Τώρα όλοι έχουν την εξουσία να σκοτώνουν

Συνέντευξη του Achille Mbembe στον Diogo Bercito

Ουάσιγκτον, Ηνωμένες Πολιτείες (FolhaPress) – Ο κορονοϊός αλλάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το ανθρώπινο σώμα. Έχει μετατραπεί σε όπλο, λέει ο Καμερουνέζος φιλόσοφος Achille Mbembe. Τελικά, βγαίνοντας από το σπίτι μπορούμε ή να μολυνθούμε από τον ιό ή να τον μεταδώσουμε σε άλλους. Ήδη υπάρχουν περισσότερα από 735 χιλιάδες επιβεβαιωμένα κρούσματα και 34 χιλιάδες θάνατοι παγκοσμίως. Τώρα όλοι έχουμε την εξουσία να σκοτώνουμε (στμ.necropower ), λέει ο Mbembe: «Η απομόνωση δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας τρόπος ελέγχου αυτής της δύναμης». Ο 62χρονος Mbembe, είναι γνωστός επειδή επινόησε τον όρο «νεκροπολιτική» το 2003. Στο βιβλίο του, με τον ίδιο τίτλο, διερευνά τον τρόπο που οι κυβερνήσεις αποφασίζουν ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει και το πως θα ζήσει και θα πεθάνει. Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Witwatersrand στο Γιοχάνεσμπουργκ. 

Την Παρασκευή 27 Μαρτίου, καταγράφηκαν οι πρώτοι θάνατοι από κορονοϊό στη Νότια Αφρική. Επιπλέον, η νεκροπολιτική φαίνεται επίσης και στο γεγονός ότι ο ιός δεν πλήττει το ίδιο όλους τους ανθρώπους. Σε εξέλιξη βρίσκεται μια συζήτηση σχετικά με το εάν θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη θεραπεία των νέων και να αφεθούν οι ηλικιωμένοι να πεθάνουν. Υπάρχουν και κάποιοι, όπως ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Jair Bolsonaro, που επιμένουν ότι η οικονομία δεν μπορεί να σταματήσει, ακόμη και αν ένα μέρος του πληθυσμού χρειαστεί να πεθάνει για χάρη της παραγωγικότητας. «Θα πεθάνουν κάποιοι; Θα πεθάνουν. Λυπάμαι, αλλά αυτή είναι η ζωή », είπε πρόσφατα. Το καπιταλιστικό σύστημα βασίζεται στην άνιση κατανομή της δυνατότητας ζωής και θανάτου, λέει ο Mbembe . Αυτή η λογική της θυσίας βρισκόταν πάντα στην καρδιά του νεοφιλελευθερισμού. Το σύστημα αυτό λειτούργησε πάντοτε σύμφωνα με το σκεπτικό ότι κάποιος αξίζει περισσότερο από άλλους. Όσοι δεν αξίζουν, θα πεταχτούν στην άκρη.

Ερώτηση: Ποιες είναι οι πρώτες σας εντυπώσεις από την πανδημία;

Achille Mbembe: Αύτη τη στιγμή, είμαι πολύ στεναχωρημένος από την έκταση που έχει πάρει αυτή η συμφορά. Ο κορονοϊός είναι μια πραγματική τραγωδία και βάζει μια σειρά από άβολα ερωτήματα. Είναι ένας ιός που επηρεάζει και βάζει σε κίνδυνο την ικανότητά μας να αναπνέουμε.

Ερ.: Και αναγκάζει τις κυβερνήσεις και τα νοσοκομεία να αποφασίσουν ποιος θα συνεχίσει να αναπνέει.

A.M .: Ναι. Το ζήτημα είναι να βρούμε τρόπους προκειμένου να διασφαλιστεί ότι κάθε άτομο θα έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει να αναπνέει. Αυτή θα πρέπει να είναι η πολιτική μας προτεραιότητα. Νομίζω επίσης ότι ο φόβος μας για την απομόνωση, την καραντίνα, έχει να κάνει με τον φόβο του θανάτου μας. Και αυτός ο φόβος έχει να κάνει με το ότι δεν είμαστε πλέον σε θέση να αναθέσουμε τον θάνατό μας σε άλλους.

Ερ .: Η κοινωνική απομόνωση μας δίνει, κατά κάποιο τρόπο, μια εξουσία απέναντι στο θάνατο;

A.M .: Ναι, μια σχετική εξουσία. Μπορούμε να ξεφύγουμε από το θάνατο ή μπορούμε να τον αναβάλουμε. Ο περιορισμός του θανάτου βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των πολιτικών περιορισμού. Είναι μια εξουσία, αλλά δεν είναι απόλυτη εξουσία, καθώς εξαρτάται από άλλους ανθρώπους.

Ερ: Η καραντίνα εξαρτάται κι αυτή από τους άλλους;

Α.Μ .: Ναι. Και επιπλέον, πολλοί από όσους πέθαναν μέχρι τώρα δεν είχαν καν το χρόνο να αποχαιρετήσουν τους δικούς τους. Πολλοί από αυτούς αποτεφρώθηκαν αμέσως ή τάφηκαν αμέσως, χωρίς καμία καθυστέρηση. Σαν να ήταν σκουπίδια που θα πρεπε να πεταχτούν το συντομότερο δυνατό. Αυτή η λογική της απαλλαγής εφαρμόζεται ακριβώς τη στιγμή που έχουμε ανάγκη, τουλάχιστον θεωρητικά, την κοινότητά μας. Και δεν μπορεί να υπάρξει κοινότητα αν δεν μπορεί κανείς να αποχαιρετήσει εκείνους που έφυγαν, χωρίς να μπορεί να οργανώσει καν την κηδεία τους. Το θέμα είναι: πώς δημιουργείτε μια κοινότητα σε μια τόσο τραγική στιγμή;

Ερ .: Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στην κοινωνία;

A.M .: Η πανδημία θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το σώμα μας. Το σώμα μας έχει γίνει απειλή για εμάς τους ίδιους. Η δεύτερη επίπτωση είναι η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε το μέλλον, η επίγνωση του χρόνου. Ξαφνικά, δεν ξέρουμε πλέον πώς θα είναι το αύριο.

Ερ.: Το σώμα μας αποτελεί επίσης μια απειλή και για τους άλλους αν δεν μείνουμε σπίτι.

A.M .: Ναι. Τώρα έχουμε την εξουσία να σκοτώνουμε. Η εξουσία της θανάτωσης έχει εκδημοκρατιστεί πλήρως. Η καραντίνα είναι ακριβώς ένας τρόπος ρύθμισης αυτής της εξουσίας.

Ερ .: Μια άλλη συζήτηση που αναφέρεται στη νεκροπολιτική είναι το ζήτημα για το ποια θα πρέπει να είναι η πολιτική προτεραιότητα αυτή τη στιγμή, να σωθεί η οικονομία ή να σωθεί ο πληθυσμός. Η κυβέρνηση της Βραζιλίας κυματίζει τη σημαία της προτεραιότητας της διάσωσης της οικονομίας.

