Jacques Sapir, με αυτή την πράξη βίας κατά της Κύπρου, η ΕΚΤ πέταξε τη μάσκα : αναζήτηση συμφωνίας με το πιστόλι στον κρόταφο. Και οι συνέπειες θα είναι πολύ σοβαρές, ότι και να γίνει.
Jacques Sapir
Το "μπλοκάρισμα της ρευστότητας" της ΕΚΤ στην Κύπρο είναι μια πράξη
εξαιρετικής σοβαρότητας, οι συνέπειες της οποίας θα πρέπει να μελετηθούν
προσεκτικά. Η απόφαση του Μάριο Ντράγκι αφορά δύο ζητήματα: πρώτον, η ΕΚΤ δεν τροφοδοτεί
πλέον με μετρητά την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, δεύτερον διακόπτει τις
συναλλαγές μεταξύ των τραπεζών της Κύπρου και του υπόλοιπου τραπεζικού συστήματος της
ευρωζώνης . Το τελευταίο αυτό μέτρο είναι μακράν το πιο σοβαρό. Από τη μία,
αυτό αποτελεί μια βραχυπρόθεσμη καταδίκη των κυπριακών τραπεζών (και των εταιρειών
με έδρα την Κύπρο, είτε είναι κυπριακές είτε όχι) διότι δεν μπορούν πλέον να συναλλάσσονται
με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Από την άλλη πλευρά, ισοδυναμεί με οικονομικό "αποκλεισμό
", κάτι που στο διεθνές δίκαιο ισοδυναμεί με "πράξη πολέμου".
Αυτό γίνεται για να αντιληφθούμε τη σοβαρότητα της απόφασης του Ντράγκι, ο
οποίος μπορεί ναγίνει και αντικείμενο προσφυγής ενώπιον ενός διεθνούς
δικαστηρίου. Με άλλα λόγια, η ευθύνη που αναλαμβάνει ο Μάριο Ντράγκι μπορεί κάποια
μέρα να τον οδηγήσει ενώπιον δικαστηρίου, διεθνές ή όχι.
Για τη διακοπή των σχέσεων μεταξύ κυπριακών τραπεζών και ζώνης του Ευρώ, το επιχείρημα που προβάλλεται για να δικαιολογηθεί μια τέτοια απόφαση είναι η "αμφιβολία" για τη φερεγγυότητα των κυπριακών τραπεζών. Είναι προφανές ότι αυτό είναι το πρόσχημα, επειδή οι "αμφιβολίες" ξεκίνησαν από τον περασμένο Ιούνιο. Όλοι γνωρίζουν ότι, μετά το "κούρεμα" που επιβλήθηκε στους ιδιώτες πιστωτές στην Ελλάδα, οι τράπεζες της Κύπρου αποδυναμωθήκαν σημαντικά. Η ΕΚΤ εκείνη τη στιγμή δεν αντέδρασε και δεν θεώρησε ότι το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών ήταν κάτι επείγον. Αυτό αποφάσισε να το κάνει μόνο μετά την απόρριψη από το Κυπριακό Κοινοβούλιο του κειμένου συμφωνίας που επέβαλε στην Κύπρο το Eurogroup και η Τρόικα. Δεν θα μπορούσε να γίνει πιο σαφές. Το μήνυμα του Μάριο Ντράγκι ήταν το εξής: Η κάνετε αυτό που εμείς αποφασίσαμε ή θα υποστείτε τις συνέπειες. Αλλά αυτό δεν είναι απλά ένα μήνυμα, αλλά ένα τελεσίγραφο, που μας δίνει το πραγματικό νόημα των δηλώσεων περί "συναίνεσης" ή περί "ομοφωνίας" οι οποίες υποτίθεται ότι πρυτάνευσαν στο σκεπτικό της απόφασης του Eurogroup και στην πραγματικότητα δεν ήταν παρά μια καλυμμένη διαταγή.
