Joseph Halevi: Η ύφεση είναι παγκόσμια

Ο Joseph Halevi, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο του Sydney της  Αυστραλίας, μιλά στην εφημερίδα il manifesto

Cinzia Gubbini: Η διαφορά επιτοκίων δανεισμού (σπρεντ), σήμερα, αυξήθηκε και  πάλι. Αλλά,δε μας έλεγαν ότι τα πράγματα θα φτιάξουν  μετά το πρόγραμμα  μεταρρυθμίσεων του Monti;

 Joseph Halevi: Ο Monti ελάχιστα ευθύνεται ως προς αυτό, ενώ, αντίθετα, ο Draghi πολύ. Τα σπρεντ μειώθηκαν όταν  ο Draghi  αποφάσισε να ανοίξει τις στρόφιγγες της ρευστότητας, τώρα όμως ακόμα και αυτό  το  παραισθησιογόνο δεν αρκεί.

Cinzia Gubbini: Οπότε η χώρα μας,η δυνατή  και αξιόπιστη, δεν ασκεί πλέον  καμία  επιρροή στις αγορές;
Joseph Halevi: Δεν είναι πια ισχυρή, αυτός είναι ένας μύθος  που καλλιεργήθηκε  από τους πολιτικούς ηγέτες και τους τεχνοκράτες τους. Δεν ασκεί πλέον καμία επιρροή, τελεία και παύλα.

Cinzia Gubbini: Άρα λοιπόν τα σπρεντ ανεβαίνουν επειδή βρισκόμαστε και πάλι μπροστά σε μια κρίση ρευστότητας;
Joseph Halevi: Δεν νομίζω ότι ο λόγος είναι αυτός. Είναι επειδή η οικονομική ύφεση πλήττει όλη την άρρωστη Ευρώπη, περνώντας ξυστά από τη Γερμανία, συν το γεγονός ότι η Κίνα δεν αναπτύσσεται όσο θα έπρεπε, αν και αυτό ήταν ένα άπιαστο όνειρο από την αρχή.

Cinzia Gubbini: Αρα, κάπου κάπου, οι αγορές αντιδρούν σωστά σε μια δύσκολη πραγματικά οικονομική κατάσταση;
Joseph Halevi: Εδώ και κάποιο διάστημα οι αγορές έχουν δίκιο, θα έλεγα εδώ και ένα χρόνο περίπου. Το πρόβλημα έχει δύο όψεις : οι καθημερινές τάσεις με τις  χρηματοπιστωτικές αγορές και τις εταιρείες αμοιβαίων κεφαλαίων να προσπαθούν  να επωφεληθούν, και τις εκτιμήσεις τους, ας τις ονομάσουμε διαρθρωτικές, και τότε  η εικόνα αποκτά πιο ρεαλιστικά χαρακτηριστικά.

Cinzia Gubbini: Ετσι λοιπόν  σήμερα δεχόμαστε ένα «χτύπημα» ρεαλισμού;
Joseph Halevi: Ναι, γιατί τα νέα τόσο από τις ΗΠΑ όσο και  από την Κίνα δεν είναι καλά, για την Κίνα ειδικά, η εικόνα είναι πιο περίπλοκη, διότι  η Κίνα είναι αυτή που μας δείχνει ότι το καπιταλιστικό σύστημα δαγκώνει την ουρά του, σε μια επίδειξη κανιβαλισμού.
 

Cinzia Gubbini: Πράγματι, ο βασικός υπεύθυνος της πτώσης της αγοράς αυτή τη στιγμή είναι η Κίνα. Αλλά για πιο λόγο;

 Joseph Halevi: Και για το λόγο, ότι οι εξαγωγές της Κίνας,σε μηνιαία βάση, έχουν μειωθεί, κυρίως προς την Ευρώπη,αλλά  και γιατί οι εισαγωγές της Κίνας μειώνονται. Στην πρώτη περίπτωση το μήνυμα είναι ότι η ζήτηση δεν πάει καλά οπότε η δυναμική των κινέζικων εξαγωγών μειώνεται, και αυτό θα μειώσει την ανάπτυξη της Κίνας που με τη σειρά της θα μειώσει τις εισαγωγές της από τον υπόλοιπο κόσμο, γεγονός που θα επιδεινώσει την έλλειψη της παγκόσμιας ζήτησης.

