Η τελική συμφωνία
μεταξύ κυπριακήε κυβέρνησης και τρόικας τις πρώτες πρωινές ώρες της
25ης Μαρτίου, είναι προφανώς βελτιωμένη ως προς αυτή που απέρριψε το Κοινοβούλιο
της Κύπρου, η οποία υπεγράφη στις 16 Μαρτίου. Η πρώτη και πιο σημαντική διαφορά
είναι ότι οι καταθέσεις κάτω από € 100.000 δεν θα "κουρευτούν". Όμως,
αυτή η συμφωνία επιβεβαιώνει αυτό που ήδη γνωρίζαμε: επιβεβαιώνει την ηγεμονία
της Γερμανίας σε όλη τη διαδικασία διάσωσης. Πάνω απ 'όλα, αυτό δημιουργεί ένα
πολύ επικίνδυνο προηγούμενο. Επιπλέον, η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας θα
αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις. Δεδομένης της φυγής κεφαλαίων που έλαβε χώρα
μεταξύ 16 και 25 Μαρτίου, θα πρέπει να οι καταθέσεις πάνω από τα 100.000 ευρώ
να κουρευτούν πάνω από 70% (και όχι 30% όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί). Αυτή η
συμφωνία δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στο σύνολο της ζώνης του ευρώ, αλλά
ειδικά την Κύπρο, την καταδικάζει σε μεγάλη εξαθλίωση.
Η πύρρειος νίκη της Γερμανίας
Η συμφωνία είναι ένας θρίαμβος της γερμανικής στρατηγικής. Η Γερμανία αντιμετωπίζει όμως την εξής αντίφαση: Κρατάει μεν ζωντανή την ευρωζώνη , από την οποία έχει το μεγαλύτερο όφελος, με τομικρότερο όμως δυνατό κόστος. Εξ ου και η ιδέα να συμμετάσχουν σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα, όχι μόνο οι μέτοχοι (κάτι φυσιολογικό), αλλά επίσης, στο σύνολο τους ή εν μέρει και οι καταθέτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία ήταν άκαμπτη στις διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια πέτυχε ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων (5,8 δισ. ευρώ 17,5 δισ. ευρώ) να έλθει από το "κούρεμα" των καταθετών. Μπορεί επομένως να συνεχίσει την πολιτική της ότι την κρίση θα πρέπει να την πληρώσουν βασικά οι χώρες που έχουν πληγεί. Να σημειωθεί ότι η πολιτική αυτή έχει πολλά κοινά σημεία,με τη λύση που ακολούθησε το Ηνωμένο Βασίλειο έναντι της Ιρλανδίας στο λιμό του 1847. Και τότε, προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι τη βοήθεια θα έπρεπε να την πληρώσουν κατά κύριο λόγο οι ιρλανδοί. Την κατάληξη την γνωρίζουμε όλοι [1].
Η πύρρειος νίκη της Γερμανίας
Η συμφωνία είναι ένας θρίαμβος της γερμανικής στρατηγικής. Η Γερμανία αντιμετωπίζει όμως την εξής αντίφαση: Κρατάει μεν ζωντανή την ευρωζώνη , από την οποία έχει το μεγαλύτερο όφελος, με τομικρότερο όμως δυνατό κόστος. Εξ ου και η ιδέα να συμμετάσχουν σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα, όχι μόνο οι μέτοχοι (κάτι φυσιολογικό), αλλά επίσης, στο σύνολο τους ή εν μέρει και οι καταθέτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία ήταν άκαμπτη στις διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια πέτυχε ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων (5,8 δισ. ευρώ 17,5 δισ. ευρώ) να έλθει από το "κούρεμα" των καταθετών. Μπορεί επομένως να συνεχίσει την πολιτική της ότι την κρίση θα πρέπει να την πληρώσουν βασικά οι χώρες που έχουν πληγεί. Να σημειωθεί ότι η πολιτική αυτή έχει πολλά κοινά σημεία,με τη λύση που ακολούθησε το Ηνωμένο Βασίλειο έναντι της Ιρλανδίας στο λιμό του 1847. Και τότε, προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι τη βοήθεια θα έπρεπε να την πληρώσουν κατά κύριο λόγο οι ιρλανδοί. Την κατάληξη την γνωρίζουμε όλοι [1].