Για τη διακοπή των σχέσεων μεταξύ κυπριακών τραπεζών και ζώνης του Ευρώ, το επιχείρημα που προβάλλεται για να δικαιολογηθεί μια τέτοια απόφαση είναι η "αμφιβολία" για τη φερεγγυότητα των κυπριακών τραπεζών. Είναι προφανές ότι αυτό είναι το πρόσχημα, επειδή οι "αμφιβολίες" ξεκίνησαν από τον περασμένο Ιούνιο. Όλοι γνωρίζουν ότι, μετά το "κούρεμα" που επιβλήθηκε στους ιδιώτες πιστωτές στην Ελλάδα, οι τράπεζες της Κύπρου αποδυναμωθήκαν σημαντικά. Η ΕΚΤ εκείνη τη στιγμή δεν αντέδρασε και δεν θεώρησε ότι το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών ήταν κάτι επείγον. Αυτό αποφάσισε να το κάνει μόνο μετά την απόρριψη από το Κυπριακό Κοινοβούλιο του κειμένου συμφωνίας που επέβαλε στην Κύπρο το Eurogroup και η Τρόικα. Δεν θα μπορούσε να γίνει πιο σαφές. Το μήνυμα του Μάριο Ντράγκι ήταν το εξής: Η κάνετε αυτό που εμείς αποφασίσαμε ή θα υποστείτε τις συνέπειες. Αλλά αυτό δεν είναι απλά ένα μήνυμα, αλλά ένα τελεσίγραφο, που μας δίνει το πραγματικό νόημα των δηλώσεων περί "συναίνεσης" ή περί "ομοφωνίας" οι οποίες υποτίθεται ότι πρυτάνευσαν στο σκεπτικό της απόφασης του Eurogroup και στην πραγματικότητα δεν ήταν παρά μια καλυμμένη διαταγή.
Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο
Από το φθινόπωρο του 2011, οι κυπριακές αρχές συζητούν με την Επιτροπή τη
δυνατότητα παροχής βοήθειας στην Κύπρο στο πλαίσιο ενός προγράμματος. Τον
Ιούλιο του 2012, η Κύπρος ζήτησε και επίσημα βοήθεια στο πλαίσιο προγράμματος.
20/3/2013
Η ανάγκη για βοήθεια προκύπτει ουσιαστικά εξαιτίας των προβλημάτων που αντιμετώπιζε το
κυπριακό τραπεζικό τομέα, το οποίο ήταν υπερβολικά μεγάλο για το μέγεθος της
κυπριακής οικονομίας. Ωστόσο, δεν κατέστη δυνατή η ολοκλήρωση διαπραγματεύσεων
με την προηγούμενη κυπριακή κυβέρνηση για την εφαρμογή ενός προγράμματος.
Τέλος, το περασμένο Σάββατο, κατά τη σύνοδο του Eurogroup, υπήρξε ομόφωνη συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών,
περιλαμβανομένης της Κύπρου, σχετικά με την εφαρμογή προγράμματος σύμφωνου με
τους όρους που καθόρισαν τα κράτη μέλη, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ, όσον αφορά τον
δανεισμό 10 δισ. ευρώ στην Κύπρο. Οι όροι του δανείου περιελάμβαναν την
επίτευξη αποδεκτού επιπέδου βιωσιμότητας του χρέους και αντίστοιχες
χρηματοδοτικές παραμέτρους.
Μολονότι το εν λόγω πρόγραμμα δεν αντιστοιχούσε, σε όλα τα στοιχεία του,
στις προτάσεις και τις προτιμήσεις της Επιτροπής, η Επιτροπή θεώρησε καθήκον
της να το υποστηρίξει δεδομένου ότι οι προταθείσες εναλλακτικές λύσεις ήσαν
αφενός πιο ριψοκίνδυνες και, αφετέρου, λιγότερο ευνοϊκές για την κυπριακή
οικονομία.
Το πρόγραμμα αυτό δεν έγινε αποδεκτό από την κυπριακή Βουλή.
Τώρα εναπόκειται στις κυπριακές αρχές να υποβάλουν εναλλακτικό σενάριο που
να συμφωνεί με τα κριτήρια της βιωσιμότητας του χρέους και τις σχετικές
χρηματοδοτικές παραμέτρους.
Η Επιτροπή κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να βοηθήσει την Κύπρο και να
συμβάλει σε μια εποικοδομητική και διαχειρίσιμη λύση. Όμως, οι αποφάσεις
λαμβάνονται από τα κράτη μέλη και καμία απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς τη
συνεργασία τους, περιλαμβανομένης της ίδιας της Κύπρου. Η Επιτροπή εξακολουθεί
να είναι έτοιμη να διευκολύνει την εξεύρεση λύσεων και συνεχίζει τις επαφές με
την Κύπρο, τα άλλα κράτη μέλη στο Eurogroup, τα θεσμικά όργανα της
ΕΕ και το ΔΝΤ.
Όσον αφορά την εφάπαξ εισφορά επί των καταθέσεων ΚΑΤΩ των 100.000 €: η
Επιτροπή κατέστησε σαφές στο Eurogroup ΠΡΙΝ από την ψηφοφορία
στην κυπριακή Βουλή, ότι μια εναλλακτική λύση που να συμφωνεί με τις
χρηματοδοτικές παραμέτρους θα ήταν αποδεκτή, κατά προτίμηση χωρίς εισφορά επί
των καταθέσεων κάτω των 100.000 €. Οι κυπριακές αρχές δεν αποδέχθηκαν το εναλλακτικό
αυτό σενάριο.
