Ο νεοφιλελευθερισμός, νονός του χρηματοπιστωτικού τομέα της οικονομίας : Ο Ernst Lohoff και ο Norbert Trenkle συζητούν για την Οικονομική και Δημοσιονομική Κρίση - Μέρος 3 από 3

Ερωτήσεις από τον Reinhard Jellen, Μετάφραση από το γερμανικό πρωτότυπο από τον Joe Keady, αρχική δημοσίευση στο δικτυακό τόπο ΤΗΛΕΠΟΛΙΣ, 6 Αυγ. 2012, το πρώτο μέρος της συνέντευξης βρίσκεται εδώ, το δεύτερο εδώ.

Στη περίοδο του κεϋνσιανισμού, το κράτος το ίδιο με τις άμεσες και έμμεσες παρεμβάσεις του καθιερώθηκε ως ενεργό  στήριγμα της οικονομικής ζωής. Ωστόσο, η  θεμελιώδης αντίφαση μεταξύ της υλικής παραγωγής και της αφηρημένης και επιρρεπούς στις κρίσεις αξιοποίησης της στην καπιταλιστική οικονομία δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Επομένως, το βασικό δίλημμα παρέμεινε: αύξηση της παραγωγικότητας με αμετάβλητα ή στάσιμα τα ποσοστά συσσώρευσης και μία τάση μείωσης των θέσεων εργασίας και αυξανόμενη μείωση της βάσης της πραγματικής συσσώρευσης.

Όταν η κεϋνσιανή συνταγή έπαψε να επηρεάζει θετικά τις ιδιωτικές επενδύσεις, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, αντικαταστάθηκε από το νεοφιλελευθερισμό, ο οποίος κατεύθυνε τα ανεκμετάλλευτα επενδυτικά κεφάλαια προς την κερδοσκοπική σφαίρα του χρηματοπιστωτικού τομέα. Αυτό οδήγησε στην ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση της πραγματικής οικονομίας από τις παρορμήσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών, που με τη σειρά της επηρέασε αρνητικά την οικονομική της βάση, προκαλώντας περιοδικά φούσκες ακάλυπτων  χρηματοοικονομικών τίτλων. Μετά την έκρηξη της Νέας Οικονομίας και την φούσκα των ακινήτων, η έκταση της κρίσης σταδιακά έχει αρχίσει να φαίνεται με τη διάβρωση των δημόσιων οικονομικών. Το τρίτο μέρος της  συνομιλίας με τους Ernst Lohoff και Norbert Trenkle, τους συγγραφείς του Die Grosse Entwertung (Η Μεγάλη απαξίωση).

Οικονομική Κρίση και πλασματικό κεφάλαιο: Ο Ernst Lohoff και ο Norbert Trenkle για την Οικονομική και Δημοσιονομική Κρίση - Μέρος 2 από 3

Το πρώτο μέρος ΕΔΩ

 Ενώ οι νεοφιλελεύθεροι αλλά  και οι κεϋνσιανιστές  θεωρητικοί επιλέγουν να ερμηνεύουν την κρίση ως πρόβλημα αξιοποίησης της προσφοράς ή της ζήτησης, ο  Ernst Lohoff και ο Norbert Trenkle υποστηρίζουν ότι η αστική οικονομία έπαθε έμφραγμα στα χρόνια της Τεχνολογίας της Πληροφορίας ( IT), όταν με την ολο και μεγαλύτερη αντικατάσταση της ανθρώπινης εργασίας από την τεχνολογία πετάχτηκε έξω από το χώρο της μισθωτής εργασίας ένας  μεγαλύτερος όγκος ανθρώπων απ’ όσους προσλαμβάνονταν και που είχαν την εργασία σαν βασική πηγή εισοδήματος. Αυτή είναι μια αλλαγή που υποστηρίζεται ότι μπορεί να αντισταθμιστεί μόνο με κερδοσκοπικό κεφάλαιο, γνωστό ως "πλασματικό κεφάλαιο." Η ποσότητα των τίτλων που  αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές η αξία των οποίων μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μελλοντικά, αλλά που τους  διαπραγματεύονται  ως προκαταβληθέντα κεφάλαια, όπως είναι τα παράγωγα (derivatives), τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), τα δικαιώματα προαίρεσης (options) , κλπ., έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και υπερβαίνει κατά πολύ την αξία που δημιουργείται στην πραγματική οικονομία.
 

Αν πάψει να υπάρχει εμπιστοσύνη ότι θα πραγματοποιηθεί η μελλοντική αξία επειδή προβλέπεται να πληγεί η βάση της πραγματικής οικονομίας στην οποία αντιστοιχούν οι τίτλοι , κατά την άποψη των συντακτών του Die Grosse Entwertung (Η Μεγάλη απαξίωση), ολόκληρο το σύστημα τύπου αλυσιδωτών επιστολών (chain letters,απλό σύστημα πυραμίδας) θα καταρρεύσει. Το δεύτερο μέρος της συνομιλίας με τον Ernst Lohoff και τον Norbert Trenkle για την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.

