περγάδι (το)

Αεροπορική Βάση Αράξου Υπηρέτης πόσων αφεντάδων;

Τάσος Γιακουμής

Γιατρός στο Κ. Υ. Κ. Αχαΐας

Η συζήτηση που ξεκίνησε πρόσφατα σε σχέση με την πιθανότητα εγκατάστασης πυρηνικών όπλων στις αποθήκες της Αεροπορικής Βάσης του Αράξου, μια ανάσα από τα σπίτια μας, μας αναγκάζει να «βουτήξουμε» λίγο στην ιστορία για να καταλάβουμε το ρόλο που ενδέχεται να παίξουν στο άμεσο μέλλον οι βάσεις του ΝΑΤΟ στην περιοχή μας και τους κινδύνους που ελλοχεύουν.

Για την ιστορία

Ήδη από τα προϊστορικά χρόνια η περιοχή του ακρωτηρίου του Αράξου θεωρείται σημαντική για τον έλεγχο της Δυτικής Αχαΐας, όπως μαρτυρά η οχύρωσή της με το Τείχος Δυμαίων.

Το αεροδρόμιο του Αράξου άρχισε να κατασκευάζεται το 1940 από την κυβέρνηση του Μεταξά και ολοκληρώθηκε το 1941 από τα γερμανικά στρατεύματα. Οι Ιταλοί, μάλιστα, που είχαν αναλάβει την κάλυψη του αεροδρομίου με αντιαεροπορικά στοιχεία, γκρέμισαν μία από τις πύλες του Τείχους Δυμαίων προκειμένου να είναι δυνατή η είσοδος οχημάτων και για μεταφέρουν τα κανόνια τους σε αυτό. Από το 1944 ως το 1946 το χρησιμοποιούσε η RAF (Royal Air Force-Βρετανική Βασιλική Αεροπορία). Το 1947 πέρασε στα χέρια της ΕΒΑ (Ελληνική Βασιλική Αεροπορία, όπως ονομαζόταν τότε η Πολεμική Αεροπορία) και μέχρι το 1949 χρησιμοποιήθηκε για επιχειρήσεις στα μέτωπα του Εμφυλίου. Το 1952 η Ελλάδα γίνεται μέλος του ΝΑΤΟ και με τη συμφωνία της 12ης Οκτωβρίου 1953, η ελληνική κυβέρνηση αποδέχεται τη δημιουργία αμερικανικών βάσεων στη χώρα σε όποιο σημείο κρίνουν οι ΗΠΑ καταλληλότερο για τις επιχειρησιακές ανάγκες της συμμαχίας

[1].

Τέλη του 1959 υπογράφηκε με τις ΗΠΑ η συμφωνία μεταφοράς και αποθήκευσης πυρηνικών όπλων, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 14/7/1962. Η τεχνική στρατιωτική συνεργασία προέβλεπε την εγκατάσταση α) αερομεταφερόμενων πυρηνικών όπλων για χρήση από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη F-4E, Α-7Η και F-104G που θα μπορούσαν να πλήξουν κράτη του Συμφώνου της Βαρσοβίας και β) μικρού αριθμού βλημάτων πυροβολικού με πυρηνική γόμωση σε τέσσερεις Μοίρες Πυροβολικού στην Ανατολική Μακεδονία (Κιλκίς, Γιαννιτσά και Δράμα) με στόχους τη Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία. Με τη συμφωνία απομάκρυνσης των Βάσεων το 1984 επαναπροωθήθηκαν στις ΗΠΑ και τα πυρομαχικά των Μοιρών Πυροβολικού της Αν. Μακεδονίας, που μόλις πριν αναφέρθηκαν.

Στη βάση του Αράξου μεταφέρθηκε άγνωστος αριθμός πυρηνικών βομβών τύπου Β-61, όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα κλιμάκιο Αμερικανών της 731ης Μοίρας Υποστήριξης (Munitions Support Squadron/MUNSS). Η παρουσία Αμερικανών στρατιωτικών, που διέμεναν στην περιοχή στις εγκαταστάσεις της Βάσης του Αράξου αλλά και στην πόλη της Αχαγιάς, ήταν έντονη ιδίως τη δεκαετία του ’70. Ο μοναδικός δρόμος με άσφαλτο εκείνη την περίοδο ήταν αυτός που συνέδεε την Αχαγιά με τη Βάση.

Σύμφωνα με δήλωση αξιωματικού της ΠΑ που υπηρέτησε στον Άραξο «οι Αμερικανοί είχαν πρόσβαση σε όλα τα τμήματα της βάσης, ενώ υπήρχαν και τμήματα στα οποία είχαν πρόσβαση μόνο αυτοί». Το Δεκέμβριο 1995, το μικτό προσωπικό στη βάση του Αράξου έλαβε την ανώτερη τιμητική διάκριση για το επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητάς του. Το 1996 κατασκευάστηκαν 6 ειδικοί Θόλοι Αποθήκευσης Όπλων (Weapons Storage Vault/WSV), χωρητικότητας έως και 24 βομβών.

