ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ

Του Γιώργου Μπλάνα

«Και βεβαίως αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στους σκηνοθέτες ή τους μαέστρους και τους ηθοποιούς ή μουσικούς. Είναι η φύση της Τέχνης και το όραμα της καλλιτεχνικής πραγμάτωσης που συχνά προϋποθέτει κάτι τέτοιο».

Ο συνθέτης και καθηγητής της μουσικής, στον οποίον ανήκουν τα παραπάνω λόγια, καταδικάζει απερίφραστα την υπέρβαση των ορίων, την επιβολή του ναρκισσιστικού, εξουσιαστικού εαυτού, την εξύψωσή του μέσω της ταπείνωσης του άλλου, στο όνομα της Τέχνης.

Κανείς, τις τελευταίες ημέρες, μέσα στην βοή των «αποκαλύψεων» για την άσκηση βίας από καλλιτέχνες σε καλλιτέχνες, δεν περιέγραψε με περισσότερη σαφήνεια και εντιμότητα τις πηγές αυτής της βίας: ναρκισσισμός, μεγαλομανία, εξουσιομανία, σαδισμός.

Κι όμως είχε ήδη θέσει τις προϋποθέσεις για την δικαιολόγηση αυτών των ακροτήτων, αποφαινόμενος περί της «φύσης» της τέχνης και του «οράματος της καλλιτεχνικής πραγμάτωσης». Προφανώς δεν το κατάλαβε. Προφανώς χρησιμοποίησε τις λέξεις «Εξουσία», «Τέχνη», «Όραμα», «Καλλιτεχνική Πραγμάτωση», με τρόπο που δείχνει πως δεν θεώρησε ποτέ απαραίτητο να σκεφτεί κριτικά επί των εννοιών, που αντιπροσωπεύουν. Στηρίχτηκε στην «εμπειρία» του και την επένδυσε με «θεωρητικολογίες», που ακυρώνουν την ανθρωπιστική του πρόθεση. Διότι υπάρχουν ορισμένα προφανή πράγματα, σχετικά με τις έννοιες που χρησιμοποίησε. Πράγματα, στα οποία η ανθρώπινη σκέψη έχει καταλήξει και επαγωγικά και απαγωγικά.

Από την εμπειρία, γνωρίζουμε πως κάθε σχέση εξουσίας αναπτύσσεται ανάμεσα σ’ έναν εξουσιαστή κι έναν εξουσιαζόμενο, σ’ έναν άνθρωπο που διατάσσει κι έναν άνθρωπο που εκτελεί διαταγές, σ’ έναν άνθρωπο που αποφασίζει για τις ενέργειες και τις σκέψεις ενός άλλου ανθρώπου, ο οποίος αποξενώνεται από τον εαυτό του. Η εμπειρία μας έχει δείξει πως η εξουσιαστική σχέση δεν μπορεί να θέσει όρια στον εαυτό της, διότι δεν είναι μια σχέση που χρησιμοποιεί κάτι που λέγεται «εξουσία», αλλά είναι η ίδια η σχέση. Συνεπώς δεν μπορούμε να μιλάμε για υπέρβαση ορίων, αφού τα όρια, όπως και όλα τ’ άλλα μπορεί να τα θέσει μόνον ο εξουσιαστής, ο οποίος πάντα μα πάντα θέτει τα όρια που δεν μπορεί να ξεπεράσει μόνον ο εξουσιαζόμενος. Πρέπει μια άλλη εξουσία να θέσει όρια στον εξουσιαστή, ώστε να μην ενεργεί κατά βούληση, με οποιοδήποτε μέσο, για την επίτευξη του σκοπού του. Αυτή η άλλη εξουσία, απλά θα κάνει τον πρώην εξουσιαστή εξουσιαζόμενο. Παράδειγμα: η τέχνη στον γραφειοκρατικό καπιταλισμό του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού.

