«Έχουμε το
ακριβότερο κοινωνικό κράτος στην ευρωζώνη, δεν μπορούμε να το συντηρούμε άλλο
με δανεικά» λέει ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας.
Βήμα της Κυριακής. 19/8/ 2012. http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=471278
Αυτά δήλωσε ο υπουργός οικονομικών. Μια δήλωση ενός κοτζάμ υπουργού, και μάλιστα των οικονομικών, είναι φυσικά αδύνατο να αμφισβητηθεί η αλήθεια της. Πολύ δε περισσότερο όταν αυτός φέρει και άλλους βαρύγδουπους τίτλους. Καθηγητής των οικονομικών παρακαλώ. Πρόεδρος του μεγαλύτερου think tank της ελληνικής αστικής τάξης, του ΙΟΒΕ. Επί μακρά σειρά ετών πρόεδρος τραπεζών και λοιπών κοινωφελών ιδρυμάτων. Βασικού συντελεστή της τεράστιας εθνικής επιτυχίας της εισόδου της Ελλάδας στην ευρωζώνη και της απώλειας της κυριαρχίας στη νομισματική πολιτική. Με τέτοιο βιογραφικό το μόνο που δε μου περνά από το μυαλό είναι να ισχυριστώ πως λέει ψέματα ο κ. καθηγητής. Επίσης η αυθεντία του και μόνο αρκεί για να επιβεβαιώνει τα λεγόμενά του.
Εγώ όμως, ο ουτιδανός, ο κανένας, είμαι υποχρεωμένος να υπερασπιστώ τις απόψεις του υπουργού ΜΟΥ από τις επιθέσεις των ανθελλήνων αναρχικών και κομμουνιστών. Επειδή όμως είμαι ο κανένας και δε με καλύπτει το κριτήριο της αυθεντίας και επειδή κανένας δεν θα πει για μένα «αυτός έφα» είμαι υποχρεωμένος να ανατρέξω στην εύρεση των στοιχείων εκείνων που τεκμηριώνουν την άποψη του αυθέντη και να σας τα παρουσιάσω. Ας δούμε επομένως τα δεδομένα για το κοινωνικό κράτος στη Ελλάδα όπως δίνονται από τους διεθνείς οργανισμούς. Τους οργανισμούς δηλαδή εκείνους από τους οποίους αντλεί την αυθεντία του και ο υπουργός μας, καθηγητής μας, κ.λπ, κ.λπ.
Ας προσπαθήσουμε στα επόμενα να δούμε την πραγματικότητα για τις κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα και για το πολυθρύλητο κοινωνικά πολυδάπανο ελληνικό δημόσιο τόσο στην ιστορική πορεία του αλλά άλλο τόσο, και κυρίως, σε σύγκριση με τα άλλα αναπτυγμένα κράτη. Το τελευταίο είναι απόλυτα αναγκαίο γιατί μόνο η σύγκριση με την ομάδα των κρατών στα οποία κατατάσσεται η Ελλάδα μπορεί να μας οδηγήσει σε αξιόπιστα συμπεράσματα αλλά και γιατί ο κ υπουργός κ.τ.λ, κ.τ.λ. σε αυτό αναφέρθηκε. Εκτός αυτού θα προχωρήσουμε και σε μια διερεύνηση της κατανομής των κοινωνικών δαπανών ανά κατηγορία γιατί τότε τα συμπεράσματα θα είναι ολοκληρωμένα αφού, όπως θα διαπιστώσουμε, οι δημόσιες κοινωνικές δαπάνες παρουσιάζουν κάποιες ιδιομορφίες σε σχέση με τις υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες.
Στο επόμενο διάγραμμα βλέπουμε τις κοινωνικές δαπάνες, σαν ποσοστό του ΑΕΠ, για τις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ όπως δίνονται από τον ίδιο τον οργανισμό και για την περίοδο 1980 -2003 για να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μια εικόνα για τις κοινωνικές δαπάνες στην ιστορική τους διάσταση πριν προχωρήσουμε στην παράθεση των δεδομένων για το σήμερα.
Διάγραμμα 1
Το πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει από το διάγραμμα είναι πως οι δημόσιες κοινωνικές δαπάνες είχαν αυξητική πορεία σε όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα. Κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1980 οι αποκλίσεις στο ποσοστό του ΑΕΠ που κατευθυνόταν στις κοινωνικές δαπάνες ήσαν πολύ μεγάλες μεταξύ των διαφόρων χωρών. Βλέπουμε χώρες, όπως η Σουηδία, το Βέλγιο, η Αυστρία, και η Δανία το ποσοστό αυτό να κυμαίνεται μετά 25 και 30% του ΑΕΠ. Σε μια δεύτερη σειρά χωρών όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Νορβηγία, η Φιλανδία, η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Ισπανία και ο Καναδάς οι δημόσιες κοινωνικές δαπάνες κυμαίνονταν μεταξύ του 15 με 25% του ΑΕΠ. Στην τρίτη ομάδα χωρών αποτελούμενη από την Αυστραλία, την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιαπωνία οι κοινωνικές δαπάνες βρίσκονταν στο 10% του ΑΕΠ περίπου. Σε μια τέταρτη ομάδα χωρών, που ουσιαστικά κατατάσσονται στις αναπτυσσόμενες χώρες και αποτελείται από την Τουρκία, το Μεξικό και την Κορέα οι κοινωνικές δαπάνες κυμαίνονταν γύρω στο 5% του ΑΕΠ.
Σε όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα οι δημόσιες κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα ακολουθούσαν γενικά τη μεταβολή του μέσου όρου των κοινωνικών δαπανών στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Στο τέλος της περιόδου που εξετάσαμε η κατανομή των δημόσιων κοινωνικών κατατάσσονταν στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ όπως δείχνει το επόμενο διάγραμμα.