Είναι εκπληκτικό ότι ακόμη και ένας Γάλλος υπουργός,ο Pierre Moscovici έδωσε τη συγκατάθεσή του σαυτή τη στρατηγική.
Αλλά αυτή η στρατηγική μπορεί να αποτύχει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Η
δήλωση του Πρόεδρου του Eurogroup, ο
οποίος είπε ότι η λύση που δόθηκε για την Κύπρο θα πρέπει να χρησιμεύσει ως
πρότυπο και σε άλλες κρίσεις,έδωσε το έναυσμα για μια κατανοητή αντίδραση των
χρηματοπιστωτικών αγορών. Παρά το γεγονός ότι αργότερα πήρε πίσω την αρχική του
δήλωση, αν και πολλοί, όπως ο François Hollande, τόνισαν την "ειδική"
περίπτωση της Κύπρου και την "έκτακτη" φύση των μέτρων, η ζημιά είχε
γίνει. Στο εξης, με κάθε νέα κρίση όλοι θα φοβούνται ότι θα αντιμετωπίζονται ως
Κύπριοι, πράγμα που θα καθιστά ολοένα και πιο δύσκολο την εξεύρεση λύσης.
Οι
Γερμανοί τελικά με τη σιδερένια γροθιά τους έθεσαν σε κίνδυνο ό, τι απέμεινε
από την εμπιστοσύνη στα τραπεζικά συστήματα της ευρωζώνης. Η Κύπρος, για να
αποτρέψει μια μαζική φυγή κεφαλαίων, θα επιβάλει έλεγχο στα κεφάλαια, κάτι που
στη ζώνη του ευρώ θεωρητικά απαγορεύεται. Με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωμένη να αποδεχτεί μέτρα που πάντα απέρριπτε επειδή ακύρωναν
τα οφέλη του ενιαίου νομίσματος. Προκειται για ένα παράδοξο, και όχι το λιγότερο σημαντικό, αυτής
της κρίσης.
.
Δύο ευρώ;
Η εφαρμογή αυστηρών
ελέγχων στη διακίνηση των κεφαλαίων σημαίνει μεγαλύτερο κατακερματισμό της Ευρωζώνης. Μπορούμε να
δούμε τις προσεχείς ημέρες ένα "κυπριακό" ευρώ και ένα άλλο ευρώ για
την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση. Η μετατροπή του "κυπριακού"
ευρώ στο δεύτερο θα υπόκειται σε πολύ αυστηρούς κανόνες. Η μετατρεψιμότητα του "κυπριακού"
ευρώ θα είναι πολύ πιο περιορισμένη από του άλλου, και γρήγορα θα δούμε να εμφανίζεται
ένα προεξοφλητικό επιτόκιο μεταξύ των δύο ευρώ, που θα πρέπει να μην είναι τιποτα
λιγότερο από μία συναλλαγματική συγκαλυμμένη ισοτιμία. Όπως είπε ο Raoul Ruparel, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Open Europe,μιας ερευνητικής ομάδας με έδρα το Λονδίνο: "Ετσι
έχουμε δύο ευρώ, ένα στην Κύπρο,και ένα
αλλού (...). Το όλο θέμα σχετικά με ένα ενιαίο νόμισμα είναι ότι το χρήμα είναι
ανταλλάξιμο, δηλαδή μπορεί να περνά τα σύνορα χωρίς κανένα περιορισμό. Ο
έλεγχος των κεφαλαίων σε μία χώρα μέλος βασικά καταλήγει στο τέλος αυτής της
ρύθμισης. "