A.M .: Αυτή είναι η ίδια λογική των θυσιών που υπήρξε πάντα στο επίκεντρο του νεοφιλελευθερισμού, και τον οποίο πρέπει να ονομάσουμε νεκρο-φιλελευθερισμό. Το σύστημα αυτό λειτούργησε πάντα σαν υπολογιστική μηχανή. Η ιδέα ότι κάποιος αξίζει περισσότερο από τους άλλους. Και ότι  όποιος δεν αξίζει πρέπει να απορριφθεί. Το ερώτημα είναι τι κάνουμε με αυτούς που αποφασίζουμε ότι είναι άχρηστοι. Αυτό το ερώτημα, φυσικά, αφορά πάντα τις ίδιες φυλές, τις ίδιες κοινωνικές τάξεις και τα ίδια φύλα.

Ερ .: Όπως στην επιδημία HIV και AIDS, όπου οι κυβερνήσεις καθυστέρησαν να ενεργήσουν, καθώς τα θύματα ήταν στο περιθώριο: μαύροι, ομοφυλόφιλοι, τοξικομανείς;

A.M .: Θεωρητικά, ο κορονοϊός μπορεί να σκοτώσει τους πάντες. Απειλεί τους πάντες. Αλλά άλλο είναι να είσαι περιορισμένος σε μια γειτονιά, σε μια δεύτερη κατοικία σε αγροτική περιοχή. Και άλλο είναι να βρίσκεσαι στην πρώτη γραμμή του μετώπου, να εργάζεσαι σε υγειονομική δομή χωρίς μάσκα. Υπάρχει μια κλίμακα κατανομής του κινδύνου,σήμερα.

Ερ.: Πολλοί πρόεδροι χαρακτηρίζουν τον αγώνα κατά του κορονοϊού ως πόλεμο. Η επιλογή των λέξεων αυτή τη στιγμή έχει ιδιαίτερη σημασία; Στο βιβλίο σας, γράφετε ότι ο πόλεμος είναι μια ξεκάθαρη άσκηση νεκροπολιτικής.

A.M .: Δύσκολα μπορεί να δοθεί ένα όνομα σαυτό που συμβαίνει σήμερα στον κόσμο. Δεν είναι μόνο ένας ιός. Το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν τι πρόκειται να συμβεί, αναγκάζει τα κράτη σε όλο τον κόσμο να επιστρέφουν στις παλιές ορολογίες που χρησιμοποιήθηκαν στους πολέμους. Επιπλέον, οι άνθρωποι αποτραβιούνται στα όρια των εθνικών τους κρατών.

Ερ .: Βλέπετε να υπάρχει μεγαλύτερος εθνικισμός σ’ αυτή την πανδημία;

A.M .: Ναι. Οι άνθρωποι επιστρέφουν chez-soi, όπως λένε οι Γάλλοι. Στο σπίτι τους. Λες και το να πεθάνει κανείς μακριά από το σπίτι του είναι ο,τι  χειρότερο θα μπορούσε να του συμβεί. Τα σύνορα έχουν κλείσει. Δεν λέω ότι πρέπει να μείνουν ανοιχτά. Αλλά οι κυβερνήσεις απαντούν σε αυτήν την πανδημία με εθνικιστικές κορώνες, με αυτό το φαντασιακό των συνόρων, του τείχους.

Ερ .: Μετά από αυτήν την κρίση, θα επιστρέψουμε όπως πριν;

ΑΜ .: Την επόμενη φορά θα  χτυπηθούμε ακόμη πιο σκληρά από ότι σε αυτή την πανδημία. Αυτό που αποκαλύπτει αυτή η πανδημία, αν το πάρουμε στα σοβαρά, είναι ότι η ιστορία μας εδώ στη γη δεν είναι εγγυημένη. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα μείνουμε εδώ για πάντα. Το γεγονός ότι είναι λογικό  η ζωή να συνεχιστεί χωρίς εμάς είναι το βασικό ζήτημα αυτού του αιώνα. 

[---->]

Βλέπε και : ΗΚοινότητα για το Τέλος της Νεκροπολιτικής

Εφυγε ο Λουίς Σεπουλβέδα

Ο covid-19 νίκησε τελικά τον αγαπημένο μας Λουίς Σεπουλβέδα, ο οποίος πέθανε σήμερα το πρωί στην αγαπημένη του Αστούριας, σε ηλικία 70 ετών.

Και μόνο η προσωπική ιστορία του Λουίς Σεπουλβεδα θα έφτανε να γραφτεί ένα περιπετειώδες ρομάντζο ευαισθησίας και πολιτικής δράσης: μόλις 15 χρονών γίνεται μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας της Χιλής, ενώ το 1969 με την ολοκλήρωση των σπουδών του, σκηνοθεσία θεάτρου στο Σαντιάγο, ταξιδεύει με πενταετή υποτροφία σε Πανεπιστήμιο της Μόσχας. 

Λίγους μήνες αργότερα τον διαγράφουν, γιατί συγχρωτιζόταν με διάφορους «αντιφρονούντες». Επιστρέφει στην πατρίδα και συμμετέχει στην Unidad Popular που είχε συγκροτηθεί υπό την ηγεσία του Σαλβαδόρ Αλιέντε και μάλιστα στην προσωπική του φρουρά. Αφού βιώνει όλο τον εφιάλτη του πραξικοπήματος και την δολοφονία του Χιλιανού Προέδρου, συλλαμβάνεται και βασανίζεται άγρια. Τον καταδικάζουν επί εσχάτη προδοσία σε ποινή 28 ετών και μετά από δυόμισι χρόνια φυλάκισης τον απελευθερώνουν, ύστερα από παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας και, φυσικά, τον εξορίζουν. 

Περιφέρεται ανάμεσα στο Εκουαδόρ, την Κολομβία και το Περού, αλλά και στον Αμαζόνιο με τους Ινδιάνους Σουάρ, και γράφει διηγήματα, θεατρικά έργα και ποιήματα -όταν δεν στήνει θιάσους. Το 1979 εντάσσεται στους Σαντινίστας της Νικαράγουα και μάλιστα, στην Διεθνή Ταξιαρχία Σιμόν Μπολίβαρ και μπαίνει νικηφόρος στην πρωτεύουσα Μανάγουα. Παραμένει λίγους μήνες για να βοηθήσει στο στέριωμα της επανάστασης και εργάζεται ως δημοσιογράφος. Το 1980 εγκαθίσταται στην Ευρώπη -σήμερα στην Ισπανία- και γίνεται μάχιμος με την Greenpeace.

Σε αυτήν τη βαριά ατομική κληρονομιά, ο πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος Σεπουλβεδα επιστρέφει συχνά στα διηγήματά του και εκεί διαλέγει καταστάσεις για να τις εκθέσει δημιουργικά. Πολλά είναι τα γνωστά του βιβλία όπως “Ο κόσμος του τέλους του κόσμου” ή το “Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης”.

