Για την κρίση στη Συρία

Συνέντευξη του  Ammar Waqqaf  στον Carlos Martinez
      
  O  Ammar Waqqaf είναι ένας ανεξάρτητος πολιτικός αναλυτής της Συρίας που ζει στην Αγγλία.

Ε: Γιατί νομίζετε ότι οι δυτικές δυνάμεις δείχνουν τέτοια προθυμία να αλλάξει το καθεστώς στη Συρία;

Α: Οι δυτικές δυνάμεις θα ήταν ανόητες να μην εκμεταλλευτούν αυτή την ευκαιρία και να θέλουν να μεταστρέψουν  ένα περιφερειακό παίκτη κλειδί από αντίπαλο σε σύμμαχο. Η επίτευξη ενός τέτοιου στόχου θα κλόνιζε σοβαρά τις τρέχουσες ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και θα οδηγούσε στην πλήρη απομόνωση και την επακόλουθη πτώση του Ιράν. Αυτό θα σήμαινε την μακροπρόθεσμη συνολικά  ενεργητική παρουσία των χωρών αυτών στις πολιτικές εξελίξεις της περιοχής.
Αυτή η κυριαρχία δεν έχει μόνο ζωτική σημασία για την εξασφάλιση μιας μακροπρόθεσμης σταθερότητας στις αγορές ενεργειακών πηγών, αλλά και την ήττα των ανταγωνιστικών δυνάμεων σε αυτό το πεδίο.
 

Ε: Ποια είναι η σημασία της σημερινής κρίσης όσον αφορά τη μακροχρόνια αντίθεση μεταξύ Ισραήλ και Αράβων;

A: Αυτό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ,λόγω της φύσης του αγώνα, με την έννοια ότι, παρά το ότι το ίδιο το Ισραήλ ευνοείται από όσα συμβαίνουν, τα στοιχεία που ηγούνται αυτού του αγώνα είναι ως επί το πλείστον συνδεμένα με τις αραβικές κοινωνίες.

Είναι σημαντικό, όμως, από την πλευρά του αποτελέσματος. Έτσι, για παράδειγμα, αν αναλάβει μια νέα κυβέρνηση στη Συρία, φιλικά προσκείμενη  στις μετριοπαθείς αραβικές χώρες, οι Ισραηλινοί θα αναμένουν ευνοϊκότερη μεταχείριση όσον αφορά βασικά θέματα και κυρίως το δικαίωμα των προσφύγων για επιστροφή τους. Επιπλέον, η πτώση της σημερινής κυβέρνησης στη Δαμασκό μακροπρόθεσμα θα έχει σοβαρές συνέπειες, στην σχετικά επιτυχημένη, αντιισραηλινή συμμαχία στην περιοχή.
Τα πράγματα όμως θα μπορούσαν να πάρουν και διαφορετική κατεύθυνση, επειδή η άνοδος των Αδελφών Μουσουλμάνων στην Αίγυπτο θα μπορούσε να σημάνει και μεγαλύτερη υποστήριξη σε συμπαθούντες της Χαμάς. Το Ισραήλ δεν θα ήθελε να συμβεί αυτό, προφανώς, κι έτσι θα πρέπει να ζητούν διαβεβαιώσεις από τους παίκτες με επιρροή στο αιγυπτιακό μέτωπο, όπως είναι οι ΗΠΑ και τα ολο και με μεγαλύτερη επιρροή κράτη του Κόλπου.

Ερ: Πιστεύετε ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού της Συρίας υποστηρίζει την κυβέρνηση;

Α: Η άποψη μου είναι ότι η πλειοψηφία των Σύρων δεν θέλουν την πτώση της σημερινής κυβέρνησης. Η άποψή μου είναι ότι, αν δεν ήταν έτσι, τότε  η σημερινή κυβέρνηση θα είχε πέσει εδώ και πολύ καιρό.
 