Cinzia Gubbini: Αυτή τη στιγμή, από όσα μας λέτε, οι εισαγωγές της Κίνας έχουν μειωθεί ...
Joseph Halevi: Επιπλέον, οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ιδιαίτερα του  Λονδίνου, της Νέας Υόρκης, της αγοράς παραγώγων του Σικάγου,ο δείκτης Nikkei (Τόκιο) στηρίζονται στην κινεζική φούσκα που είναι τεράστια. Μέχρι τώρα οι Κινέζοι  χρηματοδοτούν τη φούσκα, αλλά στο βαθμό που μειώνεται η ανάπτυξή στην Κίνα αυτό θα δημιουργήσει ακόμα περισσότερα προβλήματα.

Cinzia Gubbini: Μιας και  τη ζούμε σε απευθείας μετάδοση, θέλετε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς είναι η κινέζικη φούσκα;

 Joseph Halevi: Είναι μια τεράστια κερδοσκοπική φούσκα : στην Κίνα έχουν κατασκευάσει ολοκαίνουργιες πόλεις  εντελώς άδειες από κόσμο, πόλεις με πολλά αεροδρόμια και δίκτυα σύνδεσης υψηλής ταχύτητας που αυξάνουν την ήδη πλεονασματική ικανότητα των αεροδρόμιων. Και όλα αυτά με χρήματα που η κεντρική τράπεζα έριξε στο τραπεζικό σύστημα. Η φούσκα αυξήθηκε δραματικά με την κυκλική πολιτική που άρχισε το Νοέμβριο του 2008 προκειμένου να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια ύφεση. Τα κατάφεραν παραμένοντας όμως εξαρτημένοι από τη φούσκα και μαζί τους έσυραν και τη Βραζιλία, την Αυστραλία, την Αργεντινή και ένα μεγάλο μέρος των ΗΠΑ, καθώς και τη γερμανική βιομηχανία και τις σκανδιναβικές χώρες.

Cinzia Gubbini: Μη μου πεις, μια στιγμή,αυτό τώρα τι σημαίνει; Πρέπει να μας το εξηγήσετε καλύτερα  :  το πρόβλημα είναι ότι όλα αυτά  χρηματοδοτούνται από την κεντρική τράπεζα της Κίνας, αλλά η παραγωγή δεν παίζει ηγετικό ρόλο  στην ανάπτυξη της χώρας; Και αυτό τι σχέση έχει με τη Βραζιλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες;
 Joseph Halevi: Η κεντρική τράπεζα της Κίνας ακολουθεί  μια πολιτική εύκολου δανεισμού, ας πούμε αλά Draghi, αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Η παραγωγή ξεπερνάει τη ζήτηση της χώρας και εξαρτάται πρακτικά από τις εξαγωγές που καθορίζουν ένα μεγάλο μέρος των εγχώριων επενδύσεων. Η Αυστραλία, η Βραζιλία, η Αργεντινή, και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά από τις Μεσοδυτικές Πολιτείες ως τα δυτικά, εξάγουν πρώτες  ύλες σε ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες. Σκεφτείτε ότι η Κίνα παράγει πάνω από 700 εκατ. τόνους χάλυβα και πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια τόνους τσιμέντου, πάνω από εξακόσια εκατομμύρια κινητά τηλέφωνα κλπ.. Ιδού από πού προκύπτει η ζήτηση για πρώτες ύλες που αποτελούν το κεντρικό στοιχείο στη διαμόρφωση των παράγωγων των χρηματιστηρίων.

Joseph Halevi: Το πραγματικά νέο  από το 2006 και ύστερα είναι η ολοένα και μεγαλύτερη  ενσωμάτωση των μεσοδυτικών και δυτικών πολιτειών  των ΗΠΑ στον κινέζικο οικονομικό κύκλο.

Joseph Halevi: Αυτά, είναι ελάχιστα κατανοητά σε χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία ενώ στη Γερμανία τα κατανοούν  κάπως περισσότερο και στη Μεγάλη Βρετανία, πολύ

Cinzia Gubbini: Τώρα, όμως, μέχρι και οι εξαγωγές της Κίνας μειώνονται, επειδή παντού πέφτει η ζήτηση ... και στη συνέχεια μειώνεται και η ζήτηση για πρώτες ύλες
Cinzia Gubbini: και τότε τα πάντα παγώνουν, σωστά;
Joseph Halevi: Πάνω κάτω έτσι είναι. Πρέπει όμως να κατανλάβουν τον παραλογισμό αυτής της διαδικασίας. Στην πραγματικότητα, αν οι κινέζικες εξαγωγές πάνε καλά, κάτι που συνέβη μέχρι το 2008, τότε αυτό θα συμβάλλει στις λεγόμενες ανισορροπίες των ισοζυγίων  πληρωμών σε διάφορες  περιοχές  του κόσμου.Επιτέλους, οι οικονομολόγοι σήμερα συμφωνούν, ακόμα και αυτοί των τραπεζών,ότι   οι ανισορροπίες αυτές συνέβαλαν κατά πολύ στην έκρηξη και την εξάπλωση της κρίσης. Αλλά αν η Κίνα δεν εξάγει όσο και πρώτα τότε τα πράγματα θα πάψουν να κινούνται.
 

