καγκελάριο και το δεξί χέρι του ως εξής: «Ο Kohl πίστευε ότι αυτός ήταν το κράτος, ο Σόιμπλε αισθάνεται ότι υπηρετεί το κράτος. Είναι πολύ διαφορετικά». Ο Κολ, προσθέτει, «δεν ενδιαφερόταν για την εσωτερική πολιτική. Είχε καλές σχέσεις με τον Μιτεράν, το Μπους, το Γκορμπατσόφ. Και πίστευε ότι θα τον έγραφαν τα βιβλία της ιστορίας». Στις σχέσεις του με τον Κολ ο Ντε Μεζιέρ, ωστόσο, είχε βρει σύμμαχο τη γυναίκα του Κολ: «Η γυναίκα του Κολ, η Χανελόρε μου είπε κάποια στιγμή: Αν έχετε προβλήματα πάρτε με τηλέφωνο μπορώ να του μιλήσω στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και να τον πείσω Αν όμως σας πάρει τηλέφωνο ο Χέλμουτ ξαφνικά και σας δώσει δίκιο , κάντε τον να πιστέψει ότι οφείλεται στον ίδιο». Ένα τέχνασμα που βοηθούσε κάποιες φορές από καιρό σε καιρό. «Ο Κολ μου τηλεφωνούσε τη Δευτέρα και άκουγα να επαναλαμβάνει ως δικά του, τα δικά μου επιχειρήματα. Χάρη στην Χανελόρε».
Ο πρώην πρωθυπουργός περιγράφει τη διαφορά ανάμεσα στον τότε καγκελάριο και το δεξί χέρι του ως εξής: «Ο Kohl πίστευε ότι αυτός ήταν το κράτος, ο Σόιμπλε αισθάνεται ότι υπηρετεί το κράτος. Είναι πολύ διαφορετικά». Ο Κολ, προσθέτει, «δεν ενδιαφερόταν για την εσωτερική πολιτική. Είχε καλές σχέσεις με τον Μιτεράν, το Μπους, το Γκορμπατσόφ. Και πίστευε ότι θα τον έγραφαν τα βιβλία της ιστορίας». Στις σχέσεις του με τον Κολ ο Ντε Μεζιέρ, ωστόσο, είχε βρει σύμμαχο τη γυναίκα του Κολ: «Η γυναίκα του Κολ, η Χανελόρε μου είπε κάποια στιγμή: Αν έχετε προβλήματα πάρτε με τηλέφωνο μπορώ να του μιλήσω στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και να τον πείσω Αν όμως σας πάρει τηλέφωνο ο Χέλμουτ ξαφνικά και σας δώσει δίκιο , κάντε τον να πιστέψει ότι οφείλεται στον ίδιο». Ένα τέχνασμα που βοηθούσε κάποιες φορές από καιρό σε καιρό. «Ο Κολ μου τηλεφωνούσε τη Δευτέρα και άκουγα να επαναλαμβάνει ως δικά του, τα δικά μου επιχειρήματα. Χάρη στην Χανελόρε».
