Να που σε κάτι έχει δίκιο κι η Κριστίν Λαγκάρντ

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Απεχθάνομαι το ΔΝΤ όσο και το 80% των Ελλήνων που, κατά την τελευταία δημοσκόπηση, επιθυμεί διακαώς την έξωσή του από την μνημονιακή μας επιτήρηση. Αν και αυτό δεν είναι καμιά παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν έχει υπάρξει χώρα από την οποία το ΔΝΤ έχει αποχωρήσει μετ’ επαίνων, αφού προηγουμένως τη μετέτρεψε σε κοινωνικό και οικονομικό ερειπιώνα.

Ωστόσο, απ’ αυτήν την κοινοτοπία προκύπτει ένα ερώτημα: πόσο διαφορετικά θα ήταν τα αποτελέσματα των μνημονίων αν είχαν επιβληθεί από μιαν αμιγώς ευρωπαϊκή τρόικα, χωρίς τον δανεισμό και την τεχνογνωσία του ΔΝΤ;

Το ερώτημα έχει αποκτήσει πολιτική και όχι απλά θεωρητική υπόσταση από τη στιγμή που η κυβέρνηση συντηρεί την καμπάνια «έκθεσης» του ΔΝΤ ως του κακού μπάτσου της αξιολόγησης, παρ’ ότι ταυτόχρονα κάνει υποχωρήσεις επί υποχωρήσεων για να προσεγγίσει τις απαιτήσεις του. Και προφανώς θα κάνει κι άλλες στον δρόμο προς την Ουάσιγκτον.

Πάνω σ’ αυτό το ερώτημα συνεχίστηκε ακόμη και χθες το άτυπο δημόσιο debate κυβέρνησης και ηγεσίας του ΔΝΤ.

Ενώ οι υπουργοί παρήλαυναν στην «επιθεώρηση λόχου» στο Χίλτον, λίγες ώρες πριν διακοπούν οι διαπραγματεύσεις, ο πρωθυπουργός «κάρφωνε» το ΔΝΤ δηλώνοντας ενώπιον του Πορτογάλου ομολόγου του ότι «στην Ελλάδα εφαρμόστηκαν λάθος πολιτικές και είναι παράδοξο εκείνοι που αναγνωρίζουν τα λάθη τους, την ίδια στιγμή να επιμένουν στην εφαρμογή του λάθους».

Δεν ξέρουμε αν η επικεφαλής του ΔΝΤ είχε ακούσει τις δηλώσεις Τσίπρα, αλλά όσα είπε σε συνέντευξή της στο Bloomberg συνιστούν ευθεία απάντηση. «Έχουμε αναγνωρίσει ένα λάθος μας, το οποίο είχε να κάνει με τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές όπου όλοι μας –ΔΝΤ, Ευρωπαίοι, ΕΚΤ- υποτιμήσαμε την υφεσιακή επίδραση ορισμένων μέτρων που συστήναμε».

Η ουσία της απάντησης Λαγκάρντ δεν είναι στους «λανθασμένους» πολλαπλασιαστές, αυτό έχει ομολογηθεί από τα τέλη του 2012, από τον πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ.

Η ουσία της απάντησης βρίσκεται στο «ΟΛΟΙ ΜΑΣ».

Και έχει δίκιο να το υπογραμμίζει.

Ούτε από την ακολουθία των γεγονότων ούτε από τη φιλοσοφία των επιμέρους συνιστωσών της τρόικας (νυν κουαρτέτου) προκύπτει ότι υπήρξε μεταξύ τους η παραμικρή διαφωνία στη στρατηγική της «εσωτερικής υποτίμησης» την οποία συμπύκνωσε η επιλογή των «λάθος» πολλαπλασιαστών.

Το ΔΝΤ ανέλαβε για λογαριασμό της Ευρωζώνης το «outsourcing» στη συνταγή και στη δόση της λιτότητας όχι γιατί οι Ευρωπαίοι δεν διέθεταν μια στρατιά νεοφιλελεύθερους οικονομολόγους πρόθυμους να υποεκτιμήσουν τόσο κι ακόμη περισσότερο τον πολλαπλασιαστή της ύφεσης.

Αλλά γιατί το 2010 η Ευρωζώνη ήταν θεσμικά αδύνατο να επιβάλει λιτότητα πέραν των ορίων του Συμφώνου Σταθερότητας και του περίφημου ορίου ελλείμματος 3% του ΑΕΠ.

Πολύ περισσότερο δεν είχε τη δυνατότητα να επιβάλει πρωτογενή πλεονάσματα. Έκτοτε, με βάση το πρωταρχικό ελληνικό «πείραμα», η Ευρωζώνη εξελίχθηκε. Η συνθήκη για τον ESM, το Δημοσιονομικό Σύμφωνο και το Σύμφωνο για το Ευρώ+ της έχουν δώσει τη δυνατότητα, με τουπέ του έσχατου δανειστή πλέον, να ανταγωνίζεται επάξια το ΔΝΤ σε overdose λιτότητας ακόμη και αυτοτελώς. Το ΔΝΤ εκπαίδευσε και έπλασε την Ευρωζώνη κατ’ εικόνα και ομοίωσή του. 

Επομένως, και για να επανέλθουμε στο ερώτημα πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα με ένα αμιγώς ευρωπαϊκό μνημόνιο, η απάντηση είναι: από ελάχιστα έως καθόλου.

Αρκεί να διαβάσει κανείς το καταστατικό του ESM, που αυτή τη στιγμή αποτελεί μοναδικό χρηματοδότη του τρίτου δανείου, για να αντιληφθεί το εύρος των εξουσιών του όχι μόνο στις «δόσεις» ισοπεδωτικής λιτότητας, αλλά και στη σαρωτική απαλλοτρίωση δημόσιας περιουσίας που μπορεί να επιβάλει.

Από πού προκύπτει η κυβερνητική πεποίθηση ότι τα πράγματα θα ήταν αρκετά ηπιότερα χωρίς την παρουσία του «κακού» ΔΝΤ στη διαπραγμάτευση είναι απορίας άξιον.

Κι είναι μια πεποίθηση ολότελα παράδοξη, όταν έχει προηγηθεί ο Ιούλιος του 2015, με σύσσωμους τους ευρωπαϊκούς «θεσμούς» σε ρόλο αιμοβόρων νονών της νύχτας.

Τουλάχιστον τότε η Λαγκάρντ δεν καταδέχθηκε να λεκιάσει με αίμα το μανικιούρ της. Απλώς απολάμβανε το θέαμα…

www.dikaiologitika.gr