Το 2015 είχαμε παρουσιάσει τον «Μουγκό Ουζμπέκο», με εννέα «ιστορίες παρανομίας» που γράφει στον υπότιτλο, ιστορίες με νεαρούς ανθρώπους που -εκεί γύρω στα τέλη του ’60- θέλησαν με πάθος να φέρουν την δικαιοσύνη και να αλλάξουν το κόσμο. Είναι, δε, το απελευθερωτικό χιούμορ τού συγγραφέα που ποτίζει τούτες τις ιστορίες της πολιτικής, και όχι μόνο, ενηλικίωσης , στις οποίες προσδίδει ενδιαφέρον αλλά και απόλαυση, μέρος της οποίας οφείλεται και στην μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη.

#ToPeriodikoGR

Η συνέχεια ΕΔΩ

Τι νομίζατε ότι το Τμήμα για την Προστασία του Κράτους και του Δημοκρατικού Πολιτεύματος ξεχνά ?

• Ο Λαφαζάνης κλήθηκε να παρουσιαστεί στο Τμήμα για την Προστασία του Κράτους και του Δημοκρατικού Πολιτεύματος (ουάου) τη Μεγάλη Πέμπτη (ναι, τη Μεγάλη Πέμπτη, διότι το κράτος και συνέχεια έχει, και διακοπές δεν κάνει, κι από καραντίνα δεν νογάει) προκειμένου να απολογηθεί για τα «εγκλήματα» που διέπραξε επί ΣΥΡΙΖΑ.

• Ο οποίος ΣΥΡΙΖΑ, κακιασμένος που ο πρώην σύντροφος τόλμησε να πάει κόντρα στους αριστερούς-ριζοσπαστικούς πλειστηριασμούς, φρόντισε να τυλίξει στον μισό ποινικό κώδικα τον «εγκληματία». Αλλά δεν πρόκανε να τον τιμωρήσει, και τον άφησε αμανάτι στη Ν.Δ. Ω, με συγχωρείτε, τι λέω; Ξέχασα ότι η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη...

• Συριζαίοι, μην ξεχάσετε παρ’ όλα αυτά να καταγγείλετε την κακιά Δεξιά που ποινικοποιεί τους αγώνες, και να υποσχεθείτε ότι αυτά θα είναι παρελθόν όταν με το καλό ξαναγυρίσετε στο γκουβέρνο. Εδώ λέτε άλλα κι άλλα, γιατί να μην μας εκπλήξετε λίγο ακόμη συμπαραστεκόμενοι και στο θύμα σας; Τζάμπα είναι, και είστε ικανοί για όλα.

[---->]

ΤO ΔΝΤ ΑΡΝΕΊΤΑΙ ΣΤΗ ΒΕΝΕΖΟΥΈΛΑ ΔΆΝΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΪΟΥ

Με μια απόφαση που το τοποθετεί στον σκουπιδοντενεκέ της ιστορίας, το ΔΝΤ απέρριψε την αίτηση δανείου ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων που υπέβαλε η κυβέρνηση του Νικολά Μαδούρο, προς το Rapid Financing Facility (RFF) ,το ειδικό Ταμείο Ταχείας Χρηματοδότησης (RFF), που δημιουργήθηκε ειδικά για να βοηθήσει τις χώρες που πλήττονται από το Covid-19.

Ο λόγος της απόρριψη του αιτήματος που είναι πέραν κάθε νομιμότητας, είναι ότι «η δέσμευση του ΔΝΤ προς τα κράτη μέλη βασίζεται στην επίσημη αναγνώριση της κυβέρνησης από τη διεθνή κοινότητα και αυτή τη στιγμή δεν είναι σαφές αν αναγνωρίζεται».

Δύο σχόλια σχετικά με αυτήν την άθλια προσβολή: 

πρώτον, η Βολιβιανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας εξακολουθεί να αναφέρεται ως χώρα μέλος στον ιστότοπο του ΔΝΤ. Επομένως, η σαφήνεια «σχετικά με την αναγνώριση» είναι απόλυτη. Φυσικά, δεν μπορεί να κρυφτεί το γεγονός ότι το ΔΝΤ αρνείται τη βοήθεια στο Καράκας για πολιτικούς λόγους.

Δεύτερον, από πότε η αναγνώριση μιας κυβέρνησης εξαρτάται από την άμορφη γνώμη της «διεθνούς κοινότητας» και όχι από τους φορείς που την θεσμοθετούν, όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών;

Η Βενεζουέλα είναι μέλος του ΟΗΕ, μία από τις 51 χώρες που ίδρυσε τον οργανισμό το 1945 και μέλος πολλών επιτροπών του ΟΗΕ. Η περιβόητη «διεθνής κοινότητα» που αναφέρεται για να δαιμονοποιηθεί η Βενεζουέλα από ανθρώπους όπως ο Τραμπ, ο Πινιέρα, ο Ντούκε, ο Λένιν Μορένο και άλλοι του είδους τους, είναι ένας μύθος, όπως ο Χουάν Γκουαϊδό, που δεν φτάνουν καν τις 50 από τις 193 χώρες που αποτελούν τα Ηνωμένα Έθνη .

Οι βαθύτεροι λόγοι αυτής της άρνησης δεν έχουν, επομένως, καμία σχέση με αυτά που είπε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ και είναι οι ίδιοι λόγοι που εξηγούν το παράλογο δάνειο των 56 δισεκατομμυρίων δολαρίων που χορηγήθηκε στη διεφθαρμένη κυβέρνηση του Μαουρίσιο Μάκρι, και το οποίο χρησιμοποιήθηκε κυρίως για να διευκολύνει τη φυγή κεφαλαίων προς τους φορολογικούς παραδείσους που οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι εταίροι της έχουν σε όλο τον κόσμο.

Ελπίζω ειλικρινά ότι η πανδημία (η οποία είναι επίσης οικονομική) και το δάνειο που δόθηκε στον Μάκρι να γίνουν οι δύο τάφοι ενός οργανισμού όπως το ΔΝΤ το οποίο, από τη δημιουργία του το 1944, έχει σπρώξει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα, τη φτώχεια, τις ασθένειες και το θάνατο με τις «συστάσεις» του και τους «όρους του».

ΠΗΓΗ : contropiano.org/news/internazionale

Ζωή ή τα προς το ζην;

του  Michael Roberts

Σήμερα δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κυκλοφορούν υπό καθεστώς μιας κάποιας μορφής απαγόρευσης της κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Μιλάμε για το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Για την παγκόσμια οικονομία  αυτό είναι πρωτοφανές. Ολες σχεδόν οι οικονομικές προβλέψεις για το παγκόσμιο ΑΕΠ του 2020 μιλούν για συρρίκνωση της οικονομίας της τάξης του 3-5%, το ίδιο άσχημα, αν όχι χειρότερα, από τη Μεγάλη ύφεση του 2008-9.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η παραγωγή στις περισσότερες οικονομίες θα μειωθεί κατά μέσο όρο 25% (ΟΟΣΑ), ενώ, όσο διαρκούν τα περιοριστικά μέτρα αυτά θα επηρεάσει άμεσα τομείς που αντιστοιχούν έως και το ένα τρίτο του ΑΕΠ των μεγαλύτερων οικονομιών. Για κάθε μήνα περιορισμού, θα υπάρξει απώλεια 2 ποσοστιαίων μονάδων στον ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ.