Cinzia Gubbini: Γιατί αν εξάγει, θα συμβάλει στις  ανισορροπίες;  Αν εξάγει αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει πρόβλημα ...;

Joseph Halevi: Αν εξάγει χωρίς να  συσσωρεύει  πλεονάσματα τότε θα έχεις δίκιο εσύ. Αν όμως εξάγει όπως κάνει η Κίνα και η Γερμανία και μερικές άλλες χώρες, συσσωρεύοντας πλεονάσματα τότε αυτό θα προκαλέσει αυτές τις ανισορροπίες, πέρα από το ότι θα εξασθενήσει  η εγχώρια ζήτηση των χωρών προς τις οποίες καταγράφει τα μεγαλύτερα πλεονάσματα.

Cinzia Gubbini: Συγνώμη για την άγνοια, αλλά τι σημαίνει συσσώρευση πλεονασμάτων;

Joseph Halevi: Ότι πουλάτε περισσότερα  από όσα  αγοράζετε.

Cinzia Ggubbini: Σύμφωνοι, και η κατάσταση στις  ΗΠΑ;
Joseph Halevi: Με την Κίνα εντός των  ΗΠΑ, αυτές θα πρέπει να αξιολογηθούν ανά ξεχωριστές περιοχές. Ένας παράγοντας με άσχημη και αδύναμη εκκίνηση ο οποίος σήμερα φαίνεται πως κυριαρχεί. Γενικά, αυτό μας παραπέμπει στις πολιτείες των ακτών του Ατλαντικού και της παλιάς εκβιομηχάνισης  καθώς και στην Καλιφόρνια. Από την άλλη υπάρχουν  πολιτείες που τροφοδοτούν την ανάπτυξη της Κίνας και εξαρτώνται από αυτή: πρόκειται για πολιτείες που παράγουν πρώτες ύλες και τρόφιμα. Αυτές επηρεάζουν και τομείς των πολιτειών με βιομηχανία  παραγωγής γεωργικών  μηχανημάτων και αυτές με εξορυκτική βιομηχανία  και πρώτες ύλες. Οσον αφορά τις ΗΠΑ παίζει ρόλο και το γεγονός ότι τα οικονομικά των περισσότερων πολιτειών βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση, και ότι δεν έχουν την υποστήριξη της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, όπως έχει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Cinzia Gubbini: Αυτά στα οποία αναφέρεστε έχουν να κάνουν με διαρθρωτικά προβλήματα. Για την επίλυσή τους δεν αρκεί  "μόνο" η υιοθέτηση νέων κανόνων στις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπως ο φόρος Tobin.. Μπροστά στο κύμα ύφεσης που κατακλύζει την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, τι πρέπει να κάνει, κατά τη γνώμη σας, η Ευρωπαϊκή Ένωση;

 Joseph Halevi: Η καρδιά της ύφεσης είναι στην Ευρώπης, είναι η Ευρώπη του ευρώ που την προκαλεί με τις ανόητες δημοσιονομικές πολιτικές της. Επομένως, η Ευρώπη είναι η αιτία του κακού και όχι το αντίθετο. Τώρα,όμως, επειδή  η Ευρώπη περνάει κρίση, χώρες όπως η Γερμανία και οι σκανδιναβικές χώρες και, βλακωδώς κατά τη γνώμη μου,και η Ιταλία (Marcegaglia) πιστεύουν ότι οι εξαγωγές προς την Κίνα και τις ΗΠΑ (βλ. τη Γερμανία, που οι εξαγωγές της προς  Κίνα και ΗΠΑ αυξήθηκαν σημαντικά ) θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν και με το παραπάνω την κρίση της ευρωπαϊκής ζήτησης. Αν όμως Κίνα και ΗΠΑ επιβραδύνουν, τότε θα το χάσουν το στοίχημα, που ήδη εμπεριέχει  μεγάλο ρίσκο.

 [-->]