Η κριτική θεωρία δεν στάθηκε ποτέ δυνατόν να εντοπίσει μια «φύση» της τέχνης. Καμία «φύση» της τέχνης δεν υποβάλλει ή επιβάλει την εξουσιαστική σχέση ως προϋπόθεση της. Η έννοια της τέχνης δεν περιλαμβάνει την εξουσιαστική σχέση στα κατηγορήματά της. Το γεγονός πως η υποταγή του μουσικού ή του ηθοποιού στον μαέστρο ή τον σκηνοθέτη έχει παράγει καλά έργα τέχνης, δεν λέει τίποτα. Υπάρχουν άλλα τόσα, που έχουν παραχθεί χωρίς να αναπτυχθεί εξουσιαστική σχέση. Ο ανθρωποφοβικός και ακοινώνητος σκηνοθέτης ή μαέστρος, με μηδενικές δυνατότητες επικοινωνίας, θα χρησιμοποιήσει την βία, προκειμένου να καλύψει την αδυναμία του. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την «φύση» της τέχνης, με το «όραμα της καλλιτεχνικής πραγμάτωσης».

Αν δεν ήταν έτσι, τότε προφανώς ο ευνουχισμός των αγοριών στην μουσική και η εκθήλυνσή τους, στην κινεζική όπερα, ήταν πρακτικές απόλυτα θεμιτές, προκειμένου να επιτευχθεί το «μεγαλείο» της τέχνης!

Η άσκηση εξουσίας έχει αποκλειστικά σχέση με τον χαρακτήρα του καλλιτέχνη και όχι με την τέχνη. Στην πραγματικότητα, αν υπάρχει κάποια καταστατική αρχή (κι αυτή επιλεγμένη – όχι δοσμένη από κάποια «φύση» των πραγμάτων) είναι: Αν η Τέχνη δεν μπορεί να κάνει τον καλλιτέχνη λογικότερο, ηθικότερο, πιο καλαίσθητο, τότε είναι σκουπίδια, όπως όλα τα άλλα στην ζωή του θηλαστικού Άνθρωπος.

Η εξουσία -ακόμα και η μη υπερβαίνουσα τα «όρια»- τρέφει τον παραλογισμό, την ανηθικότητα και την ασχήμια. Μπορεί να παράγει άρτια έργα τέχνης. Αλλά σκοπός της τέχνης δεν είναι η τεχνική αρτιότητα. Είναι η απελευθέρωση καλλιτεχνών και ακροατών, θεατών, αναγνωστών, από την ετερονομία της ανθρώπινης κατάστασης. Η τεχνική αρτιότητα είναι παρεπόμενό της.

[---->] 

Ασύδοτοι

 

Οι ισραηλινές αρχές κατοχής απελευθέρωσαν τον Παλαιστίνιο κρατούμενο Hussein Masalma χθες μετά από 19 χρόνια κράτησης, αλλά μόνο αφού ο καρκίνος και η σκόπιμη ιατρική παραμέληση έχουν καταστρέψει το σώμα του.

[---->]

[ΠΑΡΤΕ ΤΙΣ ΧΑΝΤΡΕΣ ΣΑΣ, ΙΘΑΓΕΝΕΙΣ]

Υπάρχουν (όλο και πιο συχνά στις μέρες μας) στιγμές, που νοιώθεις εντελώς αδύναμος μπροστά στο μέγεθος της (δυστυχώς απροκάλυπτης) υποκρισίας των πολιτικών και των υπαλλήλων τους. 

Σκέπτονται και ενεργούν με τρόπο, που υπερβαίνει κατά πολύ την συνήθη υποψία πως υποκρίνονται. Οι σκέψεις και τα έργα τους είναι τόσο εμφανώς παράδοξα, αναντίστοιχα, άσχετα, με την πραγματικότητα, ώστε αρχίζουν να συνωστίζονται στο μυαλό σου πολλές άλλες υποθέσεις σχετικά με την πηγή τους.

Σκέφτονται και πράττουν από άγνοια, ερασιτεχνισμό, ηλιθιότητα, αφέλεια; Εννοείται πως όλα εξαρτώνται από την ειλικρίνεια, που πιστεύεις πως διαθέτουν. Και επίσης από το πόσο ηλίθιο ή αφελή σε θεωρούν.