Η αντίστροφη μέτρηση για την απομάκρυνση των βομβών ξεκίνησε το 1999, όταν οι ΗΠΑ ζήτησαν, στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης αγοράς του Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους της Πολεμικής Αεροπορίας, συνέχιση της ικανότητας μεταφοράς αμερικανικών πυρηνικών όπλων. Στις 20 Ιουνίου 2001 ανεστάλη επισήμως η λειτουργία της ελληνοαμερικανικής μονάδας στον Άραξο και οι βόμβες μεταφέρθηκαν με κάθε μυστικότητα στην ιταλική βάση του Αviano και από εκεί στη βάση Ramstein της Γερμανίας. Όπως αποκάλυψε ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος «δεν μπορούσες να επιβεβαιώσεις επίσημα ότι αυτά τα όπλα έφυγαν, αφού δεν είχε βεβαιώσει κανείς ποτέ ότι ήρθαν. Η επίσημη θέση ήταν ότι δεν υπάρχουν πυρηνικά όπλα στην Ελλάδα». Ο πρώην Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος Γεώργιος Αυλωνίτης είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι «ούτε το ελάχιστο ίχνος ραδιενεργού ακτινοβολίας μπορεί σήμερα να ανιχνευθεί στην περιοχή».

[ii] Το επιχείρημα ότι δεν υπήρξαν ποτέ πυρηνικά στον Άραξο, ακούστηκε ξανά πρόσφατα από τα χείλη του Αν. Υπουργού Εθνικής Άμυνας Δ. Βίτσα και εσχάτως από τον ίδιο τον Π. Καμμένο.[iii] Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1994, πριν ακόμα από την απόσυρση των πυρηνικών πυρομαχικών από τον Άραξο, υπήρξε το αίτημα αναβάθμισης της ικανότητας της ΠΑ να χρησιμοποιεί νέα αεροσκάφη, με την αιτιολογία ότι είναι απολύτως απαραίτητα για τη μεταφορά φορτίου πυρηνικών βομβών, αφού η χώρα μας δεν διέθετε τέτοιου τύπου αεροσκάφη πλέον μετά την οριστική απόσυρση των F104. Το αίτημα αυτό καταχωρήθηκε από τον τότε Πρωθυπουργό Α. Παπανδρέου.[iv]

Σήμερα;

Οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις, η αλλαγή των ρόλων των ΝΑΤΟικών δυνάμεων μετά από το 1991, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας και ιδίως η έναρξη του πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία το 2001, οδήγησαν σε συρράξεις στη γειτονιά των Βαλκανίων και της ανατολικής Μεσογείου. Σ’ αυτές τις συρράξεις οι -εναπομείνασες- βάσεις του Αράξου, της Σούδας και του Ακτίου έπαιξαν καθοριστικό ρόλο.

Οι βάσεις της Σούδας και του Ακτίου έπαιξαν ενεργό ρόλο στις δύο Καταιγίδες της Ερήμου το 1991 και το 2003 και στην επίθεση ενάντια στη Γιουγκοσλαβία το 1999. Η ύπαρξη όμως της βάσης στον Άραξο, παρά τη σχετική υποβάθμισή της, δεν άργησε να απασχολήσει έστω και περιορισμένα την επικαιρότητα.

· Το 2007 έγινε μια εκτεταμένη επιθεώρηση των άδειων αλλά πολύ καλά συντηρημένων αποθηκών από ΝΑΤΟικά κλιμάκια.

· Το Δεκέμβρη του 2010 διενεργήθηκε άσκηση εικονικής χρήσης πυρηνικών όπλων και δοκιμασία επικοινωνιακής σύνδεσης της βάσης με το Γενικό Στρατηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

· Το Γενάρη του 2011, με κάθε επιφύλαξη, ο τότε Υπ. Άμυνας Ε. Βενιζέλος διέψευσε τη μεταφορά 24 πυρηνικών βομβών στον Άραξο. Από τότε…σιγή.[v]

· Στις 23 Μαρτίου του 2011, 8 Βέλγικα F16 προσγειώθηκαν στη Βάση για να χρησιμοποιηθούν στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στη Λιβύη. Τελικά, δεν επιλέχτηκε η βάση ως ορμητήριο για τους βομβαρδισμούς της χώρας προκειμένου να ανατραπεί ο Καντάφι.[vi]

· Στις 11/3/2014 και για τρεις ημέρες, η αεροπορική βάση εκπαιδεύτηκε στη σχεδίαση αποστολών με πυρηνικά όπλα. Η άσκηση ονομάστηκε STEDFAST NERVE II.[vii]

· Από τις 22/6 ως τις 3/7/2015 (δυο μέρες πριν από το δημοψήφισμα) η βάση μετατράπηκε σε διεθνές κέντρο επιχειρήσεων με τη συμμετοχή της ΠΑ του Ισραήλ, της Πολωνίας (PLAF) και των ΗΠΑ (USAF).[viii]

