Τα λεφτά σας ή τη ζωή σας. Η λογική των "Big
Pharma" - των πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιρειών - είναι τελείως αντίθετη από τον όρκο του Ιπποκράτη : ‘’θα χρησιμοποιώ τη θεραπεία για να βοηθήσω τους ασθενείς κατά
τη δύναμη και την κρίση μου’’.
Αλλά η λογική του κέρδους και της ιατρικής έχουν πάρει διαζύγιο εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Και
επιπλέον, όλες οι εθνικές και υπερεθνικές "αρχές" , ακόμα και αυτές των ΗΠΑ ή του ΟΗΕ, στέκονται ανίσχυρες μπροστά στις εταιρείες " χωρίς πατρίδα" που λένε βάναυσα "αυτό είναι το τίμημα. Αν έχετε τα λεφτά, έχει καλώς, αν δεν τα έχετε, ψοφάτε.
"
Η δικαιολογία που προβάλουν
αυτοί οι απάτριδες Μένγκελε είναι πάντα
η ίδια: " η έρευνα κοστίζει, αν δεν έχουμε κέρδος δεν μπορούμε να τη χρηματοδοτήσουμε, οπότε δεν μπορούμε να προχωρήσουμε και να ανακαλύψουμε νέα φάρμακα". Αλλά πόσο κοστίζει η
έρευνα για ένα φάρμακο ;
Η απάντηση είναι ρητορική και γνωστή: " πώς μπορείς να
ξέρεις από πριν πόσο θα κοστίσει, επενδύεις στον τομέα της βασικής έρευνας και ίσως χρειαστούν χρόνια πριν μπει ένα φάρμακο στην
παραγωγή, κλπ". Πολύ σωστά, δεν μπορείς να ξέρεις από πριν.
Αλλά μετά γνωρίζεις, ή όχι;. Με την κοστολόγηση ενός φαρμάκου, όπως λένε στη γλώσσα των επιχειρήσεων, γνωρίζουμε ακριβώς πόσα χρήματα δαπανήθηκαν,
σε πόσο χρονικό διάστημα, ποια είναι η
δυναμική της αγοράς (ο ιάσιμος αριθμός των πασχόντων σε όλο τον κόσμο με αυτό το φάρμακο, ακόμη και τα σχετικά
εισοδηματικά επίπεδα ). Οπότε, μπορεί εύκολα
να προσδιοριστεί μια τιμή δεν θα λέγαμε "δίκαιη", αλλά μια τιμή εξαιρετικά κερδοφόρα, που δεν θα φτάνει σε παράλογα ύψη. Τα ποσά που σήμερα διακινούνται για "καινοτόμα"
φάρμακα. Δεν μιλάμε για σπάνιες παθήσεις, παθήσεις που επηρεάζουν εκατό, διακόσιους ανθρώπους σε ολόκληρο τον
κόσμο, αλλά για νοσήματα που καταστρέφουν και σκοτώνουν δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους όπως ο καρκίνος, η ηπατίτιδα C, και ούτω καθεξής.
Σαν παράδειγμα θα αναφερθούμε σε ένα επαναστατικό φάρμακο το
οποίο, σύμφωνα με όλους τους ερευνητές του
τομέα υγείας, θα "εξαφανίσει " για πάντα την ηπατίτιδα C από τον κατάλογο των ασθενειών που
πλήττουν μεγάλες μάζες ανθρώπων, όπως η ευλογιά, η λέπρα, η χολέρα, η πανούκλα, κ.λπ.
Ονομάζεται sofosbuvir, αλλά
διεθνώς είναι γνωστό ως Sovaldi, η εμπορική ονομασία που έχει
επιλέξει η πολυεθνική Gilead .Το φάρμακο ήταν αποτέλεσμα έρευνας, όπως
παραδέχτηκε η ίδια η πολυεθνική, της εταιρείας Pharmassett την
οποία εξαγόρασε η Gilead.