Προσωπικά και με το χέρι στην καρδιά, δεν ξέρω τι ακριβώς τους συμβαίνει. Ή μάλλον, δεν μπορώ να αποφασίσω, διότι κάθε φορά που επιχειρώ να επιστρατεύσω τα εργαλεία μου, γίνεται μέσα στο κεφάλι μου ένα οχληρό συνέδριο γαλλικής φιλοσοφίας του 2ου μισού του 20ου αιώνα, όπου οι Γάλλοι φιλόσοφοι έχουν ζητήσει να αντικατασταθεί το τραπέζι των συζητήσεων με οδόφραγμα (αλλά τα γεύματα να παραμείνουν gourmet). 

Μπορεί να συμβαίνουν όλα μαζί. Μπορεί οι πολιτικοί και οι υπάλληλοί τους να είναι και υποκριτές και αμαθείς και ερασιτέχνες και ηλίθιοι και αφελείς… Έτσι κι αλλιώς είναι γνωστό πως δεν ανήκουν δα στους αξιολογότερους ανθρώπους.

Φτάνει με τις φιλοσοφικές σκέψεις. Κατευθείαν στο συμβάν που τις προκάλεσε.

Βροχή άρχισαν να πέφτουν οι καταγγελίες για άσκηση βίας στον καλλιτεχνικό χώρο.  Αναμενόμενο, μετά το θάρρος με το οποίο πρόσωπα του αθλητισμού αποφάσισαν να εκθέσουν τους βασανιστές τους δημόσια και να ευαισθητοποιήσουν μια κοινωνία που συμπαθεί τους βάρβαρους αυτοματισμούς, επειδή είναι στατική, γυρίζει γύρω από την επίμοχθη κάλυψη βασικών αναγκών τα τελευταία 200 χρόνια (το λιγότερο).

Πετάγεται τότε το Υπουργείο Πολιτισμού, «αρωγός» (λες και βοήθησε ποτέ κανέναν εκτός από τον εαυτό του), με ανά χείρας την λύση:  Κώδικα Δεοντολογίας για όλους τους κρατικούς καλλιτεχνικούς φορείς και τις εκπαιδευτικές δομές, αλλά και έναρξη διαβούλευσης με το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών και τους θεατρικούς παραγωγούς.

Ο σκοπός - σύμφωνα με την ανακοίνωσή του: Να σπάσει ο φαύλος κύκλος κάθε μορφής βίας και διάκρισης στους χώρους συλλογικής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Εδώ, ο «φαύλος κύκλος» και το ρήμα «σπάσει» είναι απλά κούφιες, ρητορικές, εκφράσεις που προσποιούνται αποφασιστικότητα.

Ως γνωστόν, στην Ελλάδα η άσκηση ψυχολογικής και σωματικής βίας, σε οποιονδήποτε χώρο, για οποιονδήποτε λόγο και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, τιμωρείται από τον νόμο. Οπότε τι νόημα έχει ένας κώδικας δεοντολογίας, που θα λέει αυτό που ήδη λεν οι νόμοι; Θα τους κάνει μήπως πιο εφαρμόσιμους; Πώς; Όπως στους χώρους εργασίας (δημόσιους και ιδιωτικούς); Πρέπει να μην έχεις δουλέψει ποτέ στην ζωή σου (όπως οι περισσότεροι Έλληνες πολιτικοί και οι κατ’ επίφασιν εργαζόμενοι υπάλληλοί τους) για να μην ξέρεις πως οι περισσότεροι χώροι εργασίας είναι από πολύ καιρό ψυχικά -και συχνότατα σωματικά- κολαστήρια. Πρέπει να μην ξέρει κανείς τι είναι ανάγκη επιβίωσης (όπως οι περισσότεροι Έλληνες πολιτικοί και οι υπάλληλοί τους) για να νομίζει πως ένας κώδικας δεοντολογίας μπορεί να ρυθμίσει την κοινωνική ζωή. Και το Σύνταγμα ένας κώδικας δεοντολογίας είναι!

Τι σημαίνει, λοιπόν, αυτή η ανοησία που εξακόντισαν πάλι;

Σημαίνει απλά: «Πάρτε τις χάντρες σας, ιθαγενείς και παρατάτε μας ήσυχους!»

Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο.

Το εξοργιστικό είναι πως δεν τους ζήτησε κανείς τίποτα – καν χάντρες!

[------>]

Κυβέρνηση βασανιστών! – Nα μη γίνουν συνεργοί της οι γιατροί

 

Στην Εντατική του Νοσοκομείου Λαμίας, ο διευθυντής της οποίας έχει δηλώσει ότι θα προχωρήσει σε αναγκαστική σίτιση, ακόμη και με ακινητοποίηση, αν το κρίνει αναγκαίο, θέλουν να μεταφέρουν τον Δημήτρη Κουφοντίνα, ο οποίος διανύει σήμερα την 38η μέρα απεργία πείνας.

 

Η εξέλιξη αυτή προκύπτει από έγγραφη ενημέρωση που έκανε νωρίτερα σήμερα η συνήγορος του απεργού πείνας, Ιωάννα Κούρτοβικ. Σύμφωνα με την ενημέρωση, οι γιατροί της Παθολογικής Κλινικής δήλωσαν ότι έχουν επανειλημμένα ζητήσει την μεταφορά του απεργού πείνας σε ειδική μονάδα αλλά έπαιρναν την απάντηση ότι δεν είναι ακόμη αναγκαίο. Θυμίζουμε ότι την ανάγκη μεταφοράς του Δ. Κουφοντίνα σε ΜΑΦ, προκειμένου να παρακολουθείται στενά μέσω monitoring, τόνισαν σε χτεσινή τους ανακοίνωση και οι γιατροί της επιλογής του, που τον έχουν εξετάσει, Κατερίνα Ντουζέπη και Θοδωρής Ζδούκος, σημειώνοντας ότι «είναι αυτονόητο, πως κάθε ιατρική πράξη πρέπει να έχει τη συναίνεση του απεργού πείνας, όπως επιβάλλει η ιατρική δεοντολογία και ηθική (βλ. Διακήρυξη για τους Απεργούς Πείνας, της Παγκόσμιας Ενωσης Ιατρών)».

 

Aντί γι’ αυτό, όμως, αργά το βράδυ επικοινώνησε με τη συνήγορο του απεργού πείνας ο Διοικητής του Νοσοκομείου και δήλωσε ότι θα τον μεταφέρουν στην Εντατική. Οπως αναφέρει η συνήγορος, «ο Διοικητής του Νοσοκομείου επικοινώνησε μαζί μου αργά το βράδυ και μου δήλωσε ότι θα τον μεταφέρουν στην Εντατική. Φαινόταν ανήσυχος». Ενώ σχετικά με τη μεταφορά του απεργού πείνας στη ΜΕΘ, πέραν του κινδύνου έκθεσής του σε περισσότερες λοιμώξεις, αναφέρει ότι «ο Διευθυντής της ΜΕΘ μας έχει, σε προηγούμενο στάδιο, δηλώσει, ότι αν το κρίνει αναγκαίο θα προβεί σε αναγκαστική σίτιση, ακόμη και με ακινητοποίηση», θυμίζοντας ότι «υπάρχει από ημέρες εισαγγελική παραγγελία για οποιαδήποτε αναγκαία ενδεδειγμένη ιατρική ενέργεια». Ο διοικητής του νοσοκομείου δήλωσε στη συνήγορο ότι «σε κάθε περίπτωση, η ευθύνη περνάει στους γιατρούς της Εντατικής».

 

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η μεταφορά του απεργού πείνας στη ΜΕΘ δεν έχει γίνει ακόμα.

 

Η υποχρεωτική σίτιση, την οποία έχει δηλώσει ότι θα εφαρμόσει ο διευθυντής της ΜΕΘ, είναι βασανιστήριο. Βασανιστήριο που γνωρίζουμε ότι εφαρμόζεται στις ισραηλινές φυλακές ενάντια σε παλαιστίνιους πολιτικούς κρατούμενους που πραγματοποιούν απεργία πείνας, που εφαρμόστηκε στις τουρκικές φυλακές ενάντια σε επαναστάτες πολιτικούς κρατούμενους, στο κολαστήριο του Γκουαντανάμο ενάντια σε κρατούμενους που κατηγορήθηκαν για συμμετοχή στην Αλ Κάιντα, σε λατινοαμερικάνικα στρατιωτικοφασιστικά καθεστώτα.

