''Η Χεζμπολά δεν έχει περισσότερες ευθύνες για την κρίση στο
Λίβανο από τα άλλα κόμματα. Τις επιτίθενται επειδή δεν είναι ευθυγραμμισμένη
με τις ΗΠΑ. Όλοι επικρίνουν το σεχταριστικό πολιτικό σύστημα, αλλά στο τέλος
αυτό δεν θα ανατραπεί "
του Michele Giorgio-Il Manifesto
Για τις επιπτώσεις της έκρηξης στη Βηρυτό στην πολιτική
κατάσταση του Λιβάνου μιλήσαμε με τον Μουίν Ραμπάνι (Mouin Rabbani), έναν από
τους κορυφαίους Αραβες πολιτικούς αναλυτές. "Οι επιπτώσεις στην εσωτερική
πολιτική κατάσταση είναι αναπόφευκτες", λέει ο Ραμπάνι "οι Λιβανέζοι
θα συνεχίσουν με μεγαλύτερη ένταση τις διαμαρτυρίες εναντίον μιας πολιτικής
τάξης που τη θεωρούν άπληστη ,ανίκανη και επιβλαβή."
Ε : Αυτή η πολιτική τάξη θα εγκαταλείψει την
εξουσία ;
Α : Δεν είναι σίγουρο ότι η έκρηξη
που κατέστρεψε τη Βηρυτό και σκότωσε περισσότερους από 150 ανθρώπους θα οδηγήσει
στην έξοδο από την πολιτική σκηνή πολιτικές προσωπικότητες, κάποιοι από τους
οποίους βρίσκονται στην εξουσία εδώ και δεκαετίες και οι οποίοι έχουν ήδη
δείξει στο παρελθόν μια απίστευτη ικανότητα προσαρμογής σε καταστάσεις κρίσης.
Θα υπάρξει αλλαγή που δεν θα έχει επουσιώδη χαρακτήρα, αλλά, φοβάμαι, όχι και
τόσο ριζοσπαστική.
Ε: Η Χεζμπολά έχει γίνει στόχος.
Ένα μέρος του Λιβάνου κατηγορεί το σιιτικό κίνημα, την πιο ισχυρή δύναμη στο
εθνικό πολιτικό τοπίο σήμερα, ότι συνέβαλε αποφασιστικά στην οικονομική κρίση
και την απομόνωση της χώρας από τη Δύση λόγω των στενών δεσμών της με το Ιράν
και τη συμμαχίας της με τη Συρία του Μπασάρ Άσαντ.
Α : Οι κριτικές είναι
δικαιολογημένες μόνο εν μέρει. Η Χεζμπολά έχει και αυτή τις ευθύνες της για την
οικονομική κρίση του Λιβάνου αλλά όχι περισσότερο από τα άλλα κόμματα. Το
σιιτικό κίνημα αποτελεί σταθερό παράγοντα του πολιτικού συστήματος του Λιβάνου
εδώ και λίγα μόνο χρόνια και δεν μπορεί να δημιούργησε από μόνο του προβλήματα,
πολιτικά και οικονομικά, προβλήματα τα οποία έχουν τις ρίζες τους στο μακρινό
παρελθόν.
Εάν αναφερόμαστε στο σεχταριστικό πολιτικό σύστημα ( ο
πρωθυπουργός προέρχεται από τη σουνιτική μουσουλμανική κοινότητα, ενώ ο
πρόεδρος από τη χριστιανική κοινότητα των μαρωνιτών και ο πρόεδρος της Βουλής
από τις τάξεις των μουσουλμάνων σιιτών), η Χεζμπολά αρχικά προσπάθησε να το
καταργήσει, και επειδή από δημογραφική σκοπιά ευνοείται. Ένα δημοκρατικό
σύστημα με βάση την αρχή «ένας πολίτης μία ψήφος» μπορεί να την ευνοήσει. Αλλά
απέτυχε στην προσπάθειά της αυτή. Ετσι, επέλεξε να ενταχθεί στο σεχταριστικό
πολιτικό σύστημα και τώρα το υπερασπίζεται. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα για
εκείνους τους Λιβανέζους που, αν και δεν είναι μέλη της, δεν είναι και εχθρικοί
απέναντί της και συμφωνούν τουλάχιστον με ένα μέρος των περιφερειακών επιλογών
της. Πρόκειται για νέους προοδευτικούς, ανθρώπους της ριζοσπαστικής αριστεράς,
που θέλουν μια πραγματική αλλαγή για να σωθεί η χώρα από την καταστροφή και
αισθάνονται ότι δεν έχουν πλέον μαζί τους αυτήν την πολιτική δύναμη που εδώ και
χρόνια έδειχνε επαναστατική, αντι-συστημική.
Ε : Το σεχταριστικό όμως πολιτικό σύστημα δεν το
επέβαλε η Χεζμπολά, όπως μας δείχνει η ιστορία του Λιβάνου.
