του Gabriele Pastrello
27 Μαϊου 2012
Ονομάζεται
zugzwang, (Τσούγκτσβανγκ) και είναι ένας ευρέως διαδεδομένος όρος στη
σκακιστική βιβλιογραφία. Η λέξη χρησιμοποιείται για να περιγραφεί αποκλειστικά μία ειδική κατάσταση επάνω στη σκακιέρα.Είναι η στιγμή που ο ένας από τους δύο αντιπάλους, λόγω των απειλών που
δέχτηκε, βρίσκεται ξαφνικά στη δύσκολη θέση να μην μπορεί να κάνει καμιά απολύτως ικανοποιητική
κίνηση, δηλαδή ενώ είναι η σειρά του να παίξει, οποιο πιόνι ή κομμάτι
μετατοπίσει, καταστρέφει αμέσως μια εύθραυστη ισορροπία στην άμυντική τακτική του, με αποτέλεσμα να χάσει τη παρτίδα. Με λίγα λόγια,
τη παρτίδα τη χάνει εξαιτίας της αναγκαστικής κίνησης που υποχρεώνεται να κάνει.
Αυτό μοιάζει με τη σημερινή θέση της Ελλάδας, να μείνει ή να φύγει από το ευρώ. Αν μείνει και τηρήσει τις
συμφωνίες, όπως της ζητούν να κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, τότε αυτό πολύ απλά θα σημάνει τη σταδιακή
εξαθλίωση της.
Σε συνθήκες ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ύφεσης, η πολιτική μείωσης
του λόγου χρέους προς ΑΕΠ δεν οδηγεί παρά στην αύξηση του λόγου
αυτού. Το χρέος, στην πραγματικότητα, δεν μπορεί παρά να αυξάνεται, αφού το
έλλειμμα του ελληνικού δημοσίου δεν μπορεί παρά να χρηματοδοτείται με
ευρωπαϊκά κονδύλια από το ευρωπαϊκό ταμείο στήριξης.
Η άλλη εναλλακτική λύση, η
έξοδος της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ δεν είναι ούτε αυτή σπαρμένη με ροδοπέταλα. Η
επιστροφή στη δραχμή, θα οδηγούσε στη μεγάλη υποτίμηση της κάτι που πολύ
γρήγορα θα μεταφραζόταν σε υψηλό πληθωρισμό. Επισης, λόγω της μεγάλης φοροδιαφυγής,
που είναι πιο μεγάλη από αυτή της Ιταλίας, θα είχαμε μια δυναμική
υπερπληθωρισμού, όπως στη Γερμανία των
αρχών της δεκαετίας του 1920. Παίρνοντας μάλιστα υπόψη και το χαμηλό ειδικό βάρος
του τομέα των εξαγωγών της Ελλάδας, τα πλεονεκτήματα μιας ενδεχόμενης εξόδου της θα μπορούσαν να μην είναι και
τόσο μεγάλα.
Δηλαδή,εαν η Ελλάδα δεν
είχε ενταχθεί στο ευρώ, θα μπορούσε να έχει πλεονεκτήματα, σε περίπτωση που
εγκαταλείψει το ευρώ φαίνεται πως θα έχει μόνο μειονεκτήματα. Μια λύση θα μπορούσε
να είναι αυτή που προτείνει το κόμμα της
αριστεράς,ο ΣΥΡΙΖΑ: παραμονή στη ζώνη
του ευρώ, αλλά επαναδιαπραγμάτευση των όρων των συμφωνιών. Η γραμμή αυτή μοιάζει, ωστόσο,
να βρίσκει ένα φαινομενικά ανυπέρβλητο
εμπόδιο. Δεδομένου ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να δανειστεί από τις χρηματαγορές,
η βιωσιμότητα του δημοσιονομικού ελλείμματος, σήμερα, εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου στήριξης, με την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται οι
δεσμεύσεις.
Έτσι, αν η ελληνική κυβέρνηση καταγγείλει τις συμφωνίες αυτές, ένας
οποιοσδήποτε αξιωματούχος του Ταμείου θα
μπορούσε να κλείσει τη στρόφιγγα, και να μην επιτρέψει στην ελληνική κυβέρνηση να
κάλυψη τις τρεχούσες ανάγκες της.
Το
θέμα είναι από μόνο του απαράδεκτο, αλλά θα μπορούσε και να συμβεί. Μόνο μια
πολιτική απόφαση θα μπορούσε να υποχρεώσει την Ελλάδα να εγκαταλείψει το ευρώ αναστέλλοντας
τη χρηματοδότησης της . Αν όμως η
διακοπή της χρηματοδότησης γίνει αυτόματα,
τότε η έξοδος θα μπορούσε να είναι υποχρεωτική πολύ πριν επαναληφθεί ο πολιτικός
διάλογος.