· Οι πρόσφατες καταγγελίες του ΚΚΕ για επικείμενη μεταφορά πυρηνικών στη βάση ανοίγουν εκ νέου το ζήτημα.[ix]

Από δω και μπρος

Η γειτνίαση της Δυτικής Αχαΐας με πυρηνικά όπλα είναι ένα ζήτημα υπαρκτό που ελλοχεύει κινδύνους. Η πιθανότητα ατυχήματος ή τρομοκρατικής δολιοφθοράς είναι μια καταστροφική, έτσι κι αλλιώς, εκδοχή. Η πιο σοβαρή κατάσταση είναι αυτή που αντιμετωπίζουμε συνολικά σαν χώρα.

Η ύπαρξη των ΝΑΤΟικών βάσεων και η εξάρτηση από τον Αμερικάνικο παράγοντα δεν είναι προβλήματα σημερινά. Τα πληρώσαμε με εμφύλιο, καταστροφή, βασιλικές οπερέτες, χούντα, ξεπούλημα της Κύπρου, ξενιτιά και μετεμφυλιακό κράτος, που τσάκιζε κάθε δικαίωμα και βύθισε στο σκοταδισμό τη χώρα.

Την ταύτιση με την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση την πληρώνουμε με μνημόνια και επιτήρηση από τους εταίρους μας για τα επόμενα 99 χρόνια τουλάχιστον. Η υποταγή της χώρας σε σχεδιασμούς αναδιανομής των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου και η συμμαχία με αμερικανόδουλες φασιστικές κυβερνήσεις τύπου Ισραήλ και Αιγύπτου πολύ πιθανόν να μας εμπλέξει σε πολεμικές περιπέτειες. Σ’ αυτή την περίπτωση κανένας σύμμαχος δεν θα ασχοληθεί με τις συνέπειες που θα έχει για το λαό μας μια τέτοια εξέλιξη.

Η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Τουρκίας, όπως αυτή διαγράφεται την τελευταία περίοδο, σχετίζεται άμεσα με την τύχη των αμερικάνικων βάσεων στη γείτονα. Το επόμενο διάστημα στο ζήτημα αυτό θα προστεθούν και άλλοι σχεδιασμοί που αφορούν την περιοχή: Ρώσικη διείσδυση, Κινέζικος δρόμος του μεταξιού, ενδιάμεσες δυνάμεις (Ιράν, Ινδία), νέα επεισόδια του παγκόσμιου οικονομικού πολέμου που σοβεί.[x]

Η συνεχής και κλιμακούμενη επίκυψη στους επικίνδυνους σχεδιασμούς της παραπαίουσας Αυτοκρατορίας, όπως είδαμε και στην πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Α. Τσίπρα στην Ουάσιγκτον, μοιάζει να είναι ο βασικός σχεδιασμός της… πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης.

Εμείς, έχοντας συνείδηση της ιστορικής ευθύνης που έχουμε σαν πολίτες μιας χώρας που μετατρέπεται μέρα με τη μέρα σε προτεκτοράτο, οφείλουμε να αγωνιστούμε για ανεξαρτησία, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη.

Με αυτή τη ματιά, η εναντίωση στη μεταφορά πυρηνικών όπλων στον Άραξο, η εναντίωση στην επέκταση της βάσης της Σούδας, η εναντίωση στη χρήση του αεροδρομίου της Ανδραβίδας για τα φονικά DRONES/UAV, η εναντίωση στη δημιουργία νέων βάσεων σε Κάρπαθο και Ν. Κρήτη είναι καθήκον των δημοκρατικών πολιτών αυτής της χώρας.

Ας πορευτούμε με αξιοπρέπεια, ας δώσουμε χώρο στην ελπίδα.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] https://www.rizospastis.gr/story.do?id=6479564

[ii] https://www.phorum.gr/viewtopic.php?f=28&t=279174#p5688831 και https://athens.indymedia.org/post/682620/

[iii] http://www.documentonews.gr/article/bitsas-den-yphrxan-kai-den-tha-yparxoyn-pote-pyrhnika-ston-araxo και http://tempo24.news/eidisi/150023/kammenos-sti-voyli-den-yparhoyn-oyte-tha-yparxoyn-pyrinika-ston-araxo

[iv] http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=128700

[v] http://www.iliatora.gr/news_details.php?id=2098

[vi] http://www.thebest.gr/news/index/viewStory/60018

[vii] http://www.onalert.gr/stories/se-sxediasmo-askiseon-me-pyrinika-ta-f16-tou-arxou/39469

[viii] https://hellasforce.com/2015/07/07/%CE%B7-%CE%B1%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CE%AC%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BE%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%AD%CF%80/

[ix] https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9525618 και https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9551677

[x] http://diktiospartakos.blogspot.gr/2016/09/blog-post_64.html