Αλλά υπάρχει και ένα μήνυμα μέσα στο μήνυμα. Με μία και μόνο κίνηση, ο Μάριο Ντράγκι μόλις έκαψε το σενάριο της συλλογικής
δήθεν απόφασης της ΕΚΤ, αφού ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου δεν
έδωσε τη συγκατάθεσή του. Οι κανόνες λοιπόν δεν τηρήθηκαν. Έτσι, μόλις είπε
στον κόσμο ότι οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται από το Eurogroup και την Ευρωπαϊκή
Ένωση, αλλά από αυτόν τον ίδιο, και μόνο αυτόν, ένα διορισμένο υπάλληλο, μη
εκλεγμένο, που δεν φέρει καμία ευθύνη, με την πολιτική έννοια του όρου. Σε αυτό
το περιστατικό αποκαλύπτεται με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο η βαθιά τυραννική φύση
των θεσμών που δημιουργήθηκαν στα πλαίσια της Ευρώπης. Η ρητορική της
συνεργασίας και της τεχνογνωσίας παραχωρούν τη θέση τους στην ψυχρή ισορροπία
δυνάμεων και την έννοια της εξουσίας.
Βάζει τέλος στην υποκρισία μιας συμφωνίας που αποφασίστηκε ομόφωνα (με το πιστόλι στον κρόταφο). Που "σέβεται και την ψηφοφορία" του Κοινοβουλίου της Κύπρου, την οποία είναι σαφές ότι ο Μάριο Ντράγκι χλευάζει. Τώρα τα πράγματα είναι σαφή, και κατά μία έννοια, τόσο το καλύτερο. Αλλά δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν τα κόμματα, τα λεγόμενα πολλές φορές "λαϊκιστικά", που αντιτίθενται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ εμφανίσουν ραγδαία άνοδο στις δημοσκοπήσεις. Επίσης, δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν στις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση θα αυξηθεί ραγδαία η βία κατά των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των εκπροσώπων τους. Επειδή είναι στη φύση των πραγμάτων η τυραννία να φέρνει βία.
Ό, τι κι αν συμβεί, οι συνέπειες από αυτή την απόφαση θα είναι δραματικές. Είναι πιθανό η Κυπριακή Βουλή, βρισκόμενη υπό πίεση, να αλλάξει την απόφαση της. Όμως, με τον τρόπο αυτό θα έλθει σε ανοικτή ρήξη με τον κυπριακό λαό. Η παράδοση πολιτικής βίας στην Κύπρος δεν θα πρέπει να αγνοηθεί. Είναι επίσης δυνατόν η κρίση να φτάσει στα όρια της και η Κύπρος να εκδιωχθεί πρακτικά από την ευρωζώνη, λόγω της απόφασης του Μάριο Ντράγκι .Τότε,το προηγούμενο που θα έχει δημιουργηθεί θα έχει τεράστιες επιπτώσεις σε όλες τις άλλες χώρες. Στις επόμενες 48 ώρες θα γνωρίζουμε πως θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Βάζει τέλος στην υποκρισία μιας συμφωνίας που αποφασίστηκε ομόφωνα (με το πιστόλι στον κρόταφο). Που "σέβεται και την ψηφοφορία" του Κοινοβουλίου της Κύπρου, την οποία είναι σαφές ότι ο Μάριο Ντράγκι χλευάζει. Τώρα τα πράγματα είναι σαφή, και κατά μία έννοια, τόσο το καλύτερο. Αλλά δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν τα κόμματα, τα λεγόμενα πολλές φορές "λαϊκιστικά", που αντιτίθενται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ εμφανίσουν ραγδαία άνοδο στις δημοσκοπήσεις. Επίσης, δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε αν στις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση θα αυξηθεί ραγδαία η βία κατά των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των εκπροσώπων τους. Επειδή είναι στη φύση των πραγμάτων η τυραννία να φέρνει βία.
Ό, τι κι αν συμβεί, οι συνέπειες από αυτή την απόφαση θα είναι δραματικές. Είναι πιθανό η Κυπριακή Βουλή, βρισκόμενη υπό πίεση, να αλλάξει την απόφαση της. Όμως, με τον τρόπο αυτό θα έλθει σε ανοικτή ρήξη με τον κυπριακό λαό. Η παράδοση πολιτικής βίας στην Κύπρος δεν θα πρέπει να αγνοηθεί. Είναι επίσης δυνατόν η κρίση να φτάσει στα όρια της και η Κύπρος να εκδιωχθεί πρακτικά από την ευρωζώνη, λόγω της απόφασης του Μάριο Ντράγκι .Τότε,το προηγούμενο που θα έχει δημιουργηθεί θα έχει τεράστιες επιπτώσεις σε όλες τις άλλες χώρες. Στις επόμενες 48 ώρες θα γνωρίζουμε πως θα εξελιχθούν τα πράγματα.