Αυτός είναι ένας τερατώδης τρόπος να αποδειχθεί η Εργασιακή Θεωρία της αξίας του Μαρξ :  «Ότι κάθε έθνος θα έσβηνε αν σταματούσε τη δουλειά, δε λέω για ένα χρόνο, αλλά για λίγες βδομάδες, αυτό το ξέρει κι ένα παιδί».

(Μαρξ στον Κούγκελμαν, Λονδίνο, 11 του Ιούλη 1868)

Τα περιοριστικά μέτρα σε αρκετές μεγάλες οικονομίες επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την παραγωγή, τις επενδύσεις και κυρίως την απασχόληση. Τα τελευταία στοιχεία για την απασχόληση τον μήνα Μάρτιο εκτός των ΗΠΑ ήταν πραγματικά συγκλονιστικά, με μηνιαία απώλεια 700.000 θέσεων εργασίας και άνοδο της ανεργίας στο 4,4%.

Σε δύο μόλις εβδομάδες, σχεδόν 10 εκατομμύρια Αμερικανοί κατέθεσαν αίτηση για επίδομα ανεργίας (στμ. 16,5 εκατ. άνεργοι σε τρεις εβδομάδες). 

Οι αριθμοί  αυτοί ξεπερνούν κατά πολύ τη Μεγάλη Ύφεση του 2008-9 ακόμη και στη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930.

Φυσικά, όλοι ελπίζουν ότι αυτή η τραγωδία θα είναι βραχύβια, αφού τα περιοριστικά μέτρα θα λήξουν σε ένα περίπου ένα μήνα στην Ιταλία, την Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Εξάλλου, ο αποκλεισμός του Γιουχάν τελείωσε αυτή την εβδομάδα μετά από 50 ημέρες, και η Κίνα επιστρέφει σταδιακά στη δουλειά - αν και μόνο σταδιακά. Σε άλλες χώρες (Ισπανία και Ιταλία), υπάρχουν ενδείξεις ότι η πανδημία έχει κορυφωθεί και τα περιοριστικά μέτρα λειτουργούν. Σε άλλες (Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ), η κορύφωση της πανδημίας δεν έχει φτάσει ακόμα.

Έτσι, μόλις ολοκληρωθούν τα περιοριστικά μέτρα, τότε οι οικονομίες θα μπορέσουν να επιστρέψουν γρήγορα στην δουλειά, ως συνήθως. Να τι υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Μνούχιν: «Αυτό δεν θα αργήσει να γίνει. Μπορεί να χρειαστούν μερικοί μήνες, αλλά θα τα καταφέρουμε, και η οικονομία θα βγει πιο δυνατή. Ο γκουρού των κευνσιανιστών  ΛόρενςΣάμερς συμφωνεί με αυτήν την άποψη: «Εικάζω - αλλά αυτή είναι μόνο μια αισιόδοξη υπόθεση - ότι η ανάκαμψη της οικονομίας μπορεί να έλθει πιο γλήγορα από ό, τι πολλοί άνθρωποι αναμένουν επειδή έχει τον χαρακτήρα μιας ανάκαμψης μετά από πλήρη ύφεση».

Κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων, διάφορες κυβερνήσεις ανακοίνωσαν έκτακτα επιδόματα και αύξησαν τα επιδόματα ανεργίας για όσους απολύθηκαν ή όσους απολυθούν μέχρι την ανάκαμψη της οικονομίας. Και οι μικρές επιχειρήσεις υποτίθεται ότι θα ανακουφιστούν με φοροελαφρύνσεις και φθηνά δάνεια προκειμένου να ξεπεράσουν τις δυσκολίες. Αυτό θα βοηθήσει τη  διαβίωση των ανθρώπων στις συνθήκες περιοριστικών μέτρων.

Το πρόβλημα με αυτή την άποψη είναι ότι, την τελευταία δεκαετία με τις περικοπές που έχουν γίνει στις δημόσιες υπηρεσίες, δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό για να διεκπεραιώσει τις αιτήσεις και να καταβάλει τα μετρητά. Στις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι είναι πολλοί αυτοί που δεν θα πάρουν τίποτα μέχρι τον Ιούνιο, οπότε και μπορεί να έχει λήξει η απαγόρευση της  κυκλοφορίας! Επιπλέον, είναι σαφές ότι πολλά άτομα και πολλές μικρές επιχειρήσεις δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, για διάφορους λόγους, οπότε δεν θα ωφεληθούν από αυτό το δίκτυο ασφαλείας.

Για παράδειγμα, το 58% των Αμερικανών εργαζόμενων υποστηρίζει ότι δεν θα μπορεί να πληρώσει το νοίκι του, να αγοράσει είδη πρώτης ανάγκης ή να πληρώσει τους λογαριασμούς του αν μείνει σε καραντίνα για 30 ημέρες ή και λιγότερο, σύμφωνα με νέα έρευνα της Εταιρείας Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού (SHRM). Ένας στους πέντε εργαζόμενους δήλωσε ότι δεν θα μπορέσει να καλύψει αυτές τις βασικές οικονομικές ανάγκες σε καθεστώς καραντίνας λιγότερο από μία εβδομάδα. Οι μισές μικρές επιχειρήσεις στις Η.Π.Α. δεν μπορούν να πληρώσουν τους μισθωτούς αν το καθεστώς καραντίνας κρατήσει ένα ολόκληρο μήνα . Περισσότερες από τις μισές μικρές επιχειρήσεις αναμένουν απώλειες των εσόδων τους της τάξης του 10-30%.

Και η αλήθεια είναι ότι, πολλοί αναγκάζονται να δουλεύουν, βάζοντας την υγεία τους σε κίνδυνο επειδή δεν μπορούν να εργαστούν στο σπίτι, όπως οι πιο καλοπληρωμένοι εργαζόμενοι γραφείου.