 

Το βασανιστήριο αυτό δεν έχει ως στόχο τη διάσωση της ζωής του απεργού πείνας, αλλά την πρόκληση σ’ αυτόν όσο γίνεται περισσότερων και σοβαρότερων μόνιμων βλαβών, για να μην μπορέσει να χρησιμοποιήσει ξανά την απεργία πείνας ως μέσο πάλης.

 

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι ο ιθύνων νους πίσω απ’ αυτό. Κρύβεται πίσω από τη διοίκηση του Νοσοκομείου, η οποία θα κρυφτεί πίσω από τον διευθυντή της ΜΕΘ, ο οποίος έχει ταχθεί υπέρ της αναγκαστικής σίτισης, ακόμα και με καθήλωση. Είναι μια κυβέρνηση βασανιστών.

 

Επιτέλους, να πάρουν θέση τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών

Ερχόμαστε ξανά στις τεράστιες ευθύνες των συνδικαλιστικών οργάνων των νοσοκομειακών γιατρών. Να μη γίνουν οι γιατροί εργαλεία στην κυβερνητική πολιτική βασανισμού του Δημήτρη Κουφοντίνα, γράφαμε προχθές, σημειώνοντας ότι ηΟΕΝΓΕ οφείλει να πάρει δημόσια θέση και όχι να σιωπά. Τους έχουμε ενημερώσει και προφορικά και γραπτά και τους έχουμε ζητήσει, όχι να εκφράσουν αλληλεγγύη στον απεργό πείνας Κουφοντίνα, αλλά να υπερασπιστούν την ιατρική δεοντολογία και ηθική, καθιστώντας σαφή τα πράγματα, για να μην εργαλειοποιήσει η κυβέρνηση τους γιατρούς ως συνεργούς στο βασανιστήριο του απεργού πείνας. Την ίδια υποχρέωση έχει και η Ενωση Ιατρών Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας Φθιώτιδας, αλλά και Ενώσεις όπως η ΕΙΝΑΠ που έχει αντιμετωπίσει αρκετές τέτοιες καταστάσεις στο παρελθόν.

 

Δεν είναι δυνατόν να παραβιάζονται οι στοιχειώδεις κανόνες ιατρικής δεοντολογίας και ηθικής, όπως κατ’ επανάληψη τους έχει διακηρύξει και επιβεβαιώσει η Παγκόσμια Ενωση Ιατρών. Δεν έχει καμιά σημασία τι κρίνουν οι γιατροί απαραίτητο από ιατρική άποψη, αλλά ποια είναι η βούληση του απεργού πείνας, ο οποίος δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζεται σαν ένας συνηθισμένος ασθενής, αλλά ως ένας άνθρωπος που χρησιμοποιεί αυτό το έσχατο μέσο πάλης, γιατί δε διαθέτει κανένα άλλο. Ο κρατούμενος, όπως και κάθε άνθρωπος, έχει δικαίωμα να ορίζει το σώμα του. Δε στερείται αυτού του δικαιώματός του. Ο απεργός πείνας κρατούμενος πρέπει να αποφασίζει μόνος του για το σώμα του. Οι γιατροί οφείλουν να τον ενημερώνουν και από εκεί και πέρα να σέβονται ευλαβικά τη βούλησή του.

 

«Η απώλεια της νοητικής ικανότητας δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοηθεί η πρότερη άρνηση θεραπείας του ατόμου, συμπεριλαμβανομένης και της τεχνητής τροφής», αναφέρει η Διακήρυξη για τους απεργούς πείνας, της Παγκόσμιας Ενωσης Ιατρών, η οποία επίσης τονίζει: «Είναι περισσότερο ηθικό να επιτρέψεις σε έναν αποφασισμένο απεργό πείνας να πεθάνει με αξιοπρέπεια παρά να υποβάλλεις αυτό το πρόσωπο σε επανειλημμένες ιατρικές παρεμβάσεις ενάντια στην θέλησή του/της».

