του Ηλία Ιωακείμογλου
Προφανώς
δικαιολογημένη ήταν η θυμηδία που προκάλεσαν οι δηλώσεις της Θεανώς
Φωτίου σχετικά με την ελληνική οικογένεια που κάπως βολεύει την
οικονομική της στενότητα εφευρίσκοντας συνταγές διατροφής χαμηλού
κόστους. Ωστόσο, οι μαρμελάδες και τα γεμιστά της υπουργού έχουν και μια
σκοτεινή πλευρά.
Τώρα που γελάσαμε αρκετά με εκείνη, μπορούμε να
αναρωτηθούμε ποιο είναι το σημαινόμενο πίσω από το γελοίο σημαίνον.
Το
σημαινόμενο, λοιπόν, δεν είναι τίποτα άλλο από τον «λιτό βίο» του Γιάνη
Βαρουφάκη: μια ζωή στο όριο της επιβίωσης (για τους φτωχούς), φτωχή (για
τους προλετάριους) ή έστω υλικά περιορισμένη (για τους μικροαστούς),
πλην όμως τίμια και αξιοπρεπής, όπως για παράδειγμα στη δεκαετία του
1950 —και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η υπουργός συμπλήρωσε με νόημα
ότι το μενού της, που δεν προορίζεται βεβαίως για τις εύπορες τάξεις που
κατέχουν την εξουσία, μάς είναι γνωστό από το παρελθόν. Είμαστε
εκπαιδευμένοι στη λιτότητα από την Ιστορία, λέει.
Για να αποκτήσει το πλήρες νόημα της η
προτροπή της υπουργού, πρέπει να την τοποθετήσουμε μέσα στα συμφραζόμενά
της, που είναι η σημερινή οικονομική συγκυρία.
Ο λιτός βίος ως πρότυπο
ζωής προκύπτει ως αυθόρμητο ιδεολόγημα των σημερινών
σοσιαλφιλελεύθερων διαχειριστών της εξουσίας υπό την πίεση της ανάγκης
τους να εφεύρουν ένα «νέο μοντέλο ανάπτυξης»: ένα νέο καθεστώς
συσσώρευσης κεφαλαίου, ένα νέο καθεστώς εκμετάλλευσης της εργασίας, υπό
τους περιορισμούς που θέτουν η ύφεση, το υπέρογκο δημόσιο χρέος, και
φυσικά η αδήριτη ανάγκη της αστικής τάξης να μεταφέρει όλα τα βάρη της
κρίσης στις υποτελείς κοινωνικές τάξεις.