Πολλές μικρές επιχειρήσεις του ταξιδιωτικού τομέα , στο λιανεμπόριο και στις υπηρεσίες δεν θα ανακάμψουν ποτέ μετά τη λήξη των περιοριστικών μέτρων. Ακόμη και μεγάλες επιχειρήσεις λιανικής, ταξιδιωτικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις στο χώρο της ενέργειας είναι δυνατό να χρεοκοπήσουν, προκαλώντας ένα ντόμινο χρεοκοπιών σε τομείς της οικονομίας. Για παράδειγμα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ απαιτεί από τις τράπεζες να διεξάγουν τεστ αντοχής που προϋποθέτουν συγκεκριμένα αρνητικά σενάρια προκειμένου να σιγουρευτούν ότι οι τράπεζες θα μπορούν να αντιμετωπίσουν την ύφεση. Το χειρότερο σενάριο είναι να μειωθεί το ΑΕΠ κατά 9,9% το 2ο τρίμηνο του 2020 με την ανεργία να αυξάνεται στο 10% το 3ο τρίμηνο του 2021. Βάσει πρόσφατων εκτιμήσεων της Goldman Sachs, η μείωση του ΑΕΠ ίσως ξεπεράσει το 30% και η ανεργία θα μπορούσε να φτάσει σε παρόμοιο επίπεδο μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Επιπλέον, υπάρχουν τεράστιες ποσότητες εταιρικού χρέους από εταιρείες στα όρια της χρεωκοπίας οι οποίες ούτως ή άλλως δεν είχαν πολλά έσοδα και κέρδη και πριν την πανδημία. Και όπως έχω πει σε προηγούμενα ποστ, πριν ακόμη ο ιός πλήξει την παγκόσμια οικονομία, πολλές χώρες έμπαιναν ήδη σε ύφεση. Το Μεξικό, η Νότια Αφρική και η Αργεντινή από τις χώρες των G20 και της Ιαπωνίας των G7 βρισκόντουσαν ήδη σε ύφεση. Η Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν κοντά και ακόμη και οι ΗΠΑ με καλύτερες επιδόσεις, επιβράδυναν γρήγορα. Τώρα όλο αυτό το εταιρικό χρέος που δημιουργήθηκε μετά το τέλος της Μεγάλης ύφεσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτωχεύσεις.

Αυτή είναι η κατάσταση ειδικά στις φτωχές οικονομίες του «Παγκόσμιου Νότου», οι οποίες έχουν βιώσει μια άνευ προηγουμένου εκροή 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ οι ξένοι επενδυτές εγκαταλείπουν το πλοίο που βυθίζεται. Και έχουμε μόνο ένα ελάχιστο ή και καθόλου δίχτυ ασφαλείας από οργανισμούς όπως το  ΔΝΤ ή η Παγκόσμια Τράπεζα. Τα πράγματα θα επιδεινωθούν το επόμενο τρίμηνο και η ανάκαμψη μπορεί να μην είναι σε καμία περίπτωση ορατή  κατά την άποψη των αισιόδοξων, στο δεύτερο εξάμηνο του 2020.

Είναι σαφές ότι τα περιοριστικά μέτρα δεν μπορούν να συνεχιστούν για πάντα, διαφορετικά δισεκατομμύρια άνθρωποι θα φτωχοποιηθούν και οι κυβερνήσεις θα δαπανούν όλο και περισσότερα, χρηματοδοτούμενες από ένα όλο και μεγαλύτερο χρέος ή / και την εκτύπωση χρημάτων για επιδόματα και για να αγοράσουν ακόμα περισσότερα χρέη. Αλλά αυτό δεν μπορείτε να το κάνετε αν δεν υπάρχει παραγωγή ή επενδύσεις. Οι θέσεις εργασίας θα χαθούν για πάντα και ο πληθωρισμός τελικά θα εκτοξευθεί στα ύψη. Τότε, θα εισέλθουμε σε έναν κόσμο μόνιμης ύφεσης και υπερπληθωρισμού.

Φαίνεται ότι αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, πήραν θάρρος από την κορύφωση του αριθμού των κρουσμάτων και ετοιμάζονται να άρουν τα περιοριστικά μέτρα μέχρι το τέλος αυτού του μήνα. Αλλά ακόμα κι αν το κάνουν, η επιστροφή στην κανονικότητα θα πάρει μήνες, αφού θα εξαρτηθεί από τα μαζικά τεστ προκειμένου να εκτιμηθεί αν ο ιός επανέλθει, όπως είναι σίγουρο ότι θα γίνει, και αν θα μπορούσε τότε να περιοριστεί παράλληλα με τη σταδιακή αποκατάσταση της παραγωγής. Επομένως, οποιαδήποτε παγκόσμια ανάκαμψη δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να έλθει γλήγορα. Σε έρευνά της η γερμανική Ifo προβλέπει ότι η γερμανική οικονομία θα μπορούσε να συρρικνωθεί έως και 20% φέτος αν η αναστολή λειτουργίας της κρατήσει τρεις μήνες και ακολουθήσει μια σταδιακή ανάκαμψη της.

Και οι πρόσφατες προβλέψεις της  Goldman Sachs για την αμερικανική οικονομία δείχνουν ότι το χαμηλότερο σημείο της αμερικανικής ύφεσης θα σημειωθεί το δεύτερο τρίμηνο του 2020, με το ΑΕΠ να είναι 11-12%  κάτω από την πριν τον ιό περίοδο. Αυτό θα συνεπάγεται μια δραματική πτώση με ετήσιο ρυθμό 34% αυτό το τρίμηνο. Το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί πολύ σταδιακά, χωρίς να φτάσει στα προ του ιού επίπεδα πριν από  τα τέλη του 2021. Το μοντέλο αυτό, το οποίο υποδηλώνει τουλάχιστον δύο «χαμένα» χρόνια  για τις ΗΠΑ, συνηθιζόταν  στις οικονομικές προβλέψεις. Παρόμοια εικόνα αναμένεται και στην Ευρωζώνη, η οποία αντιμετωπίζει κατάρρευση της βιομηχανικής της παραγωγής πιο δραματική και από την κρίση του ευρώ το 2012.

Αλλά το σχέδιο σταδιακής χαλάρωσης των μέτρων είναι η μόνη εναλλακτική λύση, όπως υποστηρίζει ένας μεγάλος αριθμός οικονομολόγων: «το επίπεδο των περιοριστικών μέτρων, η διάρκειά τους και το οικονομικό και υγειονομικό κόστος τους σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από τα μέτρα βελτίωσης του συστήματος υγείας για την αντιμετώπιση της επιδημίας (τεστ, απομόνωση των ευάλωτων ομάδων κλπ.) και την ικανότητα του οικονομικού συστήματος να περάσει μια περίοδο αναστολής των οικονομικών δραστηριοτήτων χωρίς να διακυβεύεται η δομή του».

Θα μπορούσε να είχαν αποφευχθεί τα περιοριστικά μέτρα;  Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει. Όταν ο COVID-19 έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του, οι κυβερνήσεις και τα συστήματα υγείας θα έπρεπε ήδη να ήταν  έτοιμα. Οι επιδημιολόγοι εδώ και χρόνια μας είχαν προειδοποιήσει. Όπως έλεγα , ο COVID-19 δεν ήταν ένας «άγνωστος κίνδυνος». Στις αρχές του 2018, σε συνάντηση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στη Γενεύη, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων (R & DBlueprint) χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «Ασθένεια X» : Η ομάδα αυτή προέβλεπε ότι η επόμενη πανδημία θα προκληθεί από άγνωστο νέο παθογόνο παράγοντα, ο οποίος ακόμα δεν είχε περάσει στον ανθρώπινο πληθυσμό. Η ασθένεια Χ πιθανόν θα προέρχεται από ιό με προέλευση τα ζώα και θα εμφανιστεί κάπου στον πλανήτη εκεί όπου η οικονομική ανάπτυξη φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους με την άγρια ​​πανίδα.