 

Το 2014, στη διάρκεια της απεργίας πείνας του Νίκου Ρωμανού, η ΕΙΝΑΠ ανακοίνωνε:

 

«Η ΕΙΝΑΠ εκφράζοντας το ιατρικό λειτούργημα δηλώνει ότι:

 

Το δικαίωμα στη ζωή είναι κορυφαίο ατομικό δικαίωμα και κανένας γιατρός δε δικαιούται, σύμφωνα με τον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας, να ενεργεί αντίθετα στη βούληση του ασθενούς.

 

Η πολιτεία έχει ένα πρόβλημα με την απεργία πείνας κρατουμένων. Η απεργία πείνας έχει πάντα τα αίτιά της.

 

Είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιούνται οι γιατροί, με ψευτοδιλήμματα και έμμεσες ή άμεσες απειλές για ευθύνες, να δώσουν διέξοδο στα αδιέξοδα που προκαλεί η απεργία πείνας.

 

Πολιτικά προβλήματα που προκαλούνται από τέτοιες απεργίες δεν μπορεί να λύνονται από τους γιατρούς.

 

Οι γιατροί δεν παρεμβαίνουν κατασταλτικά σε ανθρώπους που αρνούνται τις ιατρικές υπηρεσίες!

 

Αλλωστε, σύμφωνα με τη σχετική διακήρυξη των Παγκόσμιων Ιατρικών Συνεδρίων (Μάλτα 1991, και αναθεωρήσεις Ισπανία 1992 και Ν. Αφρική 2006 WMV), σαφέστατα η βίαια αναγκαστική σίτιση θεωρείται αδικαιολόγητη και αντιδεοντολογική.

 

Το Δ.Σ. της ΕΙΝΑΠ ζητά να ικανοποιηθούν τα αιτήματα του απεργού πείνας, Νίκου Ρωμανού, τα οποία κρίνονται λογικά και δίκαια, για να μη συνεχιστεί να τίθεται σε κίνδυνο η ζωή του, και απευθύνει έκκληση στους κ.κ. Σαμαρά και Αθανασίου».

 

Τι έχει αλλάξει από τότε και σήμερα σιωπούν τα συνδικαλιστικά όργανα των γιατρών; Τα καλούμε για μια ακόμα φορά να πάρουν δημόσια θέση και να ζητήσουν από τους γιατρούς στο Νοσοκομείο Λαμίας να απόσχουν, όχι μόνο από την αναγκαστική σίτιση, αλλά από οποιαδήποτε ιατρική πράξη δεν έχει τη συναίνεση του απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα.

[---->]

 

ΕΠΕΙΔΗ ΧΟΡΕΥΕ.

Λαλούν με Αναστασία!

Τούτη εν η Αναστασία Δημητριάδου, 25 χρονών, χθες έλαβε μέρος στην πορεία τηρώντας όλα τα μέτρα. Κάποια στιγμή χόρευε στο πεζοδρόμιο αυτό κρίθηκε ως εγκληματικό σε τέτοιο βαθμό που το καννόνι του Αίαντα του αντιοχλαγωγικού οχήματος σημάδεψε κατευθείαν το πρόσωπο της και την χτύπησε με το πιεστικό νερού.

Όποιος έχει δώσει αυτές τις πολιτικές οδηγίες επίθεσης είναι υπόλογος.

Η Αναστασία σήμερα υπεβλήθη σε εγχείρηση.

Η Αναστασία κινδυνεύει να χάσει το μάτι της επειδή χόρευε.

Είναι πιθανόν να έχει μόνιμη βλάβη ακόμα και αν το γλυτώσει.

ΕΠΕΙΔΗ ΧΟΡΕΥΕ.

Η στιγμή που η Αναστασία κτυπήθηκε από τον "Αίαντα" εδώ: 

https://www.facebook.com/1779593506/videos/pcb.10208319074852717/10208319074092698