Για την έρευνα συνολικά δαπανήθηκαν 62,4 εκατομμύρια
δολάρια. Πρόκειται για ένα μεγάλο ποσό ασφαλώς,
αλλά τόσοι είναι και οι πάσχοντες από ηπατίτιδα C σε όλο τον κόσμο. Αν προσθέσουμε
και τα κόστη παραγωγής, συσκευασίας, μεταφοράς (τα
διαφημιστικά έξοδα όχι, διότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι γνωρίζουν
περί τίνος πρόκειται) ... να πούμε ότι η Gilead θα επενδύσει ένα δισεκατομμύριο; Πάμε τώρα παρακάτω.
Μόνο στην Ιταλία, αυτοί που έχουν προσβληθεί από ηπατίτιδα C, στα διάφορα στάδια
εξέλιξης της νόσου, είναι γύρω στο ενάμισι εκατομμύριο. Αν υποθέσουμε, ότι όλη η θεραπεία για το 1,5 εκατομμύριο ασθενείς κοστίζει 1.000 ευρώ το άτομο, μόνο από την ιταλική αγορά η Gilead θα μπορούσε να βγάλει μισό δισεκατομμύριο . Αλλά υπάρχει και ο
υπόλοιπος κόσμος ...
Η τιμολόγηση όμως της θεραπείας από την Gilead ήταν
κάπως διαφορετική: 80.000 δολάρια η θεραπεία ανά άσθενή, γύρω
δηλαδή στα 70.000 ευρώ. Ναι καλά
διαβάσατε.
Στη συνέχεια, βέβαια, υπήρξαν κάποιες
διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα.
Στις
Ηνωμένες Πολιτείες - με ένα σύστημα υγείας
πλήρως ιδιωτικοποιημένο (εκτός από το τμήμα
επειγόντων περιστατικών, το οποίο όμως
δεν θεραπεύει χρόνιες παθήσεις) - η τιμή της
θεραπείας είναι λίγο πιο πάνω στα
84.000
δολάρια.
Στην Ινδία και την Αίγυπτο, ωστόσο, (με δεκάδες εκατομμύρια ασθενείς ,
πρώτη χώρα στον επιπολασμό της ηπατίτιδας C) η εταιρεία έχει τιμολογήσει την
θεραπεία στα 900 ευρώ περίπου.
Σαράντα πέντε χιλιάδες ευρώ τιμολόγησε η
εταιρεία την τρίμηνη θεραπεία στην Ευρώπη και το NIS της Βρετανίας αρνήθηκε
αρχικώς να το εντάξει στις αποζημιούμενες θεραπείες, ενώ απηύθυνε ερώτημα
προκειμένου η "Gilead Sciences" να αιτιολογήσει το κοστολόγιο της
θεραπείας. Όπερ και εγένετο, με αποτέλεσμα το NIS να αποδεχθεί τώρα την ένταξη
του Sovaldi στις αποζημιούμενες θεραπείες.
Την πανάκριβη θεραπεία αποζημιώνει
και η Γερμανία, χωρίς, όμως, να είναι γνωστή η τιμή στην οποία το γερμανικό
σύστημα έχει συμφωνήσει με την εταιρεία.
Στην Ελλάδα την τρίμηνη θεραπεία με το Sovaldi έχουν λάβει μόλις 100 περίπου
ασθενείς με ηπατίτιδα C, οι οποίοι είχαν ήδη φθάσει στην κίρρωση του ήπατος ή
στα πρόθυρα της μεταμόσχευσης, ενώ το ασύλληπτα πανάκριβο φάρμακο εισήχθη για τους
συγκεκριμένους ασθενείς μέσω του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και
Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ).
Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος
"Προμηθέας", στην Ελλάδα, στον γενικό πληθυσμό ο επιπολασμός της HCV
λοίμωξης υπολογίζεται σε 1.9%, δηλαδή 200.000 περίπου άτομα εκτιμάται ότι έχουν
μολυνθεί από τον ιό. Από τους μολυνθέντες, 75%-85% θα παραμείνουν χρόνιοι
φορείς της νόσου, 10% - 20% θα αναπτύξουν κίρρωση του ήπατος σε 20-30 έτη και
1%-5% θα παρουσιάσουν ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
Στην Ιταλία, το
Υπουργείο Υγείας κατάφερε να κερδίσει κάποια έκπτωση και η θεραπεία κοστίζει 37.000
ευρώ το άτομο. Είναι προφανές ότι με τέτοια νούμερα, μόνο για τη θεραπεία των ασθενών που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της ηπατίτιδας (το στάδιο μετά κίρρωση), δηλαδή
για 300.000 άτομα, το κόστος θα είναι 11 δισ. Τρεις φορές δηλαδή του συνολικού ποσού της φαρμακευτικής δαπάνης του συστήματος
υγείας της χώρας. Ένα ποσό τεράστιο που θα μας έπιαναν τα γέλια, αν το συγκρίναμε
με τη σοβαρότητα με την οποία οι
άνθρωποι αναφέρονται στη "μείωση
των περιττών δαπανών" ή την εξοικονόμηση
λίγων δεκάδων εκατομμυρίων από τη
φαρμακευτική δαπάνη όπως έχει σήμερα .
