Ένα ενδιαφέρον
άρθρο που δημοσιεύθηκε στην Zerohedge. Είναι σαφές ότι ακόμη και στην περίπτωση
της Κύπρου, κάποιοι (πάντα οι ίδιο) έχουν
κερδίσει πολλά, και κάποιοι άλλοι, μη γνωρίζοντας τη ροή των ευαίσθητων
πληροφοριών, έχουν χάσει πολλά”. Οι κρίσεις χρησιμοποιούνται γι αυτό.
Το πραγματικό
κυπριακό πρότυπο αποκαλύπτει το μοντέλο νεοαποικιακής χρηματιστικοποίησης
των σχέσεων κέντρου-περιφέρεια σχέσεις
σε όλο τους το αρπακτικό μεγαλείο.
Πολλά έχουν ειπωθεί για το “ μοντέλο Κύπρος “ (το λεγόμενο bail-in, όπου οι
καταθέσεις απαλλοτριώθηκαν για να ανακεφαλοποιηθούν
οι υπό πτώχευση τράπεζες), αλλά σχεδόν τίποτα δεν έχει γραφτεί για το πραγματικό
"πρότυπο Κύπρος".
Ο David P. υπογράμμισε ορισμένα πολύ
ενδιαφέροντα στοιχεία που μας επιτρέπουν να ακολουθήσουμε την πορεία των
καταθεσεων - ειδικά της ευρωζώνης, που χαρακτηρίζονται ως "ξένες πηγές
καταθέσεων" (καταθέσεις σε τράπεζες της Κύπρου από το εξωτερικό της Κύπρου).
Φαίνεται ότι η κίνηση κλειδί πριν από το
πραγματικό "πρότυπο Κύπρος" είναι ότι οι γερμανικές τράπεζες και άλλων
χώρων του "πυρήνα" της
Ευρωζώνης μπορούν να αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες του έθνους
"περιφέρεια" που είναι στα πρόθυρα κατάρρευσης πριν ανακοινωθεί η τραπεζική κρίση.
Όπως είπε ο David P , "Νομίζω ότι αυτό εξηγεί πολλά για κάτι που με
προβλημάτιζε πάντα: γιατί τόση καθυστέρηση στην επίλυση του προβλήματος της Κύπρου
μετά το ελληνικό κούρεμα?"
Η εξήγηση που δίνει ο David P. και δύο βασικά διαγράμματα:
" Η
κατάσταση στην Κύπρο κυοφορούσε επί τουλάχιστον ένα χρόνο, όταν το Μάρτιο του
2013, βγήκε τελικά στην επιφάνεια. Η Κύπρος είχε μια εβδομάδα για να αποφασίσει
τι θα κάνει με το τραπεζικό της σύστημα διαφορετικά αντιμετώπιζε τη διακοπή
πρόσβασης στο Ευρωσύστημα από την ΕΚΤ. Αυτό βάζει κάποια ζητήματα που θα πρέπει
να τα δούμε: η διάσωση από τα μέσα (bail-in) της Κύπρου τελικά έγινε με τέτοιο τρόπο, που οι ανασφάλιστοι καταθέτες
των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της Κύπρου να υποστούν ένα γερό κούρεμα των
χρημάτων τους, και θα πρέπει να περιμένουν την επιστροφή των χρημάτων τους όταν
ξεκαθαριστούν πλήρως τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών.
Τα προβλήματα του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο είχαν τις ρίζες τους αδυναμία πληρωμής
του ελληνικού δημόσιου χρέους, και ήταν γνωστά στο ευρύ κοινό περίπου ένα χρόνο
πριν την πρόσφατη αδυναμία πληρωμών της Κύπρου. Σε άρθρο των New York Times
στις 11 Απριλίου, 2012 αναφέρονται οι λεπτομέρειες.
Βλέποντας τα διασφαλισμένα χρεόγραφα (security assets) της Τράπεζας Κύπρου από τα στοιχεία που δίνει η ΕΚΤ,
τα προβλήματα ήταν ορατά πολύ πιο πριν - μετά το πρώτο κούρεμα (περικοπή του
χρέους) του ελληνικού χρέους στα μέσα του 2011, και το δεύτερο κούρεμα που ολοκληρώθηκε
στις αρχές του 2012. Αυτό δημιούργησε μια τρύπα 11 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ένα τραπεζικό σύστημα με σύνολο
περιουσιακών στοιχείων 100 δισεκατομμυρίων
ευρώ, με κέντρο δύο τράπεζες που κατέχουν τις μισές καταθέσεις του τραπεζικού
συστήματος του νησιού.