Οι Ernst Lohoff και Norbert Trenkle της ομάδας Krisis, για την χρηματοπιστωτική κρίση

  Η μετεξέλιξη των κεντρικών τραπεζών σε "bad banks"

 

 (πρωτότυπο κείμενο: http://www.krisis.org/2012/alle-zentralbanken-sind-dabei-sich-in-bad-banks-zu-verwandeln )

Συνέντευξη με τον Ernst Lohoff και  τον Norbert Trenkle για την χρηματοπιστωτική κρίση  (1 μέρος)

από τον Reinhard Jellen, Μετάφραση από τα γερμανικά από τον Joe Keady, αρχική δημοσίευση στο Telepolis, την 1 Αυγούστου του 2012.

******************

Μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα: ενώ στην Ευρώπη οι οικονομίες κινδυνεύουν να καταρρεύσουν όπως τα πούλια του ντόμινο και το τέλος του ευρώ είναι κοντά, τα πολιτικά μέτρα  αντιμετώπισης της κρίσης [1] μοιάζουν όλο και πιο αναποτελεσματικά, παρά τις παράλογες διαστάσεις της (η Γερμανία, για παράδειγμα, έχει σημερα [2] ένα συνολικό χρέος της τάξης των € 644 000 000 000).

Η όποια λύση στο πρόβλημα φαίνεται να μετατρέπεται πρακτικά σε ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα και να επιδεινώνει και να βαθαίνει  ακόμα περισσότερο την χρηματοοικονομική κρίση και την κρίση χρέους. Η κρίση αυτή [3], υπό την προοπτική κατάρρευσης της τελευταίας χρηματοοικονομικής φούσκας, δηλαδή του δημόσιου χρέους, με την απειλή του πληθωρισμού, θα μπορούσε να κάνει τη Μαύρη Παρασκευή του 1929 να μοιάζει  με ευχάριστη βόλτα μια ηλιόλουστη Κυριακή του Πάσχα. Το παρακάτω είναι μια συζήτηση με την Ernst Lohoff και Norbert Trenkle, της ομάδας Krisis που χαρακτηρίζουν, στο βιβλίο τους Die Grosse Entwertung (Η Μεγάλη απαξίωση [4],) την εποχή μας σαν την ιστορική στιγμή όπου η αστική οικονομία συναντά τα όρια της.

-Πόσο  βοηθά ο Μαρξ στη κατανόηση της παρούσας κρίσης [5]  περισσότερο από άλλους θεωρητικούς;

Ernst Lohoff:
Πριν απ’όλα, θα πρέπει να έχετε κατά νου την τρέχουσα συζήτηση σχετικά με την κρίση, η οποία χαρακτηρίζεται από μια περίεργη διαφορά. Από τη μία, η αναφορά ότι πρόκειται για μια κρίση "ιστορικών διαστάσεων", και κάθε δύο εβδομάδες βλέπουμε να γίνεται μια νέα σύνοδο κορυφής, στο τέλος της οποίας οι βασικοί ηγέτες ανακοινώνουν ότι έσωσαν την παγκόσμια οικονομία λίγο πριν την τελική πτώση της. Από την άλλη πλευρά, όμως οι εξηγήσεις για αυτή τη δραματική εξέλιξη είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Η επίσημη συζήτηση για την κρίση κινείται σε επίπεδο ερασιτέχνη υδραυλικού ο οποίος επισκευάζει ένα σωλήνα του νερού εδώ και ‘κει, ενώ ο κάτω όροφος έχει πλημμυρίσει. Αποφασίζονται μια σειρά οικονομικά και τεχνικά μέτρα, αλλά κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι θα βγει από αυτό, επειδή λείπει μια ανάλυση με θεωρητικές βάσεις, για την πορεία της σημερινής κρίσης.
Εντωμεταξύ οι πιο γνωστοί εκπρόσωποι των οικονομικών  παραδέχονται ανοιχτά την αποτυχία της επιστήμης τους. Για παράδειγμα, ο καθηγητής του Χάρβαρντ και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Kenneth Rogoff, δήλωσε πρόσφατα σε γνωστή γερμανική οικονομική εφημερίδα [6], ότι τα πολύ κομψά οικονομικά μοντέλα, που κυριάρχησαν στην ακαδημαϊκή κοινότητα επί δεκαετίες, είναι, στην πράξη, "πολύ, πολύ περιττά. Όταν το μεγάλο σοκ ήρθε, αποδείχθηκαν άχρηστα".