Έχουμε προφανώς τους πιστούς υποστηρικτές του Προέδρου Άσαντ, ο οποίος εξακολουθεί να απολαμβάνει μία εκπληκτικά σημαντική δημοτικότητα, αλλά έχουμε επίσης και ένα σημαντικό ποσοστό των Σύρων που μπορεί ή δεν μπορεί να τον συμπαθούν, αλλά που το κύριο μέλημά τους είναι το μέλλον της χώρας. Είναι λογικό να αποστρέφονται τους κίνδυνους που απορρέουν από τη φύση ενός διαφορετικού καθεστώτος.
 



Ε: Η εξέγερση ισχυρίζεται το συριακό κράτος ότι αποτελείται κυρίως  από ένοπλα τρομοκρατικά φονταμενταλιστικα στοιχεία. Οι δυτικές αρχές - μαζί και το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής αριστεράς – ισχυρίζεται ότι η εξέγερση κατά κύριο λόγο αποτελείται από ειρηνικούς διαδηλωτές με νόμιμα δημοκρατικά αιτήματα. Είναι αυτοί οι ισχυρισμοί ακριβείς;
 
Α: Ο πρώτος, είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα αυτή τη στιγμή, κατά τη γνώμη μου. Οι ειρηνικές διαδηλώσεις ανήκουν πια στο παρελθόν, και πολλά προοδευτικά  στοιχεία που διαδήλωναν ειρηνικά στην αρχή της εξέγερσης αποτραβήχτηκαν βλέποντας τη συντριπτική προέλαση της ένοπλης εξτρεμιστικής μουσουλμανικής φατρίας.
 

Ε: Υπάρχει μια νόμιμη αντιπολίτευση στη Συρία που έχει διαφορές με την κυβέρνηση αλλά που είναι πρόθυμη να ενωθεί σε ένα πατριωτικό μέτωπο κατά της ξένης επέμβασης;

Α: Δεν υπάρχει αντιπολίτευση με την πολιτική έννοια, αλλά ορισμένα στοιχεία, που αντιτίθενται στο σημερινό  πολιτικό σύστημα. Η νομιμότητα αποκτάται με δημόσια αναγνώριση και η εντολή μέσω μιας νόμιμης διαδικασίας, δηλαδή βουλευτικές εκλογές, για παράδειγμα, και αυτό ήταν σχεδόν ανύπαρκτο.
Σε αντίθεση με την προηγούμενη πολιτική κατάσταση στη Συρία, όμως, σήμερα, επιτρέπεται η λειτουργία της αντιπολίτευσης και η εξέλιξη της σε αξιόπιστη και ισχυρή δύναμη. Λόγω έλλειψης εμπειρίας, εξαιτίας των δεκαετιών μονοκομματικής διακυβέρνησης της χώρας, ωστόσο, η διαδικασία αυτή θα χρειαστεί χρόνο.
Υπάρχουν άτομα από την αντιπολίτευση, που δηλώνουν την αντίθεση τους στις εξωτερικές παρεμβάσεις, ορισμένα από τα οποία ζουν ακόμα εκτός Συρίας. Παρ 'όλα αυτά, μένει να δούμε αν θα είναι σε θέση να ενωθούν σε ένα μέτωπο που θα μπορούσε να αποτελέσει έναν αξιόπιστο συνομιλητή της σημερινής κυβέρνησης.
 

Ερ: Βρετανία, Γαλλία και οι ΗΠΑ μιλούν με μια όλο και πιο φιλοπόλεμη διάθεση. Νομίζετε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο Ανάν έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας;
Α: Ακόμα κι αν πίστευα ότι το ειρηνευτικό σχέδιο Ανάν ήταν μια καλή ευκαιρία, τόσο για την κυβέρνηση της Συρίας όσο και την αντιπολίτευση, δεν θα διστάσω να πω ότι αμφέβαλα για τη βιωσιμότητά του από την πρώτη μέρα.