Το Χρονολόγιο της Ελληνικής Κρίσης
Ημερομηνία
|
Γεγονός
|
| Απρίλιος 2010 | Τα ελληνικά κρατικά ομόλογα χαρακτηρίζονται σκουπίδια |
| Μάιος 2010 | Πακέτο διάσωσης 110 δισ. ευρώ, χωρίς κούρεμα |
| Ιούλιος 2011 | Στη σύνοδο κορυφής της ΕΕT αποφασίζεται το PSI (Private Sector Involvement – Συμμετοχή του Ιδιωτικού Τομέα) |
| Οκτώβριος 2011 | Πακέτο διάσωσης 130 δισ. Euro, με κούρεμα 53% της ονομαστικής αξίας |
| Μάρτιος 2012 | Εφαρμόζεται το κούρεμα – η πραγματική περικοπή φτάνει στο 85% |
Τις συνέπειες των κουρεμάτων μπορείτε να
τις δείτε στο γράφημα που ακολουθεί. Ο πίνακας περιλαμβάνει όλους τους τύπους
των ομολόγων που κατέχουν οι κυπριακές τράπεζες. Αυτή που έχει τη μεγαλύτερη
σημασία είναι η κόκκινη γραμμή. Δείχνει "όλα τα εκτός-νησιού κρατικά
ομόλογα χωρών της Ευρωζώνης".
Πιο απλά, η κόκκινη γραμμή αντιπροσωπεύει το ελληνικό δημόσιο χρέος που κατέχουν
δύο τράπεζες της Κύπρου, που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Η αξία
του στα μέσα του-2011 ήταν € 12 δις, ενώ στις αρχές του 2012 μόνο 1 δις €. Η διαφορά των 11 δισ. ευρώ οφείλεται
στο κούρεμα των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου - όλα λόγω της ελληνικής
χρεοκοπίας.
Γιατί, λοιπόν, η ζώνη του ευρώ αποφάσισε να περιμένει τόσο πολύ για να λύσει
την προβληματική κατάσταση των κυπριακών τραπεζών με την τρύπα των 11 δισεκατομμυρίων
ευρώ, που ήταν ιδιαίτερα σοβαρή στα μέσα του 2011, και θα γινόταν ακόμα πιο εμφανής
το 2012;
Εδώ το πράγμα έχει να κάνει με τον τραπεζικό τομέα και το πώς οι τράπεζες βγάζουν χρήματα Η εξήγηση είναι λίγο περίπλοκη,
αλλά να ' χετε υπομονή .
Οι καταθέσεις της Τράπεζας χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: τις
καταθέσεις των νοικοκυριών, των εταιρειών και των άλλων τραπεζών. Οι
οικογένειες και οι εταιρείες γενικότερα έχουν μια μακρόχρονη σχέση με την
τράπεζά τους, θα ζωντανέψει σιγά-σιγά τις καταθέσεις τους, και οι περισσότεροι
από αυτούς τους καταθέτες χρησιμοποιούν τις προθεσμιακές καταθέσεις για να
μεγιστοποιήσει τα έσοδα από τόκους. Οι οφειλές σε άλλες τράπεζες είναι αυτό που
θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «ζεστό χρήμα». Αλλά γιατί θα πρέπει μια τράπεζα να αποφασίσει να καταθέσει
χρήματα σε μία άλλη; Η εξήγηση είναι απλή: η διαφορά στα επιτόκια.
Φανταστείτε ότι διευθύνετε μια γερμανική τράπεζα, και ότι πληρώνετε πολύ χαμηλά
επιτόκια για καταθέσεις μιας περίπου ημέρας (καταθέσεις overnight). Εχετε στα
χέρια σας μια μεγάλη ποσότητα χρημάτων
πραγματικά φθηνή. Τι έχετε να κερδίσετε από αυτό; Μπορείτε να δανείσετε
χρήματα στους γερμανούς ιδιοκτήτες σπιτιών , όμως οι γερμανοί ιδιοκτήτες σπιτιών είναι
λίγοι και θέλουν να δανειστούν μόνο όσα χρήματα χρειάζονται. Οπότε, αφού τους δανείσετε
όσα μπορείτε, θα πρέπει να γυρίσετε τον κόσμο για να βρείτε μια άλλη τράπεζα
που να προσφέρει υψηλά ποσοστά για την κατάθεση των χρημάτων, και τότε καταλήγετε
στις ακτές της Κύπρου.
Επιτόκιο
|
Τύπος Κατάθεσης και Τοποθεσία
|
| 0,55% | Γερμανική Κατάθεση overnight |
| 1,1% | Κυπριακή Κατάθεση overnight |
| 2,8% | Κυπριακή Κατάθεση Ταμιευτήρίου (1 έτος) |
| 4,9% | Κυπριακή Προσθεσμιακή Κατάθεση (1 έτος) |
Τώρα, αν η κυπριακή τράπεζα δεν πάει για χρεοκοπία, μιλάμε για εύκολο
χρήμα. Για πόσα μιλάμε?