Πρόσφατα, τον περασμένο Σεπτέμβριο ο ΟΗΕ δημοσίευσε μια έκθεση όπου προειδοποιεί ότι υπάρχει ο κίνδυνος μιας «ιδιαίτερα υπαρκτής απειλής» μιας πανδημίας που θα σαρώσει τον πλανήτη, σκοτώνοντας μέχρι και 80 εκατομμύρια ανθρώπους. Ένας θανατηφόρος παθογόνος μικροοργανισμός, που θα διαδοθεί σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την έκθεση, θα μπορούσε να καταστρέψει σχεδόν το 5% της παγκόσμιας οικονομίας. «Η ετοιμότητα υπονομεύεται από την έλλειψη σταθερής πολιτικής βούλησης σε όλα τα επίπεδα», γράφει η έκθεση.

«Αν και οι εθνικοί ηγέτες ανταποκρίνονται στις κρίσεις στον τομέα της υγείας, όταν ο φόβος και ο πανικός κορυφώνονται,ωστόσο, οι περισσότερες χώρες δεν αφιερώνουν την απαιτούμενη ενέργεια και πόρους προκειμένου ο αριθμός των κρουσμάτων να μην πάρει εκρηκτικές διαστάσεις». Η έκθεση περιγράφει ένα ιστορικό σκόπιμης παραβίασης των προειδοποιήσεων των επιστημόνων τα τελευταία 30 χρόνια.

Οι κυβερνήσεις αυτές τις προειδοποιήσεις τις αγνόησαν επειδή θεώρησαν ότι ο κίνδυνος δεν ήταν μεγάλος και συνεπώς δεν άξιζε να δαπανηθούν κάποια ποσά για την πρόληψη και τον περιορισμό των πανδημιών. Ετσι, μειώθηκαν οι δαπάνες  για την έρευνα και την αντιμετώπιση της πανδημίας. Αυτό μου θυμίζει την απόφαση του αεροδρομίου Χήθροου στο Ηνωμένο Βασίλειο να αγοράσει μόνο δύο εκχιονιστικά μηχανήματα επειδή στο Λονδίνο δεν χιονίζει σχεδόν ποτέ και το χιόνι δεν παγώνει, οπότε η δαπάνη δεν ήταν δικαιολογημένη. Το αεροδρόμιο χτυπήθηκε άσχημα από χιονοθύελλα μια χειμωνιάτικη μέρα και τότε όλες οι δραστηριότητες σταμάτησαν.

Με ποιο τρόπο θα μπορούσε να αποφευχθεί η επιβολή περιοριστικών μέτρων; Μόνο αν η κυβέρνηση ήταν σε θέση να κάνει τεστ σε όλο τον πληθυσμό , να παράσχει προστατευτικό εξοπλισμό και ένα τεράστιο στρατό εργαζομένων στον τομέα της υγείας για να ελέγχει και να ιχνηλατεί τις επαφές και στη συνέχεια να βάζει σε καραντίνα και να απομονώνει τους μολυσμένους. Οι ηλικιωμένοι και οι άρρωστοι θα έπρεπε να μένουν προστατευμένοι στο σπίτι και να υποστηρίζονται από την κοινωνική πρόνοια. Τότε όλοι οι άλλοι θα μπορούσαν να πάνε για δουλειά, ακριβώς όπως κάνουν σήμερα οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που λειτουργούν κατά παρέκκλιση των περιοριστικών μέτρων λειτουργίας. Μικρές χώρες όπως η Ισλανδία (και η Ταϊβάν, η Νότια Κορέα) με υψηλής ποιότητας συστήματα υγείας αυτό το έχουν καταφέρει. Οι περισσότερες χώρες με ιδιωτικοποιημένα ή αποδεκατισμένα συστήματα υγείας δεν το έχουν. Οπότε, τα περιοριστικά μέτρα ήταν η μόνη επιλογή προκειμένου να σωθούν ζωές.

Η πολιτική της επιβολής περιοριστικών μέτρων μόνο εν μέρει γίνεται για να σωθούν ζωές. Γίνεται και για να μην υπερφορτωθούν και καταρρεύσουν τα συστήματα υγείας χωρών με μεγάλο αριθμό κρουσμάτων, αφήνοντας στους ιατρούς την επιλογή του Hobson, να επιλέξουν ποιος θα πεθάνει ή ποιος θα ζήσει. Στόχος, είναι η «επιπεδοποίηση της καμπύλης» αύξησης κρουσμάτων και θανάτων από τον ιό, έτσι ώστε να αντέξει το σύστημα υγείας. Το πρόβλημα είναι ότι η επιπεδοποίηση της καμπύλης στην πανδημία, με τα περιοριστικά μέτρα, αυξάνει την καθοδική καμπύλη των θέσεων εργασίας και τα εισοδήματα εκατοντάδων εκατομμυρίων.

Αλλά παρόλα αυτά, εάν η πανδημία γίνει η αιτία να ξεσπάσουν ταραχές, υπάρχουν ιστορικές μελέτες που δείχνουν ότι τελικά αυτό θα καταστρέψει και την οικονομία. Σε πρόσφατη μελέτη της, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, εξετάζοντας τις επιπτώσεις της επιδημίας ισπανικής γρίπης στις ΗΠΑ, διαπιστώνει ότι τότε η ανεξέλεγκτη πανδημία μείωσε την παραγωγή κατά 18%.Οπότε, τα περιοριστικά μέτρα, τελικά, μπορεί να είναι λιγότερο επιζήμια. Φαίνεται,λοιπόν, ότι δεν μπορούμε να κερδίσουμε και με τους δύο τρόπους αντιμετώπισης.

Ζωές ή τα προς το ζην; Κάποιοι δεξιοί «νεοφιλελεύθεροι» ειδικοί, εκτιμούν ότι η καπιταλιστική οικονομία είναι πιο σημαντική από τη ζωή. Εξ άλλου, αυτοί που πεθαίνουν είναι κυρίως  οι ηλικιωμένοι και οι άρρωστοι. Αυτοί δεν συμβάλλουν και τόσο στην καπιταλιστική παραγωγή και είναι ένα βάρος για την παραγωγικότητα και τη φορολογία. Με πραγματικό μαλθουσιανό πνεύμα, στις υπερπολυτελείς σουίτες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η κυρίαρχη άποψη είναι ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αφήσουν τον ιό να μας διαλύσει και κάποια στιγμή όταν όλοι οι νέοι και υγιείς αποκτήσουν ανοσία, τότε πρόβλημα θα λυθεί.