Κάποιες περιφερειακές δυνάμεις φαίνεται να μη θέλουν μια Μέση Ανατολή με τον Πρόεδρο Ασαντ παρόντα, έτσι, αντιμετωπίζουν την πτώση της σημερινής κυβέρνησης της Συρίας ως ζήτημα ζωής και θανάτου. Η αντιπολίτευση της Συρίας δεν είναι διόλου ανεξάρτητη και ακολουθεί αυτούς  που την στηρίζουν με αναγνώριση, χρήματα, ακόμη και όπλα, οπότε δεν θα τον υποστηρίξει.
Πιστεύω ότι είναι η πίεση που ασκούν στη  Δύση τα κράτη του Κόλπου αυτή που την υποχρεώνει να χρησιμοποιεί μια τέτοια γλώσσα, διότι πρέπει να συμπίπτει με τα συμφέροντα των συμμάχων της, ακόμα κι αν είναι σαφώς απρόθυμη να κάνει κάτι που θα την έφερνε σε άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία και την  Κίνα.
 

Ε: Οι λεγόμενο "Φίλοι της Συρίας" ισχυρίζονται ότι οι κυρώσεις στοχεύουν συγκεκριμένα άτομα της κυβέρνησης της Συρίας και όχι τον απλό κόσμο. Ετσι, είναι ;

Α: Δεν μπορώ να φανταστώ ότι η κα Άσαντ θα έχει κανένα πρόβλημα να πάρει το παιδί της το νέο Sony PlayStation, όταν αυτό κυκλοφορήσει. Οι απλοί Σύριοι είναι αυτοί που υποφέρουν, και εκεί στοχεύουν στην πραγματικότητα οι κυρώσεις, κατά τη γνώμη μου.
 
Θεωρητικά, υποθέτουν, ότι οι κυρώσεις αυτές θα πιέσουν προς τη ρήξη των σχέσεων μεταξύ εμπορευόμενων τάξεων και καθεστώτος. Αυτό, με τη σειρά του, βασίζεται στην εσφαλμένη υπόθεση ότι η Δαμασκός  και το Χαλέπι (που θεωρούνται ως οι πόλεις των εμπόρων), δεν εξεγέρθηκαν επειδή φοβήθηκαν μη πληγούν τα συμφέροντά τους, δεδομένου ότι κερδίζουν από τη σχέση τους με το καθεστώς. Αυτό όμως που γίνεται όλο και πιο φανερό είναι ότι δεν εξεγέρθηκαν για εντελώς διαφορετικούς λόγους, που έχουν να κάνουν κυρίως με την έλλειψη αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης.
 
Ωστόσο, η πραγματική ιδέα πίσω από τις κυρώσεις, πιστεύω, ότι είναι, να κάνουν ακόμα περισσότερους Σύριους να  υποφέρουν. Οι κυρώσεις γίνονται προκειμένου:
1) Να πειστεί πιο εύκολα ο συριακός λαός ότι για όλα αυτά ευθύνεται το καθεστώς, και να στραφούν εναντίον του.
2) Να γίνει πιο ελκυστική μια νέα κυβέρνηση η οποία θα είναι στενά συνδεδεμένη με τα πλούσια κράτη του Κόλπου, με την προσδοκία ότι με το μαγικό αυτό ραβδί θα λυθούν όλα τα οικονομικά τους προβλήματα.
 