Αφαιρέστε το επιτόκιο των καταθέσεων μίας ημέρας (overnight ) στη Γερμανία από αυτό των προθεσμιακών
καταθέσεων στην Κύπρο (4,9 - 0,55) και στη συνέχεια πολλαπλασιάστε το επί 60
δισεκατομμύρια ευρώ. Το κέρδος είναι 2.61 δις ευρώ .Το χρόνο! Το κόστος; Ένα μικρό παιδί μπροστά σε έναν υπολογιστή για να
πατήσει το κουμπί "Μεταφορά (Transfer)" στο πληκτρολόγιό του στο Ντίσελντορφ!
Αυτό ασφαλώς και είναι πολύ καλύτερο από το να ψάχνεις έναν έναν τους
Γερμανούς ιδιοκτήτες σπιτιών που θα ήθελαν ένα δάνειο! Όμως το κλειδί σ’ αυτό
το εύκολο χρήμα είναι η τράπεζά σου να μπορεί να βγάλει έξω από την Κύπρο τα χρήματα της πριν αρχίσουν τα προβλήματα.
Και το εμπόδιο στην δυνατότητα να ανακτήσετε τα χρήματα είναι ότι οι εν λόγω προθεσμιακές
καταθέσεις (εκείνες που πληρώνουν περισσότερο τόκο) είναι μπλοκαρισμένες στην
Κύπρο για ένα χρόνο. Έτσι, προκειμένου να αποφύγετε τη χασούρα, θα πρέπει να
γνωρίζετε τι θα συμβεί ένα χρόνο μετά και να σταματήσετε να ανανεώνετε
τις προθεσμιακές καταθέσεις ένα χρόνο πριν χρεοκοπήσουν οι κυπριακές τράπεζες. Διαφορετικά
μπορεί να έχετε πάρει ένα 4,9%, αλλά θα πρέπει να υποστείτε ένα κούρεμα 30-60% στις
ανασφάλιστες καταθέσεις. Και ένα κούρεμα δεν είναι ένας καλός τρόπος για να
διασφαλιστεί το ετήσιο μπόνους του τραπεζίτη.
Έτσι, με αυτή την υποθετική στρατηγική στο νου και γνωρίζοντας τους κινδύνους
αθέτησης πληρωμών και το χρονοδιάγραμμα των γεγονότων, ρίξτε μια ματιά στο
παρακάτω διάγραμμα με τις "καταθέσεις
από πηγές του εξωτερικού " (καταθέσεις σε τράπεζες της Κύπρου από το εξωτερικό της Κύπρου) και δείτε
μόνοι σας πόσο καλά είχε προβλέψει την πιθανή κρίση του τραπεζικού συστήματος ο
κάθε αλλοδαπός καταθέτης.
Μαύρο: Τράπεζες από την Ευρωζώνη (Γερμανικές
& Γαλλικές)
Κόκκινο: Κύπριοι πολίτες και επιχειρήσεις
Μπλε: Κυπριακές τράπεζες
Πράσινο: Τράπεζες εκτός Ευρωζώνης
Πορτοκαλί: Ρώσοι ολιγάρχες και Βρετανοί
Παρατηρώντας το χρονοδιάγραμμα, ακόμα και στο τέλος του 2011, όταν έγινε σφανερό
ότι η Ελλάδα βρισκόταν σε αδυναμία πληρωμής του χρέους της και ο ρυθμιστής
τράπεζα όφειλε να γνωρίζει ότι οι τράπεζες στην Κύπρο ήταν καταδικασμένες, το
ύψος των τραπεζικών καταθέσεων από την Ευρωζώνη προς την Κύπρο ήταν πάνω από € 20 δισεκατομμύρια, ένα
μεγάλο μέρος των οποίων θα είχε σοβαρές απώλειες, αν το Κυπριακό Μοντέλο
εφαρμοζόταν εκείνη τη στιγμή. (Σημειώστε ότι 20 δισεκατομμύρια ευρώ ήταν - εκείνη την περίοδο – ο όγκος των καταθέσεων της "ρωσικής
μαφίας")
Όμως εκείνη τη στιγμή, λόγω της στρατηγικής ένα μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων
ήταν πιθανότατα υπό τη μορφή προθεσμιακών καταθέσεων, για να εκμεταλλευτούν τη
μέγιστη διαφορά επιτοκίου και έτσι δεν μπορούσαν να τα αποσύρουν. Αυτά τα χρήματα δεν
μπορούσαν να διαφύγουν, όχι ακόμα.