Η άποψη αυτή συνδέεται και με μελέτες ειδικών του τομέα υγείας που επισημαίνουν ότι κάθε μέρα οι νοσοκομειακοί γιατροί πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με το τι είναι πιο «αποδοτικό οικονομικά» για την υγεία. Να σώσουν ένα πολύ ηλικιωμένο άτομο με COVID-19, αν αυτό τέτοιο σημαίνει ότι θα καθυστερήσει κάποια θεραπεία για τον καρκίνο ενός νεαρού ατόμου επειδή τα κρεβάτια και το προσωπικό έχουν μεταφερθεί στον τομέα νοσηλείας για τους ασθενείς από κορονοϊό;

Η θέση τους συνοπτικά: «Αν τα κεφάλαια δεν είναι απεριόριστα - τότε θα πρέπει να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας για  να κάνουμε τα πράγματα όσο το δυνατό καλύτερα (να σώσουμε τις περισσότερες ζωές) με το μικρότερο κατά το δυνατόν χρηματικό κόστος. Ή να χρησιμοποιήσουμε τα χρήματα που έχουμε στη διάθεσή μας, σώζοντας όσο το δυνατό περισσότερες ζωές». 

Στα οικονομικά της υγείας υπολογίζεται η σχέση κόστους προς QALY. Το QALY σημαίνει ποιοτικά σταθμισμένα έτη επιβίωσης (QALY s= quality adjusted life years). Ένα επιπλέον έτος ζωής πολύ υψηλής ποιότητας, είναι ένα QALY. «Πόσο είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε για ένα QALY; 

Η απάντηση που δίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, σήμερα, είναι ότι, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας (NHS) θα συστήνει τη χρηματοδότηση ιατρικών παρεμβάσεων μόνο αν κοστίζουν λιγότερο από £ 30,000 / QALY. Οτιδήποτε υπερβαίνει αυτό το ποσό θεωρείται υπερβολικό. Αλλά σήμερα,το πακέτο για τον κορονοϊό στο Ηνωμένου Βασιλείου είναι  της τάξης των £ 350 δις, σχεδόν τρεις φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό του συνόλου του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Αγγλίας. Αξίζει να πληρώσετε αυτό το τίμημα ;».  Ο ειδικός αυτός, υπολογίζει ότι «το κόστος διάσωσης ενός θύματος COVID υπερβαίνει περισσότερο από έντεκα φορές το μέγιστο κόστος που θα εγκρίνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας». Την ίδια στιγμή, οι ασθενείς με καρκίνο δεν υποβάλλονται σε θεραπεία, ενώ οι αντικαταστάσεις ισχίου αναβάλλονται, και οι πάσχοντες από καρδιά και από διαβήτη δεν αντιμετωπίζονται.

Ο Tim Harford στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς  έχει μια διαφορετική άποψη. Επισημαίνει ότι η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των Η.Π.Α αποτιμά μια στατιστική ζωή στα 10 εκατομμύρια δολάρια,  με τη σημερινή τους αξία, ή 10 δολάρια ανά micromort (Στμ. micro + mortality =μονάδα μέτρησης του ρίσκου που ορίζει τον κίνδυνο ως μία πιθανότητα θανάτου στο ένα εκατομμύριο)  που αποτράπηκε. «Αν υποθέσουμε ότι το 1% των μολύνσεων είναι θανατηφόρο, τότε μιλάμε για 10.000 micromort. Από αυτή την άποψη, το να έχει κάποιος μολυνθεί είναι 100 φορές πιο επικίνδυνο από ένα τοκετό ή το ίδιο επικίνδυνο όσο όταν κάνει δυόμισι φορές το γύρο του κόσμου με μοτοσικλέτα. Για έναν ηλικιωμένο ή για κάποιον με υποκείμενο νόσημα, είναι πολύ πιο επικίνδυνο. Ανάλογα με τα $ 10 της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ  ανά micromort, αξίζει τον κόπο να ξοδέψετε $ 100.000 προκειμένου να αντιμετωπίσετε ένα και μόνο περιστατικό μόλυνσης από Covid-19.Δεν χρειαζόμαστε ένα περίπλοκο επιδημιολογικό μοντέλο για να προβλέψουμε ότι αν δεν πάρουμε σοβαρά μέτρα για να σταματήσει η εξάπλωση του ιού, ενδέχεται να μολυνθούν περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους στον κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι θα πεθάνουν 2 εκατομμύρια Αμερικανοί και 500.000 Βρετανοί – αν υποθέσουμε, και πάλι,το  ποσοστό θνητότητας στο 1%. Αν με τα περιοριστικά μέτρα στις ΗΠΑ σώζεται το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ανθρώπων και αυτό κοστίζει λιγότερο από 20 δισεκατομμύρια δολάρια, τότε μιλάμε για σχέση κόστους-οφέλους».
Το βασικό κατά τη γνώμη μου είναι ότι το δίλημμα της «κοστολόγησης» μιας ζωής θα μετρούσε λιγότερο αν υπήρχε σωστή χρηματοδότηση των συστημάτων υγείας, που να μπορεί να παρέχει «υπερβάλλουσα ικανότητα» σε περιπτώσεις κρίσεων.

Ακούγεται το επιχείρημα ότι τα περιοριστικά μέτρα και όλες οι δαπάνες για την υγεία εκκινούν από έναν υπερβολικό πανικό που θα κάνει τη θεραπεία πιο προβληματική από την ασθένεια. Και επιπλέον,ότι δήθεν ο COVID-19 δεν είναι περισσότερο επικίνδυνος από τη γρίπη, ως προς το ποσοστό θνησιμότητάς του και οι επιπτώσεις του θα είναι μικρότερες από πολλές άλλες ασθένειες όπως η ελονοσία, ο ιός HIV ή ο καρκίνος, που σκοτώνουν περισσότερους κάθε χρόνο. Σταματήστε λοιπόν όλες αυτά τα υπερβολικά μέτρα περιορισμού και  προστατέψετε, απλά,τους ηλικιωμένους, πλένετε τα χέρια σας και σύντομα θα δούμε ότι ο COVID δεν είναι Αρμαγεδδών.

Το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι τα ίδια τα στοιχεία διαψεύδουν την άποψη ότι ο COVID είναι λιγότερο επικίνδυνος από την εποχική γρίπη. Είναι αλήθεια ότι, μέχρι στιγμής, οι θάνατοι τον Απρίλιο έχουν φτάσει μόλις τις 70.000, γύρω στους 40.000 λιγότεροι από την εποχική γρίπη τη φετεινή χρονιά και μόνο το ένα τέταρτο των θανάτων από ελονοσία. Αλλά ο ιός δεν έχει ακόμα κλείσει τον κύκλο του. 

Μέχρι στιγμής, όλα δείχνουν ότι το ποσοστό θνησιμότητας είναι τουλάχιστον 1%, δέκα φορές πιο θανατηφόρος από την εποχική γρίπη  και πολύ πιο μεταδοτικός. Επομένως, αν δεν είχε περιοριστεί ο COVID-19, ίσως επηρέαζε τελικά ακόμα και το 70% του πληθυσμού πριν η «ανοσία της αγέλης» καταφέρει  να εξαλείψει τον ιό. Αυτό σημαίνει τουλάχιστον 50 εκατομμύρια νεκρούς ! Τότε,τα ετήσια ποσοστά θνησιμότητας θα ήταν διπλάσια στις περισσότερες χώρες (βλ. Γράφημα).