Ε: Το συριακό κράτος έχει αρκετή συνοχή,είναι δημοφιλές,καλά εξοπλισμένο, και με καλές διασυνδέσεις ώστε να μπορεέσει να αμυνθεί, αν η κρίση τραβήξει σε μάκρος για αρκετά χρόνια, ή αν προκύψει σοβαρή στρατιωτική κλιμάκωση;

Α: Αν και δεν είναι και τόσο δημοφιλές, όπως θα περίμενε κανείς,ωστόσο το συριακό κράτος έχει αρκετή συνοχή, είναι καλά εξοπλισμένο,και έχει  καλές διασυνδέσεις  για να  υπερασπιστεί τον εαυτό του  σε περίπτωση που η κρίση κρατήσει πολύ. Οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να πηγαίνουν στις δουλειές τους, οι μαθητές στα σχολεία τους (οι εθνικές εξετάσεις για το απολυτήριο διεξήχθησαν  με αρκετή επιτυχία σε όλη τη χώρα), και οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να ποτίζουν τα δέντρα στους δρόμους και τα πάρκα.
 
Βέβαια, αν είχαμε μια μεγάλη στρατιωτική κλιμάκωση, τα αποτελέσματα όσον αφορά τη σταθερότητα της κυβέρνησης δεν θα μπορούσαν ποτέ να είναι εξασφαλισμένα, αλλά το ίδιο θα γινόταν, όσον αφορά τη σταθερότητα, και σε ολόκληρη την περιοχή. Η κυβέρνηση της Συρίας και οι σύμμαχοι  της στην περιοχή έχουν αρκετά χαρτιά στα μανίκια τους για να ανακατέψουν την τράπουλα, πόσο μάλλον οι Ρώσοι και Κινέζοι.

Ερ: Πιστεύετε ότι το συριακό Μπάαθ έχει παραμείνει πιστό στις θεμελιώδεις αρχές του Κόμματος Μπάαθ: ενότητα των Αράβων, αντίθεση στις επεμβάσεις του ιμπεριαλισμού και το σιωνισμό, και τον αραβικό σοσιαλισμό;

Α: Το κόμμα Μπάαθ είχε να αντιμετωπίσει δύο σημαντικά προβλήματα αφότου  κατέλαβε την εξουσία το 1963.
 
Το πρώτο ήταν ότι, για να διασφαλιστεί η σταθερότητα της χώρας από τα συνεχή στρατιωτικά πραξικοπήματα, που τα υποκινούσαν οι ξένες δυνάμεις και που διέλυσαν τη Συρία στη δεκαετία του '50 και του '60 του περασμένου αιώνα, η κομματική ηγεσία κόμμα επέβαλε ένα μονοκομματικό καθεστώς, από τις αρχές της δεκαετίας του '70. 

Αυτό πήρε τη μορφή μιας συμμαχίας των προοδευτικών κομμάτων, του Εθνικού Προοδευτικού Μετώπου, τα οποία, τελικά, στην πορεία θεωρήθηκαν σχεδόν παρωχημένα. Αυτό είχε σαν συνέπεια να μην υπάρχει ανταγωνισμός, κάτι που σήμαινε ότι το κόμμα Μπάαθ δεν είχε πλέον κανένα σχεδόν κίνητρο να λογοδοτεί και να είναι δημιουργικό.Ετσι, μερικές δεκαετίες αργότερα,το Μέτωπο μεταβλήθηκε σε μια γραφειοκρατική και παλιομοδίτικη πολιτική οργάνωση.
 
Το δεύτερο πρόβλημα ήταν η εξέγερση των Αδελφών Μουσουλμάνων στα τέλη της δεκαετίας του '70 και στις αρχές της δεκαετίας του '80 του περασμένου αιώνα, η οποία έδωσε ένα τεράστιο πλήγμα στη συνοχή  της χώρας, λόγω του ότι συγκρούστηκαν διαφορετικές εθνικές και θρησκευτικές ταυτότητες. Σαν τρόπος αντιμετώπισης των συνεπειών της εξέγερσης, η νομιμοφροσύνη στο καθεστώς θεωρήθηκε το πιο σημαντικό από τα προσόντα των πολιτών κάτι που απογοήτευσε και οδήγησε στο περιθώριο,πολλά καλά στοιχεία,και πολλά από το ίδιο το κόμμα.
Όσον αφορά τις θεμελιώδεις αρχές του, θα μπορούσε κανείς να πει ότι, σε γενικές γραμμές, το κόμμα έμεινε πιστό σ 'αυτές. Ωστόσο, η διαφθορά, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση την οικονομία της αγοράς, την τελευταία δεκαετία, επηρέασε τις αντιλήψεις  του κόμματος Μπάαθ για τον αραβικό σοσιαλισμό.