Αλλά με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι τραπεζικές καταθέσεις στη ζώνη του ευρώ
σταδιακά μειώνονταν μέχρι τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ, μια μείωση της τάξης του 50%. Προφανώς, όταν οι χρόνοι
προθεσμίας των προθεσμιακών καταθέσεων έληγαν, τότε τα χρήματα θα επέστρεφαν στην
πατρίδα τους.
Και , ξαφνικά, ο Πρόεδρος της Κύπρου πληροφορήθηκε ότι είχε μια εβδομάδα διορία
να λύσει τα προβλήματα των κυπριακών τραπεζών, που ήταν σε εκκρεμότητα
πάνω από ένα χρόνο.
Εξετάζοντας τις κινήσεις κεφαλαίων πριν από την αδυναμία πληρωμών, είμαστε σε
θέση να δώσουμε μια ψήφο σε κάθε συμμετέχοντα, με βάση την εμφανή ικανότητά αξιολόγησης του κινδύνου των καταθέσεων τους.
Καθαρός και αδιαμφισβήτητος νικητής: Οι
Τράπεζες της Ευρωζώνης .Αυτά τα παιδιά ήταν πραγματικές ιδιοφυΐες. Ήταν οι
μόνοι καταθέτες που γνώριζαν ότι έπρεπε να αποσύρουν τις καταθέσεις τους από την
Κύπρο πολύ πριν συμβεί το μοιραίο.
Συμμετέχοντες
|
Βαθμός
|
Τράπεζες Ευρωζώνης (Γερμανικές & Γαλλικές)
|
B+/A-: σχεδόν τέλειοι
|
Κύπριοι πολίτες και
επιχειρήσεις
|
F: πλήρως ανενημέρωτοι
|
Κυπριακές τράπεζες
|
C-: ελαφρώς πιο ενημερωμένοι
|
Τράπεζες εκτός Ευρωζώνης
|
F: πλήρως ανενημέρωτες
|
Ρώσοι ολιγάρχες
|
F: πλήρως ανενημέρωτοι
|
Θεωρείται αναμενόμενο (και λίγο λυπηρό) ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις δεν εγκαταλείπουν
εύκολα τις τράπεζές τους, οπότε δεν αποτελεί έκπληξη ότι παρέμειναν
στο πλοίο μέχρι το τέλος.
Αυτό που είναι συναρπαστικό για μένα είναι ότι οι τράπεζες που δεν ήταν στη
ζώνη του ευρώ δεν είχαν ιδέα για το τι επρόκειτο να συμβεί, και οι τράπεζες της
Κύπρου είχαν μόνο μια ιδέα ασαφή, και αυτή μόνο την τελευταία στιγμή.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο χρόνος και ο τρόπος της λύσης της τραπεζικής κρίσης της
Κύπρου βρισκόταν στα χέρια της ΕΚΤ, και των
γαλλογερμανών πολιτικών, αυτή η απίστευτη ικανότητα των τραπεζών της ευρωζώνης να αποφύγουν τις απώλειες αποτελεί πραγματικά
μια έκπληξη;
Ενα ερώτημα που θα μπορούσε κανείς να υποβάλλει είναι το εξής: εάν οι τράπεζες
της Ευρωζώνης γνώριζαν τι επρόκειτο να συμβεί, γιατί να μην αποσύρουν όλα τα
χρήματά τους από τις τράπεζες της Κύπρου;
Κατ 'αρχάς, μόνο το ήμισυ των τραπεζικών καταθέσεων στην Κύπρο συμμετείχε στην
διάσωση από τα μέσα (bail-in). Ίσως τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ τραπεζικές καταθέσεις
να παραμένουν στην Κύπρο σε άλλες τράπεζες υγιείς. Μια άλλη εξήγηση είναι ότι
μόνο ένα υποσύνολο τραπεζών της ζώνης του ευρώ είχε καλές διασυνδέσεις ώστε να
λαμβάνει τέτοιου είδους προνομιακή πληροφόρηση από τα πριν.
Ένα τελευταίο ζήτημα. Αν μέχρι στιγμής έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο τέλεια μπορεί να γνωρίζει,
το κλειστό τραπεζικό κλαμπ του πυρήνα της ευρωζώνης, τα προβλήματα των τραπεζών
των κρατών μελών της περιφέρειας και πόσο εύκολα μπορεί να αποφεύγει
τα κουρέματα των ανασφάλιστων καταθέσεών του , μπορεί να φανεί χρήσιμο να παρακολουθήσουμε
τη ροή των καταθέσεων αυτών των τραπεζών της ευρωζώνης από δω και στο εξής.
Θα μπορούσε κάλλιστα να είναι το κλειδί για να δούμε, από που θα μπορούσαν να
προκύψουν στο μέλλον προβλήματα για τις τράπεζες, και, ίσως το πιο σημαντικό,
ποια θα είναι η χρονική στιγμή αυτών των προβλημάτων ".