Αλλά το ιταλικό υπουργείο υγείας βρήκε τη λύση . Το Sovaldi
θα δίνεται μόνο σε όσους βρίσκονται ένα βήμα πριν το θάνατο (στην Ιταλία από ηπατίτιδα C πεθαίνουν
γύρω στους 10.000 το χρόνο). Αλλά δεν είναι σαφές σε ποια νοσοκομεία θα
γίνεται η θεραπεία. Ούτε και στηρίζεται
σε κάποια ιατρική λογική η χορήγηση του φαρμάκου μαζί με την τελευταία μετάληψη.
Οι βασικοί κανόνες της ιατρικής υπαγορεύουν ότι το φάρμακο πρέπει να δίνεται στα πρώτα κυρίως στάδια εξέλιξης της νόσου, όταν θα ήταν αρκετή, ίσως, μια
λιγότερο επεμβατική και επαναλαμβανόμενη
θεραπεία και (ως εκ τούτου λιγότερο
ακριβή).
Ας αφήσουμε όμως τους παραλογισμούς και ας επικεντρωθούμε στην καπιταλιστική δυναμική που φωτίζει αυτή η μορφή εμπορευματοποίησης του φαρμάκου. Υπάρχουν πολυεθνικές
που έχουν συγκεντρώσει στα χέρια τους τις γνώσεις επιστημονικών μελετών και
προσπαθούν να βγάλουν κέρδη από
αυτή τη γνώση πέρα από οποιαδήποτε λογικό
περιθώριο καπιταλιστικού κέρδους.
Πρόκειται
για ένα χαστούκι στους "κανονικούς καπιταλιστές", οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να δραστηριοποιούνται σε τομείς πιο εκτεθειμένους στον ανταγωνισμό, και να συγκρατούν
τις τιμές στα κατώτερα επίπεδα
κερδοφορίας.
Τα χρήματά σας ή τη ζωή σας λοιπόν. Έχω αυτό που μπορεί να σας κρατήσει στη ζωή , αλλά αν
θέλετε να μείνετε ζωντανοί θα πρέπει να μου δώσετε ότι έχετε και δεν έχετε ( για κάποιους, λίγους, θα πρόκειται για λίγο λιγότερα,
για την πλειοψηφία όμως των ανθρώπων θα πρόκειται για ένα χρηματικό ποσό απίστευτα υψηλό). Εδώ έχουμε
να κάνουμε με μια κατάσταση πέρα και
έξω από κάθε "λογική της αγοράς", με μια κατάσταση μονοπωλιακή –που βασίζεται στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας – η οποία εξαλείφει ουσιαστικά την όποια διόρθωση των τιμών προς τα κάτω και άρα τα "κέρδη κεφαλαίου".
Με τέτοια λογική δεν
μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε διαμεσολάβηση, παρά μόνο ανοικτή σύγκρουση (έξω
από την "ισχύουσα νομιμότητα στις παγκόσμιες αγορές"). Ετσι, πολλές
χώρες, αντέδρασαν αμέσως, αρνούμενες να αναγνωρίσουν το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της Gilead
και καλώντας δημόσια όποιον θέλει να
"αντιγράψει" το Sovaldi, δίνοντας
την υπόσχεση ότι θα βοηθήσουν όποιον προσπαθήσει
να το αναπαράγει - για την τεράστια
ινδική αγορά , για παράδειγμα – στη τιμή
των 100 δολαρίων, ανά θεραπεία.
ΠΗΓΗ :