Ερ: Ποιος είναι ο λόγος που η χώρα βρισκόταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για  ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα;
Α: Στις αρχές,για να διασφαλιστεί η σταθερότητα στη χώρα. Οι δυνάμεις ασφαλείας έπρεπε να έχουν υπερεξουσίες  προκειμένου να αντιμετωπίζουν  τις  πιο εξελιγμένες και πολύ καλά χρηματοδοτούμενες επεμβάσεις  των ξένων μυστικών υπηρεσιών.

Με τον καιρό, η κατάσταση έγινε πιο σταθερή αλλά οι δυνάμεις ασφαλείας δεν είχαν κανένα κίνητρο να λειτουργούν με τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζονται οι κρατούμενοι, μέσω δηλαδή της δικαστικής οδού,για παράδειγμα, ο δε εξωτερικός εχθρός βρισκόταν πάντα εκεί, έξω από την πόρτα για να τους προσφέρει ένα άλλοθι .Το γεγονός ότι η Συρία ήταν μια  χώρα υπό πολιορκία, στο μεγαλύτερο διάστημα της σύγχρονης ιστορίας της, είναι και ο λόγος για τον οποίο ποτέ δεν ένιωσε εντελώς άνετα  και δίχως να απειλείται , ώστε να μπορεί να ρυθμίζει τις εσωτερικές της υποθέσεις  με το σωστό τρόπο.
 
Το μόνιμο καθεστώς έκτακτης ανάγκης δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο στην περιοχή. Η Αίγυπτος μόλις τώρα βγήκε από μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κράτησε σχεδόν πέντε δεκαετίες, παρά το ότι είχε συνάψει συμφωνία ειρήνευσης με το Ισραήλ εδώ και χρόνια, και παρά το ότι, όλες τις δυτικές δυνάμεις τους συνέφερε η σταθερότητα του αιγυπτιακού καθεστώτος, και όχι το αντίθετο, όπως στην περίπτωση της Συρίας. Το Ισραήλ από την άλλη απολαμβάνει μια σταθερότητα όλο αυτά τα χρόνια χωρίς να είναι αναγκασμένο να ζει υπό καθεστώς  έκτακτης ανάγκης.

Ερ: Μία ιδιαίτερα επίμαχη  στιγμή της σύγχρονης ιστορίας της Συρίας ήταν και η καταστολή της εξέγερσης στη Χαμά το 1982. Μπορείτε να μας διαφωτίσετε για τους λόγους της εξέγερσης στα τέλη της δεκαετίας του '70 και στις αρχές της δεκαετίας του '80 και γιατί είχε κατασταλεί τόσο βίαια;