Επιπλέον, πρόκειται για ένα νέο ιό, διαφορετικό από τους ιούς της γρίπης και δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο. Ο ιός είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει και να μεταλλαχθεί και έτσι να απαιτηθεί ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου να αντιμετωπιστεί.

Κάποιες κυβερνήσεις ρισκάρουν τις ζωές των ανθρώπων προσπαθώντας να αποφύγουν την πλήρη ή και μερική εφαρμογή περιοριστικών μέτρων προκειμένου να στηρίξουν τις θέσεις εργασίας και την οικονομία. Άλλες, εφαρμόζουν επαρκή μέτρα ελέγχου (τεστ) και ιχνηλάτηση των επαφών των κρουσμάτων παράλληλα με το μέτρο της αυτοαπομόνωσης ώστε να μπορέσουν να κρατήσουν τις οικονομίες στα πόδια τους κατά τη διάρκεια της κρίσης. Δυστυχώς γι 'αυτές, ακόμη και αν αυτό λειτουργήσει, τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται στις άλλες χώρες έχουν βυθίσει τόσο το εμπόριο και τις επενδύσεις παγκοσμίως, οπότε ακόμη και αυτές δεν θα μπορέσουν να αποφύγουν την ύφεση με τα παγκόσμια δίκτυα  τροφοδοσίας να έχουν παραλύσει.

Υπάρχει κι ένα άλλο επιχείρημα κατά των περιοριστικών μέτρων και τη διάσωση ζωών. Μελέτη ειδικών σε θέματα ασφάλειας του πανεπιστημίου του Μπρίστολ εκτιμά ότι μια πολιτική «υπεράνω όλων το κέρδος»  θα μετέφερε τον χρόνο λήξης της επιδημίας ως το Σεπτέμβριο του 2020, αν και μια τέτοια προσέγγιση  για το Ηνωμένο Βασίλειο θα σήμαινε απώλεια ζωών ίσες σχεδόν με αυτές του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου. Από την άλλη όμως, τα περιοριστικά μέτρα θα μπορούσαν να μειώσουν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, και ο πληθυσμός λόγω των αντιμέτρων να χάσει περισσότερες ζωές από όσες μπορεί να σώσει.

Αλλά η μελέτη του Μπρίστολ κάνει απλώς μια εκτίμηση του κινδύνου. Οι σωστές μελέτες για την υγεία δείχνουν ότι η ύφεση δεν αυξάνει καθόλου τη θνησιμότητα. Μια ύφεση - μια βραχυπρόθεσμη, προσωρινή πτώση του ΑΕΠ - δεν είναι υποχρεωτικό και, φυσικά, δεν μειώνει το προσδόκιμο ζωής. Πράγματι, αν και αυτό φαίνεται αντιφατικό, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι στις υφέσεις οι άνθρωποι ζουν περισσότερο. Μπορεί να αυξάνονται οι αυτοκτονίες, αλλά άλλες αιτίες θανάτου, όπως τα οδικά ατυχήματα και ασθένειες που σχετίζονται με το οινόπνευμα, μειώνονται.

Ο Μαρξιστής οικονομολόγος υγείας Dr Jose Tapia, συντάκτης αρκετών μελετών σχετικά με τον αντίκτυπο της ύφεσης στην υγεία, διαπιστώνει ότι τα ποσοστά θνησιμότητας στις βιομηχανικές χώρες έχουν την τάση να αυξάνονται στις περιόδους επέκτασης της οικονομίας και να υποχωρούν στις οικονομικές υφέσεις. 

Οι θάνατοι από παθήσεις της καρδιάς, πνευμονία, ατυχήματα, ασθένειες του ήπατος και γεροντική άνοια- που αποτελούν το 41% ​​περίπου, της συνολικής θνησιμότητας – έχουν την τάση να αυξομειώνονται προκυκλικά, και να αυξάνονται στις περιόδους επέκτασης της οικονομίας. 

Οι αυτοκτονίες, όπως και οι θάνατοι από διαβήτη και  υπέρταση, που αποτελούν το 4% περίπου της συνολικής θνησιμότητας –έχουν την τάση να αυξομειώνονται αντικυκλικά και να αυξάνονται στις περιόδους ύφεσης. 

Οι θάνατοι από άλλες αιτίες που αποτελούν περίπου το μισό των συνολικών θανάτων, δεν συνδέονται ξεκάθαρα με τις διακυμάνσεις της οικονομίας. «Όλες αυτές οι επιπτώσεις των οικονομικών επεκτάσεων ή των υφέσεων στη θνησιμότητα που παρατηρήθηκε, π.χ. κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης του 2008-9 ή της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930 , είναι ελάχιστες αν συγκριθούν με τις επιπτώσεις θνησιμότητας μιας πανδημίας», υποστηρίζει ο Tapia σε συνέντευξή του.

Εν ολίγοις, τα περιοριστικά μέτρα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν οι κυβερνήσεις συνειδητοποιούσαν τον αυξανόμενο κίνδυνο πανδημιών από νέους  παθογόνους μικροοργανισμούς. Τις προειδοποιήσεις ,όμως, αυτές τις αγνόησαν για να «εξοικονομήσουν χρήματα». Τα περιοριστικά μέτρα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν τα συστήματα υγείας είχαν χρηματοδοτηθεί, εξοπλιστεί και στελεχωθεί κατάλληλα, αντί να υποβαθμίζονται και να ιδιωτικοποιούνται επί δεκαετίες για να μειωθεί το κόστος και να αυξηθεί η κερδοφορία του κεφαλαίου. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε.

Και υπάρχει και η μεγαλύτερη εικόνα. Εάν έχετε αρκετούς πυροσβέστες και εξοπλισμό, μπορείτε να σβήσετε μια φωτιά σε δασική περιοχή αφού πρώτα έχει προξενήσει μεγάλες ζημιές, αν όμως η κλιματική αλλαγή αυξάνει συνεχώς τη θερμοκρασία,τότε, ένας άλλος γύρος πυρκαγιών θα ακολουθήσει αναπόφευκτα. Αυτοί οι νέοι θανατηφόροι παθογόνοι μικροοργανισμοί εισχωρούν στο ανθρώπινο σώμα, επειδή η ακόρεστη προσπάθεια του κέρδους στη γεωργία και τη βιομηχανία έχει οδηγήσει στην εμπορευματοποίηση της φύσης, καταστρέφοντας τα είδη και φέρνοντας τους κινδύνους της φύσης πιο κοντά στην ανθρωπότητα. Ακόμη και αν μετά το τέλος αυτής της πανδημίας (τουλάχιστον φέτος) και ακόμα και αν οι κυβερνήσεις δαπανήσουν περισσότερα για την πρόληψη και τον περιορισμό των επιδημιών στο μέλλον, μόνο το τέλος του καπιταλισμού για το κέρδος θα επαναφέρει τη φύση σε αρμονία με την ανθρωπότητα.

Τώρα , δεν μένει παρά να σώζουμε ζωές ή μέσα διαβίωσης επειδή οι κυβερνήσεις  αυτό δεν θα το διαχειριστούν.

[---->]