Α : Γιαυτό και οι κατηγορίες
εναντίον του σιιτικού κινήματος δικαιολογούνται μόνο εν μέρει. Σε πολλές
περιπτώσεις δεν είναι παρά ο καρπός της πολιτικής ατζέντας δυνάμεων που θα
ήθελαν μια περιφερειακή και διεθνή θέση του Λιβάνου αντίθετη από αυτήν που
θέλει η Χεζμπολά. Η ένταση μεταξύ των δύο πλευρών θα οξυνθεί με την ανακοίνωση
(στις 18 Αυγούστου) της ποινής της δίκης στη Χάγη (του Ειδικού Δικαστηρίου για
το Λίβανο) για τους φερόμενους ως δράστες της επίθεσης στην οποία σκοτώθηκε το
2005 ο Πρωθυπουργός του Λιβάνου ο Σουνίτης Ραφάκ Χάριρι. Κατηγορούμενοι είναι
τέσσερα μέλη της Χεζμπολά και δεν αποκλείω να υπάρξουν συγκρούσεις με
απρόβλεπτες συνέπειες.
Ε : Λίγο ακόμα σχετικά με το
σεχταριστικό πολιτικό σύστημα, του Λιβάνου είναι σίγουρο ότι το μεγαλύτερο
μέρος της χώρας θέλει πραγματικά να μπει ένα τέλος σε αυτό; Η χριστιανική
μειονότητα, για να αναφέρω μόνο ένα κρίσιμο σημείο, θα καταλήξει να χάσει τις
περισσότερες από τις πολλές εξουσίες που τις είχε διασφαλίσει η γαλλική
αποικιοκρατία.
Α: Μόνο ένα μέρος της χώρας το
θέλει πραγματικά. Αυτό που θέλουν κυρίως οι Λιβανέζοι είναι να φύγει η πολιτική
ελίτ που εδώ και χρόνια χάρη στο σεχταριστικό πολιτικό σύστημα έχει αποκτήσει
τεράστια πολιτική και οικονομική εξουσία φέρνοντας τον Λίβανο στην κατάρρευση.
Όσο για τους Χριστιανούς, εάν από τη μία πλευρά το σύστημα τους ευνοεί από
άποψη θεσμικών και στρατιωτικών θέσεων, από την άλλη, δεν μπορούν να έχουν όλα
τα οφέλη. Εδώ και χρόνια, η χριστιανική μειονότητα έχει χωριστεί μεταξύ εκείνων
που προσβλέπουν στη συμμαχία με τους σουνίτες μουσουλμάνους και τον πρώην
πρωθυπουργό Σααντ Χαρίρι και εκείνους (οι υποστηρικτές του αρχηγού του κράτους
Michel Aoun,) που είναι πεπεισμένοι ότι η συνεργασία με τη Χεζμπολά είναι προς
το συμφέρον της χώρας και της κοινότητά τους. Ανάμεσα σε αυτά τα δύο
στρατόπεδα, πολλοί νέοι Χριστιανοί πάνε πέρα από τη θρησκευτική σχέση και
θέλουν το τέλος του σεχταριστικού πολιτικού συστήματος. Το ίδιο ισχύει και για
πολλούς νέους Σουνίτες και Σιίτες. Η εικόνα του Λιβάνου είναι πολύ περίπλοκη.
Ε : Αυτή η πολυπλοκότητα περιλαμβάνει και τους
Λιβανέζους που στα μέσα της εβδομάδας παρακαλούσαν τον Πρόεδρο Μακρόν να κάνει
ξανά τον Λίβανο γαλλική αποικία;
Α : Αυτό, όσο δυσάρεστο κι αν είναι,
δεν είναι ακατανόητο μετά από μια τόσο μεγάλη καταστροφή που προκλήθηκε από μια
χρεοκοπημένη δημόσια διοίκηση από κάθε άποψη. Αυτοί οι άνθρωποι που αγκάλιασαν
τον Μακρόν ίσως φαντάζονται ότι όλα στο Παρίσι είναι υπέροχα ,όμορφα και
λειτουργικά σε σύγκριση με την κατεστραμμένη χώρα τους . Είμαι πεπεισμένος ότι
οι Λιβανέζοι, ή τουλάχιστον οι περισσότεροι , γνωρίζουν ότι η πολιτική τάξη που
θέλουν να διώξουν βρίσκεται στην εξουσία χάρη στο σεχταριστικό πολιτικό σύστημα
που δημιούργησε η γαλλική αποικιοκρατία. Οι Λιβανέζοι που προσβλέπουν στη Δύση
θα πρέπει να αντιληφθούν ότι οι ΗΠΑ, ένα μέρος της Ευρώπης και ορισμένα αραβικά κράτη
που βρίσκονται κοντά στην Ουάσιγκτον ήταν αυτά που έπαιξαν τον κύριο ρόλο για
την εδραίωση του status quo που προέκυψε μετά τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου
(1975-1990) και ότι οι γαλλικές και αμερικανικές πολιτικές είναι αυτές που
συμβάλουν στην κατάρρευση του Λιβάνου