Α: Η εξέγερση της δεκαετίας του '70 και του '80 του περασμένου αιώνα, είναι σε όλους γνωστή ως εξέγερση των Αδελφών Μουσουλμάνων, ήταν μια σύγκρουση ταυτοτήτων που βλέπουμε εδώ και χρόνια στη Συρία και στις υπόλοιπες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου από τότε που απόκτησαν την ανεξαρτησία τους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο ακρογωνιαίος λίθος αυτής της ανεξαρτησίας ήταν η άνοδος της αραβικής εθνικότητας και της κοσμικότητας,με βάση την οποία όλοι οι πολίτες είναι ίσοι  ανεξάρτητα από εθνοτική ή θρησκευτική καταγωγή - απέναντι στην Ισλαμική ταυτότητα του κράτους, όπου οι μη σουνίτες μουσουλμάνοι είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Απομεινάρια αυτής της ταυτότητας, κουβαλούσαν μαζί τους τα φτωχά κοινωνικά στρώματα όταν το κόμμα Μπάαθ ανέλαβε την εξουσία, τα οποία  ως επί το πλείστον προέρχονταν από τις αγροτικές περιοχές και δεν ήταν απαραίτητα σουνίτες μουσουλμάνοι. Η νέα ηγεσία του Μπάαθ συγκρούστηκε με την φεουδαρχική οικονομία, οι ηγέτες της οποίας χρησιμοποίησαν τη θρησκευτική τους ταυτότητα ως όπλο ενάντια στο νέο καθεστώς. Η άποψη τους ήταν η εξής: Είμαστε πλειοψηφία (η Συρία είναι κυρίως σουνιτική μουσουλμανική χώρα), επομένως έχουμε το δημοκρατικό δικαίωμα να κυβερνάμε εμείς, ως πλειοψηφία.
 
Παρόμοιες αντιλήψεις βρίσκονται  πίσω από πολλά από όσα συμβαίνουν σήμερα στη Συρία και, σύμφωνα με όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή, οι κυρίαρχες περιφερειακές δυνάμεις της ημέρας υποστηρίζουν τους ένοπλους, για να αποδυναμώσουν  και  να ρίξουν το καθεστώς.
Επιπλέον, όπως ακριβώς συμβαίνει και τώρα, για να πειστούν και να συμμετάσχουν  περισσότεροι άνθρωποι, στα μυαλά του μεγαλύτερου μέρους των λιγότερο μορφωμένων τάξεων διοχετεύονται οι  πιο ακραίες ισλαμικές απόψεις, και με τέτοιες ιδεολογίες, η Τζιχάντ και η θανάτωση των απίστων γίνεται σχεδόν ο κανόνας.

Και ακριβώς όπως αυτό που συμβαίνει τώρα, για μία ακόμα φορά, το κράτος βρίσκεται παγιδευμένο ανάμεσα στο καθήκον του  να προστατεύσει τους πολίτες του για να μην καταλήξουν όμηροι  των  ένοπλων ομάδων  και το καθήκον να προστατεύσει τις ζωές τους, όταν αντιμετωπίζει αυτές τις ομάδες. Στο τέλος της ημέρας, όμως,συνέβη το αναπόφευκτο και η στρατιωτική λύση αυτής της κρίσης βρήκε το δρόμο της  στα βιβλία της ιστορίας.

Ερ: Η Συρία δέχθηκε μεγάλη κριτική από τα αριστερά, κατά ένα μέρος για τα πρόσφατα νεοφιλελεύθερα οικονομικά μέτρα.Η  Συρία έχει εγκατέλειψε τις  δεσμεύσεις της απέναντι στα πιο φτωχά στρώματα της κοινωνίας;

Α: Η θεωρία τούς έλεγε να μην το κάνουν. Η εγκατάλειψη ήταν απόρροια,εν μέρει της διαφθοράς, διότι οι άνθρωποι δεν ωφελήθηκαν το ίδιο από τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, και κατά ένα άλλο μέρος οφείλεται σε αυτούς που σχεδίασαν το οικονομικό μοντέλο,διότι για παράδειγμα,άφησαν ανεξέλεγκτα τα μονοπώλια, τα ολιγοπώλια κλπ, και τις συνέπειες αυτής της πράξης,στις  αντιλήψεις του κοινού περί ισότητας και δικαιοσύνης.

Από οικονομική άποψη, υποστηρίζω πραγματικά πολλά από τα βήματα που έγιναν, καθώς δεν είναι εύκολο να πετύχει μια σοσιαλιστική οικονομία, όταν πολλές από τις βασικές ανάγκες της κοινωνίας επιδοτούνται, ενώ όλες οι γειτονικές χώρες ακολουθούν τις αρχές της οικονομίας της αγοράς.Την τελευταία δεκαετία αυξήθηκαν οι επιχειρήσεις και οι θέσεις απασχόλησης και, μαζί τους, μια νέα μεσαία τάξη άρχισε να αναπτύσσεται για άλλη μια φορά στη Συρία.

Η οικονομία της Συρίας σίγουρα δεν ήταν θατσεροποιημένη όπως θα περίμενε κανείς, αλλά, οι άνθρωποι πιεζόντουσαν, έβλεπαν άλλους να επωφελούνται από τις νέες οικονομικές συνθήκες με ένα τρόπο άδικο, και τις ανισότητες να  αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. Αυτό δεν έπρεπε να συμβεί, αλλά η διαφθορά είχε το δικό της μερίδιο.

Ερ:Ο Χάφεζ αλ Άσαντ είχε συχνά προβληματική σχέση με τον βασικό κορμό της παλαιστινιακής αντίστασης (Αραφάτ και ΟΑΠ), και ο ρόλος της Συρίας στην καταστολή της Παλαιστινιακής / επαναστατικής εξέγερσης στο Λίβανο έχει υποστεί σφοδρή κριτική. Πιστεύετε ότι η Συρία σε τελευταία ανάλυση  είχε θετικό ρόλο στο παλαιστινιακό;

Α: Ετσι όπως το βλέπω εγώ, αν δεν ήταν η Συρία και η ικανότητά της να αντισταθεί στις εξωτερικές πιέσεις, η παλαιστινιακή υπόθεση θα είχε πεθάνει προ πολλού (η παλαιστινιακή υπόθεση είναι η έννοια της αυτοδιάθεσης των Παλαιστινίων, ως  μιας ομάδας ανθρώπων που εκδιώχθηκαν από τη γη τους, για  να μπορέσει να ζήσει εκεί μια άλλη ομάδα ανθρώπων).

Η Συρία, με την ικανότητά της να αντέχει στις εξωτερικές πιέσεις, είναι ο μόνος λόγος που μπορώ να σκεφτώ να μη θέλει ένας Παλαιστίνιος να απαρνηθεί το δικαίωμά της επιστροφής στην πατρίδα του και να θέλει να βρει κάποιον που να τον κάνει να ελπίζει.

Οι λόγοι για τους οποίους η Συρία και ορισμένα τμήματα της παλαιστινιακής αντίστασης συγκρούστηκαν στο Λίβανο είναι πολλοί, και το θέμα είναι αρκετά περίπλοκο. Αρκεί να πω, με δεδομένο τις καλύτερες προθέσεις και από τους δύο, ότι ήταν μια σύγκρουση μεταξύ μιας επαναστατικής λογικής τύπου «Τσε Γκεβάρα» και μιας λογικής αντίστασης, σταθερής κρατικής οντότητας.

Ερ: Πιστεύετε ότι η Συρία χρειάζεται πολιτικές αλλαγές, και ότι αυτές οι αλλαγές μπορούν να γίνουν  υπό την ηγεσία του Μπάαθ;

Α: Πιστεύω ότι η Συρία χρειάζεται σημαντικές πολιτικές αλλαγές, ή μεταρρυθμίσεις όπως τις λένε. Όσο για το αν μπορούν να γίνουν με το  Μπάαθ στη διακυβέρνηση της χώρας, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι πολλοί θα προτιμούσαν αυτό να το κάνει ένα  προοδευτικό κοσμικό κόμμα παρά  ένα ισλαμικό ή ένα εθνοτικό.

Το κόμμα Μπάαθ πριν απ’ όλα χρειάζεται να  μεταρρυθμιστεί βαθειά το ίδιο, καθώς από την ικανότητά του να προχωρήσει σε μια τέτοια μεταρρύθμιση ουσιαστικά, θα εξαρτηθεί κατά πόσο οι άνθρωποι θα του αναθέσουν τελικά την πολυπόθητη αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος στη Συρία.

[--->]